Charlie Kaufman: Η ταινία του για την Ελλάδα στη Στέγη Ωνάση μας έμαθε πολλά πράγματα

Κείμενο/Φωτογραφίες/Βίντεο: Αστέρης Καρατζάς

Αναμφίβολα ο Charlie Kaufman είναι ένας από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες, συγγραφείς αλλά κυρίως σεναριογράφους του 21ου αιώνα, με έργα όπως την αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού, την Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης αλλά και πιο πρόσφατα το I’m Thinking of Ending Things να κάνουν την φιλμογραφία του τρομερά αξιέπαινη αλλά και πολύ προσωπική. Οι βασικές του θεματικές, ανάμεσα σε άλλες, είναι η ματαιότητα της τέχνης, η ανδρική μοναξιά και η κοινωνική ασυνάφεια.

Στην ζωή μου λοιπόν ο Kaufman ήρθε κάπου στο Λύκειο με την Αιώνια Λιακάδα. Αργότερα που έγινα ο ίδιος σκηνοθέτης, (ίσως χάρη σ’αυτόν) η Συνεκδοχή της Νέας Υόρκης έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καλλιτεχνικής μου ταυτότητας. Επομένως είναι ασφαλές να πούμε πως ήμουν εκστασιασμένος για να δω την νέα του την ταινία αλλα και φυσικά τον ίδιο από κοντά.

Ο λόγος ήταν η ελληνική πρεμιέρα της νέας μικρού μήκους ταινίας του “How to Shoot a Ghost”.

Η προβολή έγινε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ωνάση, και το event ήταν πολύ οργανωμένο. Έτσι λοιπόν απεσταλμένος της Parallaxi έφτασα και ‘γω.

Το event ξεκίνησε με την καλλιτεχνική διευθύντρια του ιδρύματος, Αφροδίτη Παναγιωτάκου να υποδέχεται στην σκηνή τον Kaufman μαζί με την σεναριογράφο και ποιήτρια Eva H.D. . Ο πρώτος έδωσε έναν πολύ γλυκό ελληνικό χαιρετισμό, ενώ η Eva μας εξήγησε πόσο χαρούμενη είναι που η ταινία προβάλλεται επιτέλους σε ελληνικό κοινό μιας και είναι εξ ολοκλήρου γυρισμένη στην Αθήνα.

Το φιλμ ξεκινάει με αρχειακό πλάνο του Συντάγματος, από κει και πέρα η αφήγηση γίνεται όλο και πιο ελληνική, με την Jessie Buckley και τον Josef Akiki να υποδύονται δύο πρόσφατα νεκρούς που στοιχειώνουν την πόλη μαζί με άλλα φαντάσματα. Ο θάνατος των περισσότερων είναι άκρως εκπροσωπευτικός του σύγχρονου ελληνικού πολιτικού κλίματος.

Εκεί λοιπόν ήταν και η μεγαλύτερη μου έκπληξη της βραδιάς, το πόσο αφορούσε αυτή η ταινία την Ελλάδα, πόσω μάλλον από έναν δημιουργό ο οποίος ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με συναισθηματικές θεματικές και αποφεύγει τις πολιτικές.

Όταν ήρθε η ώρα για την συζήτηση ο Kaufman, και η Eva πήραν θέσεις.

Η σκηνή άνηκε κυρίως στην Eva και αυτό υπήρξε μια όμορφη εξέλιξη μιας και μάθαμε για την ζωή ενός πολύ γλυκού και ευαίσθητου ανθρώπου, η οποία από ότι φαίνεται νοιάζεται πολύ για την Ελλάδα. Μας αποκάλυψε ότι ήρθε σε επαφή με το Queer Collective της Αθήνας και μπήκε στο Arts Residency για κάποιον καιρό, όπου και είχε την ευκαιρία να γράψει αυτή την μικρή ιστορία.

Ο Kaufman αφού εκθείασε τον χώρο και την ακουστική της Στέγης, μας υπενθύμισε ότι είναι η δεύτερη δουλειά των δύο μετά την αναφορά ποιήματος της Eva στο I’m Thinking of Ending Things.

Μας αποκάλυψε ότι η ιδέα για τα μπλε μαλλιά της Jessie Buckley ήταν ιδέα της ίδιας ηθοποιού, και ότι η ταινία γυρίστηκε μέσα σε έξι μέρες. Ο τρόπος με τον οποίον επέλεξαν τις τοποθεσίες ήταν φυσικά η ιστορική τους σημασία, αλλά και το πόσο κοντά βρισκόταν μεταξύ τους μιας και αποφάσισε η παραγωγή να μην χρησιμοποιηθούν αυτοκίνητα λόγω της αφόρητης κίνησης της πόλης.

Αποκαλύφθηκε και πως όταν η Eva έδωσε πλάνο του Πολυτεχνείου στην ομάδα έπρεπε αργότερα να εξηγήσει την σημασία του κτιρίου. Και κάπως έτσι πέρασα τον υπόλοιπο χρόνο μου στην Αθήνα προσπαθώντας να βρω τα σημεία και την σημασία τους.

Αργότερα στην συνομιλία μου με τον σκηνοθέτη έμαθα πως η επιλογή xειροκίνητων πλάνων οφείλεται τόσο στο στυλ της Αθήνας αλλά και στην μικρή σε διάρκεια παραγωγή, αφού φυσικά του εξήγησα όσα εξήγησα και εδώ στην δεύτερη παράγραφο.

Ελπίζω οι αναφορές της ταινίας στην Μπουμπουλίνα και στην Κατερίνα Γώγου να της δώσουν διανομή και να έχουμε την ευκαιρία να την ξαναδούμε μιας και μία φορά σίγουρα δεν είναι αρκετή για να την αντιληφθούμε πλήρως, όπως και όλα τα έργα του Kaufman βέβαια.