Ζω–γραφίζοντας: Η τέχνη ως μέσo επιβίωσης

Ο 35χρονος Ilias γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Μαρόκο. Από μικρή ηλικία έτρεφε ιδιαίτερη αγάπη για τα ζώα και για τον λόγο αυτό ανέπτυξε έντονο ενδιαφέρον για τα καρτούν με τα έντονα χρώματα που ζωντάνευαν στα παιδικά του μάτια ποντικάκια, γάτες σκυλιά. 

Σύντομα θα αποτελούσαν την πηγή της ζωγραφικής του έμπνευσης και μια πρώτη επαφή με το σχέδιο και την ζωγραφική.

Αργότερα ως μαθητής στο σχολείο αυτά που άκουγε από τους δασκάλους τα μετέφραζε σε εικόνες. Ενώ λοιπόν οι συμμαθητές του κρατούσαν γραπτές σημειώσεις ο ίδιος ζωγράφιζε και κρατούσε σημειώσεις με την μορφή σκίτσων. 

Το μυαλό του λειτουργούσε πάντα με εικόνες και κάθε φορά που έπιανε στυλό η μολύβι ήταν για να ολοκληρώσει ένα σχέδιο, μια ζωγραφιά που έκρυβε ένα συναίσθημα, ένα όνειρο η μια επιθυμία.

Η πλειοψηφία των έργων του Ιllia είναι μικρής κλίμακας, σχέδια και εικόνες που αποτυπώνει πίσω από την καθαρή επιφάνεια από πακέτα τσιγάρα είτε που καπνίζει ο ίδιος είτε από αυτά που μαζεύουν φίλοι και γνωστοί και του τα παραδίδουν.

Την ζωγραφική σε πακέτα την ξεκίνησε την περίοδο του εγκλεισμού του στο Προαναχωρησιακό Κέντρο Κράτησης Αλλοδαπών (ΠΡΟ.ΚΕΚ.Α.). Εκεί ζητούσε χαρτιά και χρώματα αλλά κανείς δεν του έδινε σημασία. Ο ίδιος ήθελε πάρα πολύ να ζωγραφίσει γιατί η ζωγραφική ήταν ένας τρόπος διαφυγής από την καθημερινότητα που θα τον βοηθούσε να επιβιώσει. 

Έτσι δημιουργούσε επιφάνειες στην πίσω πλευρά από τα πακέτα των τσιγάρων του και για χρώμα χρησιμοποιούσε το κόκκινο του φωσφόρου από τα σπίρτα, οδοντόπαστα, κόκκους καφέ και καπνό. Άνοιγε προσεκτικά τα πακέτα και στην καθαρή πλευρά σχεδίαζε. Μόλις το είδαν οι συγκρατούμενοι του αποφάσισαν να τον βοηθήσουν και μαζεύαν τα πακέτα από τα τσιγάρα τους και του τα παρέδιδαν για να τα ζωγραφίζει.

Τα πρώτα αυτά έργα είναι μουντά με την απουσία χρωμάτων λόγο αδυναμίας εύρεσης υλικών τα οποία θα μπορούσε να αναμείξει για να βγάλει χρώμα. Η έλλειψη έκανε δύσκολο το έργο του αλλά τον έκανε και εφευρετικό μιας και μπήκε στην διαδικασία να σκεφτεί πως θα μπορούσε να αναμείξει διάφορα υλικά για να δημιουργήσει συγκεκριμένους χρωματισμούς.

Όταν πλέον έφυγε από το Μεταγωγών για την πόλη της Δράμας και αφού πλέον υπήρχε ένας όγκος ζωγραφικής δουλειάς που έκπληκτοι ανακάλυπταν οι άνθρωποι στον περίγυρο του, κατάφερε να αποκτήσει χρώματα και χαρτιά κάθε είδους.

Παρ όλη την εύκολη πλέον πρόσβαση σε υλικά, απέρριψε σχεδόν αμέσως τα τελάρα και τα μπλοκ ζωγραφικής μεγάλης κλίμακα. Προτίμησε να συνεχίσει να ζωγραφίζει σε επιφάνειες από πακέτα τσιγάρα γιατί αυτά ήταν η παρηγοριά η ελπίδα, η στήριξη του και ουσιαστικά τον έσωσαν δίνοντας του διαφυγή την εποχή του εγκλεισμού. 

Επιπλέον όπως ο ίδιος αναφέρει θέλει με την πράξη του αυτή να συμβάλει στην προστασία του περιβάλλοντος. Ένα πακέτο τσιγάρα θα πεταχτεί στα σκουπίδια, ενώ ένα δέντρο θα κοπεί για να φτιαχτεί κ άλλο χαρτί. Γιατί να μην γίνει επανάχρηση των πακέτων που σε άλλη περίπτωση θα πεταχτούν στο δρόμο και θα ρυπαίνουν το περιβάλλον και να σωθεί ένα δέντρο.

Τα θέματα των έργων του Illia προέρχονται από στιγμιαίες σκέψεις, όνειρα, κοινωνικούς προβληματισμούς γ αυτό άλλωστε δημιουργούν όπως μας λέει χαρά, προβληματισμό, αλλά και αμηχανία.

Έντονα χρώματα σχέδια με κρυφές εικόνες και πολλαπλά νοήματα παραπέμπουν στον σουρεαλισμό τον κυβισμό τον Νταλί και τον Πικάσο. Πράγματι αρκετοί βλέποντας τα σχέδια αυτά του δώσανε το προσωνύμιο Πικάσο. Ο ίδιος προσπαθεί να δημιουργεί εικόνες μέσα στις εικόνες. Του αρέσει πέρα από το προφανές να δίνει στον θεατή ένα ευρύ φάσμα ανάγνωσης μέσα από το οποίο θα βρει την εικόνα που μπορεί να τον εκφράζει.

Παρά τα έντονα χαρούμενα χρώματα, τα στοιχεία της φύσης και τα περίτεχνα σχέδια που παραπέμπουν σε τεχνοτροπίες της Ανατολής πολλά από τα έργα κρύβουν σκληρές εικόνες και νοήματα.

Για τον illia είναι η πρώτη έκθεση, ένα μικρό δείγμα από τα συνολικά 120 έργα σε πακέτα τσιγάρα που έχει σχεδιάσει.

Όνειρο και επιθυμία του είναι να μπορέσει να συμπεριλάβει μαζί με κάποιες από τις σκέψεις του κάποια από τα έργα αυτά σε ένα βιβλίο.

Είναι αυτοδίδακτος και δεν είχε ποτέ την ευκαιρία να σπουδάσει σχέδιο η ζωγραφική. Θα ήθελε να εξελιχθεί περισσότερο ως καλλιτέχνης και να δοκιμάσει κάποιο νέο τρόπο έκφρασης και να πειραματιστεί σε διαφορετικά στιλ ζωγραφικής.

Μέχρι το τέλος του μήνα όσοι από εσάς επισκεφθούν το Μουσείο Προσφύγων θα έχουν την ευκαιρία για μια βουτιά στον περίτεχνο κόσμο του illia που περνάει μέσα από δυσκολίες, πίκρα, απώλειες, ελπίδα, αισιοδοξία, σκιές και χρώματα και αποτυπώνεται σε επιφάνειες από χαρτόνι, μικρές όσες και ένα πακέτο τσιγάρα. Που στην μια πλευρά του επιτρέπει τον illia να δημιουργεί αλλά στην άλλη υπάρχουν οι προειδοποιητικές εικόνες και τα μηνύματα ότι το κάπνισμα σκοτώνει. Να που κάποιες φορές μπορεί να σου σώσει και την ζωή όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος.

Την εκδήλωση οργανώνει η ομάδα ενδυνάμωσης Κοινοτήτων του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης που δραστηριοποιείται στις Δομές. Με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκή Ένωσης – #DGHome.

Διάρκεια έως Παρασκευή 29 Ιουλίου 2022

ΩΡΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ:12:00 – 18:00

ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ: Μουσείο Προσφύγων, Συκιές, Θεσσαλονίκη (Έβρου 49, Συκιές)