Unfulfilled Beauty: Τα πολύχρωμα σχέδια του Νίκου Τσιαπάρα

Ο Νίκος Τσιαπάρας, μας προσκαλεί στη νέα του έκθεση με τον τίτλο, «Unfulfilled Beauty». «Στην καινούργια αυτή σειρά σχεδίων, βρίσκω νέους συσχετισμούς μορφών έχοντας σκοπό τ’ αποτελέσματά τους να τα χρησιμοποιήσω έπειτα στη μεγάλη ζωγραφική επιφάνεια.» Πολύχρωμα σχέδια, έντονα μοτίβα, πάλη χρωματικών αντιθέσεων και ένας ύμνος στην Άνοιξη, σε κάθε νέα αναγεννησιακή αρχή. « Η θεματική κι ο χρόνος παρουσίασής της είχε ως κύριο στόχο την Άνοιξη και βαθύτερα την προσωπική μου αναγέννηση, μια καινούργια έκφανση της τέχνης μου που εμφανίστηκε. Αυτό αποτέλεσε πρωταρχικά κίνητρο και ιδέα για τη νέα αυτή σειρά σχεδίων.» Ο Νίκος Τσιαπάρας, απόφοιτος της Σχολής Καλών Τεχνών Α.Π. Θ, με δύο μεταπτυχιακούς τίτλους και μια διδακτορική διατριβή στο εξωτερικό, με σπουδαίους καθηγητές, όπως ο Jon Thompson, δηλώνει πια πεπεισμένος ότι ο παρωχημένος όρος, «ταλέντο» χωρίς σκληρή δουλειά και γνώση δεν υφίσταται. Φύσει και θέσει αισιόδοξος, καλλιτέχνης αλλά και εκπαιδευτικός, γνώριμος των γκαλερί αλλά και υπέρμαχος της τάσης φιλοξενίας έργων τέχνης σε εναλλακτικούς χώρους, συνειδητοποιεί την παραμέληση των εικαστικών τεχνών αλλά δεν παύει να ελπίζει και να συγχρονίζεται με μια άκρως μεταβαλλόμενη εποχή. «Υπάρχουν τόσες ευκαιρίες πια μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια κτλ για προβολή κι ενημέρωση. Το κοινό που με παρακολουθεί συμπίπτει με το ιδεατό κοινό που θα επιθυμούσα και σ’ αυτό με θεωρώ τυχερό. Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος αποδοχής, άρα και διαλόγου μέσω της ζωγραφικής μου με τους θεατές, χωρίς ηλικιακά ή μορφωτικά στεγανά, το οποίο με χαροποιεί ιδιαίτερα.»

 «Unfulfilled Beauty». Είναι ανεκπλήρωτη η ομορφιά; Η επιλογή του τίτλου δηλώνει όντως το ανεκπλήρωτο, το ημιτελές, που ακόμη και η τέλεια φύση δεν μπορεί να δημιουργήσει, ή τουλάχιστον έτσι εκλαμβάνεται από εμάς στην σύγχρονη εποχή. Για παράδειγμα, οι υπερβολικά επεξεργασμένες φωτογραφίες τοπίων και στιγμιότυπων της φύσης που κυκλοφορούν ευρέως. Αποζητούμε το «υψηλό» χωρίς όμως ποτέ να επιτυγχάνεται αυτή η μετάβαση σ’ αυτό. Υπάρχει επίσης και μια αμφισημία στον τίτλο, στον τρόπο που σχεδιάζω τις φόρμες, υπάρχουν σημεία που δηλώνονται μόνο με περιγράμματα και περιοχές που προσπαθούν ν’ αποδώσουν την τρίτη διάσταση, ένας διάλογος ανάμεσα στη γραμμή και στον όγκο.

Από ένα μικρό δείγμα της δουλειάς, μπορούμε να διακρίνουμε έντονα μοτίβα αλλά και κενά, χρώμα και αχρωμία, μια λανθάνουσα αθωότητα και μια αιχμηρή διάθεση. Πλήθος αντιθετικών στοιχείων, που μας οδηγούν; Μέσα από αυτές τις οπτικές αντιθέσεις προσπαθώ να αποδώσω τις εκφάνσεις της σύγχρονης ζωής, τίποτε δεν είναι δεδομένο, όλα είναι σε ένα στάδιο πειραματισμού και νέας οριοθέτησης. Τα περιφερειακά στοιχεία γίνονται κυρίαρχα και το αντίθετο, δημιουργείται έτσι μια οτική αντιστροφή ρόλων.

Τόσο από προηγούμενες δουλειές, «Picturing the Child…», «Μy name is….Lolita» όσο και από την τελευταία, «Unfulfilled Beauty», μοιάζει να «παίζεις» με μια υπαινικτικά προκλητική διάθεση. Ποιο το κοινό έδαφος και η συνεκτική γραμμή των εκθέσεων αυτών; Πάντα υπήρχε από μέρους μου αυτή η προκλητική διάθεση ενός οριακά υφέρποντος ερωτισμού, που δηλώνεται είτε με την ηλικία των μοντέλων, την στάση του σώματος, αλλά ακόμη κι από τα δευτερεύοντα στοιχεία του πίνακα, παιχνίδια, φυτά κτλ. Απομονώνοντας αυτά τα συνοδευτικά στοιχεία της σύνθεσης προσπαθώ να τα εξετάσω ξανά και να πειραματστώ σχεδιαστικά. Στην καινούργια αυτή σειρά σχεδίων, βρίσκω νέους συσχετισμούς μορφών έχοντας σκοπό τ’ αποτελέσματά τους να τα χρησιμοποιήσω έπειτα στη μεγάλη ζωγραφική επιφάνεια.

«Σχεδιαστικά κενά συνομιλούν με τα πλήρη, μια παλέτα που δονείται χρωματικά εναλλάσσεται και καλωσορίζει την Άνοιξη. Ο Νίκος Τσιαπάρας ‘αθώα’ αιχμηρός συμβολοποιεί το φυτικό αυτόν κόσμο αποκόπτοντάς τον απ’ το ανθρωποκεντρικό του ‘βασίλειο’. Ο φυτικός κόσμος, οι λεγόμενες νεκρές φύσεις γίνονται αντικείμενο σχεδιαστικής μελέτης έτσι ώστε να υπενθυμίζει αλλά και να καθιστά τη λεπτομέρεια αυτόνομο πορτρέτο. Μια σχεδιαστική ζωγραφική η οποία παραπέμπει στην περίοδο αυτή της Ιστορίας της Τέχνης όπου η νεκρή φύση είχε κατακτήσει την αυτονομία της, μόνο που στην προκειμένη περίπτωση ο Νίκος Τσιαπάρας τη χρησιμοποιεί ως αντίβαρο στην ανθρωποκεντρική ζωγραφική του.» Δρ. Δωροθέα Κοντελετζίδου, ιστορικός/θεωρητικός τέχνης

Πέρα από τις σπουδές στην Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, ακολούθησες και μεταπτυχιακές σπουδές στο εξωτερικό με συνεχή ανατροφοδότηση των γνώσεών σου. Πώς ισορροπεί η ζυγαριά ανάμεσα στο ταλέντο και τη γνώση; Η οκταετής διαμονή μου στο Λονδίνο πέρα από τους δύο μεταπτυχιακούς τίτλους και μία διδακτορική διατριβή μου έδωσε την ευκαιρία να έρθω σε άμεση επαφή μ’ αυτό που ονομάζουμε γίγνεσθαι της παγκόσμιας εικαστικής τέχνης κι όχι μόνο. Η καθημερινή συναναστροφή και διδασκαλία από φυσιογνωμίες όπως ο Jon Thomson που ήταν κι ο αρχικός μου επιβλέποντας στη διατριβή μου – υπήρξε καθηγητής των Gilbert & George,του Damien Hirst, κι όλων των Young British Artists – πέρα από το υπόλοιπο διδακτικό προσωπικό του Goldsmiths College και του Middlesex University, μου χάρισαν γνώσεις και νέους ορίζοντες εντελώς διαφορετικούς από τις σπουδές μου στο ΑΠΘ. Και δεν είναι μόνο οι σπουδές αλλά και η καθημερινή διαβίωση στο μικρό πλανήτη που λέγεται Λονδίνο. ‘Οσο για τη ζυγαριά, πρέπει με τα χρόνια και τις εμπειρίες να ξέρεις να την ισορροπείς. Ο παρωχημένος όρος ταλέντο τον 21^ο αιώνα χωρίς γνώση και εργασία δεν υφίσταται. Είναι μόνο η απαρχή, το ερέθισμα για το ουσιαστικό.

Συμμετέχεις σε συλλογικές εκθέσεις ταυτόχρονα με τις ατομικές σου δουλειές. Πώς είναι το συναίσθημα κάθε φορά και πού έγκειται η διαφορά τους; Η πρώτη μου συμμετοχή σε ομαδική έκθεση ήταν από τα πρώτα ακόμη χρόνια φοίτησής μου στο Αριστοτέλειο, οπότε από νωρίς έμαθα τους όρους της συλλογικότητας, των δυσκολιών συνύπαρξης μ’ άλλους καλλιτέχνες, τις ιδιομορφίες τέτοιων εκθέσεων κοκ. Σίγουρα άλλες εμπειρίες αποκομίζεις από μια ατομική έκθεση κι άλλες από μια συμμετοχική, αλλά ως προς τη σπουδαιότητα θα τις χαρακτήριζα εξίσου σημαντικές.

H «Unfulfilled Beauty» θα διαρκέσει από τις 7/4 ως τις 31/5 στο καφέ- μπαρ Baus. Είσαι υπέρμαχος της τάσης να φιλοξενούνται εκθέσεις σε εναλλακτικούς χώρους έξω από χώρους τέχνης και γκαλερί; Είχα την τύχη να συνεργαστώ με όλες σχεδόν τις γκαλερί της πόλης, αλλά κι εκτός αυτής, από πολύ νωρίς κι έτσι έχω μεγάλη εμπειρία για αυτό που ονομάζουμε σύστημα της τέχνης. Ήταν προσωπική μου επιλογή να παρουσιάσω αυτήν την πολύ φρέσκια σειρά σχεδίων που ακόμη και τώρα διαμορφώνεται σ΄ένα χώρο διαφορετικό. Πρώτα απ’ όλα γιατί νιώθω ασφαλής με τους ιδιοκτήτες και τη γενική τους θεώρηση σχετικά με το σεβασμό στην τέχνη (μου) αλλά και για την προσέγγιση ενός κοινού που σχεδόν ποτέ δεν επισκέπτεται μια γκαλερί, πόσο μάλλον σ΄αυτήν την εποχή της βαθιάς οικονομικής κι όχι μόνο κρίσης. Όπως και η σύγχρονη ελληνική κοινωνία ανασυντάσεται έτσι κι ο χώρος των γκαλερί και της τέχνης επαναπροσδιορίζεται κι ο χάρτης της είναι σ’ αναδιάταξη. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο και δεν ονόμασα έκθεση αλλά παρουσίαση την εκδήλωση αυτή, που το βράδυ της έναρξης έμοιαζε περισσότερο με μια γιορτή, ένα πάρτυ.

Είσαι από τους καλλιτέχνες που ενώ διαρκεί η έκθεσή σου σχεδιάζεις ήδη την επόμενη ή από αυτούς που ψάχνεις να εντοπίσεις λάθη ή παραλείψεις; Συνήθως όταν φτάσει η στιγμή να εκθέσω είμαι απόλυτα σίγουρος για το αισθητικό αποτέλεσμα που επιθυμώ, όχι ότι δεν εντοπίζω παραλείψεις ή λάθη. Από αυτές όμως τις παραλείψεις μαθαίνω και γίνομαι ακόμη πιο αυστηρός κριτής της τέχνης μου. Όσο για το σχεδιασμό των εκθέσεων προκύπτουν συνήθως απ’ τον όγκο δουλειάς κι όχι αντίστροφα, η έκθεση δεν είναι ο αυτοσκοπός.

Ταυτόχρονα με την καλλιτεχνική σου δράση είσαι και εκπαιδευτικός. Πόσο σημαντικό είναι να μην υποβαθμίζονται οι εικαστικές τέχνες στην εκπαιδευτική διαδικασία; Πως μπορεί να ενταθεί το ενδιαφέρον των μαθητών για τη ζωγραφική και τις τέχνες; Εντοπίζεις μικρά ταλέντα; Η κατάσταση στη δημόσια εκπαίδευση έχει ευτυχώς αλλάξει σημαντικά συγκριτικά με τη δική μου γενιά των ‘80s. Τα εικαστικά ως μάθημα στη δευτεροβάθμια και πρόσφατα στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση διδάσκονται από απόφοιτους των ΑΣΚΤ ως κανονικό πλέον μάθημα μέσα στο ωρολόγιο πρόγραμμα. Η σπουδαιότητα του μαθήματος είναι αποδεδειγμένη εδώ και πολλά χρόνια με εκτενή βιβλιογραφία σχετικά με αυτήν. Τά παιδιά σχεδόν πάντα ενδιαφέρονται να ασχοληθούν με τα μαθήματα που αναπτύσουν αυτού του τύπου τις δεξιότητες, φτάνει να υπάρξει όμως το κατάλληλο ερέθισμα και προσωπικό για να τα καθοδηγήσει. Τα ταλέντα πολλά, και με τα χρόνια πολλοί μαθητές μου σπουδάζουν ή αποφοίτησαν από σχολές σχετικές με το σχέδιο, όπως Καλών Τεχνών, Αρχιτεκτονική, Ντιζάιν κτλ. εδώ και στο εξωτερικό.

Οι εικαστικές τέχνες τα τελευταία χρόνια παραμελούνται από τα μέσα σε επίπεδο κάλυψης και προβολής και διατηρούν ένα ειδικό κοινό. Εσύ ποιο θα ήθελες να είναι το κοινό σου; Θεωρώ ότι υπάρχει ένα αρκετά ενημερωμένο κοινό σχετικά με τις τέχνες και τα εικαστικά ειδικότερα. Σίγουρα η κάλυψη από τα μέσα δεν είναι επαρκής μερικές φορές αλλά υπάρχουν τόσες ευκαιρίες πια μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ιστολόγια κτλ για προβολή κι ενημέρωση. Το κοινό που με παρακολουθεί συμπίπτει με το ιδεατό κοινό που θα επιθυμούσα και σ’ αυτό με θεωρώ τυχερό. Υπάρχει ένα μεγάλο εύρος αποδοχής, άρα και διαλόγου μέσω της ζωγραφικής μου με τους θεατές, χωρίς ηλικιακά ή μορφωτικά στεγανά, το οποίο με χαροποιεί ιδιαίτερα.

Η έκθεσή σου καλωσορίζει την Άνοιξη, φέρνει στο επίκεντρο τη δυναμική της Φύσης. Ποια είναι η σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με τη Φύση και ό,τι αυτή περικλείει; Όντως η θεματική κι ο χρόνος παρουσίασής της είχε ως κύριο στόχο την Άνοιξη και βαθύτερα την προσωπική μου αναγέννηση, μια καινούργια έκφανση της τέχνης μου που εμφανίστηκε. Αυτό αποτέλεσε πρωταρχικά κίνητρο και ιδέα για τη νέα αυτή σειρά σχεδίων. Όλοι αναζητούμε στις μνήμες μας εικόνες από τη φύση που πιθανόν παίξαμε ή διασκεδάσαμε ως παιδιά κυρίως, αλλά και μιας ιδεατής φύσης που μας έχει εντυπωθεί πολλές φορές πλασματικά, μόνο εικονικά, και που σε αυτήν νοσταλγικά μπορούμε να ξαναβρούμε καταφύγιο και τη χαμένη μας ξεγνοιασιά.

Ταυτότητα Παράστασης: