Φεστιβάλ Δράμας: Νέες φωνές χωρίς φόβο αλλά με αρκετό πάθος

Το φετινό πρόγραμμα της Δράμας παρουσιάζεται αρκετά ανεβασμένο, συνδυάζοντας μια διάθεση ανανέωσης με την πιστή τήρηση των βασικών αρχών που το φεστιβάλ εκπροσωπεί εδώ και χρόνια.

Μπαίνοντας στην ουσία της διοργάνωσης, που είναι οι ταινίες, υπάρχει ο χρόνος για κάποιες γενικές διαπιστώσεις – που ωστόσο θα αφήσουμε την ευκαιρία να διατυπωθούν σε δεύτερο χρόνο – αλλά και την διάθεση για αρκετή τόλμη, πειραματισμό, παιχνίδι με την φόρμα και τα είδη.

Στο κείμενο που ακολουθεί καταγράφονται ταινίες από την πρώτη μέρα της διοργάνωσης και κάποιες ταινίες από το σπουδαστικό που επίσης μας αιφνιδίασε ευχάριστα:

Σε ένα σκυλάδικο στη Λιοσίων, το «Αβαντάζ», ένα φονικό και η εξαφάνιση του αφεντικού Πάνου Μάρα σηματοδοτούν το τέλος μιας εποχής. Οι εργαζόμενοι μιλούν για το σοκ αλλά και για τον κόσμο της νύχτας που εξαφανίζεται. Ο Χρήστος Τάτσης στήνει ένα απολαυστικό mockumentary που συνδυάζει μυστήριο, χιούμορ, μελόδραμα, τηλεοπτικό ρεπορτάζ και ίσως έναν ελαφρύ σουρεαλισμό. Με ερμηνείες ευχάριστες και φωτογραφία του Γιώργου Κουτσαλιάρη, η ταινία αναδεικνύει τον κώδικα τιμής, την μπέσα και την αθωότητα μιας νύχτας που χάνεται στο χρόνο και δίνει τη θέση της σε μια προσποίηση.

Στο Hopepunk της Βασιλικής Λαζαρίδου έχουμε την περιπέτεια της Αντι, μιας γυναίκας που δουλεύει ως οδηγός και ακολουθεί την Τζο, ηγετική φυσιογνωμία με δικό της όραμα. Στο πλευρό τους βρίσκεται η Πίνα, ένα ζόμπι με έντονη προσωπικότητα, που λειτουργεί ως καθοδηγητική παρουσία. Η ταινία μέσα στην υπερβολή της, καταθέτει μια ιστορία με αρκετό σαρκασμό, χιούμορ και εκρηκτική αισθητική.

Στο Last Tropics του Θάνου Τρομπούκη μεταφερόμαστε σε ένα μεταποκαλυπτικό τοπίο που θυμίζει το τέλος του κόσμου. Δύο άνδρες και μια γυναίκα – όλοι νέοι- ζουν απομονωμένοι, επιβιώνοντας με παράνομο ψάρεμα μέσω δυναμίτη. Τα σπίτια τους ένας κόσμος που καταρρέει– αντανακλούν την ευθραυστότητα της ύπαρξής τους ενώ ένα τροπικό ψάρι συμβολίζει μια ανατροπή στην αβέβαιη ροή της ύπαρξης τους. Ο Θανάσης Τρουμπούκης δημιουργεί μια οπτική εμπειρία με ανοιχτή την εξέλιξη, παίζει με την φόρμα και την φωτογραφία και συμβολίζει ένα κόσμο που τελειώνει ή ίσως και να αρχίζει εδώ. Ανάμεσα στα υπαινικτικά σχόλια για μια οικολογική παρακμή αλλά και την ανθρώπινη αποξένωση, η ταινία προσφέρει με ποιητική διάθεση την ματιά της στο ανέλπιστο που μπορεί να κρύβει ο θάνατος.

Ο Παντάξενος της Ευτυχίας Ιωσηφίδου είναι ένα φιλμ μοναχικό, σαν τον περιπλανώμενο κεντρικό «πρωταγωνιστή» του. Η σκηνοθέτιδα πειραματίζεται με την κάμερα, γυρίζοντας σε Super 8, και συνοδεύει τις εικόνες αστικής απομόνωσης με λόγο ισχυρό, γοητευτικό και σημαίνοντα. Ιδιαίτερα συγκινητικό είναι πως ο λόγος του Θεσσαλονικιού λογοτέχνη Γιώργου Ιωάννου, από το διήγημά του Μες στους προσφυγικούς καταυλισμούς, ξαναζεί μέσα από την ματιά μιας νέας δημιουργού. Η ταινία δεν λειτουργεί μόνο ως δημιουργική σκυτάλη, αλλά επιβεβαιώνει την αξεπέραστη και επίκαιρη αξία του Ιωάννου. Με διάρκεια μόλις 8 λεπτά, η ταινία θυμίζει πως το μικρού μήκους σινεμά μπορεί να είναι μικρό αλλά ουσιαστικό, αφήνοντας έντονη αίσθηση και προβληματισμό στον θεατή.

Αφήνοντας πίσω το Εθνικό διαγωνιστικό για να μπούμε στον κόσμο του Εθνικού Σπουδαστικού συναντούμε επίσης μικρές αλλά σίγουρα όμορφες εκπλήξεις: 

Το Αγριοκέρασο του Πάνου Ζιώγα επιχειρεί μια διείσδυση στη δύσκολη θεματική της κοινωνικής επιτέλεσης του αρσενικού φύλου, ένα ζήτημα γνώριμο, ειδικά μετά τον περσινό βραβευμένο Γκέκα στο φεστιβάλ. Ωστόσο, ο Ζιώγας δεν μένει στη σιγουριά της επανάληψης· αντίθετα, επιχειρεί να προσθέσει νέες οπτικές, κερδίζοντας την προσοχή και τον σεβασμό για την τόλμη του. Η ταινία λειτουργεί καθαρά σε ψυχολογικό επίπεδο, με έντονες φροϊδικές διαστάσεις, δημιουργώντας ένα μυστήριο που αγγίζει τα όρια του μεταφυσικού. Η φωτογραφία της ξεχωρίζει, εναλλάσσοντας το φλουτάρισμα –αντανάκλαση της σύγχυσης του ήρωα– με τις καθαρές γραμμές που αποτυπώνουν τα στερεότυπα του πατέρα, οδηγώντας σε μια κορύφωση με στοιχεία θρίλερ. Το αποτέλεσμα είναι μια ατμοσφαιρική ταινία που κρατά τον θεατή σε διαρκή εγρήγορση. Εξαιρετικός και εκφραστικός ο νεαρός πρωταγωνιστής Χρήστος Μαρίνος, προσδίδει βάθος και ένταση στο ψυχολογικό τοπίο της ιστορίας.

Η ταινία Λευρεσθείς της Ρουμελιώτη Ιωάννας αποτελεί ένα υπαρξιακό και ψυχολογικό ταξίδι, που ξεχωρίζει για την ατμοσφαιρικότητά, την θεατρικότητα και την εκλεπτυσμένη αισθητική του. Πρόκειται για ένα έργο που περισσότερο βιώνεται παρά απλώς παρακολουθείται, με εικόνες που αγγίζουν τα όρια του εικαστικού. Δεν είναι τυχαίο ότι βραβεύτηκε για τη φωτογραφία της στο σπουδαστικό τμήμα του φεστιβάλ· κάθε κάδρο μοιάζει με προσεκτικά μελετημένη σύνθεση, αναδεικνύοντας τη σημασία του φωτός και της σκιάς στην ψυχολογική πορεία του ήρωα. Η βιντάζ αισθητική της ταινίας δίνει μια αίσθηση νοσταλγίας, γεφυρώνοντας το παρελθόν με το παρόν, ενώ η μουσική λειτουργεί ως καθρέφτης της εσωτερικής του διαδρομής. Ειδικά η στιγμή που ο πρωταγωνιστής φανερώνει στο πιάνο το «Χρυσαλιφούρφουρο» από τη Λιλιπούπολη του Νίκου Κυπουργού και της Μαριανίνας Κριεζή, μια μελωδία που αποτελεί σημείο αναφοράς για την ιστορία, χαρίζει μια ποιητική ανάσα τρυφερότητας. Μια ταινία μικρή σε διάρκεια, αλλά βαθιά σε αίσθηση και νόημα.

Το Or How to Disappear του Γιώργου Αγγελόπουλου πήρε το πρώτο βραβείο στο Εθνικό Σπουδαστικό όχι αναίτια. Η ταινία ξεχωρίζει για την ενέργεια και την τολμηρή ματιά με την οποία προσεγγίζει την ιστορία του. Ο δημιουργός αξιοποιεί διαφορετικά μέσα που υπηρετούν την αφήγηση, δημιουργώντας ένα κινηματογραφικό μωσαϊκό που αιχμαλωτίζει τον θεατή. Πρόκειται για το σινεμά που θα θέλαμε να ξαναδούμε: ζωντανό, πειραματικό, απρόβλεπτο. Με ευρηματικότητα και εικαστική δύναμη, στήνει μια πολύχρωμη παλέτα εικόνων και αισθήσεων που μετατρέπει την προβολή σε εμπειρία.