Τα σπουδαία σημεία αναφοράς στην ιστορία της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου της Θεσσαλονίκης

Εικόνες: MotionTeam

Συμπληρώνοντας αυτή τη χρονιά 20 χρόνια, η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης  φιλοξενεί πάνω από 1500 συγγραφείς Έλληνες και από το εξωτερικό, ενώ 850 εκθέτες από 40 χώρες θα παρουσιάσουν τα βιβλία και τη δράση τους, σε ένα χώρο έκτασης 16.000 τ.μ. στο κέντρο της πόλης.

Η παρουσία του συνόλου σχεδόν των Ελλήνων εκδοτών αλλά και η πρόσκληση βιβλιοπωλών, βιβλιοθηκονόμων, ατζέντηδων, μεταφραστών, και ξένων εκδοτών έθεσε το σωστό πλαίσιο που κατέστησε τη ΔΕΒΘ ως το πιο σημαντικό ραντεβού των επαγγελματιών του βιβλίου στη χώρα μας . Περισσότεροι από 300 ξένοι επαγγελματίες του βιβλίου έχουν επισκεφθεί την ΔΕΒΘ για να γνωρίσουν από κοντά το ελληνικό βιβλίο, για να συναντηθούν με του έλληνες ομολόγους τους, ενώ εκπροσωπήθηκαν περισσότεροι από 500 ξένοι εκδοτικοί οίκοι στα εθνικά περίπτερα.

Αναζητώντας μεγάλες στάσεις της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου ιστορικά και αφού μιλήσαμε με ανθρώπους που την έχουν ζήσει από κοντά, καταλήξαμε στους παρακάτω σταθμούς:

2004 – Καλώς ήρθες «Script»

Η Script, όπως ονομάστηκε αρχικά η Έκθεση Βιβλίου (αργότερα Διευνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης), εγκαινιάστηκε την Τετάρτη, 19 Μαΐου του 2004 στο Περίπτερο 15. Πραγματοποιήθηκε με τη συμμετοχή 116 Ελλήνων εκδοτών και εκδοτών από τέσσερις ακόμη χώρες (Ισπανία, Ισραήλ, Κύπρος, Αλβανία).Από την πρώτη χρονιά λειτουργίας της, η ΔΕΒΘ έδωσε προτεραιότητα στον επαγγελματικό χαρακτήρα της διοργανώνοντας σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο σεμινάρια, συνέδρια, στρογγυλά τραπέζια με στόχο τη διαρκή ενημέρωση, την ανταλλαγή απόψεων, τον εποικοδομητικό διάλογο. Ο αρχικός προϋπολογισμός της εκείνη τη χρονιά, όπως γράφτηκε στα ΜΜΕ, ήταν 733.000 ευρώ, ωστόσο η τότε ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού τον περιόρισε στα 350.000 ευρώ.

2008 – Όταν γίνεται επίσημα Διεθνής

Ήταν η χρονιά που η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης εγκαινιάζει τον θεσμό της τιμώμενης χώρας με πρώτη τότε την Γαλλία. Με αυτόν τον τρόπο, η Έκθεση εντάσσεται σε μια κατηγορία άλλη, αυτή του πιο διεθνή θεσμού πλέον. Την επόμενη χρονιά τιμώμενη χώρα είναι η Γερμανία και αμέσως μετά η Έκθεση εντάσσεται στο Φόρουμ Διεθνών Εκθέσεων Βιβλίου, κάτι πολύ σημαντικό για μία έκθεση τόσο πρόσφατη εκείνη την εποχή. Ειδικά αν σκεφτούμε πως η Έκθεση του Παρισιού, του Τορίνο και της Μαδρίτης δεν εντάσσονται σε αυτό το δίκτυο. Αυτό την βοήθησε πάρα πολύ στην πορεία της στο διεθνές σκηνικό μέχρι και την κρίση, ενώ την επηρέασε πολύ και η απόφαση της τότε κυβέρνησης να καταργήσει το ΕΚΕΒΙ (Εθνικό Κέντρο Βιβλίου).

2014 – Η χρονιά των αλλαγών

Μετά την κατάργηση του ΕΚΕΒΙ όλα τα προγράμματα που εντασσόταν σε αυτό μένουν στον αέρα με πολλά μάλιστα από αυτά να καταργηθούν για πάντα. Η τύχη της Έκθεσης αβέβαιη. Τότε αναλαμβάνουν όλοι οι άνθρωποι που πίστευαν σε αυτή και προσπάθησαν με όσα μέσα διέθεταν να την κρατήσουν ζωντανή. Τότε ήταν που την αναλαμβάνει το  Ελληνικό ίδρυμα Πολιτισμού και την αγκαλιάζουν όλοι οι άνθρωποι του βιβλίου (εκδότες, συγγραφείς, φορείς, ο δήμος Θεσσαλονίκης, το Υπουργείο και οι επισκέπτες) και συσπειρώνονται για να παραμείνει ενεργή. Είναι η χρονιά που διαφημίζεται όσο ποτέ, η εξωστρέφεια της Έκθεσης και έρχονται πάνω από 200 εκδότες αλλά και πολιτιστικοί οργανισμοί και πνευματικοί φορείς, παρουσιάζοντας μια ευρεία γκάμα από σύγχρονες επιλογές θεματικών, τίτλων, συγγραφέων τους. Ακόμα, εκείνη τη χρονιά φιλοξενούνται 30 ξένοι συγγραφείς!

2023 – Η αποθέωση

Μετά από δύο χρόνια περιορισμών λόγω του covid και ειδικών συνθηκών για την έκθεση, τη μία χρονιά κάνοντας ψηφιακές παρουσιάσεις και την άλλη με μεταφορά της ημερομηνίας της στον Νοέμβριο για να προσαρμοστεί στις δύσκολες συνθήκες της εποχής χωρίς ωστόσο την κατάλληλη ανταπόκριση από το κοινό, το 2023 θεωρήθηκε η απόλυτη αναγέννηση της ΔΕΒΘ σε 14.000 τ.μ., με 600 εκθέτες, 580 εκδηλώσεις, 14 αίθουσες εκδηλώσεων, 40 χώρες, 1.000 Έλληνες και ξένοι συγγραφείς. Μάλιστα, για τέσσερις μέρες η 19η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης προσέλκυσε περίπου 90.000 επισκέπτες βάζοντας την και πάλι στο κάδρο των μεγάλων εκδηλώσεων της Θεσσαλονίκης αλλά κλαι ολόκληρης της χώρας! «Ήταν η χρονιά που η Έκθεση έσπασε τα ρεκορ σε όλα τα επίπεδα» λένε οι άνθρωποι που δούλεψαν για αυτή και με ανάλογη διάθεση προετοίμασαν την 20^η διοργάνωση της ΔΕΒΘ.

Οι κορυφαίοι ξένοι λογοτέχνες

Πρωταρχικός και κύριος στόχος της διοργάνωσης υπήρξε ο διεθνής προσανατολισμός της. Το 2006, στον τρίτο χρόνο λειτουργίας της , η Έκθεση κατάφερε να ενταχθεί στο «κλαμπ» των 25 σημαντικών διεθνών εκθέσεων βιβλίου στον κόσμο ως εφάμιλλη τους. Η Έκθεση έγινε πολύ γρήγορα γνωστή στο εξωτερικό, προβλήθηκε από τα διεθνή ΜΜΕ, συζητήθηκε, κέρδισε την εμπιστοσύνη των ξένων επαγγελματιών και γρήγορα σπουδαίοι συγγραφείς δέχτηκαν την πρόσκληση να έρθουν στη Θεσσαλονίκη για να συνομιλήσουν με το κοινό. Μερικοί από αυτούς, είναι οι: Paco Ignacio Taibo (Μεξικό), Howard Zinn (ΗΠΑ),Claudio Magris  (Ιταλία), Jonathan Coe (Βρετανία), Lord David Owen (Βρετανία),   Norman Manea (Ρουμανία–ΗΠΑ), Alaa Εl Aswany (Αίγυπτος), Eric – Emmanuel Schmitt (Γαλλία), Niccolo Ammaniti (Ιταλία), Santiago Roncagliolo (Περού), Nedim Gurcel και Zulfu Livaneli (Τουρκία), Vladislav Bajac (Σερβία), Eetgar Keret (Ισραήλ) Samir El-Youssef (Παλαιστίνη), η Fawzia Zouari (Τυνησία),  Thierry Fabre (Γαλλία),  Predrag Matvejevic (Κροατία), Massimo Carloto (Ιταλία),  Yasmina Khadra (Αλγερία), Jacob Arjuni (Γερμανία), Ljiljana Habjanovic-Djurovic (Σερβία), Venko Adonovski (ΠΓΔΜ), Dimitri Kirkof (Βουλγαρία), Mehmet Choral (Τουρκία), Christopher Merrill (Αμερική), Stéphane Heuet (Γαλλία), Assia Djebar (Αλγερία), Marina Nemat (Ιράν-Καναδάς), Illjet Alicka (Αλβανία), Panko Anchev (Βουλγαρία), Vasile Andru (Ρουμανία), Diana Culi (Αλβανία), Fatos Kongoli (Αλβανία), Besnik Μustafay (Αλβανία), Can Oz (Τουρκία), Alek Popov (Βουλγαρία), Tashin Yocel (Γαλλοτυνήσιος) David Foenkinos (Γαλλία) και Florian Zeller (Γαλλία) και Paolo Cesaretti (Ιταλία) Svetislav  Basara (Σερβία), Dan Lungu (Ρουμανία), Gustav Murin (Σλοβακία), Nora Ikstena  ( Λετονία),  Michal Viewegh (Μίχαλ Βίβεκ), ο Francois Jullien (Γαλλία), Richard Stoneman, Nickolas Verdan (Ελβετία), Paolo Maranca και Raffaella Narni (Ιταλία), Manuel Vilas (Ισπανία), Jan Carson (Ιρλανδία), Lana Bastašić (Βοσνία), Ioanna Parvulescu (Ρουμανία) και πολλοί άλλοι.