Τι συμβαίνει με το θέατρο; – Νέα καταγγελία αποκαλύπτει τι αντιμετωπίζουν οι ηθοποιοί

Ένα καινούριο περιστατικό που συνέβη τις προηγούμενες μέρες σε γνωστό ηθοποιό που αποχώρησε από την περιοδεία πολυαναμενόμενης θεατρικής δουλειάς όταν η παραγωγή του ανακοίνωσε πως δεν θα τον συμπεριλάβει στο προωθητικό υλικό της παράστασης επειδή δεν είναι γνωστός τηλεοπτικά, ανοίγει και πάλι το σοβαρό ζήτημα που καλείται να αντιμετωπίσει το ελληνικό θέατρο και οι ηθοποιοί, όπου παραγωγοί ζητούν από τους ηθοποιούς των παραστάσεων, παράλογες κατά τ’ άλλα απαιτήσεις που έχουν να κάνουν από αριθμό followers στα social media μέχρι απόλυση επειδή η γυναίκα του ηθοποιού… ήταν έγκυος!

Ξεκινώντας όμως από το πιο πρόσφατο περιστατικό, αυτό του εξαιρετικού ηθοποιού και σκηνοθέτη Κωνσταντίνου Μωραΐτη, ο γνωστός θεατρικός και κινηματογραφικός ηθοποιός καλείται να «πληρώσει» επειδή δεν θέλει ή δεν έτυχε να είναι σε κάποια τηλεοπτική παραγωγή, συνεπάγοντας πως αυτός είναι ένας λόγος για να μείνει εκτός προωθητικού υλικού της περιοδείας για την πολυαναμενόμενη περιοδεία της παράστασης «Οιδίπους Τύραννος» με πρωταγωνιστές τον Γιάννη Στάνκογλου και την  Μαριλίτα Λαμπροπούλου

Σύμφωνα με τον γνωστό ηθοποιό, άνθρωποι της παραγωγής τον κάλεσαν για να του εξηγήσουν πως: «δεν είσαι τηλεοπτικός και δεν θα προσελκύσεις κόσμο, οπότε δεν θα σε συμπεριλάβουμε σε προωθητικό υλικό. Όπως και πολλά άλλα που δεν θα ήθελα να αναφέρω» περιγράφει στην ανάρτηση του, ενώ επέλεξε να μιλήσει γι’ αυτό, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Οι ηθοποιοί δεν είμαστε τσαντάκια αναλόγως με τους followers μας να πιάνουμε την ανάλογη θέση στη βιτρίνα. Σε μια εποχή που η τέχνη και οι άνθρωποι της είναι αποδέκτες απαξιωτικών συμπεριφορών, είναι χρέος μας να αντιστεκόμαστε.», παίρνοντας δεκάδες συγχαρητήρια από τον απλό κόσμο αλλά και από πολλούς σημαντικούς συναδέλφους του.

Βέβαια, δεν έχει περάσει πολύς καιρός από εκείνη την ημέρα που αποκάλυψε άλλος ένας ηθοποιός πως απολύθηκε από την θεατρική δουλειά που όχι μόνο είχε συμφωνήσει, αλλά είχε κάνει και πρόβες, επειδή ήταν έγκυος η γυναίκα του και, όπως του είπαν, ενδέχεται όταν γεννήσει να μη μπορεί να παίξει στην παράσταση!

Αυτή την απίστευτη καταγγελία έκανε, με ανάρτησή του στο Facebook, ο ηθοποιός Άγγελος Ανδριόπουλος που τον απέλυσαν από το θέατρο με τη δικαιολογία ότι όταν θα γεννήσει η σύντροφός του, ίσως να μην μπορεί να παίξει στην παράσταση!

Ο ηθοποιός που έγινε ευρύτερα γνωστός από τη συμμετοχή του στη σειρά «Άγριες Μέλισσες», αποκάλυψε ότι τον απέλυσαν από την παράσταση στην οποία επρόκειτο να συμμετάσχει το καλοκαίρι.

«Σε άλλα νέα, σήμερα απολύθηκα λόγω… εγκυμοσύνης. Να κλείνεις μια συμφωνία για καλοκαιρινή παράσταση, να δίνεις τα χέρια και δύο μήνες μετά, ύστερα από κάποιες πρόβες και ενώ έχεις δεσμεύσει την καλοκαιρινή σου περίοδο, να σε παίρνει ένα μεσημέρι τηλέφωνο η παραγωγή και να σου λέει “ότι ο σκηνοθέτης αποφασίζει να διακόψει την συνεργασία γιατί ανησυχεί ότι δεν θα βγάλεις την παράσταση σε περίπτωση που την συγκεκριμένη ημερομηνία γεννήσει η σύζυγός σου” έγραψε πριν από λίγο καιρό σε ανάρτηση του ξεσηκώνοντας δεκάδες αντιδράσεις από ανθρώπους του χώρου που βλέπουν το επάγγελμα τους να αλλάζει ιδιότητα μέρα με τη μέρα τον τελευταίο καιρό. Ωστόσο, για άγνωστους λόγους, ο ηθοποιός λίγες μέρες μετά «κατέβασε» την ανάρτηση.

Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών: Επιλέγουν ηθοποιούς με βάση πόσους followers έχουν στα Social Media

«Δεν μπορεί η ψηφιακή εικόνα ενός ηθοποιού και ο τρόπος που αυτή διατίθεται ηλεκτρονικά, να επηρεάζει το αναφαίρετο δικαίωμα του στην εργασία» τονίζει το ΣΕΗ, που καταγγέλλει τις αυθαίρετες μεθόδους τηλεοπτικών παραγωγών που κάνουν casting, ζητώντας από τους υποψήφιους ηθοποιούς τις επιδόσεις τους στα social media με ανακοίνωση που έκανε πριν λίγο καιρό, εν μέσω ενός καλοκαιριού με δεκάδες casting ηθοποιών για την επόμενη τηλεοπτική σεζόν.

Όπως αναφέρει το ΣΕΗ σε ανακοίνωσή του υπεύθυνοι για το casting τηλεοπτικών σειρών της επόμενης σεζόν, ζητούν «από τους υποψήφιους ηθοποιούς, εκτός από το βιογραφικό τους σημείωμα, τον αριθμό των followers που διαθέτουν στα social media». Το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών δηλώνει κατηγορηματικά «πως ο αριθμός των followers στα social media δεν μπορεί επ ουδενί ν’ αποτελεί κριτήριο επιλογής ενός ηθοποιού για την εργασία του και καμία σχέση δεν έχει με την καλλιτεχνική διαδικασία».

«Δεν μπορεί η ψηφιακή εικόνα ενός ηθοποιού και ο τρόπος που αυτή διατίθεται ηλεκτρονικά, να επηρεάζει το αναφαίρετο δικαίωμα του στην εργασία. Αυτό προσβάλει την ανθρώπινη αυτοδιάθεση της καθεμίας και του καθενός εργαζόμενου, να ορίζει δίχως φόβο τη διαδικτυακή του παρουσία, εφόσον φυσικά επιθυμεί να έχει» σημειώνει το ΣΕΗ.

«Στην εποχή της εμπορευματοποίησης των πάντων είναι σαφές ότι ανακουφίζει την εξουσία της εκάστοτε εργοδοσίας να αξιολογούμαστε με νούμερα και στατιστικές. Να είμαστε αντί για εργαζόμενοι καλλιτέχνες, εταιρείες και μηχανισμοί εκπλήρωσης προωθητικών ενεργειών που ωφελούν πάνω απ’ όλα τους ίδιους και τους μελλοντικούς πελάτες τους, τις διαφημιστικές εταιρίες» προσθέτει το σωματείο και καλεί «όλες και όλους τους ηθοποιούς που συμμετέχουν σε τηλεοπτικά casting και γίνονται μάρτυρές τέτοιων απαξιωτικών συμπεριφορών για το σύνολο του επαγγέλματος, να απευθύνονται κατευθείαν στο σωματείο τους».

«Μόνο εμείς οι ίδιοι, οι εργαζόμενοι ηθοποιοί, μπορούμε και οφείλουμε, να προστατέψουμε την εργασία μας από την υποβάθμιση που η εποχή επιβάλλει στη ζωή και στη τέχνη μας» καταλήγει.

Ευθύνες;

Και μετρώντας τις παραπάνω περιπτώσεις αλλά και δεκάδες άλλες που ίσως να μην φτάνουν, για πολλούς λόγους, στην δημοσιότητα, καλό είναι να αναρωτηθούμε τι ακριβώς γίνεται στον χώρο του θεάτρου τα τελευταία χρόνια.

Οι απαιτήσεις της παραγωγής για έναν ηθοποιό, έχουν φτάσει να έχουν σχεδόν πάντα συγκεκριμένα κριτήρια αποκλείοντας κατά περίπτωση πολλούς ηθοποιούς που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις. Κι αν αυτό ήταν πάντα και, αν θες, έχει και λογική βάση όταν μιλάμε για συγκεκριμένη καλλιτεχνική ιδέα, σήμερα τα πράγματα έχουν πάρει μία περίεργη τροπή που ξεκινάει από την παρέμβαση στη ζωή ενός ηθοποιού (βλέπε Ανδριόπουλου), μέχρι την τηλεόραση ως κριτήριο (βλέπε Μωραΐτη) και τους followers που θα «φέρουν» εισιτήρια σε μία επιχείρηση. Βέβαια, αν μιλάμε για απαιτήσεις, για μένα είναι περίεργο και που έχουν δεχτεί στον χώρο τόσο εύκολα, οι μισές και παραπάνω οντισιον, να είναι για νέους – νέες μέχρι συγκεκριμένη ηλικία, να χορεύουν, να τραγουδάνε, να κάνουν κωλοτούμπες, ακροβατικά και άλλα υπερβολικά που, εδώ που τα λέμε, δεν έχουν άμεση σχέση με την υποκριτική στη βάση της, κι όμως τα έχουν επιτρέψει να υπάρχουν – μάλιστα κάποια από αυτά να διδάσκονται και στις σχολές πλέον.

Επιτρέποντας ωστόσο ένα ένα όλα τα παραπάνω, ανοίγει λαθραία μία πόρτα κινδύνου για το επάγγελμα που αυξάνει τις απαιτήσεις, αποκλείει μεγάλο μέρος ηθοποιών που ίσως δεν είναι 70 κιλά ή δεν μπορούν να χορέψουν, και επιτρέπει τις παραγωγές να ζητάνε όλο και περισσότερα περνώντας τελικά στην απέναντι όχθη, παρουσιάζοντας τα και ως λογικά.

Σημαντικό πως υπάρχουν νέοι ηθοποιοί όπως ο Κωνσταντίνος Μωραΐτης που αντέδρασε και δεν δέχτηκε να μείνει σε μία δουλειά που δεν σέβεται την πορεία και τις επιλογές του, αποχωρώντας. Σημαντικό που σπουδαίοι ηθοποιοί επιμένουν στις αξίες τους και κοινοποιούν τα στραβά της δουλειάς. Τα στραβά του θεάτρου που, από ήθος έφτασε να ασχολείται με like, followers και προσωπικές ζωές ηθοποιών.

Δεν είναι αυτό το θέατρο. Δεν είναι έτσι ο ηθοποιός. Ή τουλάχιστον δεν πρέπει…