Ο καθένας μας μια «Έρημη Χώρα»: Γνωρίζοντας την πρώτη παραγωγή του ERTFLIX στο 64ο ΦΚΘ

Λέξεις και Εικόνες: Κατερίνα Τριανταφυλλίδου

Η avant première της νέας σειράς της ΕΡΤ «Έρημη Χώρα» του Γιώργου Γκικαπέππα δικαίωσε (και με το παραπάνω) όσους βρεθήκαμε στην αίθουσα «Τώνια Μαρκετάκη» για να την απολαύσουμε ένα μήνα πριν την επίσημη πρεμιέρα της στην πλατφόρμα του ERTFLIX. Αυτό τουλάχιστον απέδειξε η θερμή και ενθουσιώδης συζήτηση ανάμεσα στους συντελεστές της σειράς και το κοινό, η οποία ακολούθησε την προβολή και συνεχίστηκε και εκτός της αίθουσας…

Πριν την προβολή

Την προβολή προλόγισαν ο Ορέστης Ανδρεαδάκης, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ και ο Κωνσταντίνος Ζούλας, Πρόεδρος της ΕΡΤ, ο οποίος μίλησε για «μία σειρά που δε θα μείνει μόνο στα όρια της χώρας μας». Τόνισε ταυτόχρονα πως, μέσω του ERTFLIX, δίνεται η ευκαιρία στην ΕΡΤ να «ανταποκριθεί στην αποστολή της» και να προσαρμοστεί στα ζητούμενα της εποχής, παράγοντας πρόγραμμα το οποίο μπορεί να παρακολουθήσει κανείς από το κινητό του και άλλες συσκευές. Όλα αυτά βέβαια την ώρα που οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες της ΕΡΤ3 κλήθηκαν να υπερασπιστούν και πάλι το τελευταίο διάστημα την αξία της ελεύθερης και ποιοτικής ενημέρωσης, μετά από προσπάθειες υποβάθμισης του ρόλου αυτού της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης στη Θεσσαλονίκη.

Ο Γιώργος Γκικαπέππας από την άλλη, σκηνοθέτης και σεναριογράφος της σειράς, ευχαρίστησε την ΕΡΤ και το Φεστιβάλ, λέγοντας πως «το Φεστιβάλ είναι φίλοι, οικογένεια». Την προβολή παρακολούθησαν μαζί μας και οι ηθοποιοί της σειράς Δανάη Σκιάδη, Γιώργος Καραμίχος, Στεφανία Μαρόλα και Στέλιος Ξανθουδάκης.

Η σειρά

Χωρίς να προδώσουμε πολλά, αξίζει να πούμε πως η σειρά καταπιάνεται με όλα αυτά για τα οποία είναι δύσκολο να μιλήσουμε: Σε βάζει αμέσως αντιμέτωπο με τη βιαιότητα της εποχής μας, την ευκολία με την οποία πληγώνουμε ή αγνοούμε τις ανάγκες ακόμα και των πιο κοντινών μας ανθρώπων, το τεράστιο χάσμα στην επικοινωνία μας με τους άλλους, τη βαθιά μας ανάγκη για την επικοινωνία αυτή και τη – συχνά μάταιη – αναζήτηση για σύνδεση με όσους ή όσα έχουμε χάσει.

Στο επίκεντρο λοιπόν, η σιωπή. Η σιωπή που επιβάλλεται όταν τα λόγια δε φτάνουν για να περιγράψεις το βίωμα. Πρωταγωνίστρια ένα 12χρονο κορίτσι (που υποδύεται η απίστευτα ταλαντούχα Άννα Μαρία Μαρινάκη) το οποίο μιλάει επιλεκτικά, μόνο σε όσους εμπιστεύεται. Ταυτόχρονα, το σενάριο παίζει συνεχώς με την αντίθεση «λόγος/σιωπή», «φασαρία/ησυχία». Όλοι οι βασικοί χαρακτήρες έχουν ανάγκη να μιλήσουν σε κάποιον και διεκδικούν να ακουστούν. Όλοι τους ταυτόχρονα αρνούνται να μιλήσουν όταν νιώθουν πως δεν τους ακούν. Όλοι τους διεκδικούν το δικαίωμά τους να σιωπούν. Ένα μοτίβο που πετυχαίνει να αναδείξει τη «σιωπή» ως κάτι που πολλές φορές λέει περισσότερα από τα λόγια, ως την πιο αληθινή έκφραση της «έρημης χώρας» που κρύβουμε μέσα μας: Της μοναξιάς, του τραύματος, της ματαιότητας.

Με στακάτη σκηνοθεσία, ειλικρινείς ερμηνείες, αγωνία αλλά και ρεαλισμό, τα δύο πρώτα επεισόδια της σειράς βλέπονται με τη μία, παρά τη «βαριά» θεματολογία της. Η ροή της εθιστική, αφού τίποτα δεν είναι απόλυτο – όλοι οι χαρακτήρες είναι εξ αρχής πολυδιάστατοι, βασανισμένοι και άρα ούτε «καλοί» ούτε «κακοί». Στα αρνητικά η αναμονή μέχρι την 1η Δεκεμβρίου για να δούμε τη συνέχεια…

Μετά την προβολή – Q&A

Στη συζήτηση που ακολούθησε οι συντελεστές απάντησαν τις πολλές και ενδιαφέρουσες ερωτήσεις του κοινού σε ευχάριστο και θερμό κλίμα.

Μετά από ερώτηση για τις επιρροές του, ξεχώρισε η αναφορά του Γ. Γκικαπέππα στον σκηνοθέτη, ηθοποιό, θεατρικό συγγραφέα και σεναριογράφο Sam Shepard και ιδιαίτερα στην επιλογή της τοποθέτησης των ηρώων «έξω από το αστικό περιβάλλον».

Πολύ ουσιαστικό ήταν επίσης το σχόλιο του Γιώργου Καραμίχου για τη μοναξιά των ηρώων στη σειρά, την «έρημη χώρα μέσα τους» και τον συχνά επιφανειακό χαρακτήρα των όσων τους ακούμε να λένε: «Αυτά που λέγονται είναι τίποτα, μόνο επιφάνεια», είπε συγκεκριμένα. Στο ίδιο ύφος ήταν και η παρατήρηση του Γ. Γκικαπέππα πως η βία όλο και αυξάνεται γύρω μας, παρά τη φαινομενικά μεγαλύτερη ευκολία μας να μιλάμε για τα φαινόμενα αυτά στη σύγχρονη εποχή. Μετά από ερώτηση από το κοινό για την αξία της «σιωπής», ο σκηνοθέτης και σεναριογράφος της σειράς μίλησε για τη συχνή αδυναμία του σύγχρονου ανθρώπου να ακούσει και να συνομιλήσει ουσιαστικά – παρόλο που όλοι μας λέμε και γράφουμε πολλά, ειδικά μέσω των social media.

Πέρα από την αγωνία για την τύχη των ηρώων, η «Έρημη Χώρα» πετυχαίνει να μας προβληματίσει για το στοίχημα αυτό της πραγματικής επικοινωνίας, της δύσκολης ισορροπίας ανάμεσα στο να ακούμε και να μας ακούν.

*Τα τέσσερα πρώτα επεισόδια της σειράς θα είναι διαθέσιμα στην πλατφόρμα του ERTFLIX από την 1η Δεκεμβρίου, ενώ τα υπόλοιπα τέσσερα από τις 15 του ίδιου μήνα.