Μία τηλεοπτική εκπομπή που διηγείται τις ιστορίες των κτηρίων της Θεσσαλονίκης

Η ιστορία της Θεσσαλονίκης κρύβει δεκάδες μικρούς ή μεγαλύτερους θησαυρούς που άλλοτε αναδεικνύονται και άλλοτε αφήνονται έρμαια του χρόνου και των καιρικών συνθηκών, χαραγμένη πάντα στα κτήρια της.

«Η πόλη δεν αφηγείται το παρελθόν της, αλλά το εμπεριέχει όπως ένα χέρι τις γραμμές του» έχει πει ο Ιταλός συγγραφέας Italo Calvino και αυτές οι γραμμές στη Θεσσαλονίκη, μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι έντονες και να επιβάλλονται στο πέρασμα των χρόνων, ωστόσο είναι και κάποιες άλλες που η ισχνότητα τους δεν τις αφήνει να φανερωθούν.

Αυτές τις δεύτερες γραμμές, τους λιγότερο φανερούς θησαυρούς της πόλης, καλείται να αναδείξει μία τηλεοπτική εκπομπή, ως πολύχρωμη όαση σε ένα άχρωμο τηλεοπτικό τοπίο που έχει ως αφετηρία της και τόπο δράσης την Θεσσαλονίκη, με “ξεναγό” της τον δημοσιογράφο Χρήστο Κατσικογιώργο, κάθε Τετάρτη απόγευμα, στις 18.30, στην δημοτική τηλεόραση TV100.

Το “Το δέρμα της πόλης”, είναι μία εκπομπή που «έρχεται να ψηλαφίσει τα επίπεδα της Θεσσαλονίκης, έτσι ώστε να προσεγγίσει τη μεταμόρφωση, τον μετασχηματισμό και την εξέλιξή της στο πέρασμα του χρόνου μέχρι και σήμερα. Ένα μνημείο, ένας δρόμος, ένα κτήριο, ένα αρχιτεκτόνημα, μια στοά καλούνται κάθε φορά, να μας αποκαλύψουν τις ανταλλαγές αναμνήσεων, επιθυμιών, διαδρομών και πεπρωμένων της Θεσσαλονίκης» όπως αναφέρει η παρουσίαση της εκπομπής, δίνοντας χρόνο και εικόνα σε όλα εκείνα τα όμορφα της Θεσσαλονίκης που ξεχάστηκαν ή αφέθηκαν στον χρόνο.

Ο Χρήστος Κατσικογιώργος, μιλάει στην Parallaxi για την εκπομπή που μετράει μέχρι σήμερα 50 επεισόδια, ενώ ελπίζει (κι ευχόμαστε κι εμείς) να συνεχιστεί και την επόμενη σεζόν ως μία πολύτιμη προσφορά σε ένα τηλεοπτικό σύμπαν που, ειδικά στην Θεσσαλονίκη, μετράει ελάχιστες παραγωγές που περιέχουν έρευνα και ιστορία και αυτό έχει περάσει σε ένα μεγάλο κομμάτι των τηλεθεατών που αναζητούν τις εκπομπές του.

“Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει πολλή θετική ανταπόκριση για την εκπομπή. Ακόμα κι από κόσμο που δεν γνωρίζω, πέρα από τα λόγια τα καλά που μπορεί να σου πουν φίλοι και γνωστοί. Αυτό είναι παρήγορο για εμάς που κάνουμε την εκπομπή” αναφέρει ο γνωστός δημοσιογράφος της TV100 ξεκινώντας τη συζήτηση μας.

Τι ακριβώς είναι το «Δέρμα της πόλης»;

Η ιδέα ξεκίνησε πριν τρία χρόνια. Ουσιαστικά εμένα μου τριγυρνούσε στο μυαλό αυτή η ιδέα από το 2013 που κάλυψα ως δημοσιογράφος των ειδήσεων το πρώτο Open House που είχε γίνει στη Θεσσαλονίκη και επειδή με είχε γοητέψει πολύ που άνοιγαν τα κτήρια, τους πολιτιστικούς θησαυρούς της Θεσσαλονίκης, τα μνημεία και μπορούσαν να ξεναγηθούν οι πολίτες. Γοητεύτηκα τότε ως δημοσιογράφος επειδή αγαπώ την Αρχιτεκτονική και των κτηρίων και των μνημείων, καθώς και την ιστορία της Θεσσαλονίκης, ωστόσο είχα στο μυαλό μου αν θα μπορούσε αυτό ποτέ να αποδοθεί στην τηλεόραση, να το κάνουμε τηλεοπτικά. Αν θα μπορούσα δηλαδή κάποια στιγμή να κάνω μία εβδομαδιαία τηλεοπτική ξενάγηση. Αυτό τελικά το καταφέραμε πριν από τρία χρόνια, όταν έκλεισε ο κύκλος της προηγούμενης εκπομπής «Μέσα στην πόλη των άλλων», μαζί με τον Σπύρο τον Κόπανο ο οποίος είναι ο εικονολήπτης της εκπομπής και την Αλεξάνδρα Νικολούδη, αγαπημένη μοντεζ, αποφασίσαμε ότι θα μπορούσαμε να μεταφέρουμε αυτή την «ξενάγηση» στους τηλεοπτικούς δέκτες. Με στόχο η εκπομπή να καταφέρει να ψηλαφήσει τα επίπεδα του δέρματος της Θεσσαλονίκης, εξού και ο τίτλος.

Είναι μία εκπομπή που έχει και αρκετή έρευνα υποθέτω

Ναι έχει. Ουσιαστικά αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε σε κάθε εκπομπή, είναι να βρούμε και καλεσμένους, ανθρώπους που είτε θα έχουν κάποια σχέση με το κτήριο του επεισοδίου, κάνοντας ενδεχομένως μία έρευνα αυτοί για το κτήριο ή κάποιους αρχιτέκτονες που θα έχουν ασχοληθεί με την αποκατάσταση του. Αυτό που θέλουμε να κάνουμε λοιπόν σε κάθε μνημείο, είναι να εξετάσουμε το ιστορικό του πλαίσιο από τη μία, το αρχιτεκτονικό του πλαίσιο από την άλλη και σε τρίτο επίπεδο το βιωματικό πλαίσιο. Δηλαδή, αν έχουμε δυνατότητα να βρούμε κάποιον που να έχει μία βιωματική σχέση με το εκάστοτε κτήριο, αυτό εμάς μας ενδιαφέρει πολύ. Κι έτσι προσπαθούμε και δημοσιογραφικά να προσεγγίσουμε την κάθε περίπτωση. Ξέρεις, για εμάς είναι πολύ τιμητικό που η Υπηρεσία Νεοτέρων Μνημείων Κεντρικής Μακεδονίας μας έχει χορηγήσει άδεια κινηματογράφησης στα μνημεία και μας βοηθάει έμπρακτα στην προσπάθεια μας να δείξουμε την ιστορία τους. Αυτό δείχνει και μία στροφή αν θες, των υπηρεσιών προς το καλύτερο και οτι ανοίγουν ορίζοντες.

Τι συναισθήματα σου προκαλεί ένα αποκατεστημένο ή ένα εγκαταλελειμμένο κτήριο που θα βρεις και θα ασχοληθεί η εκπομπή μαζί του;

Πρόσφατο παράδειγμα, είναι το Mon Bonheur ο πύργος «Η ευτυχία μου», που ουσιαστικά είναι πύργος «Η δυστυχία μου». Δηλαδή, αν μάθεις την ιστορία αυτού του πύργου, πώς έχει εξελιχθεί στο διάβα του χρόνου και έχει καταντήσει ένα ερειπωμένο κτίσμα στο οποίο υπάρχουν και καταληψίες που κυκλοφορούν χωρίς κανένα εμπόδιο μέσα, είναι θλιβερό. Ένα κτήριο που είναι επίσημα κηρυγμένο ετοιμόρροπο και υπάρχει τεράστια πινακίδα που απαγορεύει την είσοδο λόγω κινδύνου κατάρρευσης, παρόλα ταύτα υπάρχουν άνθρωποι που κινδυνεύουν καθημερινά τη ζωή τους και ζουν εκεί. Μέσα από την εκπομπή λοιπόν, φαίνεται αυτό το δίπολο, όπου υπάρχουν τα κτήρια που είχαν την τύχη να αποκατασταθούν και υπάρχουν κι άλλα που δεν είχαν αυτή την τύχη. Κτήρια που εκπέμπουν SOS μέσω της εικόνας τους. Όταν μπαίνεις σε ένα κτήριο που έχει αποκατασταθεί, νιώθεις ευλογημένος. Μπορείς και πατάς μέσα του και μπορείς εσύ να κοινωνήσεις την ιστορία του και στους τηλεθεατές, αλλά να γευτείς και την ιστορία αυτή και να νιώσεις κι εσύ κατά κάποιο τρόπο συμμέτοχος. Στον αντίποδα, στα ερειπωμένα κτήρια το συναίσθημα είναι η θλίψη, η πίκρα, η απογοήτευση γιατί αυτά τα μνημεία δεν είχαν την καλή μοίρα. Τη νιώθεις αυτή τη θλίψη γιατί στη μεταδίδει το ίδιο το κτήριο την εγκατάλειψη. Συνήθως μάλιστα περνώντας απλά από έξω, χωρίς καν να χρειαστεί να μπεις μέσα.

Κι έχουμε πολλά τέτοια κτήρια στη Θεσσαλονίκη.

Δυστυχώς ναι, υπάρχουν πάρα πολλά. Υπάρχει όμως και η γνωστή μέθοδος ιδιοκτητών που τα αφήνουν να ρημάζουν και να κατεδαφίζονται από μόνα τους ώστε μετά με ευκολία να ορθώσουν εκεί μία καινούρια πολυκατοικία. Ωστόσο, ναι, υπάρχουν θησαυροί στη Θεσσαλονίκη ως κτηριακό απόθεμα και χαρακτηρισμένα διατηρητέα κτήρια της πόλης που δεν έχουν τις τύχες που θα έπρεπε.

Γνωρίζουμε την ιστορία της Θεσσαλονίκης; Έχεις καταλάβει ότι ενδιαφέρεται ο κόσμος να μάθει;

Αυτό που παίρνουμε ως ανταπόκριση, είτε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε ακόμα κι από τον δρόμο που με σταματούν – που είναι κάτι πρωτόγνωρο για μένα – είναι ότι οι Θεσσαλονικείς ενδιαφέρονται για την ιστορία της πόλης. Ενδιαφέρονται για την ιστορία των μνημείων, των κτηρίων και αγαπούν την Θεσσαλονίκη. Μέσα από την εκπομπή αυτό έχω εισπράξει. Γοητεύονται από την ιστορία της πόλης τους και διψούν να μάθουν περισσότερα πράγματα.

Υπάρχει μία ιστορία που να σου έχει κάνει μεγαλύτερη εντύπωση;

Πάντα με γοήτευαν οι Κήποι του Πασά ως τοποθεσία και ως αρχιτεκτονήματα ιδιαίτερα και τους επισκεπτόμουν αρκετά συχνά. Μου έχει μείνει χαρακτηριστικά εντυπωμένη η εικόνα στην εκπομπή που κάναμε με τον Τάσο Παπαδόπουλο και τον Βασίλη Μέλφο για τους δημιουργούς των Κήπων του Πασά που μετά από ενδελεχή έρευνα μέσα από τα αρχεία της Καθολικής Εκκλησίας και των παλιών εφημερίδων της Θεσσαλονίκης, εντοπίστηκε ποιοι κατά πάσα πιθανότητα είναι οι δημιουργοί τους. Πάντως, δεν μπορώ γενικά να ξεχωρίσω επεισόδια της εκπομπής, το κάθε ένα έχει την ιστορία του και την γοητεία του. Είναι πολλές και ξεχωριστές οι ιστορίες.

Είναι δύσκολο να γίνει μία τέτοια εκπομπή σε ένα μικρό δημοτικό τηλεοπτικό κανάλι;

Η αλήθεια είναι ότι δεν είναι κάτι εύκολο και εγώ νιώθω μεγάλο το βάρος να κάνω μία τέτοια εκπομπή, με την έννοια ότι αγγίζω την ιστορία της πόλης. Οπότε πρέπει να είμαι ακριβής, συνεπής και ορθός. Προσπαθούμε κάθε φορά να βρίσκουμε και τους κατάλληλους ανθρώπους που θα μιλήσουν για το κάθε κτήριο. Είναι δύσκολο γιατί είναι τα μέσα λιγοστά, το προσωπικό είναι μειωμένο αλλά η αγάπη και το μεράκι είναι μεγάλο οπότε, αν πρέπει να τα βάλω σε μία ζυγαριά, γέρνει προς την αγάπη και την ώθηση ώστε να κάνω κάτι που θεωρώ αξιοπρεπές και να το δει κάποιος και να μείνει σε αυτό.

*Το “Δέρμα της πόλης” προβάλλεται κάθε Τετάρτη στις 18.30 και σε επανάληψη κάθε Πέμπτη στις 15:00, στη Δημοτική Τηλεόραση Θεσσαλονίκης TV100.