Ο Στράτος στη Νικήτη
Μια σπάνια εμπειρία στο ανέμελο ελληνικό καλοκαίρι της Χαλκιδικής.
Περασμένες οκτώ το βράδυ, σουρουπώνει στη Νικήτη. Στον κεντρικό δρόμο που κατεβαίνει στην παραλία ένα τσούρμο ανθρώπων περιμένει υπομονετικά έξω από την πόρτα της παλιάς Αποθήκης για να ανοίξει. Ο Μιχάλης Μουστάκας, η ψυχή του εγχειρήματος αυτής της Αποθήκης ανοίγει την πόρτα της και το πλήθος εισέρχεται. Από κείνη τη στιγμή και μέχρι τα μεσάνυχτα ο κόσμος δεν θα σταματήσει να περνά το κατώφλι της. Η έκθεση ανοίγει τα βράδια, που η μέρα δίνει τη θέση της στη δροσιά της νύχτας. Και το φως μπαίνει από τα ψηλά παράθυρα γλυκό να φωτίσει αυτές τις απόκοσμες μορφές.
Για αυτή τη μαγική Αποθήκη, που εγκαταλειμμένη για δεκαετίες στέκονταν στον κορμό του χωριού, έγραψα και πέρσι όταν πρωτοάνοιξε. Πως μεταμορφώθηκε χάρη στο πείσμα του Μιχάλη και αποτελεί ένα σπουδαίο πόλο έλξης για όλη την περιοχή του δήμου Σιθωνίας. Και υπάρχουν πολλά ακόμα σχέδια, αυτή η μικρή όαση εδώ ανάμεσα στις νέον πινακίδες και την ευτέλεια του μαζικού τουρισμού να αποτελέσει την αρχή μιας νησίδας πολιτισμού για όλη την περιοχή.
Όμως φέτος η Αποθήκη φιλοξενεί μία από τις σημαντικότερες εκθέσεις φωτογραφίας που είδαμε τα τελευταία χρόνια. Την έκθεση ΑΘΩΣ / Τα Χρώματα της Πίστης του Στράτου Καλαφάτη. Την έκθεση είδαμε για πρώτη φορά στο ΜΙΕΤ της Θεσσαλονίκης πριν τρια χρόνια, ενώ είχα την τύχη να δω την υποδοχή ενός μέρους της στη μεγάλη έκθεση Faces στις Βρυξέλλες πέρσι το χειμώνα.
Ο Στράτος κάθε απόγευμα είναι εδώ. Υποδέχεται και ξεναγεί. Έλληνες και ξένους που σταματούν σε αυτό το απρόσμενο δώρο που τους περιμένει σε αυτή την παλιά αποθήκη.
Οι εικόνες του, έργο ζωής, εμπλουτίστηκαν φέτος με μερικές νέες εικόνες, αποτέλεσμα διαρκών επισκέψεων στο Περιβόλι της Παναγιάς.
Καθώς μπαίνεις στον Αποθήκη, η υποβλητική μουσική του Στέφαν Μίκους, που φέρει επίσης τον τίτλο Άθως, καθώς την εμπνεύστηκε σε ένα ταξίδι στο Όρος, σε εισάγει σε αυτό που θα δεις.
Και αυτό που θα δεις είναι ένας ολόκληρος κόσμος. Σιωπής, ευλάβειας, μοναδικών τοπίων, συγκλονιστικής γαλήνης. Ένας κόσμος κόσμος που ο Στράτος είχε την μοναδική τύχη να γνωρίσει, να του ανοιχτεί και κυρίως να τον αποτυπώσει, κλέβοντας για πάντα λίγη από τη σαγήνη του σε αυτές τις σπάνιες εικόνες.
Είχα πολλές φορές την τύχη να τον ακούσω να μου διηγείται αυτή την εμπειρία ζωής. Μάλιστα μια θα βρείτε καταγεγραμμένη εδώ.
Θεωρώ πως είναι ευλογημένος που έζησε όλο αυτό το ταξίδι σε αυτή την κοινότητα των ανθρώπων. Και που το μοιράζεται μαζί μας. Με αυτή την έκθεση που είναι ένα μοναδικό δώρο για τα μάτια του σύγχρονου θεατή που διψούν για σπάνιες εικόνες. Να πάτε!
Λίγα λόγια για την έκθεση:
Στράτου Καλαφάτη, ΑΘΩΣ / Τα Χρώματα της Πίστης θα μας υποδέχεται από 1 Ιουλίου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου 2017 στη Νικήτη, ένα μοναδικό εικαστικό ταξίδι στη μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους.
Η έκθεση είναι συμπαραγωγή του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας και παρουσιάζεται μετά από μια σπουδαία περιοδεία, στην ελληνική επικράτεια, αλλά και στις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές πόλεις, με τελευταίο σταθμό το μουσείο Manege στην Αγία Πετρούπολη.
Η έκθεση θα φιλοξενηθεί από τη 1 Ιουλίου μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου στον Τεχνοχώρο ΑΠΟΘΗΚΗ στην παραλία της Νικήτης και θα είναι εμπλουτισμένη με νέες εικόνες από το πρόσφατο ταξίδι του καλλιτέχνη στην Αθωνική πολιτεία.
Τα έργα της έκθεσης είναι αποτέλεσμα ενός φωτογραφικού οδοιπορικού πέντε ετών με αλλεπάλληλες αποστολές στο Άγιον Όρος από το 2008 μέχρι το 2013. Στο διάστημα αυτό, ο καλλιτέχνης επιχείρησε να σκιαγραφήσει το νοερό πρόσωπο του αθέατου, του απόλυτου και του ιερού, πρισματικές όψεις της χριστιανικής και βυζαντινής παράδοσης που ακτινοβολεί ακόμα, πίσω από ασκητικές μορφές και δοκιμαζόμενες υπάρξεις, μοναστήρια και σκήτες, σκληρά τοπία και οργιώδεις λόχμες.
Με πλεούμενα, μουλάρια και σκληρές πεζοπορίες, σε μονές, κελιά, σπηλιές και μικρά ησυχαστήρια, ο καλλιτέχνης εισχώρησε στο παρασκήνιο μιας χιλιόχρονης καθημερινότητας και μετείχε μυητικά στις ιεροπραξίες μιας άφθαρτης και ζώσας παράδοσης. Οι εικόνες του διαπερνούν το προφανές, γλιστρούνπίσω από τα μετωπικά πορτραίτα, πέρα από τις ευρυγώνιες λήψεις και τα νυχτερινά τοπία και αγγίζουν θραυσματικά τη νυν και αεί ουσία του Ενός.
Ο Καλαφάτης, “Αναζητά την «ψίχα» και το «μεδούλι» προσώπων και πραγμάτων κάτω από την επιφάνεια του κορεσμένου χρώματος και του σκληρούcontrast που παράγει ένα σχεδόν αναγεννησιακό chiaroscuro, αποκαλύπτονταςτον πλούτο των χρωμάτωνμέσα από το αυστηρό μαύρο των μοναχών. Η ρήξη της αληθοφάνειας μέσα από μια ιδιαίτερη ποπ φωτογραφικήγλώσσα, συνάδει με τη σύνθεση των αντιθέτων που συναντά κανείς στην Αθωνική Πολιτεία:ευαισθησία και αυστηρότητα, έσω πλούτος και υλική πενία, αγάπη και νόμος, ψηφίδεςμιας πατερικής διδασκαλίας που οδηγεί εν τέλει τους πιστούς της στην κατάκτηση της μερίδας του λέοντος, το ελάχιστον”.
Βιογραφικό του καλλιτέχνη
Ο Στράτος Καλαφάτης γεννήθηκε στην Καβάλα το 1966. Μέλος της εθνικής ομάδας στίβου, αποφοίτησε από το τμήμα φυσικής αγωγής και αθλητισμού του Α.Π.Θ. το 1987. Παροκολούθησε μαθήματα φωτογραφίας στο Ινστιτούτο Τέχνης της Φιλαδέλφιας στις ΗΠΑ, τα έτη 1990 – 1992. Σήμερα ζει στη Θεσσαλονίκη, φωτογραφίζει, διδάσκει και οργανώνει δράσεις που αφορούν τη δημιουργική φωτογραφία. Έχει ολοκληρώσει μακροχρόνιες φωτογραφικές εργασίες όπως, οι Αρχέτυπες Εικόνες, το Ημερολόγιο 1998-2002, ηSaga, το Αρχιπέλαγος, ο Άθως – Τα χρώματα της πίστης. Έχει εκδόσει τέσσερα βιβλία με τις εκδόσεις Άγρα και εκπροσωπείται από την αίθουσα τέχνης Bernier / Eliades.
Έκθεση φωτογραφίας
«Άθως / τα χρώματα της πίστης» του Στράτου Καλαφάτη
Επιμέλεια: Στράτος Καλαφάτης και Μιχάλης Μουστάκας
Χώρος: Τεχνοχώρος Αποθήκη, Παραλία Νικήτης
Διάρκεια: 1 Ιουλίου – 30 Σεπτεμβρίου
Εγκαίνια παρουσία του καλλιτέχνη: Σάββατο 1 Ιουλίου 21:002017
Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά 20:00 – 24:00