Πιερία: Το Μουσείο αποθήκη στο Μακρύγιαλο, σχεδόν χωρίς εκθέματα και προσωπικό

Το να χαρακτηρίζεις ένα ολόκληρο αρχαιολογικό Μουσείο, ως αποθήκη, ώστε να υποβαθμίσεις το ρόλο του, εξυπηρετώντας τις ατέλειες ενός πολιτικού συστήματος που αντιλαμβάνεται τον πολιτισμό ως εμπόρευμα, μόνο ίσως στην Ελλάδα των αντιφάσεων της «τουριστικής βιομηχανίας» μπορεί να συμβεί.

Και αυτό συμβαίνει εδώ και πολλά χρόνια με το Μουσείο στο Μακρύγιαλο Πιερίας, που βαπτίστηκε με τον βαρύγδουπο τίτλο, «Επισκέψιμη Μουσειακή Αποθήκη Μακρυγιάλου Πιερίας (ΕΜΑΜ)», προκειμένου να τεθούν κάτω από το χαλί οι αρρυθμίες του υπουργείου Πολιτισμού, που υποβαθμίζουν ένα ολόκληρο μουσειακό συγκρότημα σε μουσειακή επισκέψιμη αποθήκη, ενώ διαθέτει ελάχιστα εκθέματα με τα άδεια ράφια… τύπου dexion. να δίνουν τον τόνο στον μουσειακό χώρο.

Το κτίριο του Μουσείου κτίστηκε στο οικόπεδο του γηπέδου της κοινότητας του Μακρύγιαλου. Οι διαδικασίες για την ανέγερση του Μουσείου ξεκινούν 1998 και μετά τις πρώτες εργασίες και την κατασκευή του βασικού σκελετού, το κτίριο θα παραμείνει γιαπί για πάνω από 10 χρόνια. Τελικά το Μουσείο μετά από πολλές περιπέτειες, παρότι είχε ενταχθεί στο ΕΣΠΑ, ολοκληρώθηκε το 2017 αλλά ως μουσειακή αποθήκη.

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι λόγοι «ανταγωνισμού» υποβάθμισαν το Μουσείο Μακρυγιάλου σε αποθήκη ενώ διαθέτει όλες τις εγκαταστάσεις για να λειτουργήσει ως κανονικό Μουσείο που θα φιλοξενούσε αρχαιολογικά ευρήματα της Βόρειας Πιερίας. Η ανέγερση του Μουσείου κόστισε 3,5 εκατομμύρια ευρώ και εκτός από τον εκθεσιακούς και αποθηκευτικούς χώρους, διαθέτει σύγχρονα συστήματα ασφάλειας, εργαστήρια συντήρησης, φωτογραφείο και σχεδιαστήριο, βιβλιοθήκη, εδικούς χώρους αποθήκευσης, ράμπες για ΑΜΕΑ κ.λ.π.

Ωστόσο δεν διαθέτει πολλά εκθέματα, καθώς περιορίζεται στη φιλοξενία κυρίως πήλινων ευρημάτων της αρχαίας περιόδου, παρότι σε αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή της Πύδνας – Μεθώνης, έχουν βρεθεί πολλά ευρήματα, από τη νεολιθική εποχή έως την ύστερη βυζαντινή περίοδο, όπως επιτύμβιες επιγραφές, κοσμήματα και σπάνια πήλινα χαράγματα, μοναδικά σε όλη τη Μακεδονία, τα οποία κατά κύριο λόγο φυλάσσονται στα αρχαιολογικά μουσεία, στην Θεσσαλονίκη και στο Δίον.

Το Μουσείο επίσης είναι υποστελεχωμένο και δεν διαθέτει εξειδικευμένο προσωπικό όπως αρχαιοφύλακες και συντηρητές. Σύμφωνα με πληροφορίες, την συντήρηση των αρχαιοτήτων στο Μουσείο, τις εκτελούν απλοί εργατοτεχνίτες ενώ λόγω έλλειψης προσωπικού λειτουργεί μόνο τις πρωινές ώρες εκτός Σαββάτου και Κυριακής, ακόμα και κατά την καλοκαιρινή περίοδο, κατά την οποία στην Πιερία, υπάρχει αυξημένη τουριστική κίνηση.

Αξιοσημείωτο επίσης για την υποβάθμιση του Μουσείου, είναι ότι δεν διαθέτει κανονικές πινακίδες σήμανσης που να πληροφορούν τον επισκέπτη ότι πρόκειται για Μουσειακό χώρο. Για το θέμα της υποβάθμισης του Μουσείου Μακρυγιάλου, έχουν κατατεθεί τα τελευταία χρόνια πλήθος ερωτήσεων στη Βουλή από βουλευτές της ΝΔ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Ελληνικής Λύσης, με πιο πρόσφατη την ερώτηση της βουλευτού της Νέας Αριστεράς Σ. Αναγνωστοπούλου.

«Εκθέστε τουλάχιστον τα ευρήματα της περιοχής»

Οι επισημάνσεις της Σ. Αναγνωστοπούλου, καταδεικνύουν το εύρος των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η αποθήκη μουσείο στον Μακρύγιαλο. Μεταξύ  άλλων, η βουλευτής της ΝΕ.ΑΡ. ζήτησε τη μεταφορά όλων των αρχαιοτήτων των ανασκαφών της βόρειας Πιερίας στην ΕΜΑΜ και επιστροφή των ευρημάτων που εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης στη μόνιμη συλλογή «Ο χρυσός των Μακεδόνων».

Επίσης ζήτησε την «αφαίρεση των τραπεζοκαθισμάτων από τους εκθεσιακούς χώρους προκειμένου ν’ αποκτήσει ο χώρος μια ξεκάθαρη μουσειακή εικόνα, προσθήκη προθηκών, όπου προβλέπεται, βάσει σχετικής μουσειακής μελέτης και τοποθέτηση εκθεμάτων, όπως από τις ανασκαφές του Νεολιθικού οικισμού του Μακρυγιάλου και των επιγραφών της αρχαίας Μεθώνης, αλλά και διεύρυνση του ωραρίου επισκεψιμότητας του κοινού κατά τους θερινούς μήνες, ώστε να είναι ανοιχτό το κτίριο απογεύματα και Σαββατοκύριακα και άμεσα πρόσληψη υπαλλήλων όλων των σχετικών απαιτούμενων ειδικοτήτων, έστω εποχιακών και κυρίως για τους καλοκαιρινούς μήνες.

Με λίγα λόγια η βουλευτής μέσω της ερώτησης, έθεσε τα μείζονα ζητήματα για τη λειτουργία του Μουσείου ενώ επισήμανε ότι στο Μουσείο δεν εκτίθενται ούτε τα ευρήματα της περιοχής του Μακρύγιαλου.

Πρωτοβουλία Πολιτών: Η ΕΜΑΜ να προστεθεί στο μουσειακό χάρτη της χώρας,  

Για την αναβάθμιση της «Επισκέψιμης Μουσειακής Αποθήκης Μακρυγιάλου Πιερίας (ΕΜΑΜ)», αξίζει να σημειώσουμε ότι επίμονα με πολλές δράσεις, κινητοποιείται η «Πρωτοβουλία Πολιτών για τον Πολιτισμό στην Πιερία», η οποία με συνεχείς επαφές, ερωτήσεις και επιστολές προς κόμματα, αυτοδιοίκηση και ΥΠΠΟΑ, επιδιώκει το Μουσείο στο Μακρύγιαλο, να αποκτήσει τη θέση που του αξίζει στον μουσειακό χάρτη της χώρας.

«Η Επισκέψιμη Μουσειακή Αποθήκη στο Μακρύγιαλο Πιερίας αποτελεί ένα υψηλών προδιαγραφών κτίριο που ακόμη και σήμερα δεν έχει την αναμενόμενη ανταποδοτικότητα στην τοπική κοινωνία, αλλά ούτε εκτελεί τον τριπλό του ρόλο ως οφείλει. Πιο συγκεκριμένα, ο εν λόγω χώρος δεν είναι ανοιχτός στο κοινό πλήρως, καθώς είναι κλειστός τα απογεύματα και τα Σαββατοκύριακα, χωρίς να διαθέτει τη βασική προβλεπόμενη σήμανση, αλλά ούτε το εξειδικευμένο κι απαιτούμενο προσωπικό. Επίσης, δεν έχει εικόνα και χαρακτήρα επαγγελματικά μουσειακό, εφόσον τα εκθέματα που είναι διαθέσιμα προς το κοινό είναι ελάχιστα συγκριτικά με το πλήθος και τη σπουδαιότητα των ευρημάτων της βόρειας Πιερίας που ήρθαν στο φως μετά από πολυετείς ανασκαφές.

Κατά τρίτον στη σειρά, το κτίριο δεν εκτελεί ολοκληρωμένα ούτε καν τον αποθηκευτικό του σκοπό κι αυτό διότι τα πολυπληθή ευρήματα της περιοχής δεν στεγάζονται όλα τους στο χώρο που κατασκευάστηκε αποκλειστικά γι’ αυτά. Πολλά από τα τέχνεργα φυλάσσονται ακόμη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, άλλα από αυτά βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο του Δίου ή ακόμη σε παλιές αφύλακτες αποθήκες στο Μακρύγιαλο Πιερίας (όπως στο Γυμνάσιο και δίπλα στα ΚΕΠ Μακρυγιάλου)», τονίζει σε πρόσφατη επιστολή της προς την υπουργό Πολιτισμού.

Όπως εξηγεί στην Parallaxi, η Μαρία Καρανίκα, αρχαιολόγος ΑΠΘ, υποψήφια διδάκτωρ Πανεπιστημίου Κρήτης, «αυτό που ζητάμε είναι να λειτουργήσει η ΕΜΑΜ ως κανονικό μουσείο, διότι είναι ένα κανονικό μουσείο που παραμένει ανενεργό και παραμελημένο και σχεδόν άδειο. Είναι τραγικό για τον τόπο μας να διαθέτουμε ένα τέτοιο Μουσείο και να μην αξιοποιείται για να αναδείξουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά, τα χιλιάδες ευρήματα από την περιοχή μας, να δώσουμε την ευκαιρία στους χιλιάδες επισκέπτες της Πιερίας Έλληνες και ξένους να τα δουν από κοντά και να θαυμάσουν τον πλούτο της αρχαίας Μακεδονίας και Πιερίας».

Σημειώνει δε πως το Μουσείο είναι υποστελεχωμένο και δεν διαθέτει ούτε καν αρχαιοφύλακες, με το προσωπικό του να αποτελείται από δύο αρχαιολόγους και 4 – 5 εργατοτεχνίτες ενώ επισημαίνει ότι «στη Μεθώνη βρέθηκαν σημαντικές αρχαίες επιγραφές, που είναι οι πιο παλιές γραπτές επιγραφές στη Μακεδονία και στο Βόρειο Αιγαίο, για τις οποίες ενδιαφέρθηκε το πανεπιστήμιο του UCLA, και εμείς συζητάμε ακόμα αν θα λειτουργεί το Μουσείο ως αποθήκη ή όχι. Υπάρχει τεράστιος αρχαιολογικός πλούτος που πρέπει να εκτεθεί. Το θέμα βρίσκεται καθαρά στα χέρια του υπουργείου Πολιτισμού που επιμένει στην υποβάθμιση του Μουσείου. Πρόσφατα πιστοποίησαν ως μουσείο ένα κτίριο στην Άρτα, και εδώ έχουμε ένα κανονικό Μουσείο και το έχουμε πιστοποιήσει ως αποθήκη. Θέλουν να παραμείνει στην αφάνεια».

«Δυστυχώς δεν αντιλαμβάνονται την αξία του και είναι βέβαιο πως πέρα από την πολιτιστική του σημασία, η λειτουργία του μόνο όφελος θα φέρει στην τοπική κοινωνία με την ενίσχυση της τουριστικής κίνησης και κατ’ επέκταση τόνωση  της πληττόμενης οικονομίας» τονίζει και καλεί και τον δήμο Πύδνας Κολινδρού να αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες.

 Η απάντηση της Μεδώνη: Παραμένει αποθήκη    

Στην απάντηση της η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη αντέκρουσε τις επισημάνσεις της βουλευτού αλλά επί της ουσίας δεν απάντησε στο αίτημα της αναβάθμισης της ΕΜΑΜ σε Μουσείο, ενώ για τις προσλήψεις ανέφερε ότι πρόκειται να γίνουν 20 προλήψεις προσωπικού με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, οι οποίες όμως όπως πληροφορηθήκαμε, θα απορροφηθούν όλες από το Μουσείο στο Δίον.

Αναφέρει δε ότι πρόσφατα εγκρίθηκε η αγορά εξοπλισμού αξίας 96.717ευρώ, «για την υποστήριξη- έκθεση αντικειμένων επί βάθρων εντός μουσειακών προθηκών, προστατευτικές επιφάνειες για την ασφάλεια και προστασία αντικειμένων επί σταθερού συστήματος αποθήκευσης ημιβαρέος τύπου».

Ωστόσο ανακοίνωσε ότι έρχονται δύο σημαντικές εκθέσεις μέσα στον Απρίλιο:   «Αναφορικά με τα επιμέρους ερωτήματα για την λειτουργία της Επισκέψιμης Μουσειακής Αποθήκης στον Μακρύγιαλο Πιερίας, σύμφωνα με την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων Πιερίας, εντός του Απριλίου του τρέχοντος έτους ανοίγει για το κοινό και η κυρίως έκθεση στον χώρο 4 του ορόφου, η οποία δομείται γύρω από τις δύο πιο σημαντικές αρχαίες πόλεις της βόρειας Πιερίας, και περιλαμβάνει δύο εκθεσιακές ενότητες (“Γραφή από την αρχαία Μεθώνη” και “Ταφικά σύνολα από τα νεκροταφεία της Πύδνας και της ‘χώρας’ της”), με ιδιαιτέρως σημαντικά από αρχαιολογική άποψη ευρήματα. Ακολουθεί η απόδοση στο κοινό της εκθεσιακής ενότητας των νεολιθικών οικισμών της βόρειας Πιερίας, το οποίο σταδιακά θα εμπλουτιστεί με ευρήματα από σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής».

Όσο για τη σήμανση του κτιρίου, αναφέρει ότι πέρα από τις προβλεπόμενες στο πλαίσιο του έργου αναμνηστικές πινακίδες στην είσοδο του κτιρίου και στη ΒΑ πλευρά του αύλειου χώρου, υπάρχει αναρτημένη στην πρόσοψη μεγάλη πληροφοριακή πινακίδα τύπου «banner»…