Εγκαινιάζονται οι πρώτες εκθέσεις της Thessaloniki PhotoΒiennale 2023

Εικόνα εξωφύλλου: Δημήτρης Μουγκός, Κανα-δυο φωτογραφίες

Πουλιά που διασχίζουν τον θόρυβο των μεγαλουπόλεων, η μεγαλοπρέπεια της ακινησίας, το πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο μιας Αρμενικής οικογένειας που μεταξύ άλλων λειτουργεί ως πολύτιμος θησαυρός για ένα πολύ γνωστό εκπαιδευτικό ίδρυμα, εικόνες από τον πολυδιάστατο πλούτο του κάμπου της Χίου και τον γόνιμο, ιδιαίτερο και πρόσφατα πληγωμένο από τα καιρικά φαινόμενα κάμπο της Θεσσαλίας «συναντιούνται» με σκηνές από την παρέα παιδικών φίλων και τις συναυλίες ενός διάσημου ράπερ, σύγχρονες φωτογραφικές και γλυπτικές αποτυπώσεις και τέλος φωτογραφίες από γυμνά σώματα άλλων δεκαετιών.

Όλα αυτά συμβαίνουν στις εκθέσεις με τις οποίες ανοίγει η πρώτη εβδομάδα του προγράμματος της Thessaloniki PhotoΒiennale 2023 που επιμελείται και συντονίζει το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης του MOMus, από την Τρίτη 10 έως και το Σάββατο 14 Οκτωβρίου 2023, σε μουσεία και γκαλερί στη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα. Όλο το πρόγραμμα της διοργάνωσης βρίσκεται εδώ www.photobiennale-greece.gr

Αναλυτικά το πρόγραμμα 10-14.10.2023

Έκθεση: Γιάννης Ζινδριλής «A Long Saturday»

Χώρος: esp+ gallery / ΙΕΚ ESP Διάρκεια: 10.10.2023-15.01.2024 Εγκαίνια: Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2023 | 19:00 Συνεργασία: esp+ gallery / IEK ESP Υποστήριξη: Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, MATAROA

Στο «A Long Saturday», o Γαλλο-αμερικανός κριτικός λογοτεχνίας, δοκιμιογράφος, φιλόσοφος, συγγραφέας και εκπαιδευτής George Steiner δανείζεται από την Καινή Διαθήκη το σχήμα Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή. Δηλαδή, ο θάνατος του Χριστού την Παρασκευή, το σκοτάδι να απλώνεται πάνω από τη γη, το καταπέτασμα του Ναού να σκίζεται στα δύο. Ύστερα η αβεβαιότητα του Σαββάτου όπου δεν συμβαίνει τίποτα, τίποτα δεν κινείται και τέλος, η Ανάσταση της Κυριακής. Μέσα στο μακρύ Σάββατο της ακινησίας, οι άνθρωποι αναπροσδιορίζουν τις αξίες τους, χάνουν τις διαμορφωμένες ταυτότητές τους και αναζητούν νέες. Στην φωτογραφική σειρά «Α Long Saturday» του freelance φωτογράφου Γιάννη Ζινδριλή απεικονίζονται άνθρωποι, σε διασταυρώσεις δρόμων, σε τοπία άγονα, σε αφιλόξενο περιβάλλον που τα οδικά σήματα τονίζουν τις απαγορεύσεις και την δυσκολία προσδιορισμού και αρμονίας με τον γύρω τους τόπο. Ο Γιάννης Ζινδριλής είναι ένας από τους δύο πρωτοεμφανιζόμενους φωτογράφους που επελέγησαν στο πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης μετά από open call την περασμένη άνοιξη.

Έκθεση: Αλεξάνδρα Ρίμπα «Between Cities and Skies»

Χώρος: Stereosis School of Photography (SSP) Διάρκεια: 10.10.2023-15.01.2024 Εγκαίνια: Τρίτη 10 Οκτωβρίου 2023 | 21:00 Επιμέλεια: Κοσμάς Παυλίδης, Γιάννης Μανωλής Συνεργασία: Stereosis School of Photography (SSP) Υποστήριξη: Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Βορείου Ελλάδος, MATAROA

Στο κείμενο που συνοδεύει την φωτογραφική σειρά «Between Cities and Skies» η φωτογράφος/κινηματογραφίστρια Αλεξάνδρα Ρίμπα αναφέρει: «Όταν δύει ο ήλιος, σηκώνω το κεφάλι μου καθώς ακούω τον ήχο των πουλιών που πετούν ανάμεσα στις πολυκατοικίες. Είχα προσέξει ότι αυτή τη συγκεκριμένη ώρα, τα πουλιά αρχίζουν να μιλούν. Υπάρχει πολύς θόρυβος πάνω από την πόλη. (….) Υπάρχει ένα μέρος μεταξύ πόλεων και ουρανών. Μου αρέσει να πηγαίνω εκεί ξανά και ξανά. Από εκεί τα πουλιά ξεκινούν να πετούν πάνω από τις πόλεις. Είμαστε όλοι τόσο ίδιοι και τόσο διαφορετικοί κάτω από τον ίδιο ουρανό». Η Αλεξάνδρα Ρίμπα είναι μια από τους δύο πρωτοεμφανιζόμενους φωτογράφους που επελέγησαν στο πρόγραμμα της φετινής διοργάνωσης μετά από open call την περασμένη άνοιξη.

Έκθεση: «Η φωτογραφική οδύσσεια της οικογένειας Dildilian: από την Ανατολία στη Δύση»

Χώρος: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Διάρκεια: 11.10.2023-11.02.2024 Εγκαίνια: Τετάρτη 11 Οκτωβρίου 2023 | 20:00 Επιμέλεια: Armen Marsoobian, Ιωάννης Μότσιανος Συνδιοργάνωση: Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, Κολλέγιο Ανατόλια Υποστήριξη: Επίτιμο Προξενείο της Αρμενίας στη Θεσσαλονίκη, Αρμενική Κοινότητα Θεσσαλονίκης

Η έκθεση αποτυπώνει την οδύσσεια μιας αρμενικής οικογένειας, των Ντιλντιλιάν, πολλά από τα μέλη της οποίας εργάστηκαν αρχικά ως φωτογράφοι στην οθωμανική Τουρκία. Έζησαν, εργάστηκαν και μεγάλωσαν τις οικογένειές τους στις πόλεις της Ανατολίας Σεβάστεια (Σίβας), Μερζιφούντα, Σαμψούντα και στις γύρω κοινότητες. Αυτή η ιστορία ξεκινάει στη δεκαετία του 1870, παρακολουθώντας τη ζωή των Ντιλντιλιάν κατά τις τελευταίες δεκαετίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και μετά. Για πάνω από τριάντα χρόνια, εργάστηκαν ως επίσημοι φωτογράφοι του Κολλεγίου Ανατόλια, του αμερικανικού ιεραποστολικού σχολείου όπου φοιτούσαν Αρμένιοι και Έλληνες της περιοχής.

Η ρήξη που δημιούργησε η Γενοκτονία των Αρμενίων και η τελική εξορία της οικογένειας από την πατρίδα τους παίζουν κεντρικό ρόλο σε αυτή την ιστορία. Εκατοντάδες χιλιάδες επιζώντες Αρμένιοι και Έλληνες αναγκάστηκαν να εξοριστούν μεταξύ 1922 και 1923. Τα επιζώντα μέλη της οικογένειας ξαναέφτιαξαν τη ζωή τους στις νέες τους πατρίδες, την Ελλάδα, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά δεν ξέχασαν ποτέ τη ζωή που άφησαν πίσω τους. Συνέχισαν να διηγούνται τις ιστορίες τους, να μοιράζοντας τις εικόνες και τα όνειρα της χαμένης αρμενικής πατρίδας τους.

Η έκθεση βασίζεται στο αρχείο της οικογένειας Ντιλντιλιάν, το οποίο αποτελείται από χιλιάδες φωτογραφίες, γυάλινα αρνητικά, σχέδια, έργα τέχνης, έγγραφα, επιστολές και οικογενειακά κειμήλια καθώς και φωτογραφίες τα τεκμήρια της συλλογής του Τμήματος Βιβλιοθηκών και Αρχείων του Κολλεγίου Ανατόλια του Κολλεγίου.

Την εκδήλωση των εγκαινίων την Τετάρτη 10 Οκτωβρίου στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στις 20:00 θα πλαισιώσει το φωνητικό σύνολο Contradition Ensemble από επαγγελματίες τραγουδιστές αλλά και σπουδαστές μονωδίας, υπό τη διεύθυνση του Κωστίκα Τσολάκου, καλλιτεχνικού διευθυντή και μαέστρου της χορωδίας των αποφοίτων του Κολλεγίου Ανατόλια.

Έκθεση: «Νίκος Γιακουμίδης (1963-2022): μια μικρή αναδρομή στο έργο του»

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

12.10-30.11.2023 Εγκαίνια: Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023 | 18:00 Επιμέλεια: Αλέξανδρος Αβραμίδης Συνεργασία: Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης Υποστήριξη: Μορφωτικό Ίδρυμα ΕΣΗΕΜ-Θ

Ο Νικόλας Γιακουμίδης, με έδρα τη Θεσσαλονίκη, ξεκίνησε τις φωτογραφικές του διαδρομές το 1982. Η ποιότητα της δουλειάς του ήταν η αιτία της συνεργασίας του με τα μεγαλύτερα ξένα πρακτορεία όπως το Reuters και το Associated Press. Για περισσότερο από τρεις δεκαετίες ήταν παρών και κατέγραφε με το φακό του τα σημαντικότερα γεγονότα που απασχόλησαν τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Ελλάδος, όπως οι σεισμοί σε Γρεβενά και Κοζάνη το 1995, οι φωτιές στο Άγιον Όρος το 2003, τα επεισόδια κατά τη διάρκεια της G8 το 2003, οι φωτιές στην Κασσάνδρα Χαλκιδικής το 2006, τα γεγονότα που ακολούθησαν τη δολοφονία Γρηγορόπουλου το 2008, την ελληνική κρίση.

Στην παρούσα έκθεση γίνεται μία προσπάθεια αναδρομής στο έργο του πρόωρα χαμένου Νικόλα χωρίς όμως να αποτελεί πλήρη παρουσίαση του έργου του. Αντικειμενικές δυσκολίες στην εύρεση των πρωτότυπων αρχείων του συνιστούν τη βασική αιτία που απουσιάζουν πολλές εμβληματικές εικόνες του. Παρουσιάζεται όμως ένα ικανό δείγμα φωτογραφιών, αρκετές από τις οποίες έγιναν πρωτοσέλιδα και σαλόνια στον ελληνικό και διεθνή τύπο. Ο ίδιος παρήγαγε εικόνες-σύμβολα, μαρτυρίες μιας ταραγμένης εποχής που αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για τις νεότερες γενιές φωτορεπόρτερ

Έκθεση: Στρατής Βογιατζής «Κάμπος»

Χώρος: Αγιορειτική Εστία Διάρκεια: 12.10-18.11.2023 Εγκαίνια: Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023 | 20:00 Επιμέλεια: Στρατής Βογιατζής, Γιώργος Πρίνος Συνεργασία: Αγιορειτική Εστία

Στον κάμπο της Χίου τα επιβλητικά αρχοντικά δεσπόζουν μέσα στα κτήματα των εσπεριδοειδών που καλλιεργούνται στην περιοχή επί επτά περίπου αιώνες. Στη σειρά Κάμπος (2017-2022) ο Στρατής Βογιατζής ως ιδιότυπος αφηγητής μάς ξεναγεί στην περιοχή πλέκοντας εικόνες με κείμενα, με αρχεία και αντικείμενα, καταγράφοντας μαρτυρίες και μνήμες, γεννώντας εικόνες που αποτελούν άλλοτε τεκμήρια κι άλλοτε προϊόν σκηνοθεσίας. Ο ίδιος αφουγκράζεται το πνεύμα του τόπου, την αλληλεπίδρασή του με τα ζώα και το τοπίο, τη διείσδυση της φύσης στον πολιτισμό, καθώς και του πολιτισμού στη φύση σε μια εξίσωση που γίνεται όλο και πιο δυσεπίλυτη. Σε ένα άλλο επίπεδο, η σειρά λειτουργεί ως αναστοχασμός για το λεπτό, συχνά διαπερατό, όριο ανάμεσα στο ντοκουμέντο και τη μυθοπλασία, στο πεδίο του λόγου, της φωτογραφικής εικόνας και της σαγηνευτικής σύζευξής τους.

Έκθεση: Απόλλωνας Γλύκας – Ηλίας Σιψάς «Συζυγία. Στέρεο φως & άχρονη κίνηση»

Χώρος: MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά Διάρκεια: 13.10.2023-07.01.2024 Εγκαίνια: Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023 | 19:00 Επιμέλεια: Γιάννης Μπόλης Συνδιοργάνωση: MOMus-Μουσείο Άλεξ Μυλωνά

Οι συνθέσεις των Ηλία Σιψά και Απόλλωνα Γλύκα προτάσσουν μια πρωτότυπη αντίληψη θέασης, μετάπλασης και ερμηνείας της πραγματικότητας και της ανθρώπινης κατάστασης, ορίζοντας ταυτόχρονα μέσα από τη συνεργασία τους μια ενιαία παρέμβαση, ένα πολυεπίπεδο εικαστικό περιβάλλον που αναπτύσσεται δυναμικά, ένα περιβάλλον μεστό σε περιεχόμενο, ανοιχτό σε πολλαπλές αναγνώσεις και προσεγγίσεις. Ο συνδυασμός της φωτογραφίας με τη γλυπτική αποτελεί σημείο εκκίνησης των δύο δημιουργών.

Φωτογραφίες απλές, τυχαίες και ανώνυμες, χωρίς καλλιτεχνικές αξιώσεις και προθέσεις, που καταγράφουν και αιχμαλωτίζουν, στον χρόνο και στο χαρτί, ανθρώπινα είδωλα, στιγμές της καθημερινότητας, του κόσμου και της ζωής —σπαράγματα μνήμης— γίνονται το υλικό και ο άξονας της δουλειάς τους. Ο κάθε δημιουργός, ωστόσο, διατηρεί τον δικό του ξεχωριστό τρόπο στη χρήση των φωτογραφιών, επιβάλλει τη δική του ευαισθησία, οπτική και αισθητική.

Έκθεση: Δημήτρης Μουγκός «Κανα-δυο φωτογραφίες»

Χώρος: The Eye Altering Διάρκεια: 13.10-10.11.2023 Εγκαίνια: Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023 | 20:00 Επιμέλεια: Ελένη Γιαννακούλη Συνεργασία: The Eye Altering

Ο Δημήτρης Μουγκός καταγράφει για χρόνια στιγμές της παρέας του, αφήνοντάς μας να ρίξουμε μια ματιά στο περίπλοκο μωσαϊκό της φιλίας και της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παρουσιάζει έναν κύκλο αδελφικών φίλων, που περνούν δημιουργικό χρόνο και κάνουν ένα ταξίδι μαζί. Ταυτόχρονα, μέσα από την προσωπική του ματιά, μας μεταφέρει την ατμόσφαιρα των συναυλιών του ράπερ

Λεξ: χάος, αμεσότητα, πάθος και δημιουργία γίνονται ένα. Μέσα από τον φακό του γινόμαστε μάρτυρες μιας ατμόσφαιρας ειδικής. Από τους μικρότερους χώρους μέχρι τα γεμάτα στάδια, οι φωτογραφίες του δημιουργούν μια οπτική συμφωνία.

Έκθεση: Βασίλης Νεμπεγλεριώτης «Ιστορίες του κάμπου»

Χώρος: Γκαλερί Toss Διάρκεια: 13.10-10.11.2023 Εγκαίνια: Παρασκευή 13 Οκτωβρίου 2023 | 20:00 Επιμέλεια: Ηρακλής Παπαϊωάννου Συνεργασία: Γκαλερί Toss

Η σειρά «Ιστορίες του κάμπου (2017-2023)» του Βασίλη Νεμπεγλεριώτη, εστιάζει στο θεσσαλικό κάμπο, τον δεύτερο μεγαλύτερο σιτοβολώνα της χώρας, που έχει αποτελέσει πηγή ευμάρειας, ανισότητας, αλλά και καταστροφής, μετά και τις πρόσφατες πλημμύρες εκεί. Παιδί αγροτικής οικογένειας, ο Νεμπεγλεριώτης εξετάζει τη σύγχρονη συνθήκη του κάμπου: την αδιατάρακτη απεραντοσύνη του επίπεδου τοπίου, τη μηχανοποίηση της αγροτικής εργασίας, τους αγρούς που γίνονται κυψέλες παραγωγής ηλιακής ενέργειας, τους μετανάστες που συγκροτούν τη νέα εργατική δύναμη της ελληνικής γης, τα γραμμικά ίχνη των ανθρώπων στην κυκλική περιοδικότητα της φύσης.

Έκθεση: «Man Ray: Γυμνά»

Χώρος: MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη Διάρκεια: 14.10.2023-07.04.2024 Εγκαίνια: Σάββατο 14 Οκτωβρίου 2023 | 12:00 Επιμέλεια: Μαρία Τσαντσάνογλου Συνδιοργάνωση: MOMus-Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη Υποστήριξη: 58ο Φεστιβάλ Δημητρίων Man Ray (1890-1976) γεννήθηκε στην Φιλαδέλφεια και σε μικρή ηλικία εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη όπου σπούδασε ζωγραφική και γρήγορα αντιλήφθηκε το ενδιαφέρον του για τη φωτογραφία. Το 1921 εγκαταστάθηκε στο Παρίσι και συμμετείχε στις ομάδες των σουρεαλιστών.

Η έκθεση παρουσιάζει 38 εκτυπώσεις από τις πιο χαρακτηριστικές φωτογραφίες γυμνών, ορισμένες από τις οποίες είναι λιγότερο γνωστές και προβεβλημένες. Πρόκειται για αναπαραστατικά γυμνά που με την ανεπανάληπτη τεχνική του Man Ray, υπερβαίνουν την ανθρώπινη σάρκα και εισέρχονται σε μια ονειρική διάσταση μεταφέροντας τον θεατή στο υπερρεαλιστικό σύμπαν του δημιουργού τους. Γνωστά γυναικεία μοντέλα του όπως η Kiki de Montparnasse, η Ady, η Natasha, η γνωστή καλλιτέχνιδα Meret Oppenheim, η φωτογράφος Berenice Abbott, αλλά και ανδρικά μοντέλα όπως ο Jean Charles Worth και ντραγκ κουίν όπως η Barbette σηματοδοτούν, μέσα από την πρωτοποριακή τέχνη του Man Ray, την εξουσιαστική θηλυκότητα στην νέα μοντέρνα εποχή των πρώτων δεκαετιών του 20ου αιώνα.

Η έκθεση εντάσσεται στο πρόγραμμα του 58ου Φεστιβάλ Δημητρίων και οι εικόνες παραχωρούνται από το MAN RAY 2015 TRUST / ADAGP – OSDEETE – 2023, image : Telimage, Paris.