Λόγοι για να πάτε Φεστιβάλ: Πέμπτη 17 Μαρτίου 2016

Καλησπέρα κυρίες και κύριοι

Το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ συνεχίζοντας το πανέμορφο ταξίδι με πολλές αίθουσες να γεμίζουν με soldout, δείχνοντας πως ο κινηματογράφος επηρεάζει, ευαισθητοποιεί, προβληματίζει και ίσως να μπορέσει να αλλάξει τον κόσμο. Σήμερα μέσα από τις ταινίες τεκμηρίωσης των γενναίων δημιουργών αν επιθυμείτε να μείνετε Ελλάδα μπορείτε να παλέψετε μαζί με τους εργάτες της ΒΙΟ.ΜΕ., να γνωρίσετε τους αφανείς ήρωες των «αόρατων διαδρομών» ή να μπείτε στο εσωτερικό της Χρυσής Αυγής. Μπορείτε να πάτε πίσω στο χρόνο στη δημιουργία της ταινίας «Interruption», στις συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» ή στους αγώνες της ERTOPEN. Μπορείτε επίσης να δείτε με τα μάτια τα σκληρά πράγματα που συμβαίνουν στην Τουρκία, στη Ρουάντα και στο Μπουρουντί, στη Συρία και στη Λαπεντούζα. Τέλος, μπορείτε να μεταφερθείτε στην Αμερική του παρελθόντος ακούγοντας τη Τζάνις Τζόπλιν να τραγουδάει έχοντας παράλληλα για παρέα κομπάρσους αλλά και κινηματογραφιστές του Χόλιγουντ. Σε κάθε περίπτωση αφεθείτε!

Καλό Φεστιβάλ

«Αόρατες διαδρομές» της  Γιάννας Δελατόλα, Ελλάδα 2016, 25’ (Φρίντα Λιάππα – 13.15)

Ανακαλύπτουμε την πόλη της Αθήνας μέσα από τις προσωπικές ιστορίες του Γιάννη, της Μαρίας και του Λάμπρου, που είναι και οι τρεις ξεναγοί στις Αόρατες Διαδρομές (κοινωνικές περιηγήσεις που οργανώνει το περιοδικό δρόμου αστέγων «σχεδία»). Οι πρωταγωνιστές μας ταλαιπωρήθηκαν αρκετά στο παρελθόν: Η Μαρία έχασε τη δουλεία της, ο Λάμπρος έμεινε στον δρόμο και ο Γιάννης ήταν εξαρτημένος από τα ναρκωτικά. Παρά τις δυσκολίες τους, μοιράζονται μαζί μας τους αγώνες τους και την αισιοδοξία τους για ένα καλύτερο μέλλον. Τους ακολουθούμε καθώς οδηγούν τους επισκέπτες στα στενά της Αθηνάς και μαθαίνουμε όχι μόνο για τις υπάρχουσες κοινωνικές δομές αλλά κυρίως για τις δικές τους προσωπικές «αόρατες» διαδρομές. Είναι μια ιστορία για τρεις δυνατούς συμπολίτες μας που ποτέ δεν τα παρατάνε.

Ο φακός της Γιάννας Δελατόλα καταγράφει με αμεσότητα τη ζωή τους και τα όνειρα τους αγγίζοντας το θεατή και δείχνοντας του πράγματα που αγνοούσε ή δεν είχε εστιάσει μέχρι τώρα το βλέμμα του. Ένα ντοκιμαντέρ για την Αθήνα αλλά και για την Ελλάδα που ζει παράλληλα με την γρήγορη καθημερινότητα του καθένα από εμάς.

«Χρυσή Αυγή: Προσωπική υπόθεση» της Ανζελίκ Κουρούνη, Ελλάδα 2016, 90′ (Σταύρος Τορνές – 13.15)

Τί έχει στο κεφάλι του ο νεοναζί της διπλανής πόρτας; «Ο σύντροφός μου είναι Εβραίος, ο ένας γιος μου γκέι, ο άλλος αναρχικός κι εγώ αριστερή φεμινίστρια, κόρη μεταναστών. Αν η Χρυσή Αυγή έρθει στα πράγματα το μόνο μας πρόβλημα θα είναι σε ποιο βαγόνι θα μας βάλουν». Μια δημοσιογράφος ερευνά για χρόνια την οργάνωση του ελληνικού νεοναζιστικού κόμματος Χρυσή Αυγή. Η οικονομική κατάρρευση, η πολιτική αστάθεια και οι οικογενειακές σχέσεις έρχονται σε πρώτο πλάνο καθώς το ντοκιμαντέρ προσπαθεί να ανακαλύψει «τι έχουν στο κεφάλι τους οι Χρυσαυγίτες, που παρουσιάζονται ως θύματα του συστήματος».

Και το καταφέρνει καθώς η κάμερα της βρέθηκε σε πολλές μαζικές συγκεντρώσεις του κόμματος της Χρυσής Αυγής, στα γραφεία του, καθώς και σε πιο μικρές και προσωπικές συγκεντρώσεις του. Ερχόμενη σε επαφή η Ανζελίκ Κουρούνη με υποστηρικτές και μέλη της Χρυσής Αυγής η Ανζελίκ Κουρούνη δημιουργεί ένα πολύπλευρο πορτραίτο κατανόησης του νεοναζιστικού κόμματος.

«Λευκά βήματα» του Μιχαήλ Βιτωράκη και του Σωτήρη Κάππος, Ελλάδα 2016, 61′ (Φρίντα Λιάππα – 15.30)

Τα γυρίσματα έγιναν στη Ρουάντα και στο Μπουρούντι τον Αύγουστο του 2014. Η ταινία Λευκά βήματα δεν πραγματοποιήθηκε για να αναδείξει τη φτώχεια και τις κακουχίες που συναντάμε στις Αφρικανικές χώρες (αυτές είναι δεδομένες), ούτε για να πείσει τον κόσμο να βοηθήσει τον λαό της Αφρικής. Αντιθέτως, τονίζει το κατά πόσο έχει επηρεαστεί ο λαός των χωρών αυτών από τον δυτικό κόσμο μέσα από τις αφηγήσεις των ντόπιων, αλλά και των εθελοντών που βρέθηκαν εκεί για να βοηθήσουν. Η ταινία κάνει μια ανάδρομη στη γενοκτονία του 1994 μέσα από προσωπικές μαρτυρίες και απόψεις, αναδεικνύει τα καθημερινά προβλήματα του κόσμου στην εύρεση νερού, τροφής και τρόπων επιβίωσης, και αναλύει μέσα από συνεντεύξεις τη σπουδαιότητα της εκπαίδευσης.

«Η φράση που δεν τελείωσε» του Μανώλη Παπαδάκη, Ελλάδα 2016, 99’ (Σταύρος Τορνές)

Το Μάιο και τον Ιούνιο του 2011, η Αθήνα έγινε το κέντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Ένα πολύμορφο και «πολύγλωσσο» πλήθος κατέλαβε την Πλατεία Συντάγματος και προσπάθησε να δημιουργήσει το νέο αλφαβητάρι της ζωής. Ένα αλφαβητάρι που είχε αρχίσει να αρθρώνεται μέσα από το μοίρασμα προηγούμενων συναντήσεων, αλλά κυρίως ήταν το γέννημα νέων πρωτόγνωρων, κοινών εμπειριών. Διεργασίες δημόσιου χώρου -«πλατειακές»- σε μια μαζική κλίμακα άνευ προηγουμένου, όπου ο «κοινός νους» προσπάθησε να μάθει να συνδιαλέγεται, να συνεννοείται, να συνθέτει και να πράττει συλλογικά. Το ντοκιμαντέρ του Μανώλη Παπαδάκη καταγράφει αυτή την πολύχρωμη γιορτή μέσα από το υποκειμενικό βλέμμα των πρωταγωνιστών της, την αμηχανία, τη χαρά και τον ενθουσιασμό των πρώτων ημερών, τη βία των κατασταλτικών μηχανισμών, αλλά και την αδυναμία των συμμετεχόντων να ολοκληρώσουν την πρότασή τους.

Πέρασαν χρόνια από το κίνημα των «Αγανακτισμένων», το οποίο δυστυχώς δεν πέτυχε το σκοπό του. Ο Μανώλης Παπαδάκης μας θυμίζει τι συνέβη, καταγράφει τις προσπάθειες άμεσης δημοκρατίας, εντοπίζει τα προβλήματα της και με το ντοκιμαντέρ του καταγράφει αυτό το γεγονός, ώστε να μην ξεχαστεί με την πάροδο του χρόνου και να λειτουργήσει ως μάθημα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς.

«Εδώ εξορία: Ημερολόγια από παιδιά πρόσφυγες» του Μάνι Υ. Μπεντσελάχ, Λίβανος-Ελβετία-Μεγ. Βρετανία 2015, 57’ (Σταύρος Τορνές – 17.30)

Ένα εξαιρετικά, ευαίσθητο πορτρέτο των προσφυγόπουλων που αναγκάζονται να διαφύγουν από τη βία του εμφυλίου πολέμου στη Συρία για τον γειτονικό Λίβανο. Το ντοκιμαντέρ, που γυρίστηκε μέσα σε έναν χρόνο, αφηγείται την ιστορία της ζωής των παιδιών μέσα από δικά τους λόγια και αποτυπώνει τη συγκινητική αλήθεια για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν την απώλεια, τις κακουχίες και τη συντριβή της ελπίδας. Η μαρτυρία τους σε αυτήν την ταινία είναι ένας ωραία σχηματισμένος μικρόκοσμος του ανθρώπινου κόστους που έχει ο συνεχιζόμενος εμφύλιος στη Συρία, ο οποίος έχει εξαναγκάσει πάνω από τέσσερα εκατομμύρια ανθρώπους να βρουν τρόπο να ξεφύγουν οι μισοί από αυτούς είναι παιδιά.

«Επόμενος σταθμός: Ουτοπία» του Απόστολου Καρακάση, Ελλάδα 2016, 91’ (Ολύμπιον – 18.00)

Όταν το εργοστάσιο της ΒΙΟ.ΜΕ. στη Θεσσαλονίκη κλείνει, μερικοί εργάτες αποφασίζουν να κάνουν κάτι επαναστατικό: να το καταλάβουν και να το λειτουργήσουν μόνοι τους με τις αρχές της άμεσης δημοκρατίας. Το εγχείρημά τους εμπνέει ακτιβιστές σε όλο τον κόσμο, ενώ η πρώην διευθύντρια έκπληκτη παρακολουθεί την οικογενειακή επιχείρηση να μετατρέπεται σε σύμβολο της ριζοσπαστικής αριστεράς. Για τους εργάτες, η αυτοδιαχείριση εξελίσσεται σε μια περιπέτεια επιβίωσης γεμάτη συγκρούσεις. Σύντομα θα συνειδητοποιήσουν ότι για να τα καταφέρουν, θα πρέπει να αλλάξουν πρώτα οι ίδιοι.

Βρισκόμενος με την κάμερα του για χρόνια δίπλα τους ο Απόστολος Καρακάσης αποτυπώνει τον αγώνα αυτών των ανθρώπων στην προσπάθεια τους από εργαζόμενοι να γίνουν εργοδότες και να αναλάβουν νέες ευθύνες ερχόμενοι αντιμέτωποι με το κράτος, με την πρώην εργοδοσία αλλά και με τον ίδιο τους τον εαυτό.

«Ξενοδοχείο αστέρων» του Γιον Μπανγκ Κάρλσεν, Δανία 1981, 59’ (Παύλος Ζάννας – 18.15)

Κωμωδία-ντοκιμαντέρ για τους κομπάρσους του Χόλιγουντ και το πώς τα όνειρά τους αντικατοπτρίζουν την κοινωνία στην οποία ζουν. Η ταινία εκτυλίσσεται σε ένα παλιό ξενοδοχείο στο κέντρο του Χόλιγουντ, ερείπιο μέσα και έξω, που διατηρεί όμως κάποια ίχνη από την κομψότητα του παρελθόντος. Μέχρι τις αρχές του 1960, το ξενοδοχείο Montecito στη λεωφόρο Franklin ήταν το μέρος που επέλεγαν για να μείνουν οι αστέρες του Μπρόντγουεϊ όταν έρχονταν από τη Νέα Υόρκη για κάποια ταινία. Αλλά οι αστέρες αυτοί εξαφανίστηκαν και στα δωμάτιά τους στο ξενοδοχείο μένουν τώρα άνθρωποι που ονειρεύονται ότι είναι σταρ: κομπάρσοι, πόρνες, προαγωγοί, ανήσυχοι ονειροπόλοι έχουν ξεμείνει όλοι μαζί σε ένα ξενοδοχείο, με ένα ασανσέρ στα τελευταία του, που τους τρελαίνει σιγά σιγά.

«Τα μάτια της Πόλης» της Μπινούρ Καράεβλι, Φατίχ Καϊμάκ, Τουρκία 2015, 60’ (Τώνια Μαρκετάκη – 20.00)

Η ιστορία του Αρά Γκιουλέρ, του θρυλικού Τουρκοαρμένιου φωτογράφου ο οποίος, στα 87, παραμένει ένας σύνθετος και αξέχαστος χαρακτήρας: οξυδερκής, ασεβής, πνευματώδης και φιλοσοφημένος. Υπήρξε μία από τις σημαντικότερες μορφές που αποτύπωσαν τη ζωή των ανθρώπων και σημαντικά ιστορικά γεγονότα μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο στην Κωνσταντινούπολη και την Τουρκία. Παρ’ όλα αυτά, το αρχείο του δεν άνοιξε ποτέ σε μελετητές, αλλά παραμένει στοιβαγμένο σε κουτιά στο γραφείο του. Στενός φίλος του Ανρί-Καρτιέ Μπρεσόν, ο Αρά πιστεύει επίσης ότι πρέπει να εστιάζουμε στην ανθρώπινη αλληλεπίδραση την αποφασιστική στιγμή. Το ντοκιμαντέρ παρακολουθεί τον Αρά καθώς προετοιμάζεται για την αναδρομική έκθεσή του. Θυμάται τις ιστορίες που κρύβονται πίσω από τις πλέον εμβληματικές φωτογραφίες του, κάνοντάς τες έτσι ακόμη πιο ζωντανές.

«Ραδιόφωνο στο Πατάρι» του Θανάση Παπακώστα, Ελλάδα 2016, 68’ (Φρίντα Λιάππα – 20.30)

Η ταινία παρακολουθεί τη μεγάλη περιπέτεια του ΑυτοδιαχειριζόμενουΜεταδεύτερου, του πιο ανοιχτού webradio στην Ελλάδα. Χωρίς ιδιοκτήτη, χωρίς διαφημίσεις, το Μεταδεύτερο, ραδιόφωνο πολιτικής και πολιτιστικής παρέμβασης, μεταδίδει 24ωρο ζωντανό πρόγραμμα με εκπομπές για τις τέχνες, δημοσιογραφικά μαγκαζίνο και τακτικές ζωντανές μεταδόσεις συναυλιών. Συμμετέχουν δεκάδες παραγωγοί, δημοσιογράφοι, σκηνοθέτες, συγγραφείς, ηθοποιοί, μουσικοί, δικηγόροι, ελεύθεροι επαγγελματίες, ηχολήπτες, μέλη συλλογικοτήτων – όλοι εθελοντές και χωρίς αμοιβή. Ο αρχικός πυρήνας της ομάδας συγκροτήθηκε στην ΕΡΤ μετά την επιβολή του «μαύρου» το 2013. Από τον Ιούνιο του 2014, ο σταθμός εκπέμπει από δικά του στούντιο στο πατάρι του δισκοπωλείου Music Corner στην Αθήνα. Το ντοκιμαντέρ ερευνά τις ιστορικές ρίζες από το Β’ και το Γ’ Πρόγραμμα της δημόσιας ραδιοφωνίας, καταγράφει το παρόν και ανιχνεύει το μέλλον ενός ραδιοφώνου συλλογικού, πολιτικοποιημένου και ακηδεμόνευτου.

«Ο θείος Χάουαρντ» του Άαρον Μπρούκνερ, ΗΠΑ-Μεγ.Βρετανία 2016, 96’ (Ολύμπιον – 20.30)

Ο Νεοϋορκέζος σκηνοθέτης ΧάουαρντΜπρούκνερ πέθανε από AIDS το 1989, ενώ ετοίμαζε την πρώτη μεγάλη χολιγουντιανή ταινία του. Το έργο του, που αποτύπωνε την πολιτισμική επανάσταση στα τέλη της δεκαετίας του 1970 και στις αρχές της δεκαετίας του 1980, θάφτηκε στο περίφημο διαμέρισμα του Ουίλιαμ Μπάροουζ για 30 χρόνια. Ο Μπρούκνερ ήταν γκέι, απένταρος καλλιτέχνης, ανερχόμενος αστέρας του Χόλιγουντ, χρήστης ηρωίνης, jet-setter, μποέμ, λάτρης της νυχτερινής ζωής, σκηνοθέτης καλτ ντοκιμαντέρ, αληθινός και αφοσιωμένος φίλος – σήμαινε πολλά πράγματα για πολλούς ανθρώπους. Τώρα, ο ανιψιός του, Άρον Μπρούκνερ, φέρνει στο φως το σκηνοθετικό έργο του και όλα όσα υπήρξε. Μέσα από συζητήσεις με συγγενείς και στενούς φίλους – μεταξύ των οποίων οι ΤζιμΤζάρμους, ΤομντιΤσίλο και Ρόμπερτ Ουίλσον– προβάλλει η εικόνα μιας χρεοκοπημένης και έκφυλης Νέας Υόρκης, η απαρχή της μάστιγας του AIDS, το σεξ, τα ναρκωτικά, η πολιτική και η καλλιτεχνική αποφασιστικότητα ενός σκηνοθέτη που έφυγε νωρίς.

«Deconstructing Interruption» του Στέλιου Μωραϊτίδη, Ελλάδα 2016, 60’ (ΤώνιαΜαρκετάκη – 23.00)

Στην ταινία Interruption εκτυλίσσεται μία κατάσταση ομηρίας χωρίς οι όμηροι να το γνωρίζουν. Ο σκηνοθέτης Γιώργος Ζώης προσπάθησε να δημιουργήσει μία συνθήκη όπου η ζωή μιμείται την τέχνη, δουλεύοντας με αυτοσχεδιασμούς και δημιουργώντας μια ιδιαίτερη ατμόσφαιρα στο γύρισμα γυρίζοντας το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας στον ολοκληρωτικά κλειστό αλλά και εκτεθειμένο χώρο μίας σκηνής θεάτρου. Το ντοκυμαντέρ καταγράφει το γύρισμα της ταινίας εξερευνώντας παράλληλα τον πολυεπίπεδο κόσμο του Interruption, όπου ο θεατρικός μύθος μπλέκεται με την πραγματικότητα βάζοντας το θεατή στη θέση του πρωταγωνιστή και του παθητικού καταναλωτή του θεάματος ταυτόχρονα.

«Τζάνις: Το κορίτσι τραγουδάει τα μπλουζ» της Έιμι Τζ. Μπεργκ, ΗΠΑ 2015, 103’ (Ολύμπιον – 23.00)

Η ΤζάνιςΤζόπλιν είναι μία από τις μεγαλύτερες και εμβληματικότερες τραγουδίστριες του ροκ εν ρολ όλων των εποχών, μια τραγική και παρεξηγημένη φιγούρα που συγκίνησε εκατομμύρια ακροατές και χάραξε νέους δημιουργικούς δρόμους πριν πεθάνει το 1970 σε ηλικία 27 ετών. Η υποψήφια για Όσκαρ σκηνοθέτρια Έιμι Μπεργκ εξετάζει σε βάθος την ιστορία της Τζόπλιν, για πρώτη φορά στον κινηματογράφο, παρουσιάζοντας ένα τρυφερό και διορατικό πορτρέτο μιας περίπλοκης, δυναμικής και συχνά καταπιεσμένης καλλιτέχνιδας.

«Η Λαμπεντούζα τον χειμώνα» του Γιάκομπ Μπρόσμαν, Αυστρία-Ιταλία-Ελβετία 2015, 93’ (Παύλος Ζάννας – 23.00)

Η Λαμπεντούζα είναι βυθισμένη για τα καλά στη θλίψη του χειμώνα. Οι τουρίστες έχουν φύγει και οι πρόσφυγες αγωνίζονται να περάσουν στην ηπειρωτική Ιταλία. Καθώς μια φωτιά καταστρέφει το ταλαιπωρημένο πλοίο που συνδέει το νησί με την Ιταλία, ο δήμαρχος και οι ψαράδες της περιοχής προσπαθούν να βρουν ένα νέο πλοίο. Ενώ οι πρόσφυγες μεταφέρονται αεροπορικώς, οι ψαράδες κάνουν κατάληψη στο λιμάνι για να διαμαρτυρηθούν. Καθώς τα τρόφιμα εξαντλούνται, οι διαδηλωτές αρχίζουν να διαφωνούν μεταξύ τους. Η ακτοφυλακή προσπαθεί να προλάβει τις τραγωδίες στη θάλασσα, ενώ πολλοί νησιώτες προσπαθούν να περιγράψουν τον ρόλο που διαδραματίζει η Λαμπεντούζα στο ατελείωτο ρεύμα των δημοσιογράφων που επισκέπτονται το νησί. Αυτή η μικροσκοπική κοινωνία στην άκρη της Ευρώπης μάχεται απεγνωσμένα για αξιοπρέπεια και αλληλεγγύη μαζί με εκείνους που για πολλούς είναι η αιτία της συνεχιζόμενης κρίσης: τους Αφρικανούς «boatpeople» (σ.σ. ανθρώπους των καραβιών).