Ταινίες και σκηνοθέτες που λάμπουν στον κορεάτικο κινηματογράφο

Ένα χρόνο πριν, η ταινία Parasite του Bong Joon Ho έγραψε ιστορία, όντας η πρώτη ξενόγλωσση που κέρδισε το Όσκαρ Καλύτερης Ταινίας. Από τις σπάνιες περιπτώσεις που μια ταινία έχει αγαπηθεί τόσο από το ευρύτερο κοινό, αλλά και από τους κριτικούς, με απεριόριστους επαίνους και σχεδόν ανύπαρκτες αρνητικές κριτικές.

Πρόσφατα ανακοινώθηκε επίσημα πως ο Bong Joon Ho συνεργάζεται με την HBO για μια σειρά, που θα διαδραματίζεται στον κόσμο της ταινίας, θα είναι όμως μια καινούργια, ανεξάρτητη ιστορία.

Ο Bong Joon Ho είναι από τους μεγαλύτερους και σημαντικότερους σκηνοθέτες της Νότιας Κορέας, που μας έχει προσφέρει εξαιρετικές ταινίες στο σύνολο της καριέρας του. Ορισμένες από αυτές είναι οι Barking Dogs Never Bite, Memories of Murder και Mother, που μπορείτε να παρακολουθήσετε στο CINOBO και το Okja, που είναι διαθέσιμο στο Netflix.

Το Barking Dogs Never Bite (2000) είναι η πρώτη μεγάλου μήκους του Bong Joon Ho. Μια μαύρη κωμωδία για έναν καθηγητή πανεπιστημίου, που κοντεύει να τρελαθεί από τον ήχο του γαβγίσματος που ακούει όλη την ώρα, φτάνοντας στο σημείο να κάνει μια απαγωγή.

Η δεύτερη μεγάλου μήκους του είναι το Memories of Murder (2003). Η ταινία είναι βασισμένη στην πρώτη υπόθεση κατά συρροής δολοφόνου στην Κορέα. O Song Kang-ho και ο Kim Roi-ha πρωταγωνιστούν ως δυο αστυνομικοί που προσπαθούν να εξιχνιάσουν το έγκλημα. Θεωρείται μια από τις καλύτερες ταινίες του 21^ου αιώνα και, σύμφωνα με πολλούς, είναι η καλύτερη ταινία του Κορεατικού κινηματογράφου.

Ακολουθεί το The Host (2006), μια ακόμη αναγνωρισμένη ταινία, με θέση σε διάφορες λίστες καλύτερων ταινιών. Στον ποταμό Χαν της Σεούλ εμφανίζεται ένα τέρας, μεταλλαγμένο από τα χημικά απόβλητα. Ένα από τα θύματά του είναι η μικρή Park Hyun-seo (Go Ah-sung). Όταν η Hyun-seo ειδοποιεί τον πατέρα της (Byun Hee-bong) ότι είναι ζωντανή, η οικογένεια της παίρνει την κατάσταση στα χέρια της για να τη σώσει.

Τέταρτη ταινία του Bong Joon Ho είναι το Mother (2009). Μια υπερπροστατευτική μητέρα (Kim Hye-ja) μεγαλώνει μόνη τον γιο της με νοητική υστέρηση (Won Bin), σε μια μικρή πόλη της Νότιας Κορέας, πουλώντας βότανα και κάνοντας παράνομα βελονισμό. Όταν ανακαλύπτεται το σώμα μιας νεκρής κοπέλας και βασικός ύποπτος είναι ο γιός της, η μητέρα θα κάνει τα πάντα για να τον βγάλει από τη φυλακή. Η ταινία σε κερδίζει από τη πρώτη, υπέροχα κινηματογραφημένη σκηνή, με τη μητέρα να χορεύει σε ένα λιβάδι, με κενό βλέμμα. Ο σκηνοθέτης εδώ μπλέκει για ακόμη μια φορά περίτεχνα τα κινηματογραφικά είδη, διερευνώντας θεματικές που βλέπουμε και στο Parasite, όπως η φτώχεια και η αδικία, κάνοντας πάλι ένα σχόλιο για την Κορεατική κοινωνία.

Μετά το Mother, ο Bong Joon Ho ξεκίνησε τις Αμερικανικές συμπαραγωγές. Η πρώτη του αγγλόφωνη ταινία είναι το Snowpiercer (2013), που σημείωσε τεράστια επιτυχία και έκανε τον Bong Joon Ho γνωστό σε όσους δεν τον ήξεραν και ακολούθησε το Okja (2016), σε παραγωγή Netflix. Τρία χρόνια αργότερα, το 2019 γεννήθηκε το Parasite, η ταινία για μια οικογένεια μικροαπατεώνων που εισβάλλει στη ζωή μιας ευκατάστατης οικογένειας. Το Parasite έχει όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον Bong Joon Ho στον ύψιστο βαθμό, είναι πανέξυπνο, έχει γερή δόση μαύρου χιούμορ, μπερδεύει αριστοτεχνικά τα είδη και η κοινωνική κριτική κυλάει στις φλέβες του. Ο,τι αναγνώριση και διάκριση έλαβε, την έλαβε δικαίως.

Το όνομα του Bong Joon Ho είναι σίγουρα αυτό που ακούμε περισσότερο, όμως, τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Νότια Κορέα έχει χτίσει μια ισχυρή κινηματογραφική βιομηχανία, που αποκτά όλο και περισσότερο έδαφος παγκοσμίως, με εμπορικές επιτυχίες, αλλά και καλλιτεχνικό σινεμά, θρίλερ και ταινίες δράσεις, δράματα και μυστηρίου, ταινίες που αντικατοπτρίζουν την Κορεατική κουλτούρα και αξίζουν την διεθνή προσοχή. Στις Κορεατικές ταινίες, συχνά κεντρικό θέμα είναι η εκδίκηση, οι Κορεάτες είναι επίσης εξαιρετικοί στις ρεαλιστικές αναπαραστάσεις της ανθρώπινης συνθήκης και έχουν έξυπνο, συχνά μαύρο χιούμορ.

Από τους πιο διακεκριμένους σκηνοθέτες της Νότιας Κορέας και δημιουργός του θρυλικού Oldboy (2003) είναι ο Park Chan–wook. Θα έλεγε κανείς ότι είναι εκείνος που ανέδειξε τον Κορεατικό κινηματογράφο σε διεθνές επίπεδο. Οι ταινίες του είναι σκοτεινές και βίαιες, πίσω όμως από τα αίματα, τις προδοσίες και την κάθε πλεκτάνη, υπάρχει μια βαθιά ανθρωπιά. Σίγουρα ο σκηνοθέτης αγαπάει πολύ το θέμα της εκδίκησης, όπως φαίνεται άλλωστε από την Τριλογία της Εκδίκησης, με τις ταινίες Sympathy for Mr. Vengeance (2002), Oldboy (2003) και Lady Vengeance (2005), αλλά και από ταινίες όπως το αγαπημένο πολλών και διεθνής επιτυχία The Handmaiden (2016) (το The Handmaiden είναι διαθέσιμο στο CINOBO).

Στο Oldboy ο Dae Su (Choi Min-sik) παραμένει φυλακισμένος για 15 χρόνια σε μια ιδιωτική φυλακή, που θυμίζει ξενοδοχείο, χωρίς να γνωρίζει το γιατί. Όταν ξαφνικά ελευθερώνεται, αναζητά τον δεσμώτη του, την αλήθεια και εκδίκηση, ενώ γνωρίζει και ερωτεύεται μια νεαρή sushi chef, τη Mi-do (Kang Hye-jeong).

Αναμφίβολα μια από τις καλύτερες ταινίες του Κορεατικού και γενικότερα του Ασιατικού κινηματογράφου και, σύμφωνα με πολλούς, ακόμη και του παγκόσμιου. Ένα από τα αξέχαστα νέο νουάρ της δεκαετίας του 2000, που καταφέρνει και ξεπερνά τις περισσότερες ταινίες του είδους του.

Το Oldboy είναι από τις ταινίες που δε θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που τις είδα. Είναι ο κινηματογράφος στα καλύτερα του, από αυτές τις περιπτώσεις που η θέαση της ταινίας είναι πραγματικά μια εμπειρία. Η μεγάλη ανατροπή και αποκάλυψη στο τέλος, για όσους δεν έχουν δει την ταινία και δε γνωρίζουν τι συμβαίνει, είναι συγκλονιστική, χωρίς να είναι το μοναδικό πράγμα που συγκλονίζει στην ταινία. Η βία και η εκδίκηση βρίσκονται στο κέντρο των ιστοριών του Κορεατικού κινηματογράφου και οι Κορεάτες γνωρίζουν να τις χειρίζονται με δεξιοτεχνία. Εδώ η βία παρέχεται απλόχερα και υπάρχει ένα μονοπολλάνο, που ανήκει στις πιο αξιομνημόνευτες σκηνές που έχω δει, χωρίς να δηλώνω φαν της υπερβολικής βίας στις ταινίες. Είναι όμως ορισμένες που το κάνουν υπερβολικά σωστά και συνήθως είναι Κορεάτικες. Το Oldboy φυσικά είναι πολύ περισσότερα από μια βίαιη ταινία.

Λιγότερο γνωστός σε παγκόσμιο επίπεδο από τους Bong Joon-ho και Park Chan-wook είναι ο Lee Chang–Dong, που με το λυρικό του στυλ έχει δημιουργήσει ορισμένα από τα διαμάντια του Κορεατικού κινηματογράφου, όπως για παράδειγμα το πρόσφατο, ευρύτερα αναγνωρισμένο Burning (2018) (διαθέσιμο στο CINOBO), που είναι βασισμένο σε μια μικρή ιστορία του Haruki Murakami, το Secret Sunshine (2007), για το πένθος και τον θρήνο μιας γυναίκας, που βιώνει δυο απανωτές τραγωδίες και το Poetry (2010). Οι ταινίες του είναι ιδιαιτέρα αγαπητές στα φεστιβάλ, έχοντας αρκετές επιτυχίες στις Κάννες.

Στο Poetry πρωταγωνίστρια είναι η Mija (Yoon Jeong-Hee), μια ηλικιωμένη γυναίκα στα πρώτα στάδια του Αλτσχάιμερ, που έχει αναλάβει τη φροντίδα του εγγονού της. Ξεκινάει μαθήματα ποίησης, καθώς μικρή πίστευε πως θα γινόταν ποιήτρια. Όταν ενημερώνεται για την αποτρόπαια πράξη του εγγονού της και καλείται να την καλύψει, βρίσκεται σε ένα ηθικό δίλλημα, δε ξέρει πώς να διαχειριστεί την κατάσταση και ψάχνει καταφύγιο στην ποίηση και την ομορφιά της φύσης.

Η Mija είναι μια μοναχική γυναίκα, πάντα κομψά ντυμένη με καπέλα και φλοράλ φορέματα, που, παρά την ασχήμια γύρω της, επιζητά παντού την ομορφιά και τείνει να απορροφάται μέσα σε αυτή. Οι άνθρωποι που συναναστρέφεται φαίνεται να μην την παίρνουν ιδιαίτερα στα σοβαρά. Όπως την παροτρύνει ο δάσκαλος ποίησης, προσπαθεί να δει πραγματικά τον κόσμο γύρω της, παρά το γεγονός ότι εκείνη κανένας δεν τη βλέπει. Παρά τα μπόλικα και σοβαρά προβλήματα που εμφανίζονται στη ζωή της, δεν εκδηλώνει ιδιαίτερα τον συναισθηματικό της κόσμο, είναι σαφές όμως ότι βιώνει μια βαθιά ενοχή για το έγκλημα που διέπραξε ο εγγονός της, μια θλίψη και μια σύνδεση με το νεκρό κορίτσι.

Ένας ακόμα μεγάλος σκηνοθέτης από τη Νότια Κορέα είναι ο Hong Sang–soo. Ο κινηματογράφος του είναι για τις ανθρώπινες σχέσεις, την καθημερινή ζωή, με ήρωες ανθρώπους μοναχικούς, συνήθως σκηνοθέτες ή καλλιτέχνες γενικά. Το έργο του είναι νατουραλιστικό. Παρατηρούμε ανθρώπους, χωρίς να συμβαίνει ποτέ κάτι το ιδιαίτερο. Είναι όμως μαγνητικό και καταφέρνει να σε απορροφήσει. Ο Hong Sang-soo είναι ακόμη ένας αγαπημένος σκηνοθέτης των φεστιβάλ, με ταινίες όπως οι Hahaha (2010), The Woman Who Ran (2020), On the Beach at Night Alone (2017) και Right Now, Wrong Then (2015).

Το Right Now, Wrong Then είναι η ιστορία ενός σκηνοθέτη και μιας νεαρής ζωγράφου, που τυχαία συναντιούνται και περνάν μια μέρα μαζί. Μέσα στη μέρα αυτή συζητάνε, πηγαίνουν για φαγητό, ερωτεύονται. Στη συνέχεια, η μέρα ξεκινάει ξανά. Όλα είναι ίδια, όμως κάπως διαφορετικά.

Η ταινία είναι χωρισμένη στη μέση. Βλέπουμε δύο φορές την ίδια μέρα. Αυτό που αλλάζει είναι ο τρόπος που αλληλεπιδρούν οι κεντρικοί χαρακτήρες, ο τρόπος που αισθάνονται και που προβάλουν τον εαυτό τους και οι επιλογές τους, κυρίως ως προς το πόσο μεγάλο κομμάτι του εαυτού τους θα αποκαλύψουν. Το υποκριτικό ταλέντο των ηθοποιών φαίνεται στο πως χρωματίζουν διαφορετικά τους χαρακτήρες που υποδύονται στη πρώτη και τη δεύτερη ιστορία. Παρά το γεγονός ότι δεν υπάρχει ουσιαστική δράση και ότι βλέπουμε τα ίδια πράγματα δύο φορές, η ταινία είναι κάθε άλλο παρά βαρετή. Αντιθέτως, σε αυτή την απόφαση του σκηνοθέτη να σπάσει τη φόρμα έγκειται και το μεγάλο ενδιαφέρον της ταινίας.

O Kim Jee-woon ανήκει σίγουρα στους σκηνοθέτες που εκπροσωπούν τη Νότια Κορέα, με ταινίες όπως το  A Tale of Two Sisters (2003), που αποτέλεσε έμπνευση για πολλά Αμερικανικά θρίλερ,  The Good the Bad the Weird (2008),  μια «ωδή» στα Western και τα Spaghetti Western και το I Saw the Devil (2010), ίσως την πιο αιματοβαμμένη και σοκαριστική ταινία εκδίκησης.

To I Saw the Devil (2010) είναι μια σκληρή ταινία, που σίγουρα δεν είναι για όλους. Μετά τη βίαιη δολοφονία της αρραβωνιαστικιάς του, ο ειδικός πράκτορας Kim Soo-hyeon (Lee Byung-Hun) κυνηγά τον δολοφόνο της (Choi Min-sik), αφού όμως τον εντοπίσει, τον αφήνει ελεύθερο και ξεκινά ένα διεστραμμένο παιχνίδι γάτας και ποντικού.

Η ταινία έχει υπερβολική δόση βίας, σε σημείο που σε ορισμένα σημεία έστρεφα το βλέμμα μου αλλού. Πρέπει να είναι η πιο βίαιη ταινία που έχω δει (τουλάχιστον από τις ταινίες που μπορώ να έχω σε εκτίμηση και δεν χρησιμοποιούν τη βία απλά για να σοκάρουν). Για την ακρίβεια, ο σκηνοθέτης δεν αρέσκεται στη βία, αλλά ασκεί κριτική σε αυτή. Αυτό που σοκάρει όμως, πέρα από αυτό που βλέπουμε στην οθόνη, είναι η συνειδητοποίηση του πόσο μακριά μπορεί να φτάσει ένας άνθρωπος όταν αρχίσει να χάνει τον έλεγχο, υποφέροντας από πόνο και δίψα για εκδίκηση. Κάποια στιγμή στην ταινία χρησιμοποιούνται τα λόγια του Νίτσε: Όταν παλεύεις με τέρατα θα πρέπει να προσέξεις, μην γίνεις και ο ίδιος τέρας. Γιατί, όταν κοιτάς συνεχώς την άβυσσο, θα έρθει η στιγμή που η άβυσσος θα σου ανταποδώσει το βλέμμα. Η ταινία έχει κάτι από το Seven  και πάνω από όλα, έχει τον Cho Min-sik (Oldboy) να βρίσκεται αυτή τη φορά στην άλλη πλευρά της εκδίκησης.

Μια ταινία που τα τελευταία χρόνια συζητήθηκε πολύ σε διεθνές επίπεδο και συνέβαλε και αυτή στο να πέσουν τα φώτα στη Νότια Κορέα είναι το Train to Busan (2016) του Yeon Sang-Ho (διαθέσιμο στο CINOBO).

Ένας πολυάσχολος επιχειρηματίας συμφωνεί να συνοδέψει την αποξενωμένη του κόρη στη Busan, έτσι ώστε να δει τη μητέρα της για να γενέθλια της. Θα βρεθούν όμως εγκλωβισμένοι στο τρένο, καθώς μια επιδημία έχει εξαπλωθεί  σε διάφορες πόλεις, που μετατρέπει τους ανθρώπους σε ζόμπι.

Η ταινία ήταν εμπορική επιτυχία το 2016 και γρήγορα έγινε cult classic. Έλαβε πολυάριθμες θετικές κριτικές και χαρακτηρίστηκε από πολλούς ως «η καλύτερη ταινία με ζόμπι που έχει γυριστεί τα τελευταία χρόνια», ενώ θεωρήθηκε ότι ανανέωσε το είδος. Είναι αλήθεια ότι η δράση είναι ιδιαίτερα διασκεδαστική, υπάρχει τρομερό σασπένς και έχεις πραγματική αγονία για την έκβαση κάποιων σκηνών, όπως θα έπρεπε να συμβαίνει σε κάθε καλό θρίλερ. Η ιστορία του κεντρικού χαρακτήρα και η λύτρωση του είναι ενδιαφέρουσα, ενώ παράλληλα ενδιαφέρον έχει και το σαφές κοινωνικό σχόλιο της ταινίας.

Από τους πιο σημαντικούς και αξιοσέβαστους Κορεάτες σκηνοθέτες είναι ο Im Kwon–taek. Οι ταινίες του έχουν λάβει διακρίσεις σε φεστιβάλ εντός και εκτός Κορέας και το 2002 κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ Καννών, για την ταινία του Chihwaseon (2002) (το οποίο μοιράστηκε με τον Paul Thomas Anderson για το Punch–Drunk Love). Άλλες του ταινίες είναι οι Chunhyang (2000), Sopynje (1993),The Surrogate Woman (1987) και Mandala (1981). Τα θέματα των ταινιών του έχουν να κάνουν με την Κορεατική κουλτούρα, την ιστορία και την παράδοση της χώρας του, καθιστώντας το συνολικό του έργο μοναδικό.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει αναφορά και στον Kim Ki–duk, που θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους σκηνοθέτες του Ασιατικού κινηματογράφου, έχοντας κερδίσει ένα σημαντικό αριθμό βραβείων σε μεγάλα φεστιβάλ του κόσμου, για ταινίες του όπως οι Pieta (2012), Arirang (2011), Samaritan Girl (2004), 3-Iron (2004) και  Spring, Summer, Fall, Winter…and Spring (2003). Το Spring, Summer, Fall, Winter…and Spring θεωρείται  από αρκετούς μια από τις καλύτερες ταινίες του Κορεατικού κινηματογράφου.

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ σε μια από τις αγαπημένες μου Κορεατικές ταινίες, το Castaway on the Moon (2009) του Lee Hae–jun.

Μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας, ένας άντρας (Jeong Jae-yeong) ζει σαν ναυαγός σε ένα έρημο νησί στη μέση του ποταμού Χαν. Μια γυναίκα, που έχει χρόνια να βγει από το δωμάτιο της (Jung Ryeowon) και χόμπι της είναι να φωτογραφίζει το φεγγάρι, τον παρακολουθεί από το δωμάτιο της.

Είναι τόσα πολλά που κάνουν αυτή τη ταινία υπέροχη (για τα δικά μου τουλάχιστον δεδομένα). Αρχικά είναι 100% αληθινή και με ψυχή. Είναι μια κριτική ενάντια στη σύγχρονη κοινωνία, μια ταινία για τη σχέση του ανθρώπου με τον συνάνθρωπο και τη φύση, για τη μοναξιά και την αποξένωση και φυσικά για την ελπίδα. Και όλα αυτά χωρίς να είναι καθόλου μελοδραματική, αλλά αντίθετα ξεκαρδιστική (με ορισμένα σημεία που οι πιο ευαίσθητοι βουρκώνουν). Μου αρέσουν τα πάντα σε αυτή την ταινία, από το σενάριο, μέχρι τα πανέμορφα καλλιτεχνικά πλάνα της. Είναι από αυτές τις ταινίες που με κάνουν να νιώθω όμορφα όταν τελειώσουν και την προτείνω ανεπιφύλακτα στον καθένα.

Δείτε Επίσης: