Η Ανακοίνωση της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης σχετικά με την συνεδρίαση του ΚΑΣ

Η Ανακοίνωση της Κίνησης Πολιτών Θεσσαλονίκης σχετικά με την συνεδρίαση του ΚΑΣ στις 22/9/2020.

Διαβάστε αναλυτικά:

Τον Δεκέμβριο του 2019 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο γνωμοδότησε υπέρ της απομάκρυνσης των αρχαίων που βρέθηκαν στον υπό κατασκευή σταθμό μετρό Βενιζέλου, της προσωρινής φύλαξής τους και της επιστροφής μεγάλου μέρους αυτών μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθμού.

Αφού στο μεταξύ απομακρύνθηκαν από τη σύνθεση του οργάνου τα δύο μέλη που είχαν γνωμοδοτήσει τον Δεκέμβριοκατά της απομάκρυνσης των αρχαιοτήτων, στη νέα συνεδρίασή του ΚΑΣ, στις 23 Σεπτεμβρίου 2020, τα ίδια πρόσωπα με τότε, ήρθαν να επικυρώσουν την πρώτη τους ψήφο. Με την πρόσφατη απόφασή τους τα μέλη του ΚΑΣ εγκρίνουν τον τρόπο και τη μέθοδο για την «απόσπαση, προσωρινή εναπόθεση, επανατοποθέτηση, προστασία, στερέωση και ανάδειξη αρχαιολογικών ευρημάτων στον σταθμό Βενιζέλου της βασικής γραμμής του Μετρό Θεσσαλονίκης», δηλαδή τη μελέτη της Korres Engineering.

Ήταν μία γνωμοδότηση αναμενόμενη. Οι γνωμοδοτήσεις των συμβουλευτικών αυτών οργάνων της ελληνικής πολιτείας έχουν καθαρά υποστηρικτικό περιεχόμενο για την υπουργική απόφαση που τις ακολουθεί, δεν είναι όμως δεσμευτικές για τον τελικό υπογράφοντα και για το περιεχόμενο της απόφασης.

Τα τελευταία χρόνια, από το 2012 και εξής, η τύχη των αρχαιοτήτων στον σταθμό της Βενιζέλου άλλαζε κατεύθυνση ανάλογα με την επιλογή του κυβερνώντος κόμματος. Είχε φτάσει μάλιστα μετά από κόπο στο εξαιρετικό αποτέλεσμα να γίνει τελικά δεκτή η παραμονή των αρχαίων κατά χώραν (insitu όπως συχνά διαβάζουμε) και να βρεθεί η λύση, δηλαδή ο τρόπος κατασκευής του σταθμού κάτω από αυτά, που να τα περιλαμβάνει ακριβώς στη μορφή που βρέθηκαν, τρόπος εγγυώμενος την αυθεντικότητα και την ακεραιότητά τους.

Τα δύο αυτά τεκμήρια απαιτούνται για την ένταξη του αρχαιολογικού αυτού τοπίου του 4ου-9ου αιώνα, στον Κατάλογο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco. Το μοναδικής αξίας βυζαντινό τοπίο μπορεί εν δυνάμει να προστεθεί στο ενιαίο σύνολο των 15 παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών μνημείων Unesco της Θεσσαλονίκης, καθιστώντας την πόλη μας εξέχοντα παγκόσμιο τουριστικό προορισμό.

Η μελέτη για την κατά χώραν παραμονή του Decumanus, είχε εκπονηθεί από εξειδικευμένο ελληνικό τεχνικό γραφείο και είχε προωθηθεί για τις παρατηρήσεις της στη δημόσια εταιρεία Αττικό Μετρό που την είχε παραγγείλει. Οι παρατηρήσεις ελήφθησαν υπόψη, η μελέτη βελτιώθηκε και υποβλήθηκε ξανά με αποδέκτη το παραγγέλλον, αρμόδιο προς προώθηση για τις περαιτέρω εγκρίσεις, όργανο. Δυστυχώς, η κομματική αλλαγή στη διοίκηση του ελληνικού κράτους επέφερε μία εκ βάθρων αναστροφή του θέματος.

Κατόπιν της εμμονής που επέδειξαν μεμονωμένοι τοπικοί πολιτικοί και πολιτειακοί παράγοντες, και της πλημμελούς ενημέρωσής του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο Πρωθυπουργός της χώρας αναγγέλλει στην περσινή Διεθνή Έκθεση, την πλήρη αλλαγή πορείας και υπόσχεται ότι στο τέλος του 2023 − διότι έτσι τον πληροφόρησαν − θα παραδοθούν όλοι οι σταθμοί της βασικής γραμμής εντός πόλεως, συμπεριλαμβανομένου του σταθμού Βενιζέλου, ο οποίος όμως στο μεταξύ θα έπρεπε να απαλλαγεί από το σύνολο των αρχαιοτήτων.

Με την ανακοίνωσή του ο Πρωθυπουργός προκαταλαμβάνει τις αποφάσεις του ΚΑΣ καθώς η αναγγελία της επιστροφής στο σχέδιο του 2013, απαιτεί νέα μελέτη κατασκευής και την έγκρισή της από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο.

Χειρισμοί πρωτοφανείς για έργο δημοσίου συμφέροντος, την κατασκευή του οποίου οι θεσσαλονικείς έχουν πολύ ακριβά και ποικιλοτρόπως «πληρώσει».

Ωστόσο, ούτε παλιά μελέτη κατασκευής υπάρχει ως τώρα. Το έργο αν και κορωνίδα των δημοσίων έργων, εκτελείται αυτή τη στιγμή, με μελετοκατασκευές. Κάθε φορά που πρέπει να αντιμετωπιστεί μία επόμενη φάση του έργου τότε ετοιμάζεται και η ανάλογη μελέτη. Ας μην ξεχνάμε ότι η έλλειψη εξαρχής μίας πλήρους μελέτης οδήγησε στην πληθώρα των προβλημάτων, καθώς ο κάθε νέος χειριστής του έργου, μη δεσμευόμενος, έδινε στο έργο τον δικό του τόνο, επικαλούμενος μεν κάποιες βασικές αρχές που η αρχαιολογική υπηρεσία είχε ήδη θέσει, τροποποιώντας τις δε κατά το δοκούν ή άλλως κατά το ατομικό του συμφέρον.

Αυτό που συμβαίνει στους μητροπολιτικούς σιδηροδρόμους όλων των πόλεων του κόσμου, να εντάσσεται δηλαδή αργότερα στο δίκτυο κάθε σταθμός που αργοπορεί η κατασκευή του για διαφορετικούς λόγους, στη Θεσσαλονίκη για άγνωστο λόγο δεν έπρεπε να συμβεί. Θα μπορούσαμε να έχουμε τη βασική γραμμή σε πλήρη λειτουργία σε δύο μήνες από τώρα και να προστεθεί σ’ αυτήν αργότερα ο σταθμός Βενιζέλου, αφού λυθούν με τον καλύτερο τρόπο τα ζητήματα συνύπαρξής του με τις αρχαιότητες.

Αντ’ αυτού, καταντήσαμε να φτάνουμε ως κράτος στην πρωτάκουστη και θλιβερή επιλογή να απαλλαγούμε από ένα τεράστιο κομμάτι ιστορίας της πόλης μας υπακούοντας σε μία μελέτη με πολλά ειδικά προβλήματα, την οποία συντάσσει, κατά παράβαση του νόμου, συγγενής πρώτου βαθμού ενός μέλους του συμβουλευτικού οργάνου που αποφασίζει, του ΚΑΣ δηλαδή.

Το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο με την παρούσα σύνθεσή του δεν ξέφυγε από τον τρόπο που έβλεπε τα πράγματα εννιά μήνες πριν. Είναι απορίας άξιον πώς δεν έχει φτάσει στα αυτιά των διάφορων επικεφαλής η δυσαρέσκεια του θεσσαλονικιώτικου κόσμου. Είναι απορίας άξιον πώς η κινητοποίηση που πήρε ως τα σήμερα τόσες μορφές, δεν ήταν αρκετή για να πείσει ότι ο άνθρωπος που ζει εδώ επιθυμεί βαθιά να μην απολέσει η πόλη την ιστορία της με επιλογές του ποδαριού.

Θλιβερό είναι το γεγονός ότι προσπάθησαν να αποδώσουν χαρακτηριστικά αντιπαλότητας σε όσους διαφωνούν και διαμαρτύρονται, και να τους εντάξουν σε άλλες πολιτικές δυνάμεις που εξ ορισμού αντιπολιτεύονται την κυβερνητική πολιτική. Έτσι μόνο θα μπορούσαν να διωχθούν στο πυρ το εξώτερον, νόμισαν. Γεγονός που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα και όλοι το ξέρουμε πολύ καλά γιατί οι Θεσσαλονικείς γνωριζόμαστε μεταξύ μας.

Τα μέλη της Κίνησης μείναμε ενωμένοι παρά τις πολλαπλές δυσκολίες και καθώς ο χρόνος κυλά, οι γνώσεις μας συνεχίζουν να εμπλουτίζονται, ενώ ανακαλύπτουμε δυστυχώς ότι οι κυβερνώντες μας βάζουν συνεχώς τρικλοποδιές.

Όπως και στην προηγούμενη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, έτσι και τώρα, ο τρόπος που αντιμετωπίστηκαν οι παρεμβαίνοντες, υπέρ της διατήρησης κατά χώραν των αρχαιοτήτων, φορείς και επιστήμονες ήταν ιταμός, απαράδεκτος και μισαλλόδοξος, από ένα όργανο που διευκολύνει τους κυβερνώντες να καθορίσουν πολιτική. Θα περίμενε κανείς ότι θα ήταν πιο προσεχτικά τα μέλη του ΚΑΣ απέναντι σε συναδέλφους, επιστήμονες και φορείς.

Οι παρεμβαίνοντες λοιδορήθηκαν, διακόπηκαν, τα ανοιχτά μικρόφωνα δεν εμπόδισαν μέλη να συρθούν κάτω από το ύψος των περιστάσεων, και ο αγώνας για τη διατήρηση των αρχαιοτήτων παρέμεινε δυστυχώς μονόπλευρος.

Δεν είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ακόμη τις εισηγήσεις των αρμοδίων διευθύνσεων του υπουργείου πάνω στις οποίες πάτησαν τα μέλη για να γνωμοδοτήσουν για την καταδίκη των αρχαιοτήτων. Σιγά-σιγά θα πληροφορηθούμε την πλήρη αλήθεια. Δυστυχώς για μια ακόμη φορά πρέπει να συνδέσουμε τις πράξεις με τις υποδεέστερες σκέψεις των εντολέων τους. Ο ορισμός της λέξης «θητεία» παραπέμπει σε ημερομηνία λήξης προϊόντος, έτσι ώστε ο κάθε επικεφαλής να σκέφτεται να

3

διαφοροποιηθεί από τον προκάτοχό του μέσα στα όρια της «δικής του θητείας». Τα αποτελέσματα, τα οποία κοπιάζει να φαίνονται θετικά στον πολύ κόσμο, θα τον βοηθήσουν να κάνει τα παραπέρα πολιτικά του βήματα. Οι επικεφαλής δεν σκέφτονται το μέλλον του τόπου, τους ενδιαφέρει μόνο το δικό τους.

Στην προκείμενη περίπτωση θα έπρεπε να λάβουν σοβαρά υπόψη τους τις ενστάσεις των σοβαρών και σεπτών επιστημόνων και τους υπολογισμούς ότι το μετρό δεν πρόκειται να παραδοθεί στην Θεσσαλονίκη στο τέλος του 2023 μαζί με τον σταθμό Βενιζέλου, γιατί «δεν βγαίνουν τα κουκιά». Δεν θέλουν να πουν στον πολύ κόσμο ότι θα χρειαστούν πολλές και μακρές ανασκαφικές έρευνες προκειμένου καταρχήν να τεμαχιστούν και να αποκολληθούν τα αρχαία κτίσματα, οι «επιδερμίδες» μάλλον των αρχαιοτήτων.

Για να αφαιρεθούν οι τοίχοι πρέπει να προηγηθεί η ανασκαφή γύρω από αυτούς και όταν αφαιρεθούν να ακολουθήσει ανασκαφή στα θεμέλιά τους, τα οποία δεν θα επανατοποθετηθούν, γιατί στόχος είναι τα όποια αρχαία επιστρέψουν να έχουν το κατάλληλο βάρος ώστε να τοποθετηθούν ακίνδυνα στην πλάκα οροφής του σταθμού. Δηλαδή πρόκειται για μια «σκηνογραφία».

Έτσι, η «επιχείρηση αποκόλληση» θα σταματάει συχνά για να γίνεται ανασκαφική έρευνα. Και όταν όλα όσα φαίνονται φύγουν, τότε η έρευνα θα ακολουθήσει σε βάθος 3 μ. περίπου προκειμένου να έρθουν στο φως όλες οι προηγούμενες αρχαιότητες, όλες οι προηγούμενες εικόνες της θεσσαλονικιώτικης ιστορίας πριν από τον τέταρτο αιώνα και ως τον Κάσσανδρο.

Και, φυσικά, θα γίνουν ανασκαφές και στις εισόδους-εξόδους. Μιλάμε για χρόνο, για την ακρίβεια για χρόνια. Σ’ αυτόν το χρόνο πρέπει να προστεθούν και οι χρόνοι της λήψης των αποφάσεων για την τύχη των αρχαιοτήτων που θα βρεθούν. Θα αποκολληθούν και αυτές; Θα εκτεθούν; Θα διαλυθούν πάλι με ανασκαφές;

Τώρα, φυσικά, απάντηση δεν μπορεί να υπάρχει. Και ο χρόνος θα τρέχει, Και οι Θεσσαλονικείς δεν θα έχουν τον σταθμό Βενιζέλου ως το τέλος του 2023, και ο εργολάβος θα γίνεται πλουσιότερος γιατί θα ζητά και θα παίρνει αποζημιώσεις αφού θα του διαταράσσουν τις συμβατικές του υποχρεώσεις.

Κοροϊδευόμαστε λοιπόν, κυρίες και κύριοι, για να περνάει ο καιρός. Ας διαμηνύσουμε στο ΚΑΣ, την Υπουργό και τους κυβερνώντες ότι από την απόφαση του Μαρτίου, που νομίζουν ότι επικυρώθηκε πλαγίως με τη χθεσινή γνωμοδότηση υποβουλευόμενοι να ωθήσουν την προσφυγή μας στο ΣτΕ υπέρ αυτών, ας διαμηνύσουμε, λοιπόν, ότι ο κύβος ερρίφθη όχι μόνο για την καταστροφή των αρχαίων αλλά και για τον χρόνο ολοκλήρωσης του έργου που υποσχέθηκαν στους κατοίκους.

Όπως φάνηκε κι από πρόσφατες δημοσκοπήσεις, οι θεσσαλονικείς δηλώνουν στην πλειοψηφία τους θετικοί για την παραμονή των αρχαίων και εξαιρετικά απαισιόδοξοι για τον χρόνο ολοκλήρωσης του μετρό. Ας γνωρίζουν οι αρμόδιοι ότι θα είναι αποκλειστικά υπεύθυνοι για τη νέα οικονομική τιμωρία του ταλαιπωρημένου λαού.

Τη Θεσσαλονίκη δεν την αγαπάει κανείς και δεν την θυμάται κανείς, εμείς όμως οι Θεσσαλονικείς την αγαπούμε. Κυρίες και κύριοι, να καθαρίσουμε τα μάτια και το νου μας και να δούμε καθαρά τι μας συμβαίνει. Εμείς είμαστε αυτοί που θα υπερασπιστούμε την τύχη μας.