Πώς γεννήθηκε η πινακοθήκη «Κωνσταντίνος Ξενάκης» στις Σέρρες
Πώς όμως ένας διεθνής καλλιτέχνης με τόσο μεγάλη εμβέλεια, αποφασίζει να χαρίσει όλα του τα έργα σε μια μικρή πόλη της Μακεδονίας;
Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταμοντέρνας τέχνης. Γεννημένος στο Κάιρο πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στο Παρίσι και στην Αθήνα.
Αν κάποιος θέλει να δει κάποια έργα του θα τα βρει στην Εθνική πινακοθήκη και στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στη Θεσσαλονίκη, ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος αυτών -171 στον αριθμό – εκτίθενται στο «Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης – Πινακοθήκη Κωνσταντίνος Ξενάκης» στις Σέρρες.
Πώς όμως ένας διεθνής καλλιτέχνης με τόσο μεγάλη εμβέλεια, με ρίζες στο Κάιρο και έναν κύκλο στο Παρίσι και στην Αθήνα, αποφασίζει να χαρίσει όλα του τα έργα σε μια μικρή πόλη της Μακεδονίας;
Αφορμή στάθηκε η προσωπική σχέση και φιλία του Ξενάκη με τον Σερραίο καθηγητή πανεπιστημίου Αριστοτέλη Νανιόπουλο.
Σε κάποιες από τις συζητήσεις τους, ο καλλιτέχνης εξέφρασε την ανησυχία του για την τύχη των έργων του όταν αυτός φύγει από τη ζωή.
Τότε ο καθηγητής του πρότεινε αντί να τα χαρίσει σε κάποιο Γαλλικό μουσείο, ή στην Εθνική πινακοθήκη, να τα παραχωρήσει σε μια επαρχιακή πόλη της Ελλάδος, δίνοντας της έτσι την ευκαιρία να αποκτήσει ένα θησαυρό που με την αξιοποίηση του θα γίνει πόλος έλξης επισκεπτών από όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Δεν ήταν εύκολη απόφαση, ούτε εύκολη η υλοποίηση του οράματος αυτού. Σημαντικό ίσως ρόλο στην απόφαση του καλλιτέχνη να πει το ναι έπαιξε η αγάπη του για τον πολιτισμό των αρχαίων Μακεδόνων, τον ψυχικό δεσμό με τον Μέγα Αλέξανδρο και την πεποίθηση του πως ανήκει στην γενιά των Πτολεμαίων.
Η ιδέα συζητήθηκε πολλές φορές μέχρι που το 2011 δημιουργείται το σωματείο «ΣΕΡΡΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ», με στόχο τη δημιουργία του Μουσείου Ξενάκη στο πρώην στρατόπεδο Παπαλουκά, το οποίο βρίσκεται κοντά στο κέντρο της πόλης και τη σταδιακή ανάπτυξη εκεί, ενός Πολιτιστικού Πάρκου, με την παράλληλη δημιουργία και άλλων Μουσείων όπως: το Διαχρονικό Μουσείο του Νομού Σερρών, η Δημοτική Πινακοθήκη, το Μουσείο Ιστορίας της Πόλης των Σερρών, το Λαογραφικό Μουσείο κ.λπ.
Ένα εγχείρημα παρόμοιο με το Στρατόπεδο Παύλου Μελά στην Θεσσαλονίκη, όπου ένας πολύ μεγάλος χώρος και οι εγκαταστάσεις του επιστρέφονται στους κατοίκους ως χώρος πρασίνου και πολιτισμού.
Η πόλη των Σερρών το ξεκίνησε φτιάχνοντας κάτι μοναδικό με όλη την σημασία της λέξης. Το μοναδικό μουσείο Ξενάκη στην Ελλάδα που από την πρώτη στιγμή που άνοιξε τις πύλες του τον Απρίλιο του 2022 αποτέλεσε πόλο έλξης για τουρίστες και ντόπιους περίοικους.
Ένα μουσείο αντάξιο άλλων σε Ελλάδα και εξωτερικό, μια ολοκληρωμένη μουσειακή μελέτη, άψογη τοποθέτηση των έργων, χρονολογικά και αισθητικά έτσι που να παρουσιάζεται ολόκληρη η πορεία του καλλιτέχνη.
Το νεότερο μουσείο της πόλης των Σερρών αριθμεί 171 έργα, (13 από αυτά χάρισε ο καθηγητής Αριστοτέλης Νασιόπουλος από την δική του προσωπική συλλογή) βίντεο στην νοηματική , απτικά μοντέλα επιλεγμένων έργων τέχνης, μαζί με κείμενα σε γραφή Μπράιγ και ηχητικές αφηγήσεις που ενισχύουν την εμπειρία της επίσκεψης σε τυφλούς επισκέπτες, βίντεο με συνέντευξη του Ξενάκη καθώς και επεξηγηματικές λεζάντες.
Όλο το πνεύμα και η φιλοσοφία του Ξενάκη ξεδιπλώνεται στους δύο χώρους της πινακοθήκης. Αφηρημένος εξπρεσιονισμός, φως, κίνηση και performance. Εμφανές σε πολλά από τα έργα η χρήση αιγυπτιακών αραβικών ελληνικών συμβόλων και γραμμάτων, καθώς και σημάτων της καπιταλιστικής εποχής ως μια κριτική στο φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης και των επιπτώσεων της.
Ο Κωνσταντίνος Ξενάκης, δυστυχώς έφυγε από τη ζωή στις 6 Ιουνίου του 2020, χωρίς να έχει δει ολοκληρωμένο το Μουσείο του, όμως το πνεύμα του θα ζει και τα έργα του θα υπάρχουν για πάντα, μέσα από το μουσείο – πινακοθήκη που φέρει το όνομά του.
Η πόλη των Σερρών δεν είναι η πρώτη φορά που πρωτοπορεί σε θέματα τέχνης, πολιτισμού, αθλητισμού και τεχνολογίας. Αποτελεί πόλη πρότυπο σε ζητήματα περιβάλλοντος, διάσωσης πολιτιστικής κληρονομιάς, εκπαιδευτικής ρομποτικής, αστρονομίας και μπορεί να γίνει ένα λαμπρό παράδειγμα πως ακόμα και σε μια μικρής έκτασης πόλη όταν οι άνθρωποι το θέλουν μπορούν να φτιάξουν σπουδαία πράγματα.
Αναλυτική εικονική περιήγηση του μουσείου μπορείτε να βρείτε στο site του καλλιτέχνη: https://constantinxenakis.org/ επιλέγοντας την κατηγορία VIRTUAL TOUR.
