Αλιευτικές πατέντες ρυπαίνουν τις ελληνικές θάλασσες – «Ψαρεύτηκαν» 6,5 τόνοι απορρίμματα
Μετά τις πλαστικές σακούλες, το δεύτερο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα και περίπου 1 τόνο σε βάρος, ήταν τα «σχοινάκια γρι-γρι».
Αλιευτικές πατέντες, σαν τα πλαστικά «βαρελάκια» χταποδιού και τα «σχοινάκια γρι-γρι», δεμένα με τσιμεντόλιθους αντί για άγκυρες, ρυπαίνουν σε σημαντικό βαθμό τις ελληνικές θάλασσες, όπως προέκυψε από πρόγραμμα στο οποίο συμμετείχαν αλιείς τράτας από 4 λιμάνια της χώρας.
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Fishing For Litter» (Ψαρεύοντας απορρίμματα) του Κοινωφελούς Ιδρύματος Α.Κ. Λασκαρίδη, το πρώτο τρίμηνο του 2020 «ψαρεύτηκαν» 6,5 τόνοι απορρίμματα από 9 αλιείς τράτας στα λιμάνια της Μηχανιώνας, της Καβάλας, της Αλεξανδρούπολης και του Βόλου, όπου συγκεντρώνεται περίπου το 43% των νηολογίων τράτας στην Ελλάδα.
Συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα που υλοποιείται από την iSea, Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστημάτων, οι επαγγελματίες αλιείς καλούνται να συλλέξουν θαλάσσια απορρίμματα που συσσωρεύονται στα δίχτυα τους ως μέρος της συνήθους αλιευτικής τους δραστηριότητας και να τα καταγράψουν σε ειδική φόρμα. Τα απορρίμματα αποθηκεύονται επί του σκάφους σε μεγάλους σάκους που προσφέρονται από το πρόγραμμα, έτσι ώστε να μπορούν να οδηγηθούν στην ακτή και να απορριφθούν σε κάδους.
«Το πρόγραμμα ξεκίνησε το 2018 στο Σαρωνικό, το 2019 υλοποιήθηκε στα λιμάνια της Μηχανιώνας και της Καβάλας ενώ από το 2020, επεκτάθηκε σε Αλεξανδρούπολη και Βόλο. Φέτος, ανασύρθηκαν 6,5 τόνοι απορρίμματα, εκ των οποίων το 62% αποτελείται από πλαστικά μίας χρήσης- μεταξύ αυτών σακούλες, μπουκάλια, συσκευασίες τροφίμων αλλά και αλιευτικά εργαλεία», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Χριστίνα Κονταξή, υπεύθυνη του προγράμματος από το Ίδρυμα Α.Κ. Λασκαρίδη.
Αλιευτικά εργαλεία και «πατέντες»
Μετά τις πλαστικές σακούλες, το δεύτερο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα και περίπου 1 τόνο σε βάρος, ήταν τα «σχοινάκια γρι-γρι», κατά τους αλιείς, ή αλλιώς «νήματα» ή «σπάγκος συσκευασίας», κατά τους προμηθευτές. Πρόκειται για νάιλον σπάγκο από πολυπροπυλένιο και άλλα παράγωγα για την εξυπηρέτηση πόντισης και ανάσυρσης των «ρομπότ» (φώτων).
«Το υλικό αυτό», αναφέρει η κ. Κονταξή, «δεν είναι νόμιμο για αυτού του είδους την αλιεία, καθώς για την πόντιση των «ρομπότ», προβλέπεται σχοινί με αλυσίδα συνδεδεμένο με άγκυρα». «Όμως», συνεχίζει, «επειδή είναι διαθέσιμο σε πολύ χαμηλή τιμή, χρησιμοποιείται κατά κόρον και είναι μιας χρήσης αντικαθιστώντας την αλυσίδα, ενώ ένας ή δύο τσιμεντόλιθοι αντικαθιστούν την άγκυρα και μετά την ψαριά, το σχοινάκι μαζί με τον τσιμεντόλιθο απελευθερώνονται στη θάλασσα». Σύμφωνα με την ίδια, πρόκειται για ένα πολύ συχνό απόρριμμα ιδιαίτερα στο Θρακικό πέλαγος γύρω από το νησί της Θάσου που η αλιεία γρι-γρι είναι εξαιρετικά έντονη.
Αλλη διαδεδομένη πατέντα είναι τα «βαρελάκια» χταποδιού, δηλαδή άκαμπτοι πλαστικοί κυλινδροειδείς θάλαμοι, με βάρος στο εσωτερικό τους για να είναι δυνατή η πόντιση. «Η αντικατάσταση των πήλινων δοχείων από πλαστικά, τα έχει καταστήσει ανθεκτικά και ευτελή ως προς το κόστος, με αποτέλεσμα οι αλιείς να τα ποντίζουν χωρίς να βεβαιώνουν την ανάσυρσή τους, συμβάλλοντας έτσι στην πλαστική ρύπανση. Μάλιστα, στις καταγραφές του προγράμματός μας, ανασύρονται μαζί με όλο το σχοινί που τα συνδέει και είναι το τέταρτο κατά σειρά σε πλήθος απόρριμμα σε ποσοστό 14% του συνόλου», λέει η κ. Κονταξή.
Στα υπόλοιπα αλιευτικά απορρίμματα που περισυλλέγησαν συγκαταλέγονται οι πετονιές και τμήματα διχτυών καθώς και σακούλες, μπουκάλια, κουτάκια αναψυκτικών και συσκευασίες φαγητού. «Ωστόσο, τα αλιευτικά εργαλεία που συλλέξαμε και είναι κατασκευασμένα από πλαστικό, αποτελούν το 40,5% του συνόλου των απορριμμάτων και επειδή η χώρα μας οφείλει να εναρμονιστεί με την Οδηγία 2019/904/ΕΕ σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον, οφείλουμε να προχωρήσουμε σε διάφορες ενέργειες» διευκρινίζει η κ. Κονταξή.
«Απαιτείται άμεσα αντιμετώπιση του θέματος με τις ιχθυοπαγίδες και καταγραφή της πραγματικής κατάστασης. Επιπλέον, είναι απαραίτητη η συμπερίληψη των αλιευτικών πρακτικών με πλαστικά, όπως τα “σχοινάκια γρι- γρι” με αναφορά τους στα αλιευτικά εργαλεία που περιλαμβάνονται στην Οδηγία, η εξέταση από το αρμόδιο Υπουργείο αντικατάστασης του αντικειμένου αυτού με άλλο υλικό, η επικοινωνία και ο συνεχής έλεγχος των αρμόδιων τοπικών αρχών και επιβολή κυρώσεων στη χρήση τους. Παράλληλα, η θέσπιση νομοθετικού πλαισίου για τη συγκεκριμένη αλιεία με εξοπλισμό που αλλάζει τη διαδικασία πόντισης και ανάσυρσης των “ρομπότ” προκειμένου να μην παραμένουν πλαστικά απορρίμματα στον πυθμένα», εξηγεί η κ. Κονταξή.
«Ομως, η νέα οδηγία αφορά τα πλαστικά μιας χρήσης και τα αλιευτικά εργαλεία αλλά εμείς έχουμε και “πατέντες” όπως τα βαρελάκια του χταποδιού που στον πάτο έχουν τσιμέντο για να κατεβαίνουν στον πυθμένα. Ποιος θα τα διαχωρίσει αυτά;» καταλήγει, προσθέτοντας ότι «εκτός από τα αλιευτικά δίχτυα και άλλα πλαστικά που διαφεύγουν στο θαλάσσιο περιβάλλον και είναι αλιευτικά εργαλεία πρέπει να ληφθούν υπόψη στο θεσμικό πλαίσιο για την εναρμόνιση της χώρας μας με την ευρωπαϊκή Οδηγία».
Πηγή: ΑΠΕ, Νατάσα Καραθάνου
