Istanbul Story: Ένας Τούρκος, μια Ελληνίδα και τα φαντάσματα του παρελθόντος!

Την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου 2016, η ταινία ” Istanbul Story ” της Φωτεινής Σισκοπούλου ανοίγει το Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο 57ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης στις 7:30 μμ στην αίθουσα Ολύμπιον. Η μουσική του Θεσσαλονικιού Γιώργου Χριστιανάκη.

Η Μυρτώ Αλικάκη και ο Kerem Can πρωταγωνιστούν στην ελληνοτουρκική παραγωγή με μικτό καστ από Έλληνες και Τούρκους ηθοποιούς, «Istanbul Story» σε σκηνοθεσία και σενάριο της Φωτεινής Σισκοπούλου. Ο Kerem Can, μας μιλάει για την εμπειρία του από τα γυρίσματα της ταινίας, τη συνεργασία του με τους Έλληνες συντελεστές, την τρέχουσα προσφυγική κρίση και το προσωπικό στοίχημα κάθε ανθρώπου να συμφιλιωθεί με το παρελθόν του για να βιώσει με ειρήνη το παρόν και το μέλλον του. «Να βρούμε την προσωπική μας γαλήνη και ειρήνη στο παρόν που ζούμε και στο μέλλον που έρχεται έχοντας ήδη συμφιλιωθεί με το παρελθόν. Νομίζω ότι αυτό ακριβώς θέλει να μας αφηγηθεί αυτή η ιστορία.»

Αν η μνήμη είναι το βλέμμα πίσω στο παρελθόν και το παρελθόν μια ξένη χώρα, τότε η επιστροφή της Κάτιας στην γενέθλια Πόλη, μεταμορφώνεται σ’ ένα ταξίδι μη-επιστροφής, κυνήγι και περιπέτεια, σημείο συνάντησης με την ιστορία της και τον εαυτό της στη σημερινή Ισταμπούλ, μια σύγχρονη και αντιφατική μητρόπολη, χώρα φαντασμάτων, εκπλήξεων και θαυμάτων. Αυτή, ένα μικρό προσφυγόπουλο τότε με μια βαλίτσα στο χέρι της μάνας της, μονάχες οι δυο τους για την Θεσσαλονίκη ανάμεσα στους χιλιάδες Πολίτες των βίαιων απελάσεων του 1964 -’65 που άδειασαν την Πόλη, αφήνοντας πίσω τις περιουσίες τους και έναν τρόπο ζωής.

Η Κάτια, η πρωταγωνίστρια, ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη. Ωστόσο, δεν πρόκειται απλά για ένα ταξίδι όσο για την αντιμετώπιση του δικού της παρελθόντος. Πρώτα απ’ όλα, νομίζω, ότι το να αντιμετωπίζεις το παρελθόν είναι περισσότερο προσωπικό παρά συλλογικό ζήτημα. Είτε, λοιπόν, ατομικά ή συλλογικά, ως κοινωνία, σίγουρα, υπάρχουν πολλοί τρόποι να αντιμετωπίζεις το παρελθόν, το «Vergangenheit». Η άγνοια, η επίγνωση, είναι διάφορες στρατηγικές. Κατ’ εμέ, ένα πράγμα είναι σίγουρο, ότι είτε με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, το ίδιο το παρελθόν θα βρει τρόπο να επιτρέψει σε σένα. Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση που αφορά στην Κάτια. Η ιστορία της περικλείει ένα προσωπικό επίπεδο, όπως ο θάνατος του πατέρα της, η αποκάλυψη του μυστικού της μητέρας της και φυσικά η τραγωδία να εκδιωχθεί από την πατρίδα της. Για να βρει την προσωπική της ειρήνη στο παρόν αλλά και στο μέλλον οφείλει να συμφιλιωθεί με το παρελθόν της, γεγονός που ισχύει για όλους μας.

Ακόμα και στις μέρες μας, όταν οι Έλληνες επισκέπτονται την Κωνσταντινούπολη ή άλλα μέρη της Τουρκίας όπου έζησαν οι συγγενείς τους, οι Τούρκοι τους υποδέχονται με αγάπη και είναι πρόθυμοι να μοιραστούν μαζί τους αναμνήσεις και πληροφορίες. Τι ενώνει τους δυο λαούς; Οποιαδήποτε απάντηση για το ιδιαίτερο δέσιμο των δύο λαών μπορεί να αποτελεί γενίκευση. Οι άνθρωποι μοιράζονται μεταξύ τους συναισθήματα, γέλιο, κοινά αστεία, φαγητό, λύπες, νίκες και απώλειες. Ίσως πρόκειται για συνδυασμό όλων αυτών των στοιχείων.

Ποια είναι η ιστορία του «Istanbul Story»; Εξαρτάται από ποια οπτική γωνία θα δει κανείς την ιστορία. Για μένα, αφορά στην αντιμετώπιση και συμφιλίωση με το παρελθόν.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη Φωτεινή Σισκοπούλου; Δύσκολη, αλλά το να κάνει κανείς ταινίας όπως και οποιαδήποτε άλλη τέχνη, είναι κάτι δύσκολο. Είναι σα να μεγαλώνεις ένα παιδί με πολλούς διαφορετικούς γονείς, σαν μια οικογένεια ως συνονθύλευμα πολλών στοιχείων.

Πείτε μας για τον ρόλο σας. Λειτουργώ σαν ένα φως καθοδήγησης για την Κάτια. Τα καράβια της βρίσκονται εν μέσω θύελλας μετά το θάνατο της μητέρας της και η ίδια βρίσκεται σε συνεχή αναταραχή με το παρόν και το παρελθόν. Ως δικηγόρος της, όπως ακριβώς ένας καπετάνιος, προσπαθώ να την κατευθύνω μέσα σε όλες αυτές τις δύσκολες καταστάσεις. Επιπλέον, η ιστορία της Κάτιας μου κεντρίζει τόσο το ενδιαφέρον που κατά κάποιον τρόπο είμαι σαν το ντετέκτιβ που προσπαθώ να αποκαλύψω την αλήθεια. Δεν θέλω, όμως, να σας αποκαλύψω κάτι άλλο, πέρα από αυτό που καταλάβατε ήδη! Λατρεύω να μιλάω με μεταφορές!

Στο τελευταίο γύρισμα στην αρχαία Ασσό, οκτώ μίλια από τη Λέσβο, μια ταυτότητα στα Αραβικά κολυμπούσε μόνη της στο Αιγαίο. Μοιραστείτε μαζί μας, τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας γι’ αυτό το περιστατικό. Αυτή ακριβώς η ιστορία αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι κάτι δεν πάει καλά με την Ευρώπη και ολόκληρο τον κόσμο. Μπορώ να μιλήσω για περιστατικά κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων που δεν θα ξεχάσω ποτέ στη ζωή μου και καταδεικνύουν τον παραλογισμό των πολιτικών παιχνιδιών. Σε ένα γύρισμα στην Ασσό, στην πλευρά του κάστρου με την υπέροχη θέα στη Λέσβο από τη μεριά της Τουρκίας, αντικρίσαμε διακινητές στο λιμάνι, όπου τοποθετούσαν ανθρώπους σε αυτοσχέδιες λέμβους. Μια λέμβος φορτωμένη με 60 ανθρώπους αντιμετώπισε προβλήματα στον κινητήρα και οι άνθρωποι βούτηξαν στη θάλασσα. Όσοι παρέμειναν πάνω στη λέμβο, έκαναν κωπηλασία με τα γυμνά τους χέρια ενώ το σκάφος επρόκειτο να εκραγεί. Καλέσαμε την αστυνομία, αλλά δεν έγινε τίποτα. Ήταν οι ίδιοι οι διακινητές που τράβηξαν τη λέμβο στην ακτή. Την επόμενη μέρα, κατέβηκα στην παραλία. Ήταν παραταγμένα σε μια σειρά, σωσίβια, βαριές αποσκευές που δεν μπορούσαν να πάρουν μαζί τους. Η κρίση έχει μετατρέψει σε μια κερδοφόρα επιχείρηση διάφορες συμμορίες διακινητών που ελέγχουν τις παραλίες και κανείς δεν κάνει τίποτα γι’ αυτό. Πολλοί άνθρωποι σε παραλιακές περιοχές έχουν εισπράξει τεράστια κέρδη από τους πρόσφυγες. Οδηγοί ταξί, ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, καταστήματα, όλοι τους πωλούν τα εμπορεύματά τους σε διπλάσιες τιμές στους πρόσφυγες. Την επόμενη μέρα το σώμα Aylan είχε σαρώσει τις ακτές της Αλικαρνασσού και μόνο τότε η ακτοφυλακή άρχισε να περιπολεί και να περισώζει τις λέμβους σε κίνδυνο. Νιώθω θυμωμένος και αβοήθητος. Χρήμα, πόλεμος, απληστία. Θα έλεγα ότι δεν ανήκουμε στο είδος του homo sapiens αλλά αυτό του homo rapiens, ένα είδος αρπακτικού που καταστρέφει το δικό του οικότοπο.

Η χώρα σας δεν επέδειξε μεταναστευτική πολιτική και στις περισσότερες των περιπτώσεων αρνείται να δεχτεί τους πρόσφυγες. Ως Γερμανός πολίτης, γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Γερμανία, συμφωνώ ότι έχουν γίνει πολλά λάθη στο παρελθόν. Ελλάδα, Ιταλία και Ισπανία έχουν παρατηθεί μόνες να αντιμετωπίσουν τη προσφυγική κρίση. Η προσφυγική κρίση μαρτυρά την έλλειψη μιας πραγματικής ιδέας και ενός σχεδίου για το τι θέλουμε ως Ευρωπαίοι πολίτες και ως ευρωπαϊκές κυβερνήσεις από το μέλλον.

Έχετε επισκεφτεί τη Θεσσαλονίκη ή άλλα μέρη της χώρας; Έχω επισκεφτεί την Αθήνα.

Στην ταινία χρησιμοποιείται η αγγλική γλώσσα αλλά εσείς γνωρίζετε κάποιες ελληνικές λέξεις; Δεν ξέρω αν τις προφέρω σωστά αλλά γνωρίζω μερικές: «ψυχή μου», «αγάπη μου», «τι κάνεις», «κούκλα μου», «ταξί». Όταν είχαμε γυρίσματα με το ελληνικό συνεργείο έκανα εξάσκηση κάθε μέρα. Εύχομαι να έρθω σύντομα στην Ελλάδα, να μάθω κι άλλες λέξεις.

Ποιο είναι το νόημα της «Istanbul story»; Να βρούμε την προσωπική μας γαλήνη και ειρήνη στο παρόν που ζούμε και στο μέλλον που έρχεται έχοντας ήδη συμφιλιωθεί με το παρελθόν. Νομίζω ότι αυτό ακριβώς θέλει να μας αφηγηθεί αυτή η ιστορία.

Η ταινία: Istanbul Story

Αν η μνήμη είναι το βλέμμα πίσω στο παρελθόν και το παρελθόν μια ξένη χώρα, τότε η επιστροφή της Κάτιας στην γενέθλια Πόλη, μεταμορφώνεται σ’ένα ταξίδι μη-επιστροφής, κυνήγι και περιπέτεια, σημείο συνάντησης με την ιστορία της και τον εαυτό της στη σημερινή Ισταμπούλ, μια σύγχρονη και αντιφατική μητρόπολη, χώρα φαντασμάτων, εκπλήξεων και θαυμάτων. Μπορεί ωστόσο να την καλωσορίσει και να συμφιλιωθεί μαζί της, ξαναβρίσκοντας την εμπιστοσύνη και την ελπίδα για ό,τι χάνεται κι ό,τι μπορεί να ξαναγεννηθεί; Αυτή, ένα μικρό προσφυγόπουλο τότε με μια βαλίτσα στο χέρι της μάνας της, μονάχες οι δυο τους για την Θεσσαλονίκη ανάμεσα στους χιλιάδες Πολίτες των βίαιων απελάσεων του 1964 -’65 που άδειασαν την Πόλη, αφήνοντας πίσω τις περιουσίες τους και έναν τρόπο ζωής.

Τι ειρωνεία, στο τελευταίο γύρισμα στην αρχαία Ασσό, σταθμός του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, μόλις οκτώ μίλια από τη Λέσβο, μια ταυτότητα στα Αραβικά κολυμπούσε μόνη της στο Αιγαίο μπροστά στα μάτια μας.

Το παρελθόν δεν είναι καν παρελθόν… Και η Ιστορία συνεχίζει να αφηγείται τα έργα των ισχυρών, αδιάφορη για την ίδια την ύπαρξη που βιώνει τις αγριότητες των επιλογών τους, μ’ αντάλλαγμα το λευκό περιθώριο των σελίδων της.

Πρόκειται για την πρώτη ελληνο-τουρκική συμπαραγωγή με μικτό καστ – συντελεστές, γυρισμένη εξ’ολοκλήρου στην Τουρκία – Κων/πολη, Νήσο Πρίγκηπο και Ιόνια Παράλια (Τροία και αρχαία Ασσό). Οι διάλογοι είναι στην αγγλική και δευτερευόντως στην Ελληνική και Τουρκική γλώσσα.

Σκηνοθεσία: Φωτεινή Σισκοπούλου

Πρωταγωνιστούν: Μυρτώ Αλικάκη, Kerem Can, Esin Alpogan,Σοφία Σεϊρλή, Deniz Turkali, Κώστας Γαλανάκης, Osman Alkas, Rahman Gorede, Mert Yavuzcan και ο μικρός Ulas Karabey

Σενάριο: Φωτεινή Σισκοπούλου σε συνεργασία με τον Cem Akcali

Script Supervisor: Πέτρος Μάρκαρης

Μουσική: Γιώργος Χριστιανάκης

Η ταινία ανοίγει το Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης την Παρασκευή 4 Νοεμβρίου στις 7:30 μμ στην αίθουσα Ολύμπιον.

Facebook: Istanbul Story