Γιώργος Νανούρης: Κάνε θέατρο με ό, τι έχεις

Ο Γιώργος Νανούρης είναι ένας καλλιτέχνης με βαθειά γνώση και ιδιαίτερη αισθητική του θεάτρου. Είναι ο μεγάλος οραματιστής που αναγνώρισε στο βλέμμα της Λένας Παπαληγούρα την «Κατερίνα» και διάβασε στον ψυχισμό της Χαρούλας Αλεξίου, την εμπειρία, το υλικό που έκρυβε η μεγάλη ερμηνεύτρια και την ανάγκη να εκφραστεί μέσα από μια καθηλωτική εξομολόγηση σε ένα «Χειρόγραφο». Τελειομανής, πολυπράγμων και πολυτάλαντος ο Γιώργος Νανούρης. Διατηρεί ένα σύστημα αξιών όπου υπερισχύει η ευγένεια, η καλοσύνη, η ηρεμία και η κανονικότητα, όπως χαρακτηριστικά μου είχε πει κάποτε και απ’ ό,τι φαίνεται παραμένει αθεράπευτα πιστός σ’ αυτό.

«Κάνω θέατρο γιατί εκεί με οδηγούσε από πολύ μικρός κάτι εντός μου. Ήθελα να κάνω θέατρο, πριν δω θέατρο. Κάνω κάτι για το οποίο νιώθω οικεία, σαν να είμαι σπίτι μου.»

Ποιο σημείο του βιβλίου της «Κατερίνας» ήταν εκείνο που σε ώθησε να προβείς στη δραματοποίησή του; Αποφάσισα να ανεβάσω το βιβλίο πριν ακόμα το διαβάσω, όταν άκουσα το θέμα του. Μου είχε ζητηθεί να κάνω ένα θεατρικό αναλόγιο στον Ιανό και ήταν η περίοδος που πρωτοέβγαινε το βιβλίο, τότε είπα, ότι εγώ αυτό θέλω να κάνω, η παράσταση προέκυψε μετά.

Η «Κατερίνα» είναι κομμάτι ενός συγγραφέα πολύ αγαπητού και συνηθισμένου στην έκθεση των social media. Ήταν αυτός ένας από τους λόγους που συνετέλεσαν στην μεγάλη επιτυχία της παράσταση; Η παράσταση ξεκινάει με την εξής δυσκολία, ο κόσμος έχει διαβάσει το βιβλίο και μπορεί να του χαλάσεις αυτό το οποίο έχει φανταστεί. Όταν ανακοινώθηκε η παράσταση, διάβαζα σχόλια των αναγνωστών, όπως αυτό, «ωχ, μη μας χαλάσεις την εικόνα που έχουμε για το βιβλίο». Δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε δει βιβλία να μεταφέρονται στον κινηματογράφο, στην τηλεόραση ή το θέατρο και να αποτυγχάνουν γι’ αυτό ακριβώς το λόγο, γιατί έχουν ένα φανατικό κοινό που αυτό που έχει πλάσει διαβάζοντας το βιβλίο δεν το ικανοποίησε η παράσταση ή η ταινία. Έχει ξαναγίνει βιβλίο του Κορτώ στο θέατρο που δεν εισέπραξε τόσο μεγάλη επιτυχία. Άρα, πρόκειται για μια συνισταμένη πραγμάτων. Το μόνο που φοβήθηκα είναι το γεγονός ότι πρόκειται για μια αληθινή ιστορία ενός ανθρώπου που ζει δίπλα μας και οφείλω να τη σεβαστώ. Δεν με ένοιαζε αν το βιβλίο πήγε καλά ή όχι. Έτσι κι αλλιώς, όταν ξεκινήσαμε το βιβλίο ήταν ακόμη στην αρχή της πορείας του.

Τι βλέπεις όταν κοιτάζεις τη Λένα Παπαληγούρα; Τώρα, επειδή την ξέρω καλά πια και κυρίως την έχω δουλέψει όπως ένας σκηνοθέτης δουλεύει έναν ηθοποιό και της έχω ξεκλειδώσει πράγματα, είναι εύλογο να τη βλέπω πολύ διαφορετικά απ’ ό,τι στην αρχή. Τότε, εστίαζα σε ένα βλέμμα που μ’ ενδιέφερε και πίστευα ότι είναι το βλέμμα της «Κατερίνας». Αυτό το υπέροχο βλέμμα, έγινε στη συνέχεια, ψυχή, αισθήματα, πολλή δουλειά. Η Λένα δουλεύει απίστευτα πολύ και δεν εννοώ μόνο πολλές ώρες, εγώ επειδή είμαι πολύ πιεστικός στην πρόβα ποτέ δεν εξέφρασε κάποιο παράπονο ή κούραση. Ποτέ δεν αρνήθηκε να δοκιμάσει πολλά πράγματα. Δουλέψαμε τις εναλλαγές των συναισθημάτων για να μάθει το σύστημά της, να πηγαίνει αβίαστα από το κλάμα στο γέλιο, από τις φωνές στην ηρεμία, που είναι στοιχεία που απαιτούν διαρκή εξάσκηση. Πάνω σ’ αυτά τα υπέρμετρα δύσκολα κομμάτια που μαρτυρούν στους θεατές και τι βιώνουν αυτοί οι άνθρωποι, επέμεινα πολύ και η Λένα ήταν εκεί ακούραστη να προσπαθεί μαζί μου.

Διασκευάζεις το βιβλίο της «Κατερίνας», σκηνοθετείς, είσαι παρών και δρών στην παράσταση. Ποια είναι η σκηνοθετική σου οπτική; Η οπτική μου έγκειται στο εξής, είμαστε τρεις άνθρωποι που έχουμε όλοι διττό ρόλο. Η Λένα είναι ηθοποιός στην παράσταση και είναι και η «Κατερίνα», ο Γιάννης είναι ο μουσικός της παράστασης, αλλά και ο Τάσος, ο οποίος συνοδεύει ως ήρεμη δύναμη, όπως ήταν και ο αληθινός Τάσος στη ζωή της «Κατερίνας», τη Λένα. Ο Τάσος ήταν το στήριγμα της «Κατερίνας». Ο άνθρωπος που φρόντιζε να είναι τα πράγματα στη θέση τους, όπως και ο ρόλος του Γιάννη ως μουσικός, ο άνθρωπος με την κιθάρα και την υπέροχη φωνή του επί σκηνής. Εγώ είμαι ο σκηνοθέτης αλλά ταυτόχρονα και ο Αύγουστος που φωτίζει τις πτυχές και την ψυχή της «Κατερίνας». Η σκέψη μου ήταν να βγούμε ως τρεις άνθρωποι που διαβάσαμε το βιβλίο και θέλουμε να εκφράσουμε αυτό που νιώσαμε. Είμαστε ισότιμα και οι τρεις επί σκηνής με το βιβλίο στο χέρι. Φτιάχνεται στα μάτια του κοινού η παράσταση γιατί κι εμείς είμαστε θεατές του βιβλίου.

Το αγαπημένο «οικείο» θέατρο του Στρίντμπεργκ ήταν ένα συνηθισμένο δωμάτιο. Είσαι θιασώτης της λιτότητας στο θέατρο; Για μένα πρωταρχικής σημασίας είναι τι έχω να πω. Το κείμενο είναι πάνω απ’ όλα. Όταν αποφασίσεις να αναβάσεις κάτι στο θέατρο, το πράττεις γιατί ένα κείμενο σε έχει αγγίξει. Λες ότι αυτό θες να το κάνεις γιατί σου άγγιξε μια χορδή, γιατί σου επικοινωνεί στοιχεία που επιθυμείς κι συ με τη σειρά σου να επικοινωνήσεις στον κόσμο. Όταν έχεις ένα δυνατό κείμενο, δεν απαιτούνται πολλά σκηνοθετικά τερτίπια. Αυτό που απαιτείται, είναι να αναζητήσεις τρόπους που να ταιριάζουν μ’ αυτό που θέλεις να εκφράσεις, είμαι θιασώτης της λιτότητας, της γραμμικότητας και της ουσίας. Το εκλαμβάνω και από την αποδοχή του κόσμου, τόσο με την «Κατερίνα» όσο και το «Χειρόγραφο», όταν δει την ουσία, δεν του λείπει τίποτα άλλο. Όλα είναι πολύ ωραία και εντυπωσιακά, σκηνικά, κουστούμια και σίγουρα χρειάζονται αλλά έρχονται πάντα βοηθητικά. Αν έχεις μόνο αυτά, ο θεατής θα ψάχνει να βρει ποια είναι η ουσία, αν όμως, διαθέτεις την ουσία, δεν θα σου λείψει το σκηνικό. Το θέατρο δεν είναι γκαλερί.

Ο Κάρολος Κουν έλεγε ότι δεν κάνουμε θέατρο για το θέατρο ή για μας αλλά για να δημιουργηθεί ένας πλατύς, πλούσιος και ακέραιος πολιτισμός. Εσύ γιατί κάνεις θέατρο; Είναι όλα αυτά και από την άλλη, δεν ξέρω. Κάνω θέατρο γιατί εκεί με οδηγούσε από πολύ μικρός κάτι εντός μου. Ήθελα να κάνω θέατρο, πριν δω θέατρο. Μη με ρωτήσεις γιατί. Είναι πολλά, ματαιοδοξία, ο τρόπος να επικοινωνώ αυτά που έχω στο μυαλό μου γιατί μπορεί να μην έχω την ικανότητα να το κάνω αλλιώς στη ζωή μου, γιατί μ’ αρέσει, γιατί γουστάρω. Δεν ξέρω αν κάνω τέχνη ή πολιτισμό, αυτό θα το δείξει η πορεία μου και θα μιλήσουν άλλοι γι’ αυτό. Κάνω κάτι για το οποίο νιώθω οικεία, σαν να είμαι σπίτι μου.

Γίνονται ατέρμονες συζητήσεις για τις δημόσιες και ιδιωτικές σχολές της Δραματικής Τέχνης και το επίπεδο των γνώσεων που παρέχουν. Στη Θεσσαλονίκη διεξήγαγες σεμινάριο με τίτλο, «Κάνε θέατρο με ό, τι έχεις». Είμαι απόφοιτος Θεατρικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Αθηνών, είχα περάσει στην Καλών Τεχνών στη Θεσσαλονίκη αλλά ξαναέδωσα, τελείωσα τη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και έχω κάνει Σκηνοθεσία Κινηματογράφου στη Νέα Υόρκη, (NYFA στη Νέα Υόρκη- Digital Film Making και Film Acting ). Για το θέμα των σπουδών, πιστεύω ότι αν θες να πάρεις πράγματα, θα το κάνεις και από τον χειρότερο καθηγητή. Σχετίζεται, λοιπόν, και με τους ανθρώπους που επιθυμούν να μοιραστούν τις εμπειρίες του γιατί εγώ, αυτό πιστεύω ότι κάνω, μοιράζομαι με άλλους ανθρώπους ό,τι μου έχουν μάθει τα 16 χρόνια δουλειάς στο θέατρο. Δουλεύω πολύ γι’ αυτά τα σεμινάρια, προετοιμάζομαι εξονυχιστικά και εκεί οφείλεται και η απήχηση. Το σεμινάριο στη Θεσσαλονίκη είναι αντίστοιχο με ένα άλλο που έκανα στην Αθήνα καθώς και στο εξωτερικό.

Η σχέση σου με την κριτική. Τα διαβάζω όλα. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα να γράψει ό, τι νομίζει εφόσον έχεις παρουσιάσει δημόσια τη δουλειά σου. Τόσο οι θετικές κριτικές, όσο και οι αρνητικές, αν δεν ανταποκρίνονται στην αποδοχή του κόσμου, δεν έχουν αξία, δηλαδή αν μου αφιερώσουν διθυράμβους και παίζω σε ένα άδειο θέατρο δεν θα χαρώ. Κάνω θέατρο για τον κόσμο, επιθυμώ να αρέσει στον κόσμο η δουλειά μου, θέλω να είμαι αγαπητός και να νιώθει ο κόσμος ότι τον σέβομαι. Όταν θα δει κατι δικό μου θα ήθελα ιδανικά να είναι από ενα επίπεδο και πάνω. Οφείλεις να δώσεις το καλύτερο δυνατό που μπορείς σε κάποιον που επιλέγει να έρθει στην παράστασή σου όταν παίζονται τόσες παραστάσεις στην Αθήνα και έχει τη δυνατότητα να επιλέξει μια ή δύο.

Εμπλοκή με το αρχαίο δράμα. Προς το παρόν δεν θεωρώ ότι είμαι ικανός, ως σκηνοθέτης. Ως ηθοποιός, θα ήθελα να το κάνω με την καθοδήγηση ενός σκηνοθέτη- δάσκαλου. Δεν θεωρώ ότι μπορείς να κάνεις τα πάντα με όλους. Έχω συμμετάσχει σε χορό σε αρχαία τραγωδία και έχω παίξει στην Επίδαυρο αλλά όχι με κάποιον μεγάλο ρόλο.

Πότε είδες την Χαρούλα ως ηθοποιό; Θα μπορούσε να είναι και ηθοποιός η Χαρούλα καθώς έχει όλα τα προσόντα. Είναι μια γυναίκα γεμάτη, ζεστή, είναι εκεί για σένα και αποτελεί υπέροχο υλικό. Η Χαρούλα έχει μια τεράστια εμπειρία επάνω στη σκηνή. Εισέπραξα την εμπειρία της και της πρόσθεσα την πρόζα. Αποτέλεσε ένα έτοιμο υλικό για μένα, η Χαρούλα. Πιστεύω ότι ήταν καθόλα έτοιμη για όλο αυτό και απλώς χρειαζόταν ένα έναυσμα, το φυτίλι που θα ανάψει κάποιος και χαίρομαι πολύ που τελικά εγώ ήμουν αυτός.

Η παράσταση στη Θεσσαλονίκη. Παλαιότερα, παραστάσεις που δεν πήγαιναν πολύ καλά στην Αθήνα, έλεγαν ότι θα ήταν καλό να μεταφερθούν στην περιφέρεια. Ποτέ δεν μου άρεσε αυτό. Ήθελα το ίδιο πράγμα που βλέπει ένας θεατής στην Αθήνα, το ίδιο ακριβώς να έχουν την ευκαιρία να το δουν και οι θεατές άλλων πόλεων. Δεν θα έφερνα ποτέ μια παράσταση που δεν θεωρώ ότι θα έχει απήχηση.

Θα ξαναέκανες το «Μαζί»; Θα το ξαναέκανα με διάφορες προσθήκες και προσαρμογές στο σήμερα. Το’ χω σκεφτεί! Μου προκαλεί εντύπωση που το ρωτάς.

ΚΑΤΕΡΙΝΑ

Θεσσαλονίκη, Παράταση έως και την Κυριακή 16 Οκτωβρίου, Θέατρο Εγνατία, Πατριάρχου Ιωακείμ 1, όπισθεν Ι.Ν. Αγίας Σοφίας, Τ. 2310231431 ΝΕΕΣ  ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ: ΠΕΜΠΤΗ 13/10: 9.00 ΜΜ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 14 /10: 9.00 ΜΜ ΣΑΒΒΑΤΟ 15/10: 7.00 ΜΜ  & 9.30 ΜΜ ΚΥΡΙΑΚΗ 16/10: 7.00 ΜΜ & 9.30 ΜΜ

Ζυρίχη, 2ο Φεστιβάλ Ελληνικού Θεάτρου Ελβετίας (10 Οκτωβρίου)

Λονδίνο, σε συμπαραγωγή Ark4Art – Hellenic Centre (7-8 Νοεμβρίου)

Πάτρα, Θέατρο ΛΙΘΟΓΡΑΦΕΙΟ, 4 παραστάσεις, 14 -15 και 21-22 Νοεμβρίου

Αθήνα, Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου, από 5 Δεκεμβρίου για λίγες παραστάσεις

ΧΕΙΡΟΓΡΑΦΟ

Αθήνα: Από 12 Οκτωβρίου για 12 μόνο παραστάσεις στο Νέο Θεάτρο Κατερίνα Βασιλάκου

Θεσσαλονίκη: Από 4 Νοεμβρίου για 8 παραστάσεις στο Μέγαρο Μoυσικής Θεσσαλονίκης

Διαβάστε επίσης την συνέντευξη της Λένας Παπαληγούρα: Ένα υπέροχο πλάσμα