Μπήκαμε στην ωραιότερη μουσειακή αποθήκη του κόσμου
Η γυάλινη σφαίρα στο κέντρο του Ρότερνταμ μοιάζει να λέει το μέλλον, αλλά στην πραγματικότητα είναι μια ωδή στο παρελθόν
Λέξεις/ Εικόνες: Ελένη Χαμχούγια
Έπειτα από την ολοσχερή καταστροφή του Ρότερνταμ μετά τους βομβαρδισμούς το 1943 από τους ναζί, η ολλανδική πόλη χτίστηκε από την αρχή και πλέον παρουσιάζει πολλά καινοτόμα δείγματα αρχιτεκτονικής.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αποθήκη του μουσείου Boijmans Van Beuningen στο Museumpark κεντρικά της πόλης. Η κατασκευή έχει μικρή βάση και υψώνεται σαράντα μέτρα πάνω από το έδαφος σαν χωνί, σε εφτά ορόφους.
Το εξωτερικό του αποτελείται από 1664 πάνελ αντανακλαστικού γυαλιού, που προσκαλεί τους περαστικούς να κοιτάξουν προς τη σφαίρα προσπαθώντας να εντοπίσουν την αντανάκλαση τους στον τεράστιο καθρέφτη που αντικατοπτρίζει τον ορίζοντα πίσω τους.
Αναπόφευκτα, το κτίριο προσαρμόζεται στο περιβάλλον του, αντανακλώντας τις καιρικές συνθήκες. Λέγεται ότι οι αρχιτέκτονες εμπνεύστηκαν από ένα μεταλλικό μπολάκι ΙΚΕΑ.
Το Depot είναι η πρώτη μουσειακή αποθήκη προσβάσιμη στο ευρύτερο κοινό. Το εσωτερικό χωρίζεται σε χώρους αποθήκευσης ανάλογα με το υλικό και το μέγεθος των έργων. Σε κάποιους από αυτούς επιτρέπεται η είσοδος, ενώ σε άλλους όχι λόγω της ευαίσθητης φύσης τους, όπως για παράδειγμα οι φωτογραφίες.
Οι περισσότερες τέτοιες αίθουσες έχουν παράθυρα από τα οποία το κοινό μπορεί να δει μέσα. Ανάμεσα στις αποθήκες υπάρχουν εργαστήρια συντήρησης, στα οποία ειδικοί συντηρούν, αποκαθιστούν και κάνουν έρευνα στα εκθέματα. Στην ταράτσα υπάρχει ένα εστιατόριο που περιβάλλεται από ένα αίθριο με κήπο.
Οι σχεδιαστές του Depot εκμεταλλεύτηκαν πλήρως τον ελεύθερο χώρο, καθώς έργα τέχνης εκτίθενται κατα μήκος, πλάτος, βάθος και ύψος του χώρου- μια απλή διαδρομή με το ασανσέρ από το ισόγειο στην ταράτσα προσφέρει νέες οπτικές γωνίες από τις γυάλινες προθήκες.
Έργα υψηλής τέχνης, ποπ κουλτούρας και απλά χρηστικά αντικείμενα βρίσκονται αρχειοθετημένα στον ίδιο χώρο, όπου οι επισκέπτες μπορούν να παρατηρήσουν από βιτρίνες ενώ περιπλανούνται στο κτίριο.
Η αποθήκη αποδομεί πλήρως τον ορισμό της τέχνης, γεννώντας ερωτήματα γύρω από το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που την παράγει. Η ύπαρξη ενός τέτοιου χώρου υπογραμμίζει την υποκειμενικότητα του γούστου, αλλά και τις πολιτισμικές και ταξικές διαφορές που το διαμορφώνουν.
Το Depot παραθέτει εμμέσως και μια ιστορική εξέλιξη της αισθητικής, ιδιαίτερα του δυτικού κόσμου, από την Αναγέννηση και τον νεοκλασικισμο, στην αφηρημένη τέχνη. Ακόμη, έρχονται στην επιφάνεια κι άλλες βαθιά ριζωμένες και εσωτερικευμένες νόρμες- τι κάνει ένα μουσείο να διαφέρει από μια κοινή αποθήκη; Τι κανόνες και συνθήκες έχουν υποβληθεί στην τέχνη, και κατά πόσο είναι συντηρητικά, ελιτιστικά κατάλοιπα;
Αν αποδομηθούν πλήρως, όλα τα μουσεία δεν είναι αποθήκες;
Περιηγηθείτε ψηφιακά στο Depot εδώ https://www.boijmans.nl/en/depot
