Υπέροχες μέρες: Ένας ύμνος στην ανεπιτήδευτη απλότητα που κρύβει η ζωή
Ο Γιάννης Γκροσδάνης γράφει για τη νέα ταινία του Βιμ Βέντερς
Υπάρχει μια εξαιρετική ατάκα που λέει κάποια στιγμή ο βασικός πρωταγωνιστής στις Υπέροχες Μέρες του Βέντερς: «Ο κόσμος μας αποτελείται από πολλούς κόσμους».
Ο Βέντερς αρπάζει κάπως έτσι την ευκαιρία να αφηγηθεί αυτόν τον μικρόκοσμο και την καθημερινή ρουτίνα ενός 60άρη καθαριστή που εργάζεται στις δημόσιες τουαλέτες του Τόκιο.
Ο ήρωας του είναι ένας άνθρωπος του 20ου αιώνα που ζει σε μια σύγχρονη μητρόπολη στο απόγειο του 21ου αιώνα.
Είναι ο πιο συνεπής επαγγελματίας – καθαριστής της πόλης ίσως στις πιο εντυπωσιακές δημόσιες τουαλέτες που θα βρείτε σε όλο τον κόσμο, του αρέσει η ροκ και η τζαζ του 60 και του ΄80, βγάζει φωτογραφίες με φιλμ, ακούει τις συλλεκτικές κασέτες του στο κασετόφωνο του επαγγελματικού βαν, διαβάζει Πατρίσια Χαϊσμιθ ενώ στον ελεύθερο χρόνο του χάνεται στις πιο απίθανες γωνιές αυτής της απίθανης μεγαλούπολης της Άπω Ανατολής.
Μια πόλη στην οποία η μοντέρνα αρχιτεκτονική, η σύνθετη ρυμοτομία (μεταξύ αστείου και σοβαρού τα flyover στο Τόκιο πάνε και έρχονται), η σύγχρονη τεχνολογία συναντά την απλότητα της φύσης και της παράδοσης αλλά και την αβάσταχτη μοναξιά των ανθρώπων παντού στον δημόσια χώρο, στους δρόμους, στα δημόσια λουτρά, στα δημόσια πλυντήρια, στις δημόσιες τουαλέτες, στα εστιατόρια και τα πάσης φύσεως εμπορικά καταστήματα και στις πιο απίθανες γωνιές της πόλης. Η ασκητική μορφή του, που επιμένει πεισματικά στην αναλογική απλότητα της ζωής, αφήνεται στη μαγεία της Πάτι Σμιθ, του Λου Ριντ, του Ότις Ρέντινγκ, των Βέλβετ Αντεργκράουντ, που δίνουν την κατάλληλη οπτική και τακτοποιούν όσο μπορούν τις σκέψεις του στο σήμερα.
Ακούγεται ειρωνικό αλλά οι Υπέροχες Μέρες – μια ταινία που συνδυάζει την δημιουργική φαντασία της μυθοπλασίας και την ακριβή παρατήρηση – καταγραφή της πραγματικότητας ενός ντοκιμαντέρ – είναι η πιο τρυφερή και πιο γεμάτη ταινία του Βέντερς εδώ και πολύ καιρό. Δουλεμένη με αρκετή προσοχή, με απολαυστική φωτογραφία και εξαιρετική εστίαση στο σενάριο και στον βασικό ήρωα του. Ο Βέντερς εδώ μοιάζει σαν να κλείνει το μάτι στους Ιάπωνες κινηματογραφικούς πατέρες του, όπως τον Γιασουχίρου Όζου, συνδιαλέγεται με την τρυφεροότητα και την απλότητα του Τζάρμους του Πάτερσον, έχει μια σαρκαστική υποδόρια κωμική χροιά με την επαναληπτικότητα αυτής της ρουτίνας που θυμίζει την Ημέρα της Μαρμότας ενώ ξαναθυμάται τον παλιό καλό εαυτό του από την Αλίκη στις Πόλεις μέχρι και Τα Φτερά του Έρωτα.
Αισθάνεται πως οφείλει να παρατηρεί και να καταγράφει την ιστορία και τον ήρωα του όσο πιο αποστασιοποιημένα μπορεί αλλά από την άλλη δεν κρύβει μέσα από τα όμορφα πλάνα του την συμπάθεια και την αγάπη του για αυτόν. Ίσως γιατί ο πρωταγωνιστής του δεν είναι η σπουδαιότερη περίπτωση, δεν έχει τίποτα το ξεχωριστό, επιλέγει να ζει στο περιθώριο και στο χτες χωρίς να επιδιώκει να έρθει σε επαφή με το σύνθετο και εφήμερο παρόν στο οποίο έχει εγκλωβιστεί η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων στις μεγάλες πόλεις του κόσμου. Και κάπως έτσι αναζητάει την απλότητα και ευγένεια. Ο αναλογικός του κόσμος με τις κασέτες και τα φωτογραφικά φιλμ έρχεται σε σύγκρουση με το σύγχρονο πολύπλοκο ψηφιακό παρόν αλλά αυτή η επιλογή που κάνει συμβολίζει ανεπιτήδευτα κάτι μαγικό, κάτι απελευθερωτικό σε αυτό τον δικό του κόσμο, όπως τον χτίζει.
Μια υπέροχη ταινία, ωδή στην απλότητα της ζωής που ξεκίνησε το ταξίδι της από τις Κάννες και αυτή την στιγμή αποτελεί μια από τις ξεχωριστές ταινίες στα Όσκαρ του 2024.
