Η μέρα που έφυγε ο Θάνος
Δέκα μουσικοί σταθμοί του μεγάλου συνθέτη που έφυγε σαν σήμερα το 2019
2019. Λίγο πριν φύγει η χρονιά, η είδηση πως ο μεγάλος συνθέτης Θάνος Μικρούτσικος έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 72 ετών, έπαιζε σε όλα τα κανάλια. Άλλωστε, μέρες πριν είχε γίνει γνωστό πως ο Θάνος δεν ήταν καλά και έδινε τον δικό του αγώνα με τον καρκίνο.
«Ενάμιση μήνα τώρα βρίσκομαι σ’ ένα δωμάτιο του νοσοκομείου παλεύοντας μ’ ένα ανόητο πυρετό που επιμένει» έγραφε στο Facebook στις 8 Δεκεμβρίου εκείνης της χρονιάς ο σπουδαίος συνθέτης.
Η προσφορά του στην ελληνική μουσική τα τελευταία 50 χρόνια, είναι σπουδαία και πολύτιμη.
“Η τέχνη για να το ξεκαθαρίσω, είναι το χνάρι του ανθρώπου πάνω στη γη. Αν πάμε πολύ πίσω, μέσα από την τέχνη και τον πολιτισμό είναι που μπορούμε να καταλάβουμε την περιπέτεια του ανθρώπου, πώς ο άνθρωπος βίωνε, χιλιάδες χρόνια πίσω, την καθημερινότητά του. Και είναι πολύτιμη η τέχνη γιατί με αυτή γνωρίζουμε το παρελθόν μας και άρα μπορούμε να προσδιορίσουμε το παρόν και μέλλον μας. Στον 20ο αιώνα, η τέχνη είχε και με σαφήνεια και μια δεύτερη ιδιότητα: να βοηθήσει τους ανθρώπους να αποκτήσουν ακόμα περισσότερο συνείδηση, γιατί, ναι μεν η τέχνη μόνη της δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, αλλά τον κόσμο τον αλλάζουν άνθρωποι με κριτική σκέψη. Και σε αυτό η τέχνη συνέβαλε καθοριστικά σε αρκετές περιπτώσεις – αναφέρομαι πάντα στη σοβαρή τέχνη. Στις εποχές της κρίσης, η τέχνη αποκτά ένα περιεχόμενο το οποίο είναι πολύ σημαντικό: είναι αυτό της εμψύχωσης. Μέσα από μια σοβαρή καλλιτεχνική δημιουργία, στη μουσική, στο τραγούδι, τον κινηματογράφο ,το θέατρο και τη λογοτεχνία, έχω την εντύπωση ότι ένα έργο τέχνης μπορεί να εμψυχώσει τους ανθρώπους, κάτι το οποίο χρειαζόμαστε όλοι μας – το εννοώ, όλοι μας, και εγώ που σας μιλάω- για να ξεφύγουμε από αυτή την φοβερή κατάθλιψη που μας οδηγεί η καταστροφή που ήρθε από την κρίση.”
[ Διαβάστε μία συνέντευξη του στην Parallaxi το 2013]
Για τον Θάνο Μικρούτσικο, την ημέρα του θανάτου του, είχε γράψει επιστολή και ο Μίκης Θεοδωράκης:
Δέκα μουσικοί σταθμοί του Θάνου Μικρούτσικου που αγαπήσαμε:
- Eπίσημα εμφανίστηκε στη δισκογραφία το 1975 με τον δίσκο «Πολιτικά Τραγούδια», μελοποιώντας τραγούδια του Τούρκου αριστερού ποιητή Ναζίμ Χικμέτ και του Γερμανού αντικομφορμιστή κομμουνιστή Βολφ Μπίρμαν.
- Η πρωτοποριακή “Καντάτα για τη Μακρόνησο – Σπουδή σε ποιήματα του Βλαδίμηρου Μαγιακόβσκη” κυκλοφόρησε το 1976 σε ποιητική απόδοση του Γιάννη Ρίτσου, με βασική φωνή αυτή της Μαρίας Δημητριάδη.
- Το 1979 κυκλοφορεί ο “Σταυρός του Νότου” με ποίηση του Νίκου Καβαδία και ερμηνευτές τον Γιάννη Κούτρα, την Αιμιλία Σαρρή και τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου. Σε αντίθεση με τις κακές κριτικές που πήρε ο δίσκος όταν κυκλοφόρησε, ο κόσμος τον αγάπησε πολύ γρήγορα και πλέον είναι από τα σπουδαιότερα άλμπουμ της ελληνικής δισκογραφίας.
- Άλλο ένα σπουδαίο άλμπουμ του Μικρούτσικου, έρχεται το 1982 σε ποίηση του Άλκη Αλκαίου, με ένα συγκλονιστικό “Ερωτικό” που ο Μανώλης Μητσιάς κρατάει “προίκα” μέχρι και σήμερα. Στο ίδιο άλμπουμ, η Μαρία Δημητριάδη, ο Κώστας Καράλης και ο Βλάσης Μπονάτσος μοιράζονται τα υπόλοιπα τραγούδια. Πρόσφατα βέβαια, επανακυκλοφόρησε το “Εμπάργκο” από το ogdoo music group με νέες ενορχηστρώσεις και ερμηνείες του Μίλτου Πασχαλίδη, του Χρήστου Θηβαίου και του Γιάννη Κότσιρα.
- Το 1986, ο Θάνος Μικρούτσικος συνεργάζεται με τη Χαρούλα Αλεξίου στο “Η αγάπη είναι ζάλη”. Τους στίχους των τραγουδιών γράψανε οι Άλκης Αλκαίος, Ανδρέας Μικρούτσικος, Μπάμπης Τσικληρόπουλος, ενώ ένα τραγούδι είναι μελοποίηση ποιήματος του Νίκου Καββαδία. Πάνω από 100.000 αντίτυπα τότε μπήκανε στα σπίτια και τα ραδιόφωνα λάτρεψαν τη φωνή της Χαρούλας στο “Να μου το πεις, το σ’ αγαπώ και πάλι…”
- Το 1989, ο συνθέτης κάνει έναν ολόκληρο δίσκο για τον Διονύση Θεοδόση, τον σπουδαίο τραγουδιστή που δυστυχώς έφυγε από τη ζωή πολύ νωρίς αφήνοντας λίγα αλλά σημαντικά στη πορεία του. Ο Άλκης Αλκαίος έγραψε τους στίχους και τραγούδια όπως το “Όσο κρατάει ένας καφές”, το “Άρλεκιν”, το “Τις νύχτες που κυκλοφορώ” και οι “Δρόμοι νυχτερινοί” ακούγονται μέχρι και σήμερα.
- Το 1990 συνεργάζεται και πάλι με την Χάρις Αλεξίου, αλλά αυτή τη φορά με στίχους της Λίνας Νικολακοπούλου και της ίδιας της ερμηνεύτριας. Το άλμπουμ “Κρατάει χρόνια αυτή η κολόνια” γνωρίζει τεράστια εμπορική επιτυχία και είναι η αρχή μίας κάπως διαφορετικής πορείας που ακολούθησε η Αλεξίου τα επόμενα χρόνια, κάνοντας περισσότερα “πειράματα” και προσεγγίσεις σε πιο δυτικά ακούσματα.
- Το 1991 επιστρέφει στον Νίκο Καββαδία και κυκλοφορεί τις “Γραμμές των οριζόντων” που πολλοί θεωρούν πως είναι η συνέχεια του “Σταυρού του Νότου”. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και πάλι εδώ στις ερμηνείες, μαζί αυτή τη φορά με τον Γιώργο Νταλάρα, τον Χάρη και Πάνο Κατσιμίχα και τον ίδιο τον Μικρούτσικο στους συγκλονιστικούς “Εφτά νάνους”
- Το “Συγγνώμη για την άμυνα” κυκλοφορεί το 1992 με στίχους του Κώστα Τριπολίτη και ερμηνείες του Γιώργου Νταλάρα και το “ανεμολόγιο” τους ήταν το τραγούδι που ξεχώρισε αμέσως.
- Το 1996 κυκλοφορεί η πρώτη συνεργασία του με τον λαϊκό Δημήτρη Μητροπάνο, αλλάζοντας για πάντα το καλλιτεχνικό προφίλ του μεγάλου ερμηνευτή. Από την “Ρόζα” μέχρι το “Λούνα πάρκ” και τον “Τυμβωρύχο”, το “Στου αιώνα την παράγκα” σημείωσε πρωτοφανή επιτυχία και πωλήσεις που μέχρι και σήμερα έχουν χαρακτηρίσει το άλμπουμ ως ένα από τα πιο επιτυχημένα εμπορικά στην ελληνική δισκογραφία.
Ακολούθησαν σπουδαίες δουλειές, εκτός των ορχηστρικών του, όπως το “Ψάξε στ’ όνειρο μας” με στίχους του Λάκη Λαζόπουλου, η “Θάλασσα στη σκάλα” με τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου, ο “Άμλες της Σελήνης”, ο “Σχοινοβάτης” με ποίηση του Γιάννη Ρίτσου και ερμηνείες της Γεωργίας Συλλαίου, οι “Υπέροχα μοναχοι” με τον Μανώλη Μητσιά, το “Για φωνή και ορχήστρα” με την Ρίτα Αντωνοπούλου αλλά και το “Πάμε ξανά απ’ την αρχή” με την ίδια ερμηνεύτρια, το “Ό,τι θυμάσαι δεν πεθαίνει” με τον Γιάννη Κότσιρα και την τελευταία δουλειά του, με ερμηνεύτρια την ηθοποιό Μαριάνα Πολυχρονίδη στην “Ομίχλη των καιρών”.
Ο Θάνος Μικρούτσικος είχε προγραμματίσει για δύο βράδια του Ιούνη του 2019, δύο συναυλίες, μαζί με τους πιο κοντινούς του τραγουδιστές ως ένα επισφράγισμα της εκπληκτικής πορείας του, αλλά και ως ένα μήνυμα αγάπης. Αυτές, ήταν δυστυχώς και οι τελευταίες του.
Πριν κλείσει τη συναυλία τότε, είχε πει: «Ζούμε σε ένα βάρβαρο κόσμο. Η βαρβαρότητα μας κατακλύζει. Όπως είπε ο γερο-Κάρολος, πρέπει να αφήσουμε ανοιχτό το παράθυρο στο όνειρο. Αφήνοντας ένα παράθυρο στο όνειρο, τότε μόνο θα φτιάξουμε μια κοινωνία που θα μπορεί να αυτοπραγματωθεί ο άνθρωπος. Μια κοινωνία που ο ποιητής θα ψαρεύει κι ο ψαράς θα μπορεί να γράφει ποιήματα».
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
