Θωμάς Βελισσάρης: Μια θεατρική διαδρομή που καταλήγει στο Αμαλία που επαναλειτουργεί!

Ο Θωμάς Βελισσάρης είναι στην ευχάριστη θέση να μας συστηθεί ως καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου Αμαλία- Εταιρότητα όπου αποτελεί τη νέα στέγη της θεατρικής ομάδας, «Εταιρότητα». Ιδρυτικό μέλος του θεάτρου Τέχνης «Ακτίς Αελίου», δάσκαλος υποκριτικής και ορθοφωνίας μας μιλάει για τη νέα θεατρική στέγη της ομάδας, το ρεπερτόριο που θα ακολουθήσει πιστός στις επιταγές του υψηλού θεάτρου, την εμπειρία του ως δάσκαλος υποκριτικής και την άποψή του για την πορεία των θεατρικών πραγμάτων της πόλης. Για τον ίδιο, «η υποκριτική μας διδάσκει το θνητό, και γι’ αυτό οφείλει όποιος ασκεί αυτήν την τέχνη να είναι σε διαδικασία επίλυσης των υπαρξιακών του προβλημάτων.»

Το υπόγειο της «Ακτίς Αελίου» γίνεται στέκι της θεατρικής ομάδας, «Εταιρότητα» και από κει μετακομίζετε στο ιστορικό θέατρο «Αμαλία». Μιλήστε μας για τις ενδιάμεσες θεατρικές σας στάσεις καθώς και την απόφαση να εγκατασταθείτε στο θέατρο «Αμαλία». Τα τελευταία δεκαέξι χρόνια αυτό που δημιουργήθηκε με το Θέατρο Τέχνης Ακτίς Αελίου, έχει μία αδιάλειπτη πορεία, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τον στόχο και την ουσία των πραγμάτων – στον τρόπο κυρίως αντιμετώπισης του αντικειμένου του θεάτρου. Ο στόχος του Ακτίς Αελίου, που έπαψε την λειτουργία του στην ουσία για γραφειοκρατικούς λόγους, μετατέθηκε στον καινούριο θεατρικό πυρήνα που ονομάζεται Εταιρότητα. Και από το υπόγειο της οδού Χριστοπούλου εδώ και έναν μήνα περίπου στο Θέατρο ΑΜΑΛΙΑ. Ενδιάμεσες θεατρικές στάσεις ως εκ τούτου δεν υπήρξαν. Ό,τι συνέβη όμως μέσα σε αυτά τα χρονιά αποτελεί μία πλήρη θεατρική παιδεία, σε όλα τα επίπεδα, με δάσκαλο τον Νίκο Σακαλίδη, ο οποίος στάθηκε δίπλα στα οράματα τα δικά μου αλλά και πρώην συνεργατών του θεάτρου, και θέλω να πιστεύω ότι και με αφορμή την καινούρια μας θεατρική στέγη, αυτός ο μικρός θεατρικός θεσμός πλέον θα αποτελέσει σημείο αναφοράς και πόλο έλξης και για τις νεότερες γενιές ανθρώπων που θέλουν να ασχοληθούν, και να μάθουν όσο το δυνατόν πληρέστερα, το αντικείμενο του θεάτρου. Το θέατρο ΑΜΑΛΙΑ (και πλέον ΑΜΑΛΙΑ Εταιρότητα) εμφανίστηκε εντελώς συγκυριακά και ήταν πρωτοβουλία τεσσάρων ανθρώπων η ενοικίαση και εκ νέου λειτουργία του. Από την πλευρά μου το αποφάσισα αμέσως διότι θεώρησα και πιστεύω ακόμη πως, και ειδικά μέσα σε μία τέτοια θεατρική πορεία, οι επιλογές πια στην Θεσσαλονίκη για να επιβιώσει η οπτική, αισθητική και καλλιτεχνική, του Θεάτρου Τέχνης Ακτίς Αελίου και Εταιρότητας, ήταν τραγικά περιορισμένες, και άρα η περίπτωση ενός τέτοιου εγχειρήματος ήταν σχεδόν μοναδική. Εάν δεν υπήρχε η περίπτωση του θεάτρου ΑΜΑΛΙΑ, πιστεύω πως σε ένα ποσοστό, και για μία πιθανόν μεγάλη χρονική περίοδο, η Εταιρότητα θα βρισκόταν σε μία συνεχή εκκρεμότητα.

Εκπροσωπείτε μια από τις πιο αξιόλογες θεατρικές ομάδες της πόλης. Ποιοι ήταν οι λόγοι ίδρυσής της και ποιες οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι θεατρικές ομάδες της πόλης; Όπως προανέφερα η Εταιρότητα είναι το πνευματικό «παιδί» του Ακτίς Αελίου. Οι λόγοι που δημιουργήθηκαν αυτές οι ομάδες είναι παρόμοιοι, λαμβάνοντας υπόψιν τις τεράστιες αλλαγές στις αντικειμενικές συνθήκες τα τελευταία 16 – 17 χρόνια. Η επιθυμία είναι η δημιουργία ενός θεάτρου ρεπερτορίου, υποστηριγμένου από ηθοποιούς με όσο το δυνατόν πιο άρτια παιδεία. Για τον λόγο αυτό σε κάθε καινούριο ξεκίνημα αυτού του θεάτρου, η εκκίνηση είναι στην δημιουργία θεατρικού εργαστηρίου και το ρεπερτόριο κατά κάποιον τρόπο έπεται. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένα τέτοιο εγχείρημα είναι τις περισσότερες φορές οικονομικής φύσης, μιας και δεν ξέρω κατά πόσο η πολιτική βούληση εμπεριέχει στα σχέδιά της τον πολιτισμό. Νομίζω πως όχι. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην Ελλάδα. Οι αντιξοότητες μιας τέτοιας επιλογής έχουν κυρίως να κάνουν με το ότι η οποιαδήποτε πολιτική εξουσία, θέλει να απορροφήσει την διαφορετικότητα για να την εκμεταλλευτεί υπέρ της. Ομάδες σαν την Εταιρότητα (και φυσικά δεκάδες άλλες που έχουν περάσει από την πόλη μας) πάντοτε δημιουργούν την αίσθηση του ανεξέλεγκτου, και άρα δεν στηρίζονται οικονομικά από τους κρατικούς φορείς, όταν αυτό συνέβαινε, στην ουσία περισσότερο μας έφθειρε παρά μας βοήθησε να κρατηθούμε. Και νομίζω ότι συνέβαινε κυρίως για μικροπολιτικούς λόγους παρά για αμιγώς και ουσιαστικά πολιτιστικούς.

Νιώθετε ότι υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή μεταξύ ελεύθερου θεάτρου και Κρατικής σκηνής; Νομίζω ότι υπάρχει αυτή η διαχωριστική γραμμή που αναφέρετε. Κατά το ήμισυ η απάντηση εμπεριέχεται στην προηγούμενη αναφορά περί αντιξοοτήτων. Μία Κρατική Σκηνή εκπροσωπεί το κράτος, και δεν θα πρέπει ποτέ να το ξεχνάει αυτό. Το ελεύθερο θέατρο, όπου πιθανόν καθόλου τυχαία η επιλογή της λέξης ελεύθερο εκπροσωπεί τον ιδιώτη ή τους ιδιώτες που αποφάσισαν να φτιάξουν το δικό τους όραμα, εκτός κρατικών σκηνών. Αφήνω απ’ έξω το λεγόμενο εμπορικό θέατρο. Αυτός είναι ήδη ένας τεράστιος διαχωρισμός. Ακόμη και οι πλέον πειραματικές ή ρηξικέλευθες θεατρικές προτάσεις όταν προέρχονται από την Κρατική Σκηνή, εμπεριέχουν την έννοια της επιλογής, και άρα βρίσκονται υπό το πρίσμα του Κράτους. Η πολιτική εξουσία εν προκειμένω αποφασίζει τι είναι πειραματικό και ρηξικέλευθο, και άρα εξορισμού καθιστά ακίνδυνη την όποια τέτοια επιλογή. Αυτό φυσικά δεν είναι κανένα πρωτότυπο συμπέρασμα. Συμβαίνει σχεδόν από καταβολής κόσμου.

Ποιο είναι το δραματολόγιο το οποίο θα ακολουθήσετε φέτος; Για τη φετινή θεατρική περίοδο έχουμε προγραμματίσει τρεις δικές μας παραστάσεις, ως Θέατρο ΑΜΑΛΙΑ Εταιρότητα, πλέον. Μπορώ με σιγουριά να ανακοινώσω την πρώτη, που θα είναι η Χέντα Γκάμπλερ του Χ. Ίψεν σε μετάφραση Βασίλη Παπαγεωργίου και σκηνοθεσία Νίκου Σακαλίδη. Από εκεί και πέρα οι επόμενες δύο παραγωγές θα κινηθούν στη «φιλοσοφία» των προηγούμενων ετών: δηλ. Και πάλι θα «συστήσουμε» στο κοινό έναν αγαπημένο μας συγγραφέα, τον W.G. Sebald, του οποίου κείμενα θα παρουσιαστούν επί σκηνής για πρώτη φορά, και θα δοκιμάσουμε έν τέλει ένα δικό μου θεατρικό έργο το οποίο γράφεται ειδικά για τους ηθοποιούς που θα το υποστηρίξουν.

Είστε καθηγητής υποκριτικής στην ανώτερη Δραματική Σχολή Ανδρέα Βουτσινά. Τι δικά σας στοιχεία αναγνωρίζετε στους μαθητές σας και ποιος ο στόχος της διδασκαλίας σας; Ως καθηγητής υποκριτικής ξεκίνησα στην σχολή Β. Διαμαντόπουλος. Πριν ήμουν καθηγητής ορθοφωνίας και αγωγής του Λόγου στην δραματική σχολή του ΚΘΒΕ. Τα τελευταία 2 χρόνια διδάσκω στην ΑΔΣ Ανδρέας Βουτσινάς. Και έχω την διεύθυνση Σπουδών στο Εντατικό εργαστήρι υποκριτικής Εταιρότητα στο Θέατρο ΑΜΑΛΙΑ. Εν ολίγοις η διδασκαλία καλύπτει περισσότερο από το ήμισυ των καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων μου. Ο στόχος μου κατ’ αρχήν είναι παιδαγωγικός, δηλαδή οι νέοι άνθρωποι που θέλουν να ασχοληθούν με το αντικείμενο να το πλησιάσουν με σεβασμό. Προσπαθώ με κάθε ευκαιρία να τονίζω ότι οι νεότεροι πρέπει να αισθάνονται κατ’ αρχάς ευγνωμοσύνη για τους παλαιότερους. Δίχως τον αγώνα και την αγωνία τους εμείς τώρα δεν θα είχαμε την πολυτέλεια να ασχολούμαστε με την Τέχνη. Ο σεβασμός όμως βρίσκεται πρώτα στο πώς αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Επειδή δεν θα ζήσουμε για πάντα πρέπει να αναγνωρίζουμε διαρκώς στους άλλους εμάς τους ίδιους. Και εδώ ξεκινάει το πρώτο μάθημα υποκριτικής. Η υποκριτική μας διδάσκει το θνητό, και γι’ αυτό οφείλει όποιος ασκεί αυτήν την τέχνη να είναι σε διαδικασία επίλυσης των υπαρξιακών του προβλημάτων. Ο 2^ος επιμέρους στόχος των μαθημάτων είναι αμιγώς θεατρικός. Προσπαθώ οι μαθητές να γνωρίσουν και να αναγνωρίσουν τα εκφραστικά τους μέσα, και εξασκώντας τα να γίνουν κυρίαρχοί τους, για να μπορούν να προκαλούν στο σώμα τους, αισθήσεις, αισθήματα, συναισθήματα κλπ.Τα δικά μου στοιχεία που αναγνωρίζω στους μαθητές μου, έχουν να κάνουν με μία γενικότερη στάση απέναντι στο αντικείμενο: όσο σοβαρά κι αν το αντιμετωπίζουμε δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι. Την σοβαρότητα τη συγκρατεί η ελαφρότητα, όπως το τραγικό πηγαίνει χέρι – χέρι με το γελοίο.

Είστε αισιόδοξος για την πορεία των θεατρικών πραγμάτων της πόλης; Είμαι πολύ απαισιόδοξος για την πορεία των πραγμάτων στην χώρα αλλά και στον παγκόσμιο χάρτη. Τα όποια θεατρικά πράγματα είναι απολύτως συνυφασμένα με την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, και άρα δεν μπορώ να είμαι αισιόδοξος ούτε γι’ αυτά.

Διαβάστε ακόμη  Η ιστορία του θρυλικού θεάτρου Αμαλία που ξανανοίγει!