Μια εξαιρετική ξενάγηση-performance στο στρατόπεδο Κόδρα και την ιστορία της πόλης

Μία ευκαιρία να περιηγηθούμε στον εγκαταλελειμμένο χώρο του στρατοπέδου Κόδρα στην Καλαμαριά μέσω μίας μουσικοθεατρικής εμπειρίας, μας δίνει μία ομάδα καλλιτεχνών την Παρασκευή 7 και το Σάββατο 8 Ιουλίου, τονίζοντας την ανάγκη αυτών των στρατοπέδων να παραδοθούν στους κατοίκους ως χώροι πρασίνου, τεχνών και ψυχαγωγίας.

«Η δικιά μας πρόθεση είναι να είναι μία θετική εμπειρία, ότι ακόμα και σε αυτό το τελείως εγκαταλελειμμένο και συρματοπλεγμένο στρατόπεδο μπορούμε να κάνουμε κάτι. Αν λοιπόν μπορούμε να κάνουμε κάτι με αυτές τις συνθήκες, πόσο μάλλον αν κάποια στιγμή όλα αυτά γίνουν χώροι πρασίνου, χώροι θεάτρου ή παιδικές χαρές» αναφέρει στην Parallaxi η Μαριάνθη Ψωματάκη, υπεύθυνη για την χορογραφία και την δραματουργία της βιωματικής ξενάγησης.

Όσοι βρεθούν αυτές τις δύο βραδιές στην εξαιρετική πρωτοβουλία μουσικής, κίνησης και δραματουργίας, θα έχουν την ευκαιρία να δουν με άλλη οπτική έναν χώρο που «κρύβει» ιστορίες ανθρώπων, πόνους από το παρελθόν, μουσικές που «ντύνουν» τα μονοπάτια και όνειρα. Από εκείνα που κάποτε μπορεί να έκανε ένας φαντάρος μέχρι να δει την οικογένεια του, μέχρι σημερινά που αφορούν το στρατόπεδο που αλλάζει μορφή, ίσως αργά, αλλά που πρέπει να προσφέρουν στις περιοχές τους.

Η Μαριάνθη Ψωματάκη μίλησε για την προετοιμασία αυτής της «ξενάγησης» και εξηγεί τους λόγους που δημιουργήθηκε και τι θα περιλαμβάνει, ενώ κάπου στην διάρκεια της περιήγσης, αποκαλύπτει πως κάπου θα συμβάλει σε όλο αυτό, με κάποιον τρόπο, και η Parallaxi

Πώς γεννήθηκε η ιδέα;

Η ιδέα γεννήθηκε από τον Θεόφιλο Σωτηριάδη που ουσιαστικά εκείνος έκανε την κίνηση όλης αυτής της ιδέας και της προσπάθειας. Η ιδέα ήταν σχετικά με την ανάγκη τα εναπομείναντα στρατόπεδα που έμειναν στην πόλη, να δοθούν στον κόσμο για να γίνονται πράγματα και τελικά, να μη γίνουν πολυκατοικίες. Αυτή η ανάγκη του να γίνονται πράγματα σε έναν τόπο που πραγματικά μπορεί να χρησιμοποιείται από όλους μας με ποικίλους τρόπους. Το είδαμε άλλωστε στον κοβιντ ότι ήταν πλημμυρισμένο από κόσμο το κόδρα, το καρατάσου και το Παύλου Μελά από κόσμο.

Πώς συνδυάζεται η τέχνη με τα εγκαταλελειμένα στρατόπεδα;

Είμαστε μία ομάδα καλλιτεχνών που κάνει μία πρόταση. Ο Θεόφιλος Σωτηριάδης είναι σαξοφωνίστας, πολύ γνωστός στη πόλη, εγώ ασχολούμαι με το χορό και είναι μαζί μας και ο Δημήτρης Μαρωνίδης, επίσης ένας πολύ σημαντικός μουσικός της πόλης στην ηλεκτρονική μουσική. Αυτό ξέρετε, είναι μία μεγάλη ιδιαιτερότητα, δηλαδή πώς θα ακουστεί ο ηλεκτρονικός ήχος σε έναν ανοιχτό χώρο.

Βλέπω βέβαια ότι μεγάλη πρόκληση είναι και η συνύπαρξη όλων αυτών των ανθρώπων όπου με διαφορετικές καλλιτεχνικές καταβολές έχετε ένα κοινό όραμα.

Αυτό είναι που θέλουμε. Στήσαμε όλο το πράγμα σαν μία περιήγηση, σαν μία ξενάγηση όλοι μαζί.

Τι θα δει κάποιος που θα έρθει εκεί;

Να πω πως για να γίνει όλο αυτό μας βοήθησε εξαιρετικά και η Αμαλία Κοντογιάννη που δεν αναφέρεται στους συνεργάτες επειδή μπήκε στην ιδέα αργότερα. Καλούμε λοιπόν τον κόσμο να του κάνουμε μία ξενάγηση, μία διαδρομή στο Κόδρα  τελείως διαφορετική από αυτή που πιθανά να έχει κάνει, ή να μην έχει τύχει να κάνει μέχρι τώρα αν δεν πήγε ποτέ στο Κόδρα.

Να πούμε ότι όλα τα κτίρια είναι με πλέγματα και απροσπέλαστα. Δεν μπορείς να μπεις ούτε στον αυλόγυρο. Ούτε στο σκαλοπάτι, ούτε στην πόρτα. Πάμε λοιπόν εμείς και φτιάχνουμε μία διαδρομή με έξι σταθμούς όπου σε άλλον βάζουμε ένα κτίριο να μιλάει και να λέει τι του συμβαίνει και τι θα ήθελε, βάζουμε άλλη στάση σε μία ανοιχτωσιά από αυτές που πάντα υπάρχουν στα στρατόπεδα. Ξέρετε, εκείνα τα σημεία που μπορεί να βρεις ένα φαντάρο να έχει πάει να ηρεμήσει και να σκεφτεί. Έχουμε σε άλλη, τον Θεόφιλο που παίζει ζωντανά σαξόφωνο μία σουίτα του Μπαχ, έχουμε μία στάση εμπνευσμένη από μία πραγματική ιστορία ενός στρατιώτη που έστειλε το γράμμα στην οικογένειά του αλλά μέχρι να φτάσει το γράμμα αυτός είχε πεθάνει, και υπάρχει μία φωτογραφία και μία ιστορία του στρατιώτη που είναι η γυναίκα του με το παλτό άδειο κρεμασμένο και τον γιο δίπλα να φοράει το καπέλο του πατέρα. Έχουμε δηλαδή μία τέτοια θεατρική σκηνή. Βλέπουμε ιστορίες που έχουμε ακούσει για το στρατόπεδο κόδρα, από παλιότερους δικούς μας ανθρώπους ή από πράγματα που έχουμε διαβάσει και υπάρχει και ένα άρθρο της Parallaxi το οποίο μπαίνει με έναν τρόπο και αυτοί που συμμετέχουν θα ανατρέξουν σε αυτό όταν γυρίσουν στο σπίτι τους. Εμείς μαζί με την Μαρίτα Τσαλκιτζόγλου και τον Δημήτρη Κρίκο στην δραματουργία, δημιουργούμε μία δική μας ιστορία εμπνευσμένη από αληθινά γεγονότα, βάζουμε μάλιστα και τον κόσμο κάποια στιγμή να συμμετέχει με τρεις διαφορετικούς τρόπους σε όλη αυτή την διαδρομή.

Στον τελευταίο σταθμό πλέκονται όλα μαζί και ολοκληρώνουμε με ένα μικρό βίντεο που θα προβληθεί σε έναν τοίχο, ένα μικρό ντοκιμαντέρ με θέμα το τι συμβαίνει σήμερα στα στρατόπεδα και η ανάγκη να ζωντανέψουν μέσω των ανθρώπων. Η δικιά μας πρόθεση είναι να είναι μία θετική εμπειρία, ότι ακόμα και σε αυτό το τελείως εγκαταλελειμμένο και συρματοπλεγμένο στρατόπεδο μπορούμε να κάνουμε κάτι. Αν λοιπόν μπορούμε να κάνουμε κάτι με αυτές τις συνθήκες, πόσο μάλλον αν κάποια στιγμή όλα αυτά γίνουν χώροι πρασίνου, χώροι θεάτρου ή παιδικές χαρές. Έχει αρκετά μινόρε ατμόσφαιρα αλλά νομίζω ότι πολλές φορές έτσι βγαίνει πιο θετική και σκεπτόμενοι η ανάγκη

O Γιώργος Τούλας παρακολούθησε τη χθεσινή γενική δοκιμή και γράφει λίγα λόγια για όσα ένοιωσε:

Υπάρχει μια κρίσιμη λέξη, λίγο πριν το τέλος αυτής της πρωτότυπης performance που εμπνεύστηκαν δυο από τους πιο ταλαντούχους ανθρώπους της πόλης μου, ο Θεόφιλος Σωτηριάδης και η Μαριάνθη Ψωματάκη.

Η λέξη αυτή είναι το ”σε εκκρεμότητα”. Εμπεριέχει όλη την πόλη και την κατάσταση της τα τελευταία 40 χρόνια.

Καθώς περπατούσαμε στην έρημη και άλλοτε ένδοξη επικράτεια του στρατοπέδου Κόδρα, ανάμεσα σε κτίρια με ιστορίες που συνθέτουν την εικόνα της μεγάλης Ιστορίας, που σιωπηλά και ρημαγμένα αναμένουν χρόνια πολλά τη μελλοντική αξιοποίηση τους, οι σιωπές σηματοδοτούσαν μνήμες, χαμένα στιγμιότυπα από ζωές που έζησαν εντός τους άνθρωποι. Σε αυτά και σε δεκάδες άλλα στρατόπεδα, με φορτία βαριά, με σπαράγματα από εποχές που παρήλθον αλλά κανείς δεν ξέρει αν θα επιστρέψουν δραματικά χειρότερες. Ελπίζει μόνο.

Όσο αυτή η περιπατητική αφήγηση, βασισμένη σε ηχοτοπία, συνθέσεις εικόνων, μικρές αφηγήσεις και μια προβολή στο φινάλε, ξεδιπλώνεται, ο σπόρος του στοχασμού πάνω στα γιατί και τα πώς πιάνει τόπο και βλασταίνει. Το διαρκές παιχνίδι με τον ανυποψίαστο θεατή που καταλήγει σε ένα λυτρωτικό παζλ λέξεων και εικόνων σε βάζει για τα καλά στο κόλπο. Από τη συνάντηση με τα ηλεκτροφόρα σύρματα και τους κατάδικους μαύρων εποχών, μέχρι τη αναπάντεχη συνάντηση με το φάντασμα της πασίγνωστης εικόνας της απουσίας του στρατιώτη όπου η χήρα και το παιδί του ανακαλούν τη μνήμη του από ένα άδειο παλτό.

Από την Ιστορία με το γιώτα κεφαλαίο στις μικρές ιστορίες μιας στάσιμης πόλης, αυτός ο περίπατος στα παλιά στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης είναι ευκαιρία να αναμετρηθούμε με όσα θα γεννήσει αυτή η εξαιρετική δουλειά. Μπράβο σε όλους.

Τίτλος: «Τα παλιά στρατόπεδα της Θεσσαλονίκης» Χώρος: Πρώην στρατόπεδο Κόδρα (Καλαμαριάς) Χρόνος: 7 & 8 Ιουλίου 2023 Ώρα: 20.00 Σημείο συνάντησης: Ιερός Ναός Αγίων Αλεξάνδρου και Μοδέστου Καλαμαριάς, εντός του πρώην Στρατοπέδου Κόδρα, https://goo.gl/maps/rEk5GE3hoyLBRRSSA Είσοδος ελεύθερη. Yποχρεωτική η ηλεκτρονική προκράτηση εισιτηρίων στο https://digitalculture.gov.gr/…/ta-palia-stratopeda…/ Παραγωγή: ΑΜΚΕ BEARTIVE Υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, στο πλαίσιο του θεσμού «’Ολη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός 2023»

ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Μια ιδιαίτερη περιήγηση στα ιδιόμορφα στρατοπεδικά εκθέματα που βρίσκονται στον ιστορικό χώρο Κόδρα της Καλαμαριάς.

Με τη συνδρομή μιας πεπειραμένης οδηγού θα περιπλανηθούμε ανάμεσα στα κτήρια νεκροταφεία. Οι συμμετέχοντες παροτρύνονται να σωπαίνουν. Τα κτήρια μαρτυρούν τα μυστικά και τους πόθους τους υπό τον όρο της σιωπής. Κατόπιν επιστρέφουν και πάλι στη δική τους σιωπή.

Στη συνέχεια, φόρος τιμής σε ένα άτυπο μνημείο αγνώστου στρατιώτη. Είναι η στιγμή που ο «άγνωστος» μάρτυρας θα εξομολογηθεί σε άγνωστους περιηγητές το αναπάντεχο τέλος της διαδρομής του. Σύντομη στάση μπροστά στον Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ. Το μόνο έκθεμα του στρατοπέδου που επιτρέπεται να συνομιλεί με τα πουλιά και τα συρματοπλέγματα.

Τέλος της διαδρομής, αρχή μιας νέας. Ελπίδα και ευχή, η τέχνη να ξορκίσει τα απομεινάρια και να αναθερμάνει ειρηνικά την ανθρώπινη συλλογικότητα σ’ εκείνα τα γηραλέα στρατόπεδα της πόλης που την προσδοκούν καρτερικά εδώ και πολλά χρόνια.

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ: Ιδέα-Παραγωγή: Θεόφιλος Σωτηριάδης & ΑΜΚΕ Βeartive Σύνθεση-εκτέλεση ηλεκτρονικής μουσικής: Δημήτρης Μαρωνίδης Video art: Aντώνης Προκοπίου Prokopiou Studio Δραματουργία, χορογραφία, εκτέλεση: Μαριάνθη Ψωματάκη Δραματουργία, εκτέλεση: Μαρίτα Τσαλκιτζόγλου Δραματουργία, εκτέλεση: Δημήτρης Κρίκος Σαξόφωνο: Θεόφιλος Σωτηριάδης

Με την υποστήριξη: Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης Υπηρεσίας Νεοτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κεντρικής Μακεδονίας Δήμου Καλαμαριάς Ευχαριστίες: Δασαρχείο Θεσσαλονίκης Χορηγοί: Vita4you Εκτέλεση Παραγωγής: BEARTIVE

Περισσότερα ΕΔΩ