Από τη Λάρισα στο Βερολίνο τα έπιπλα Σλήμαν του Μουσείου Κατσίγρα

Η συμμετοχή συλλογών ή μέρους αυτών σε διεθνής εκθέσεις είναι το όραμα κάθε μουσείου. 

Η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα μέσα από τη στρατηγική που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια έχει καταφέρει να αναδείξει τον πολιτιστικό πλούτο του μουσείου Κατσίγρα σε πολύ σημαντικό βαθμό με αποτέλεσμα σήμερα να μιλάμε για τη συμμετοχή των περίφημων Επίπλων Σλήμαν στη Διεθνή έκθεση στο Βερολίνο.

Η διαδικασία του δανεισμού των Επίπλων Σλήμαν ξεκινά ένα χρόνο περίπου πριν όταν εν μέσω πανδημίας η Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Γ.Ι. Κατσίγρα δέχθηκε τηλεφώνημα από το γραφείο της Υπουργού Πολιτισμού με το οποίο ζητήθηκαν πληροφορίες σχετικά με τα Έπιπλα Σλήμαν.

Η αρχική αυτή επικοινωνία με το γραφείο της Υπουργού είχε ως συνέχεια την επικοινωνία με τους αρμόδιους επιμελητές του Neues Museum στο Βερολίνο και συγκεκριμένα με τον κ. Bernard Heeb ο οποίος μας ενημέρωσε ότι πρόκειται να λάβει χώρα στο Μουσείο του Βερολίνου επετειακή έκθεση για τα 200 χρόνια από τη γέννηση του Ερρίκου Σλήμαν στην οποία θα συμμετείχαν εκθέματα από τα μεγαλύτερα μουσεία του κόσμου όπως το Λούβρο, το Ερμιτάζ κ. ά..

Το αίτημα του μουσείου Neues καθώς και οι όροι δανεισμού των επίπλων εξετάστηκαν από το Διοικητικό συμβούλιο το οποίο με απόφασή του ενέκρινε το δανεισμό για έξι μήνες. Τον Οκτώβριο του 2021 υποδεχθήκαμε στην Πινακοθήκη μας τον Dr. Wemhoff, διευθυντή του Μουσείου ο οποίος ήρθε να δει από κοντά τα έπιπλα και να γνωρίσει μέλη της Διοίκησης και να συζητήσει λεπτομέρειες σχετικά με το δανεισμό.

Στη συνέχεια γνωστοποιήθηκε η πρόθεση του μουσείου να δανείσει προς έκθεση τα Έπιπλα Σλήμαν στη Διεύθυνση Νεότερων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού καθώς τα έπιπλα Σλήμαν είναι χαρακτηρισμένα με ΦΕΚ ως μνημεία νεότερης πολιτιστικής Κληρονομιάς. Η αρμόδια διεύθυνση ανέθεσε στο τμήμα συντήρησης της Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας και Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας (Υ.Ν.Μ.Τ.Ε.Θ.Κ.Σ.Ε.), τη σύνταξη Δελτίων Καταγραφής και Συντήρησης τα οποία συντάχθηκαν με κάθε λεπτομέρεια αποστάλθηκαν υπογράφηκαν υπηρεσιακά και υποβλήθηκαν στο Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων για έγκριση.

Μετά την συνεδρίαση και τη θετική απόφαση του Συμβουλίου, η οποία μας κοινοποιήθηκε, η υπηρεσία μας άρχισε ένα κύκλο συνεργασιών και συνεννοήσεων με ανθρώπους όπως ειδικούς εκτιμητές για τον προσδιορισμό της ασφαλιστικής αξίας των επίπλων, συνεργείων μεταφοράς που ήρθαν και έκαναν αυτοψία προκειμένου να οριστούν οι συνθήκες συσκευασίας και μεταφοράς, ο ορισμός ειδικού συντηρητή, υπαλλήλου του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Θεσσαλίας και Κεντρικής Στερεάς Ελλάδας, για την επίβλεψη των συνθηκών συσκευασίας και αποσυσκευασίας καθώς επίσης και συνοδείας κατά τη μεταφορά, ο καθορισμός λεπτομερειών των συμβολαίων δανεισμού και των όρων που το μουσείο μας έθεσε προκειμένου να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες συνθήκες μεταφοράς και έκθεσης σε συνεννόηση πάντα και με την αρωγή της αρμόδιας Δ/νσης του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. 

Όλες αυτές οι συνεννοήσεις μεταξύ του μουσείου μας, του μουσείου του Βερολίνου, των υπηρεσιών της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ και του Γραφείου της Υπουργού Πολιτισμού υπήρξαν χρονοβόρες και διεξοδικές με ένα μόνο σκοπό: να μεταφερθούν, να εκτεθούν και να επιστραφούν στην πόλη τους με ασφάλεια τα Έπιπλα Σλήμαν.

Η μεταφορά τους ξεκίνησε σήμερα 27 Απριλίου, συνοδός θα είναι η κ. Κωνσταντίνα Τσατσούλη, MSc, FIIC Συντηρήτρια Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης, ΠΕ υπάλληλος του ΥΠΠΟΑ. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα πραγματοποιηθούν στις 12 Μαϊου παρουσία της Υπουργού Πολιτισμού κ. Μενδώνη κι εκπροσώπων του μουσείου μας και μετά το τέλος της έκθεσης θα επιστραφούν στις 30 Νοεμβρίου. Κατά τη διάρκεια που τα έπιπλα θα λείπουν από το χώρο της έκθεσής τους θα υπάρχει ανακοίνωση για το κοινό η οποία θα το πληροφορεί για το λόγο και το χρονικό διάστημα που θα βρίσκονται σε δάνειο και θα καλυφθεί η είσοδος του χώρου όπου εκτίθενται με μία μεγάλων διαστάσεων εκτύπωση η οποία θα απεικονίζει τη σημερινή έκθεσή τους.

Η συμμετοχή της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας- Μουσείου Γ. Ι. Κατσίγρα, με τα Έπιπλα Σλήμαν, σε μία τόσο σημαντική Διεθνή έκθεση θα καταστήσει το μουσείο πρεσβευτή του πολιτιστικού αποθέματος τόσο της πόλης όσο και της χώρας και κατ’ επέκταση θα καταστήσει το μουσείο πολιτιστικό προορισμό τόσο πανελλαδικά όσο και διεθνώς.

Λίγα λόγια για τα Έπιπλα Σλήμαν

Τα έπιπλα του γραφείου του Ερρίκου Σλήμαν έχουν πολλαπλή αξία, διότι αφενός αποτελούν ένα σπάνιο δείγμα του ελληνικού υλικού πολιτισμού από τα τέλη του 19ου αιώνα και αφετέρου είναι συνδεδεμένα με δύο σημαντικές προσωπικότητες: σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Ερνέστο Τσίλλερ καθ’ υπόδειξη και για λογαριασμό του αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν για την κατοικία του στην Αθήνα, το «Ιλίου Μέλαθρον». 

Τα έπιπλα κατασκευάστηκαν στη Βιέννη το 1880 από ξύλο καρυδιάς, ενώ το 1955 τα αγόρασε ο γιατρός Γεώργιος Κατσίγρας από τον παλαιοπώλη Στάθη Κυρλόγλου -αν και τα διεκδικούσε και η τότε βασίλισσα Φρειδερίκη- για να τα τοποθετήσει έκτοτε στο γραφείο του, αρχικά στην κλινική και κατόπιν στο προσωπικό του ιατρείο. Συνοδεύονται από τρία χάλκινα αγάλματα –της Πηνελόπης, του Διονύσου και ενός ιππέα. Περιήλθαν στην κατοχή της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας ως κληροδότημα του Γεωργίου Κατσίγρα το 1998 μαζί με 1170 βιβλία και 57 επιπλέον έργα τέχνης συμπληρώνοντας τη δωρεά του συλλέκτη προς την πόλη της Λάρισας. Έκτοτε, εκτίθενται μόνιμα στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα. Το 2001, με υπουργική απόφαση χαρακτηρίστηκαν έργα τέχνης χρήζοντας ειδικής κρατικής προστασίας.