Τα μουσικά hits γίνονται όλο και πιο σύντομα. Γιατί;

Εδώ και δεκαετίες, οι λάτρεις της μουσικής και οι δισκοκριτικοί προσπαθούν να βρουν τι εξασφαλίζει την επιτυχία ενός καλοκαιρινού hit. Ήδη από τις αρχές του προηγούμενου αιώνα, το 1910, η εφημερίδα New York Tribune αναρωτιόταν σε άρθρο της ποιο θα ήταν το «καλοκαιρινό τραγούδι της χρονιάς» και κατά πόσο θα ήταν ποιοτικό ή έστω… υποφερτό για τα αυτιά μας.

Τουλάχιστον, φέτος το καλοκαίρι ξέρουμε ότι, όσο ανυπόφορες και αν είναι οι μουσικές επιτυχίες, δεν θα χρειαστεί να τις υποστούμε για πολύ —και αυτό γιατί συνήθως είναι πολύ σύντομες σε διάρκεια. Δύο άλμπουμ που αγαπήθηκαν ιδιαίτερα πέρσι το καλοκαίρι το αποδεικνύουν: το “Short n’ Sweet” της Αμερικανίδας Sabrina Carpenter στάθηκε αντάξιο του τίτλου του. Το ‘Brat” της Βρετανίδας Charli XCX ήταν επίσης γεμάτο δίλεπτα κομμάτια.

Και το trend συνεχίζεται: Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Spotify, τα μισά τραγούδια που προβλέπεται να κυριαρχήσουν στις καλοκαιρινές playlists διαρκούν κάτω από τρία λεπτά. Ωστόσο, ανάλυση του Economist σε σχεδόν 1.200 τραγούδια που έφτασαν στο Νο 1 των charts απέδειξε ότι η σύντομη διάρκεια δεν είναι χαρακτηριστικό αποκλειστικά των καλοκαιρινών hits αλλά γενικότερη τάση της μουσικής βιομηχανίας.

Γενικότερα, η μέση διάρκεια των τραγουδιών που φτάνουν στην κορυφή του αμερικανικού Billboard Hot 100 έχει μειωθεί περίπου κατά 18% την τελευταία τριακονταετία: από 4 λεπτά και 22 δευτερόλεπτα το 1990 σε 3 λεπτά και 34 δευτερόλεπτα το 2024! Είναι επίσημο πλέον: τα τραγούδια είναι πιο μικρά σε διάρκεια από ποτέ. Η νοτιοκορεάτισσα ράπερ Jennie συνοψίζει το ζήτημα πολύ ξεκάθαρα: «Μη μας κουράζετε άλλο! Να μπει το ρεφρέν» (“Don’t bore us, take it to the chorus”). Κάπως έτσι ξεκίνησε ένα ολόκληρο μουσικοχορευτικό trend στο TikTok.

Κάποτε η διάρκεια των τραγουδιών ήταν σύντομη γιατί το επέβαλλε η τεχνολογία. Οι δίσκοι χωρούσαν μόλις τρία με πέντε λεπτά μουσικής σε κάθε πλευρά. Ο ερχομός της κασέτας, ειδικά από τη δεκαετία του ‘80 και μετά, έδωσε στους καλλιτέχνες τη δυνατότητα να γράφουν μουσική μεγαλύτερης διάρκειας. Διαχρονικές επιτυχίες όπως το “Hotel California” (1977) και το “Sweet Child O’ Mine” (1988) απλώνονται στα έξι λεπτά και παραπάνω. Ανάλογη ήταν η τάση και τη δεκαετία του 1990. Όμως, ο ερχομός του streaming οδήγησε πάλι προς τα κάτω το μέσο χρόνο αναπαραγωγής των δημοφιλών τραγουδιών.

Μία από τις αιτίες είναι το επιχειρηματικό μοντέλο πίσω από το streaming. Όσοι καλλιτέχνες διαθέτουν τη μουσική τους στις δημοφιλές πλατφόρμες πληρώνονται κάθε φορά που γίνεται αναπαραγωγή κάποιου τραγουδιού τους, όμως πρέπει ο ακροατής να το ακούσει για τουλάχιστον 30 δευτερόλεπτα. Αυτό έχει ωθήσει τους μουσικούς να γίνονται πιο «κοφτοί», με σύντομες εισαγωγές και γρήγορα ρεφρέν. Γενικά, «όσο πιο σύντομο είναι ένα τραγούδι, τόσο περισσότερα streams θα κάνει», λέει ο Bart Schoudel, παραγωγός και ηχολήπτης που εργάστηκε στο “Brat” της Charli XCX.

Μια άλλη αιτία είναι το TikTok. Σύμφωνα με μία μελέτη, πάνω από το 75% των κομματιών στο βρετανικό Top 40 έχουν γίνει viral σε αυτήν την πλατφόρμα. Στα social media, αγανακτισμένοι ακροατές παραπονιούνται ότι τα «σύντομα σε βαθμό αηδίας ποπ τραγούδια» είναι μια προσπάθεια να «καλοπιαστεί η γενιά του TikTok». Ωστόσο, όπως επισημαίνει ο Adam Read, υπεύθυνος μουσικού περιεχομένου του TikTok στη Βρετανία, η εφαρμογή προωθεί «τραγούδια κάθε διάρκειας». Ένα πρόσφατο viral κομμάτι, το “Messy” της Lola Young, διαρκεί σχεδόν πέντε λεπτά.

Συχνά τα σύντομα τραγούδια θεωρούνται δείγμα μιας γενικότερης καλλιτεχνικής έκπτωσης στη μουσική βιομηχανία. Ομολογουμένως, κάποια το παρακάνουν με τη… λακωνικότητα. Το “Steve’s Lava Chicken” του Jack Black, ένα τραγούδι διάρκειας… 34 δευτερολέπτων από την ταινία “Minecraft”, πρόσφατα κατέρριψε το ρεκόρ του πιο σύντομου τραγουδιού που μπήκε στο Billboard Hot 100. Όμως, υπάρχουν και πολλά σύντομα τραγούδια που σε μόλις δύο λεπτά τα λένε όλα. Ένα τέτοιο είναι το “Hit The Road Jack” (1961), που αποτελεί διαχρονικό hit.

Σε κάθε περίπτωση, οι ανερχόμενοι καλλιτέχνες μάλλον θα πρέπει να μάθουν πώς να… μπαίνουν κατευθείαν στο ψητό. Σύμφωνα με τον Schoudel, τα στελέχη των δισκογραφικών και οι κυνηγοί ταλέντων συνήθως προσπερνούν τραγούδια που δεν «μπαίνουν κατευθείαν στο θέμα». Οι μουσικοί που ελπίζουν να γράψουν το επόμενο hit του καλοκαιριού, ίσως πρέπει να ακολουθήσουν το παράδειγμα της Carpenter. Το “short n’ sweet” είναι μονόδρομος.

Με πληροφορίες από economist.com