Έφυγε από τη ζωή ο νομπελίστας λογοτεχνίας Μάριο Βάργκας Γιόσα
Ήταν ανάμεσα στους μεγάλους πρωταγωνιστές του λατινοαμερικάνικου λογοτεχνικού «μπουμ» τα χρόνια του 1960 και του 1970
Ο ισπανοπερουβιανός συγγραφέας, δοκιμιογράφος, δημοσιογράφος και πολιτικός Μάριο Βάργκας Γιόσα, τιμηθείς με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 2010, πέθανε χθες Κυριακή στα 89 του χρόνια στη Λίμα, όπου ζούσε έχοντας αποσυρθεί εδώ και μερικούς μήνες από τη δημόσια ζωή, ανακοίνωσε η οικογένειά του μέσω X.
«Με βαθιά θλίψη ανακοινώνουμε ότι ο πατέρας μας, ο Μάριο Βάργκας Γιόσα, πέθανε ειρηνικά σήμερα στη Λίμα, έχοντας πλάι του την οικογένειά του», ανέφερε ο μεγαλύτερος γιος του, ο Άλβαρο, σε μήνυμα το οποίο συνυπογράφουν ο αδελφός του Γκονσάλο κι η αδελφή του Μοργκάνα κι αναρτήθηκε στις 19:23 (τοπική ώρα· στις 03:23 ώρα Ελλάδας).
Τους τελευταίους μήνες, είχαν πολλαπλασιαστεί οι φήμες για επιδείνωση της υγείας του συγγραφέα.
«Βρίσκεται στην αυγή των 90 του χρόνων, ηλικία στην οποία πρέπει να μειώσει λιγάκι την ένταση των δραστηριοτήτων του», δήλωσε ο γιος του Άλβαρο τον Οκτώβριο, αποφεύγοντας να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες για την κατάσταση της υγείας του πατέρα του.
Παιδί οικογένειας της περουβιανής μεσαίας τάξης, ο Μάριο Βάργκας Γιόσα ήταν ανάμεσα στους μεγάλους πρωταγωνιστές του λατινοαμερικάνικου λογοτεχνικού «μπουμ» τα χρόνια του 1960 και του 1970, μαζί με τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες (Κολομβία) και τον Χούλιο Κορτάσαρ (Αργεντινή).
Ο Βάργκας Λιόσα πρωτοέγινε γνωστός στη δεκαετία του 1960 με μυθιστορήματα όπως τα La ciudad y los perros (Η πόλη και τα σκυλιά) (1963), La casa verde (Το πράσινο σπίτι) (1965), και το μνημειώδες Conversación en La Catedral (Πότε πήραμε την κάτω βόλτα;) (1969).
Παρέμεινε πολυγραφότατος σε μια ευρεία γκάμα λογοτεχνικών ειδών και στη δημοσιογραφία. Το λογοτεχνικό του έργο περιλαμβάνει κωμωδίες, αστυνομικά, ιστορικά και πολιτικά μυθιστορήματα. Πολλά από αυτά, όπως το Pantaleón y las visitadoras (Ο Πανταλέων και οι επισκέπτριες), (1973) και το La tía Julia y el escribidor (Η θεία Χούλια και ο γραφιάς) (1977), διασκευάστηκαν και μεταφέρθηκαν στον κινηματογράφο.
Πολλά από τα έργα του Βάργκας Λιόσα είναι επηρεασμένα από την αντίληψη του συγγραφέα για την περουβιανή κοινωνία και από τις εμπειρίες του ως Περουβιανού. Ωστόσο, όλο και περισσότερο επεξέτεινε το ρεπερτόριό του και καταπιάστηκε με θέματα από διαφορετικά σημεία του κόσμου.
Όπως και άλλοι Λατινοαμερικάνοι συγγραφείς, ο Βάργκας Λιόσα υπήρξε πολιτικά ενεργός στο μεγαλύτερο μέρος της πορείας του. Ήταν υποψήφιος πρόεδρος του Περού το 1990 με το κεντροδεξιό κόμμα Δημοκρατικό Μέτωπο (FREDEMO).
Τον Οκτώβριο του 2010 η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών τίμησε τον Λιόσα απονέμοντάς του το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας για το Έτος 2010. Σύμφωνα με το σκεπτικό της, το βραβείο απονέμεται στον Λιόσα «για τη χαρτογράφησή του των δομών της εξουσίας και τις διεισδυτικές του εικόνες της ατομικής αντίστασης, εξέγερσης και ήττας».
Μυθιστορήματα
1963 Η πόλη και τα σκυλιά – (La ciudad y los perros) – (μτφ. Τασία Χατζή για τις εκδόσεις “Καστανιώτη”, 2009) Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το «Premio de la Crítica de España» το 1963 1966 Το πράσινο σπίτι – (La casa verde) -( μτφ. Κατερίνα Τζωρίδου για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 2005) -Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το βραβείο «Rómulo Gallegos» το 1967 1969 Πότε πήραμε την κάτω βόλτα; – (Conversación en La Catedral) -(μτφ. Τασία Παναγοπούλου για τις εκδ. “Εξάντας”, 2002) 1973 Ο Πανταλεόν και οι επισκέπτριες – (Pantaleón y las visitadoras) -(μτφ.Τασία Χατζή και Νατιβιδάδ Γκάλβεζ για τις εκδόσεις “Εξάντας”, 1997) 1977 Η θεία Χούλια και ο γραφιάς – (La tía Julia y el escribidor) -(μτφ. Τασία Χατζή για τις εκδ. “Οδυσσέας”, 1986, και Μαργαρίτα Μπονάτσου για τις εκδ. “Καστανιώτης”, 2013) -Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το «Prix du Meilleur Livre Étranger», το 1980 1981 Ο πόλεμος της συντέλειας του κόσμου – (La guerra del fin del mundo) -(μτφ. Μανώλης Παπαδολαμπάκης για τις εκδ. “Εξάντας”, 2002) 1984 Μια ιστορία για τον Μάυτα – (Historia de Mayta) -(μτφ. Αγγελική Αλεξοπούλου για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 1997) -Το μυθιστόρημα τιμήθηκε με το «Premio Grinzane Cavour» το 1986 1986 Ποιός σκότωσε τον Παλομίνο Μολέρο; – (Quién mató a Palomino Molero?) – (μτφ. Τασία Παναγοπούλου, “Εξάντας”, 1997) 1987 Ο άνθρωπος που έλεγε ιστορίες – (El hablador) -(μτφ. Τατιάνα Ραπακούλια για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 2010) 1988 Μητριάς εγκώμιο – (Elogio de la madrastra) -(μτφ. Κλαίτη Σωτηριάδου για τις εκδ. “Ωκεανίδα”, 1991) 1993 Ο Λιτούμα στις Άνδεις – (Lituma en los Andes) -(μτφ. Σάρα Μπενβενίστε για τις εκδ. “Εξάντας”, 1998) 1997 Τα τετράδια του δον Ριγοβέρτο – (Los cuadernos de don Rigoberto) -(μτφ. Βιβή Φωτοπούλου για τις εκδ. “Καστανιώτη, 2001) 2000 Η γιορτή του τράγου – (La Fiesta del Chivo) – (μτφ. Αγγελική Αλεξοπούλου, “Καστανιώτης”, 2002) 2003 Ο Παράδεισος στην άλλη γωνία – (El Paraíso en la otra esquina) – (μτφ. Κώστας Αθανασίου για τις εκδόσεις “Καστανιώτη, 2006) 2006 Το παλιοκόριτσο – (Travesuras de la niña mala) – (μτφ. Μαργαρίτα Μπονάτσου, “Καστανιώτης”, 2007) 2010 Το όνειρο του Κέλτη – (El sueño del celta) – (μτφ. Μαργαρίτα Μπονάτσου για τις εκδ. “Καστανιώτης”, 2011) 2013Ένας διακριτικός ήρωας – (El héroe discreto) -(μτφ. Χρύσα Μπανιά για τις εκδ. “Α.Α.Λιβάνης”, 2016) 2016 Cinco esquinas
Διηγήματα
1959 Οι αρχηγοί – (Los jefes) συλλογή 6 διηγημάτων -( μτφ. Τατιάνα Ραπακούλια για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 2012) 1967 Τα αντράκια – (Los cachorros) -(μτφ. Τατιάνα Ραπακούλια, “Καστανιώτης”, 2012)
Δοκίμια
1997 Επιστολές σ’ έναν νέο συγγραφέα – (Cartas a un joven novelista) – (μτφ. Μαργαρίτα Μπονάτσου για τις εκδ. “Καστανιώτη”, 2006)
Απομνημονεύματα
1993 Το ψάρι στο νερό – (El pez en el agua) -(μτφ. Λήδα Παλλάντιου για τις εκδ. “Καστανιώτης”, 1999)
Θεατρικά Έργα
1952 La huida del Inca 1981 La señorita de Tacna 1983 Kathie y el hipopótamo 1986 Λα Τσούνγκα – (La Chunga) -(μτφ. Μαρία Χατζηεμμανουήλ για την ομώνυμη θεατρική παράσταση του θεάτρου “Επί Κολωνώ”, 2012) [62] 1993 El loco de los balcones 1996 Ojos bonitos, cuadros feos 2007 Odiseo y Penélope 2008 Al pie del Támesis 2009 Las mil noches y una noche 2015 Los cuentos de la peste
