Κτίρια Εντός: George H. Bissell Library – American College of Thessaloniki

Το “Κτίρια Εντός” είναι ένα φωτογραφικό οδοιπορικό σε ιστορικά και σημαντικά κτίρια της Θεσσαλονίκης (παλαιά και νεότερα), το οποίο έχει σκοπό να δώσει την ευκαιρία σε όλους μας να θαυμάσουμε τις εσωτερικές αρχιτεκτονικές τους ιδιαιτερότητες. Κτίρια τα οποία όλοι μας βλέπουμε καθημερινά απ’ έξω, όμως ελάχιστες φορές βρισκόμαστε μέσα σε αυτά. Ακόμη και να βρεθούμε εντός τους, θα είναι στα πλαίσια κάποιας εκδήλωσης ή έκθεσης μαζί με κόσμο. Το “Κτίρια Εντός” μας δίνει την ευκαιρία να απολαύσουμε όλα αυτά τα αρχιτεκτονικά στολίδια της Θεσσαλονίκης, σα να είμαστε μόνοι μας μέσα σε αυτά. Σκοπό έχει να αναδείξει το αρχιτεκτονικό όραμα των ανθρώπων που τα σχεδίασαν, πέρα από την εκάστοτε σημερινή τους χρήση. Βασική αρχή του οδοιπορικού αυτού είναι να βρεθούν σε πρώτο (φωτογραφικό) πλάνο οι γραμμές, οι συμμετρίες και τα μοτίβα των κτιρίων αυτών και όχι η έμφαση σε διακοσμητικές λεπτομέρειες με φωτογραφίες πορτραίτου.

GEORGE BISSELL LIBRARY

Μελετητική ομάδα: Π. ΜΑΚΡΙΔΗΣ + ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Σύμβουλοι: SHEPLEY, BULFINCH, RICHARDSON &ABBOT Είδος Κτιρίου: ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Εμβαδόν Κτιρίου: 4,845m2 Έτος ολοκλήρωσης: 2002 Κύριος του Έργου: AMERICAN COLLEGE OF THESSALONIKI Τοποθεσία: ΠΥΛΑΙΑ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ANTIKEIMENΟ

H Βιβλιοθήκη George Bissell είναι ένα έργο που υλοποιήθηκε χάρη στη δωρεά του Εφόρου του Κολλεγίου Ανατόλια George Bissell, ενώ τμήμα της χρηματοδοτήθηκε από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Το ζητούμενο ήταν ο σχεδιασμός μιας σύγχρονης πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης του μη κερδοσκοπικού εκπαιδευτικού οργανισμού, για να στεγάσει 100.000 τόμους βιβλίων, προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του American College of Thessaloniki/ACT, μέλος του Κολλεγίου Ανατόλια.

Β ΠΡΟΤΑΣΗ

1 ΑΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

Για τον σχεδιασμό του κτιρίου, η Ομάδα Μελέτης μετά από διεξοδική έρευνα στις απαιτήσεις, ανάγκες και προδιαγραφές σύγχρονων βιβλιοθηκών υιοθέτησε τις παρακάτω αρχές:

 Σεβασμός και ένταξη του κτιρίου στο υπάρχον τοπίο και την έντονη βλάστηση, προκειμένου να διαμορφωθεί ένα ποιοτικό, πρότυπο κτίριο υψηλών προδιαγραφών, που θα χαρακτηρίζεται από διαχρονικότητα και περιβαλλοντική ευαισθησία, χωρίς να αλλοιώνει το τοπίο.

 Χωροθέτηση του κτιρίου κεντροβαρικά στο ευρύτερο campus, δίπλα στη δασική έκταση, ώστε οι χρήστες του να απολαμβάνουν τη θέα και την ηρεμία του δάσους

 Aξιοποίηση του προσανατολισμού

 Οργανωτική διάταξη που να επιτρέπει τη χρήση σύγχρονης τεχνολογίας σε κάθε θέση εργασίας

 Διασφάλιση της προσβασιμότητας του κτιρίου από άτομα μειωμένης κινητικότητας

 Eνεργειακός σχεδιασμός με εφαρμογή αρχών βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και χρήση καινοτόμων τεχνολογιών για αερισμό, φωτισμό και ηλιασμό

 Xρήση υλικών και τεχνολογίας έτσι ώστε να περιορισθεί η φθορά και το κόστος συντήρησης

 Ευελιξία και προσαρμοστικότητα των χώρων

2 ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ – ΘΕΣΗ – ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΚΤΙΡΙΟΥ

Η χωροθέτηση και ο προσανατολισμός της Βιβλιοθήκης George Bissell συνδυάζουν τη σταθερότητα του βορεινού φυσικού φωτισμού στους χώρους μελέτης, με τη θέα προς το γειτονικό άλσος. Η νότια όψη του κτιρίου στην οποία χωροθετείται και η κεντρική είσοδος, στρέφεται προς την εσωτερική πλατεία του campus. Η προσέγγιση του κτιρίου γίνεται από μια αλέα με ελιές -το δέντρο της σοφίας-, μέσω μιας πεζογέφυρας που διασχίζει μια ρηχή, τεχνητή λίμνη. Tο στοιχείο του νερού χρησιμοποιήθηκε για να υπογραμμίσει τη μετάβαση από τους περισσότερο οχληρούς υπαίθριους χώρους του ACT προς το ήσυχο περιβάλλον της βιβλιοθήκης.

Tο κτίριο έχει τετραγωνική μορφή και περιλαμβάνει δύο ορόφους αμιγούς χρήσης βιβλιοθήκης και έναν όροφο με διάφορες συμπληρωματικές χρήσεις, που έχει τις προϋποθέσεις να μετατραπεί, εφόσον απαιτηθεί, σε τρίτο επίπεδο βιβλιοθήκης.

Προκειμένου να υπάρχει φυσικός φωτισμός στο εσωτερικό του κτιρίου, έχει δημιουργηθεί στο δώμα μια μεγάλη, γραμμική, στεγασμένη με θερμομονωμένα υαλοστάσια, σχισμή – skylight.

Αντίστοιχη σχισμή υπάρχει και στο δάπεδο του ορόφου, που καλύπτεται με γυάλινο δάπεδο ασφαλείας. Ο χειρισμός αυτός επιτρέπει τον άμεσο φωτισμό των εσωτερικών χώρων του κτιρίου και στα δύο επίπεδα, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζει τη θερμική και ηχητική απομόνωση των ορόφων.

Στο ισόγειο φιλοξενείται η κεντρική είσοδος και το φουαγιέ, που εξυπηρετεί μέσω κλιμακοστάσιου το χαμηλότερο επίπεδο της βιβλιοθήκης, επιτρέποντας την ανεξάρτητη λειτουργία του.

Απέναντι από την είσοδο, στον κυρίως χώρο της βιβλιοθήκης, που απομονώνεται με ένα υαλοστάσιο, υπάρχει ένα μεγάλο, κυκλικό γραφείο Δανεισμού-Πληροφόρησης, για την παροχή πληροφοριακών υπηρεσιών και τον δανεισμό βιβλίων. Το έπιπλο αυτό περιλαμβάνει ακόμα τμήματα άμεσης πληροφοριακής έρευνας και αναζήτησης υλικού. Εκατέρωθεν της εισόδου βρίσκονται ο χώρος των περιοδικών, ο οποίος από το 2012 έχει διαμορφωθεί και σε χώρο χαλάρωσης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης των φοιτητών, ο χώρος των νέων βιβλίων και ο χώρος διοίκησης της βιβλιοθήκης.

Στην περίμετρο διατάσσονται κλειστοί χώροι ομαδικής μελέτης και χώροι ανάγνωσης, ενώ παράλληλα, κεντρικά στο επίπεδο αυτό, υπάρχουν τα βιβλιοστάσια με τη γενική συλλογή και οι χώροι των ειδικών συλλογών και ο χώρος φύλαξης, συντήρησης και οργάνωσης του αρχειακού υλικού του Κολλεγίου Ανατόλια.

Στο επίπεδο του ορόφου, στην περίμετρο του κτιρίου διατάσσονται κλειστοί χώροι ομαδικής μελέτης, γραφειακοί χώροι και εκτεταμένοι χώροι ανάγνωσης, ενώ στο κέντρο υπάρχουν τα βιβλιοστάσια της γενικής συλλογής.

Στη βόρεια πλευρά του συγκεκριμένου επιπέδου έχει διαμορφωθεί χώρος διεξαγωγής συνεδρίων, παρουσιάσεων και άλλων εκδηλώσεων με τον κατάλληλο εξοπλισμό. Στις τέσσερις γωνίες του κτιρίου αναπτύσσονται γραφειακοί χώροι, το κέντρο ενισχυτικής διδασκαλίας για τους φοιτητές, η αίθουσα πληροφόρησης για τις υποδομές και τη σωστή χρήση των προσφερόμενων υπηρεσιών της Βιβλιοθήκης, καθώς επίσης και οι χώροι υγιεινής σπουδαστών και καθηγητών και το κλιμακοστάσιο προς το δώμα.

Tο χαμηλότερο επίπεδο της βιβλιοθήκης φιλοξενεί αίθουσα συνεδρίων/σεμιναρίων με κατάλληλο εξοπλισμό για τηλεδιασκέψεις, αίθουσες διδασκαλίας, εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών και πολυμέσων, γραφεία διδακτικού προσωπικού, χώρο τεχνικής υποστήριξης καθώς και τις απαιτούμενες ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.

Όλοι οι χώροι της βιβλιοθήκης είναι προσπελάσιμοι από άτομα μειωμένης κινητικότητας.

Η Βιβλιοθήκη διαθέτει σήμερα:

* περισσότερα από 29.992 βιβλία σε έντυπη μορφή * πρόσβαση σε περίπου 180.000 ηλεκτρονικά βιβλία * εκατοντάδες τίτλοι πολυμέσων που περιλαμβάνουν DVDs, CD-ROMS και video * επιλεγμένες περιοδικές εκδόσεις

Η οργάνωση του κτιρίου έγινε σε ένα κάνναβο 7.0Χ7.0m που επιλέχθηκε με βάση τις τυποποιημένες λειτουργικές διαστάσεις των βιβλιοστασίων. Με το ίδιο σύστημα σχεδιάστηκε και ο γραφειακός εξοπλισμός του κτιρίου προκειμένου στη συνέχεια να τροφοδοτηθούν όλες οι θέσεις εργασίας με κατάλληλα δίκτυα ρεύματος και δεδομένων. Ο προγραμματισμένος αυτός σχεδιασμός επέτρεψε την τροφοδότηση όλων των θέσεων εργασίας με αθέατα δίκτυα καλωδιώσεων, που οδεύουν από τις οροφές των υποκείμενων χώρων και καταλήγουν σε προκαθορισμένες θέσεις.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στο θέμα του τεχνητού φωτισμού όπου με ειδικά σχεδιασμένα φωτιστικά, έγινε προσπάθεια ώστε ο φωτισμός του χώρου να είναι κατά το δυνατόν έμμεσος, κατά συνέπεια πιο φιλικός στους χρήστες. Παράλληλα έγινε προσπάθεια ώστε να εξασφαλίζεται η μείωση του ανακλώμενου ήχου στους χώρους της βιβλιοθήκης.

3 ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ

O όγκος του κτιρίου έχει το σχήμα κύβου, με καθαρά συμμετρική οργάνωση ως προς τον άξονα βορρά-νότου. H βόρεια όψη, με την καμπύλη γυάλινη προεξοχή, εξασφαλίζει θέα προς τη γειτονική δασική έκταση και την πόλη. Στη νότια όψη διαμορφώνεται ένα ελεύθερο καμπύλο πρόστυλο, σηματοδοτώντας την κεντρική είσοδο, που στεγάζεται με ένα επίμηκες μεταλλικό στέγαστρο. Στην ανατολική και δυτική όψη προεξέχουν τα μεταλλικά κλιμακοστάσια πυρασφάλειας, τα οποία εγγράφονται σε ένα σύστημα δοκών και υποστυλωμάτων οπλισμένου σκυροδέματος με επένδυση αντίστοιχη των όψεων του κτιρίου.

Τα ανοίγματα του ισογείου και του ορόφου ενοποιούνται εξωτερικά με αναρτημένα υαλοπετάσματα αλουμινίου που φέρουν θερμομονωτικούς, ελαφρά ανακλαστικούς, υαλοπίνακες. Στη νότια πλευρά υπάρχουν μεταλλικά σκίαστρα για ηλιοπροστασία, ενώ στα ανατολικά και δυτικά ανοίγματα προβλέπονταν κατακόρυφες περσίδες σκιασμού.

Η αρχιτεκτονική σύνθεση κορυφώνεται με ένα σύστημα οριζόντιων περσίδων που καλύπτει τον μηχανολογικό εξοπλισμό του δώματος.

Oι όψεις του κτιρίου είναι επενδυμένες με αναρτημένες πλάκες πωρόλιθου Σερρών, με χαράξεις σε οριζόντιες ανισοϋψείς ζώνες και εναλλαγές ζωνών ανοιχτόχρωμου και σκουρόχρωμου πωρόλιθου.

Tο αεριζόμενο κέλυφος που δημιουργήθηκε, μεγιστοποιεί τη θερμομόνωση, την υγρομόνωση και την ηχομόνωση του εσωτερικού του κτιρίου και ελαχιστοποιεί τις ενεργειακές απώλειες, δημιουργώντας ένα κτίριο φιλικό προς το περιβάλλον.

Στο εσωτερικό του κτιρίου, τα δάπεδα των χώρων φέρουν γεωμετρικές χαράξεις διαφορετικού χρωματισμού, ενώ τα εσωτερικά διαχωριστικά των χώρων είναι κατασκευασμένα από δρύινα πλαίσια.

4 ΥΛΙΚΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ

Τα υλικά κατασκευής επιλέχθηκαν με βάση τη συμπεριφορά τους στις υπάρχουσες κλιματικές συνθήκες, την αισθητική τους και κυρίως τις μειωμένες ανάγκες συντήρησης.

Oι όψεις του κτιρίου είναι επενδυμένες με αναρτημένες πλάκες πωρόλιθου.

Στο εσωτερικό του κτιρίου, τα διαχωριστικά των χώρων είναι κατασκευασμένα από γυψοσανίδες ή δρύινα πλαίσια που φέρουν διπλούς υαλοπίνακες με περσίδες ή δρύινους ταμπλάδες.

Στους εσωτερικούς χώρους τα βιομηχανικά δάπεδα επιστρώθηκαν με ανακυκλώσιμο πολυβινυλικό τάπητα υψηλής αντοχής.

Τα εξωτερικά κουφώματα είναι αλουμινίου, με διπλούς υαλοπίνακες, προσφέροντας χαμηλότερες θερμικές απώλειες κατά τη χειμερινή περίοδο και περιορισμό των ηλιακών κερδών το καλοκαίρι.

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στη βέλτιστη θωράκιση του κελύφους με ενισχυμένη θερμομόνωση και υγρομόνωση.

H επιλογή όλων των υλικών έγινε με κριτήριο την υψηλή τους αισθητική ποιότητα και την περιορισμένη ανάγκη συντήρησής τους.

5 ΠΕΡΙΒΑΛΛΩΝ ΧΩΡΟΣ – ΦΥΤΕΥΣΗ

Το campus του American College Of Thessaloniki/ ACT διαμορφώθηκε το 1992 όταν σχεδιάστηκε το master plan του εκπαιδευτικού ιδρύματος και άρχισε να υλοποιείται το 1994 μαζί με το πρώτο κτίριο, το “Office and Classroom Building”.

Ο σχεδιασμός περιλάμβανε ένα περιμετρικό δίκτυο δρόμων και χώρων στάθμευσης προκειμένου μέσα στο χώρο του campus η κυκλοφορία να γίνεται αποκλειστικά πεζή. Τα προβλεπόμενα κτίρια του εκπαιδευτικού ιδρύματος συνδέθηκαν μεταξύ τους με ένα πλέγμα υπαίθριων χώρων που περιλάμβαναν πεζόδρομους, στάσεις, τοπόσημα, πλατείες, υπαίθριο αμφιθέατρο και πυκνές φυτεύσεις.

Τα δάπεδα των σκληρών επιφανειών διαστρώθηκαν με υλικά που χρησιμοποιήθηκαν στα κτίρια, όπως κεραμικά πλακίδια, πλάκες γκρι και άσπρου μαρμάρου, πωρόλιθου, κλπ, σε γεωμετρικές χαράξεις, δημιουργώντας ένα δίκτυο διαδρομών.

Ο περιβάλλων χώρος παρακολουθεί τα χαρακτηριστικά του τοπίου δημιουργώντας τις κατάλληλες προϋποθέσεις για τη διατήρηση και τον εμπλουτισμό της χλωρίδας της περιοχής.

Διαμορφώνεται με κλιμακωτά επίπεδα, σύμφωνα με τις υπάρχουσες κλίσεις.

Για τη φύτευση του υπαίθριου χώρου επιλέχθηκαν φυτά μεσογειακά, κατάλληλα για το κλίμα της περιοχής, με μειωμένες απαιτήσεις άρδευσης σύμφωνα με τις σύγχρονες οικολογικές απαιτήσεις.

Γ. ΒΙΩΜΕΝΟΣ ΧΩΡΟΣ

Η Βιβλιοθήκη George Bissell είναι ένα πρότυπο κτίριο που σχεδιάστηκε με βάση τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής και της οικολογικής δόμησης, αποσκοπώντας στη μέγιστη εξοικονόμηση φυσικών πόρων και ενέργειας, την προστασία του περιβάλλοντος και την προώθηση των αρχών της αειφορίας.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι οι μαρτυρίες των χρηστών του κτιρίου που θεωρούν τη Βιβλιοθήκη Bissell «…ιδανικό χώρο μελέτης και εκπαίδευσης». Η αίσθηση του επισκέπτη είναι ότι οι παρεχόμενες συνθήκες από άποψη παροχών και περιβάλλοντος, είναι πρότυπες, αντίστοιχες με αυτές των πλέον διακεκριμένων πανεπιστημιακών βιβλιοθηκών παγκοσμίως.

* Πηγή πληροφοριών: Anatolia College * Η φωτογράφιση έγινε με την άδεια του Anatolia College

Δείτε επίσης…