Γιατί όλοι μιλούν τις τελευταίες μέρες για τα λεφτά του ΕΚΚΟΜΕΔ

Μέσα σε λίγα χρόνια, η Ελλάδα έγινε διεθνής προορισμός για γυρίσματα ταινιών και σειρών. Κι όμως, το success story του ελληνικού cash rebate φαίνεται να απειλείται εκ των έσω. Τι συνέβη με τις κρατικές επιστροφές παραγωγών; Πού κόλλησαν τα εκατομμύρια; Και γιατί η υπόθεση αφορά όχι μόνο τους ανθρώπους του σινεμά, αλλά και τη διεθνή εικόνα της χώρας;

Όλα ξεκίνησαν με πρόσφατο αποκαλυπτικό δημοσίευμα του Variety, όπου ανέφερε οτι το συνολικό ποσό των επιστροφών σε εκκρεμότητα έφτανε τα 112 εκατομμύρια ευρώ, χωρίς κανένα ξεκάθαρο χρονοδιάγραμμα εξόφλησης. Ο νέος κρατικός φορέας ΕΚΚΟΜΕΔ (Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου Οπτικοακουστικών Μέσων και Δημιουργίας), που διαδέχθηκε τον ΕΚΟΜΕ, καλέστηκε να διαχειριστεί μια εκρηκτική κατάσταση: παραγωγοί που περίμεβναν επί μήνες, εταιρείες που κινδύνεψαν με λουκέτο, συνεργεία που έμεναν απλήρωτα.

Το επενδυτικό κίνητρο που είχε θεσπιστεί το 2018 από την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ —επιστροφή του 40% των επιλέξιμων δαπανών— δημιούργησε προσδοκίες και προσέλκυσε μεγάλες διεθνείς παραγωγές, όπως το «The Odyssey» του Κρίστοφερ Νόλαν ή το «Maria» του Πάμπλο Λαραΐν με την Αντζελίνα Τζολί.

Ωστόσο, η γραφειοκρατική στασιμότητα, οι εσωτερικές παλινωδίες και η μεταβατική σύγχυση στη μετάβαση από τον ΕΚΟΜΕ στον ΕΚΚΟΜΕΔ έχουν φέρει την κατάσταση στα όρια της κατάρρευσης. Όπως σημειώνει στο Variety ο παραγωγός Γιώργος Καρναβάς (Heretic):

«Χρειάζονται χρόνια για να χτίσεις εμπιστοσύνη και μπορεί να τη χάσεις μέσα σε λίγες εβδομάδες. Τώρα πληρώνουμε την κακοδιαχείριση της μετάβασης από τη διοίκηση και τα υπουργεία».

Παράλληλα, ο Κώστας Κεφάλας της Faliro House εξηγεί πως πίσω από τις καθυστερήσεις κρύβονται δάνεια, τράπεζες και απαιτήσεις που δεν μπορούν πια να εξυπηρετηθούν: «Υπάρχουν πελάτες με δάνεια και οι τράπεζες απαιτούν τα χρήματά τους».

Τι πήγε στραβά

Η μετάβαση από τον ΕΚΟΜΕ στον ΕΚΚΟΜΕΔ έγινε με καθυστέρηση και έλλειψη σχεδίου. Ο νέος φορέας για οκτώ μήνες δεν δεχόταν νέες αιτήσεις, ενώ την ίδια στιγμή συσσωρεύονταν ανεξόφλητες οφειλές σε παραγωγές που είχαν ολοκληρωθεί, φτάνοντας —σύμφωνα με το Variety— τα 112 εκατομμύρια ευρώ, όπως αναφέρεται και παραπάνω.

Ο κλάδος βρέθηκε σε αδιέξοδο και παραγωγοί περίμεναν για μήνες την επιστροφή κεφαλαίων, συνεργεία έμεναν απλήρωτα, δάνεια κινδύνευαν να τιναχτούν στον αέρα και διεθνείς εταιρείες εξέφραζαν δυσφορία, με ορισμένες να ακυρώνουν ή να αποφεύγουν νέες συνεργασίες.

Τι έχει συμβεί

Έχουν εκταμιευθεί αρχικά περίπου 14 εκατομμύρια ευρώ προς απλήρωτες παραγωγές, ενώ πρόσφατα δόθηκαν άλλα 50 εκατομμύρια. Πρόκειται ωστόσο για παλαιές οφειλές της εποχής του ΕΚΟΜΕ, όταν υπουργός ήταν ο Κυριάκος Πιερρακάκης.

Η σύγκρουση βέβαια δεν είναι μόνο τεχνική ή λογιστική. Είναι και ιδεολογική. Με τον νόμο Κρέτσου, η κρατική επιδότηση στόχευε σε έργα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας και εξαγωγικού δυναμικού (π.χ. «Άγριες Μέλισσες»). Με τις αλλαγές της περιόδου Πιερρακάκη, επιδοτήθηκαν και φτηνές παραγωγές χωρίς διεθνές εκτόπισμα («Οικογενειακές Ιστορίες»), γεγονός που απορρόφησε κονδύλια και αποδυνάμωσε το κύρος του προγράμματος.

Παράλληλα, ακυρώθηκε η συμφωνία του ΣΥΡΙΖΑ με την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα (HDB), που προέβλεπε εγγυοδοσία τραπεζικών δανείων για τους παραγωγούς. Η σημερινή κυβέρνηση, αντί γι’ αυτό, προωθεί την εμπλοκή ιδιωτών επενδυτών, που θα δίνουν μπροστά την επιδότηση με αντάλλαγμα ποσοστά από τις ταινίες.

Η χώρα εκτεθειμένη

Την ίδια ώρα, η παραγωγή της «Maria» με την Αντζελίνα Τζολί είχε αποστείλει επίσημη διαμαρτυρία προς το ΥΠΟΙΚ, για ποσό 350.000 ευρώ που παρέμεινε απλήρωτο για καιρό. Η Ελλάδα μάλιστα, ήταν η μόνη από τις τέσσερις χώρες συμπαραγωγής που δεν είχε καταβάλει τη συμβατική επιδότηση.

Η εικόνα δεν είναι απλώς δυσάρεστη. Είναι επικίνδυνη για τη φήμη της χώρας κάθε φορά που μπορεί να συμβαίνει κάτι τέτοιο. Το «success story» του ελληνικού κινηματογραφικού κινήτρου που τα προηγούμενα χρόνια τόσο πολύ διαφημίστηκε, απειλείται τελευταία με κατάρρευση, όχι από έλλειψη ταλέντου των ανθρώπων, αλλά από ασυνέπεια και έλλειψη σχεδίου όπως δείχνουν τα αποτελέσματα.

Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, τόσο από την εγχώρια όσο και από τη διεθνή βιομηχανία, είναι πλέον κατεπείγουσα. Αν δεν διασφαλιστεί η σταθερή χρηματοδότηση των παραγωγών, η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη μεγαλύτερη ευκαιρία πολιτιστικής και οικονομικής ανάπτυξης στον τομέα του θεάματος που είχε εδώ και δεκαετίες.

Η απάντηση του ΕΚΚΟΜΕΔ στο αρνητικό δημοσίευμα του Variety για τα κινηματογραφικά γυρίσματα στην Ελλάδα

Στον απόηχο του Variety, ο ΕΚΚΟΜΕΔ αντεπιτέθηκε, επιμένοντας ότι «η Ελλάδα δεν είναι ουραγός, αλλά πρωταγωνιστής» χάρη σε «πολιτική βούληση, σοβαρή δουλειά και συστηματικές μεταρρυθμίσεις». Στην αναλυτική ανακοίνωση του φορέα, έτσι για την ιστορία και τη συνέχεια των γεγονότων, παρατίθεται ένας καταιγισμός στοιχείων:

• 84 % από τα 472 σχέδια που εντάχθηκαν στο παλιό καθεστώς cash rebate (ν. 4487/2017) έχουν ήδη εξοφληθεί (222 παραγωγές, 148,4 εκ. €) ή διαθέτουν νομική δέσμευση πληρωμής (173 παραγωγές, > 180 εκ. €). Απομένουν 77 αιτήσεις του 2024 στο τελικό στάδιο αξιολόγησης.

• Ο τακτικός προϋπολογισμός του 2025 αυξήθηκε κατά 160 % χάρη στον νέο μόνιμο πόρο (50 % του τέλους συνδρομητικής TV), ανεβάζοντας τις φετινές προεγκρίσεις επιλεκτικών προγραμμάτων στα 6,5–7 εκ. € και το πρόγραμμα εξωστρέφειας στα 1,7 εκ. €.

• Από τις αρχές του 2024 έχουν δεσμευθεί 310 εκ. € δημόσιων πόρων (210 εκ. από ΠΔΕ + 100 εκ. ΕΣΠΑ) για cash rebate και επιλεκτικά σχήματα.

Οι δύο διεθνείς υποθέσεις που ακούστηκαν:

• «Maria» (Πάμπλο Λαραΐν): η αίτηση ολοκλήρωσης υποβλήθηκε δύο χρόνια πριν από τη συμβατική λήξη (2026). Η πράξη ολοκλήρωσης εκδόθηκε στις 02/05/2025· η πληρωμή, ύψους ~ 350.000 €, «θα γίνει μόλις ολοκληρωθεί η μεταφορά πόρων».

• «The Odyssey» (Κρίστοφερ Νόλαν): έχει κατατεθεί από τον Φεβρουάριο στο νέο πρόγραμμα (ν. 5105/2024) και βρίσκεται ακόμη σε αξιολόγηση· «οποιαδήποτε αναφορά σε καθυστέρηση είναι αβάσιμη», διαμηνύει ο ΕΚΚΟΜΕΔ.

«Όσοι εργαλειοποιούν μεμονωμένες περιπτώσεις πλήττουν τη διεθνή εικόνα της χώρας», καταλήγει η ανακοίνωση, καλώντας τη βιομηχανία σε «συνέργεια αντί αντιπαράθεσης» ώστε το ελληνικό cash rebate να ξανακερδίσει αξιοπιστία και ρυθμό.

Άνοιξαν τα Ταμεία στον ΕΚΚΟΜΕΔ: Ξεκίνησαν οι Πληρωμές σε Παραγωγές Ελληνικών και Ξένων Ταινιών και Σειρών

Η Ελλάδα δέχεται επικρίσεις στο εξωτερικό για τις καθυστερήσεις στις πληρωμές των οφειλών της σε παραγωγούς. Παρά τις προσπάθειες, στη Βουλή δεν έχουν δοθεί απαντήσεις για το κλείσιμο του ΕΚΟΜΕ, τις οικονομικές απώλειες που προκάλεσε, ούτε έχει δημοσιευτεί ο ισολογισμός εκκαθάρισης. Οι υπεύθυνοι της προηγούμενης περιόδου παραμένουν ενεργοί στον χώρο, χωρίς να έχουν κληθεί να λογοδοτήσουν. Μετά τη διαχείριση κρίσης, ο ΕΚΟΜΕ καταργήθηκε, μεταφέρθηκε από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο υπουργείο Πολιτισμού και συγχωνεύτηκε με το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, δημιουργώντας το νέο φορέα ΕΚΚΟΜΕΔ, ο οποίος για οκτώ μήνες δεν δεχόταν νέες αιτήσεις παραγωγών.

Μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα καθυστερήσεων και συσσωρευμένων οφειλών, ο ΕΚΚΟΜΕΔ (Ελληνικός Κέντρο Κινηματογράφου και Οπτικοακουστικών Μέσων Διαχείρισης) άνοιξε επιτέλους τα ταμεία του, ξεκινώντας τις πληρωμές σε παραγωγές ελληνικών και ξένων σειρών και ταινιών.

Οι παραγωγές αυτές παρέμεναν απλήρωτες επί μεγάλο διάστημα, καθώς ο ΕΚΚΟΜΕ (προκάτοχος του ΕΚΚΟΜΕΔ) βρισκόταν υπό την εποπτεία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συγκεκριμένα υπό την εποπτεία του τότε υπουργού Κυριάκου Πιερρακάκη. Η καθυστέρηση είχε προκαλέσει διεθνή αρνητική προβολή της χώρας μας, ειδικά μετά το δημοσίευμα του «Variety» για την ταινία «Maria» που αφορά τη ζωή της μεγάλης ελληνίδας υψίφωνου, Μαρίας Κάλλας και που αναλύσαμε παραπάνω, δημοσίευμα που έφερε το θέμα στην επικαιρότητα μιλώντας όλοι για την τακτική του φορέα.

Παράλληλα, έντονες ήταν και οι διαμαρτυρίες από την εγχώρια παραγωγική κοινότητα και τους τηλεοπτικούς σταθμούς εθνικής εμβέλειας, οι οποίοι ζητούσαν εδώ και καιρό την εξόφληση των εκκρεμοτήτων.

Σύμφωνα λοιπόν με τη «Διαύγεια», δείτε παρακάτω τη λίστα με τις 16 παραγωγές που είχαν προϋπολογισμό επιλέξιμων δαπανών άνω του 1 εκατομμυρίου ευρώ και πλέον έλαβαν την επιδότηση που τους αναλογούσε:

Τίτλος	Φορέας επένδυσης	Τηλεοπτικός σταθμός	Προϋπολογισμός (ευρώ)	Επιδότηση (ευρώ)
TIN SOLDIER	Tin Soldiers SPV	—	27.862.599,11	8.707.855,16
ΤΟ ΠΡΟΞΕΝΙΟ ΤΗΣ ΙΟΥΛΙΑΣ	PrimaVisione	ALPHA	6.530.000	2.605.320,29
ΕΡΩΤΑΣ ΦΥΓΑΣ (Α’ ΚΥΚΛΟΣ)	Αργοναύτες	OPEN	5.742.000	2.296.800,00
MONUMENT	Modiano	—	4.535.523	1.746.271,79
CASTAWAYS	Green Olive	PARAMOUNT+	4.177.465	1.670.986,00
ΑΓΡΙΑ ΓΗ	Ειδήσεις Ντοτ Κομ	ΣΚΑΪ	4.158.336	1.003.634,30
Ο ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΙΧΑΛΗΣ	Eyesin Productions	—	2.863.200	1.070.367,74
DOC	Green Pixel	ALPHA	2.813.519	562.635,96
ΠΟΙΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ	Tanweer	ANT1	2.680.800	1.071.744,65
KOSTAS	Arcadia	RAI2	2.022.494	808.997,60
Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΠΟ ΕΜΑΣ (Α’ ΚΥΚΛΟΣ)	ANTENNA TV AE	ANT1	1.968.000	758.904,74
Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ	Cartoon Animation Production Studio	—	1.400.000	426.328,78
ΦΟΝΟΙ ΣΤΟ ΚΑΜΠΑΝΑΡΙΟ (Α’ ΚΥΚΛΟΣ)	Filmiki Productions	ALPHA TV	1.237.236	494.894,40
ANIMAL	Homemade Films	—	1.149.159	459.662,24
HANDLING THE UNDEAD	Filmiki Productions	—	1.098.516	439.109,62
MARIA	Heretic	—	1.003.614	374.555,03