Αποδομώντας την αστυνομία
Το αίτημα πολλών νέων κινημάτων για την αποδόμηση της αστυνομίας φτάνει, μέσω της πλέον παγκοσμιοποιημένης δημόσιας σφαίρας των social media, και στην Ελλάδα.
Απόδοση από τα αγγλικά Θάνος Στρατάκης
Έξι Λόγοι Γιατί Πρέπει να Αποδομήσουμε την Αστυνομία
Το άρθρο που μεταφράζεται εδώ και παρατίθεται παρακάτω δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ στις 15 Οκτ, 2020. Το αίτημα πολλών νέων κινημάτων για την αποδόμηση της αστυνομίας (σε ελεύθερη μετάφραση εδώ, το defund the police) φτάνει, μέσω της πλέον παγκοσμιοποιημένης δημόσιας σφαίρας των social media, και στην Ελλάδα.
Φυσικά, στην ελλαδική πραγματικότητα δεν έχει τεθεί με τον ίδιο τρόπο, αν υποθέσουμε ότι έχει τεθεί εξ αρχής σε οργανωμένη κινηματική βάση.
Ενώ στις ΗΠΑ όλα ξεκίνησαν με τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, τη δολοφονία του George Floyd, και γρήγορα πλαισιώθηκαν με τα αιτήματα για φυλετική και ταξική ισότητα, στην Ελλάδα η έμφαση έχει δοθεί μέχρι στιγμής στο βεβαρυμμένο ιστορικό παρελθόν των σωμάτων «ασφαλείας» και στην πρόσφατη σύνδεση της με το σύμπαν των σημασιών του νεοφασιστικού και συντηρητικού λόγου. Ενίοτε με τη μορφή διακρίσεων προς τους «ξένους», τους πρόσφυγες, τους μετανάστες, τους «μη κανονικούς», αλλά κυρίως στη λογική της καταστολής του επαίσχυντου εσωτερικού εχθρού, του διαδηλωτή.
Αν αυτό κάνει ποιοτικά διαφορετική τη μορφή της αντίδρασης, μπορούμε ωστόσο να διαπιστώσουμε πολλές ομοιότητες ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις. Εξού και η επιλογή της μετάφρασης, που προσθέτει και σε μία προηγούμενη δημοσίευση που πραγματεύεται την ελλαδική περίπτωση ακόμα πιο ειδικά.
Πρέπει μόνο να κάνουμε κάποιες μικρές επισημάνσεις για τις τάξεις μεγέθους. Η Ελλάδα είναι η δεύτερη χώρα σε αστυνομικούς στην ΕΕ, και αυτό παρά τα ελάχιστα επίπεδα σκληρής εγκληματικότητας που όμως υπερπροβάλλονται από τα συστημικά μέσα. Με στοιχεία από το 2019, οι δαπάνες για την αστυνομία (περίπου 2% στο ΑΕΠ), με τελευταίες που ήρθαν στη δημοσιότητα αυτές για τα νέα οχήματα της ΕΛΑΣ και τις μαζικές προσλήψεις, βρίσκουν τη χώρα μας 2η μόνο πίσω από τη Βουλγαρία. Προτεραιότητες θα πει κάποιος… Ορίστε λοιπόν 6 λόγοι γιατί μπορούμε και πρέπει σύντομα να κάνουμε νέες ιεραρχήσεις σε αυτό που θεωρούμε ότι είναι τελικά μία ουσιαστική σχέση με την αστυνομία. Η εμμονή για την τάξη δεν λύνει κανένα από τα κοινωνικά προβλήματα. Προκύπτει επειδή δεν μας ενδιαφέρει η ουσία τους, ή επειδή, έτσι, μέσω της επιβεβλημένης κουλτούρας της αδιαφορίας, εγκατεστημένες ιεραρχίες και ανισότητες θα αμφισβητούνται σπανιότερα.
Άρθρο:
Την επομένη της αστυνομικής δολοφονίας του George Floyd διαδηλώσεις ξέσπασαν στη Μιννεαπόλις και σε ολόκληρη τη χώρα. Αυτό που απαίτησαν οι ακτιβιστές και οι κοινότητες είναι ότι οι «Ζωές των Μαύρων έχουν Αξία», καλώντας ταυτόχρονα στην αποδόμηση της αστυνομίας.
Πολλοί από εμάς – ιδιαίτερα οι λευκοί – έχουν μάθει να εξισώσουν την αστυνομία με τη δημόσια ασφάλεια και δεν μπορούν να φανταστούν ένα εναλλακτικό μοντέλο για την επιβολή του νόμου. Όμως το ποινικό νομικό μας πλαίσιο και η δομή της αστυνόμευσης έχουν κατασκευαστεί έτσι ώστε να ενισχύουν τελικά τις βαθιές δομικές ανισότητες που προκαλεί ο ρατσισμός στην κοινωνία μας.
Οι δολοφονίες των George Floyd, Philando Castile, Sandra Bland, Michael Brown, και αμέτρητων άλλων μαύρων και γενικότερα έγχρωμων ανθρώπων, στα χέρια της αστυνομίας, δεν είναι απλά μία ανωμαλία, η εξαίρεση. Είναι ενδείξεις ενός ρατσιστικού συστήματος που δυσανάλογα στοχοποιεί τους ανθρώπους λόγω του χρώματος τους με βία, φυλάκιση, και θάνατο.
Χρειαζόμαστε μία πραγματική αλλαγή. Για αυτό, πρέπει να σταματήσουμε να επενδύουμε στην αστυνομία και στο πανάκριβο σύστημα φυλακών και να επενδύσουμε στοχευμένα σε εναλλακτικά μοντέλα που έχουν στο επίκεντρο τους την ίδια την κοινότητα. Να δούμε τα κοινωνικά προβλήματα που προκαλούν τις παραβατικές συμπεριφορές. Πρέπει να επενδύσουμε σε σχολεία, δημόσιες υποδομές υγείας, και άλλες, πιο ανθρώπινες, ανάγκες, που κρατούν τις κοινότητες μας ασφαλείς.
Ορίστε μερικοί λόγοι γιατί πρέπει όλες και όλοι να υποστηρίξουμε το κάλεσμα για αποδόμηση της αστυνομίας:
- H Αστυνομία στις ΗΠΑ θεμελιώθηκε ακριβώς για να εδραιώσει τη λευκή υπεροχή
Η Αστυνομία δεν ήταν ποτέ ένα ουδέτερο σώμα, και ο θεσμός ήταν πάντα θεμελιακά προκατειλημμένος. Οι περιπολίες για τους σκλάβους και οι νυχτερινές βάρδιες, ο πρόδρομος της σημερινής αστυνομίας, ήταν η απαρχή μίας φυλετικής προσπάθειας να σχεδιαστεί ένα νομικό πλαίσιο για την επιβολή της τάξης που θα εγγυάται την ασφάλεια των πλούσιων λευκών.
Τα τελευταία 40 χρόνια, η διαιώνιση της φυλετικά κατευθυνόμενης αστυνόμευσης περιλάμβανε σχέδια όπως τον εκτεταμένο και ελαστικό νομικά σωματικό έλεγχο (stop-and-frisk) και τον «πόλεμο κατά των ναρκωτικών» του Ρέιγκαν. Αυτές οι πολιτικές έπαιξαν πολύ σημαντικό ρόλο στην μαζικοποίηση των φυλακίσεων. Οι αφροαμερικάνοι φυλακίζονται 5 φορές περισσότερο από τους λευκούς. Οι έγχρωμοι γενικότερα στοχοποιούνται δυσανάλογα ήδη από τις μικρότερες ηλικίες, με εκατοντάδες χιλιάδες να είναι οι συλλήψεις σε παιδιά από 6 έως 14 ετών. Συχνά από αστυνομικούς που χρησιμοποιούνται στα σχολεία για την προστασία των ιδρυμάτων.
Οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν αποκτήσει τη μορφή του στρατού. Από το 1990, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση μετέφερε 6 δις δολάρια πλεονάζοντος στρατιωτικού εξοπλισμού που προορίζονταν για το στράτευμα στις τοπικές αρχές μέσω του προγράμματος 1033. Αυτό έδωσε πρόσβαση στην Αστυνομία σε οχήματα που είναι άτρωτα σε νάρκες, τουφέκια ανοιχτού πολέμου, και διαφορετικά ήδη χειροβομβίδων. Για χρόνια οι αστυνομικοί περνούν μία εκπαίδευση «πολεμιστή», που τους μαθαίνει να αντιμετωπίζουν κάθε επαφή στη δουλειά ως δυνητική απειλή για τη ζωή τους. Κάθε χρόνο αστυνομικοί που βρίσκονται σε καθήκον σκοτώνουν 1000 άτομα.
Για να γίνουν τα πράγματα ακόμα χειρότερα, μία πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι εκατοντάδες χιλιάδες εν ενεργεία αστυνομικοί σε ολόκληρη τη χώρα είναι οι ίδιοι μέλη ρατσιστικών και ευρύτερα αντί-κυβερνητικών ομάδων στο Facebook.
- Η αστυνόμευση τελικά δεν μας κρατάει ασφαλείς
Παρά τα δισεκατομμύρια που δαπανώνται κάθε χρόνο για την αστυνομία, πάνω από 15.000 άτομα έχουν πεθάνει σε πυροβολισμούς το 2019 – δυσανάλογα, άτομα νέας ηλικίας και μαύροι. Αν η αστυνόμευση μπορούσε πράγματι να σταματήσει τη βία, με βάση τις υπέρογκες δαπάνες μας, οι ΗΠΑ θα ήταν η πιο ειρηνική χώρα στον κόσμο. Αλλά τα στοιχεία εδώ και δεκαετίες δείχνουν ότι αυτό δεν συμβαίνει τελικά.
Αν είναι να πιστέψουμε στο δικαίωμα του καθενός σε ασφάλεια και ειρήνη, δεν χρειαζόμαστε μορφές θεσμών και δαπάνες που στην πραγματικότητα ποτέ δεν φτιάχτηκαν για να μας παν εκεί που θέλουμε. Έτσι θα εξοικονομούσαμε και πόρους που θα μπορούσαν πραγματικά να μας οδηγήσουν σε μία δικαιότερη και πιο ασφαλή κοινωνία.
- Οι κάμερες στο σώμα των αστυνομικών, η καλύτερη εκπαίδευση και άλλες υποτιθέμενες «μεταρρυθμίσεις» δεν θα κλείσουν τους επαναλαμβανόμενους κύκλους αστυνομικής βίας
Στη Μιννεαπόλις και σε άλλες Αμερικανικές πόλεις, οι κάμερες στα σώματα των αστυνομικών και άλλες μεταρρυθμίσεις για βελτίωση της αστυνομικής λογοδοσίας, που εφαρμόστηκαν στη θητεία του Obama, και κόστισαν πολλά δις, δεν αποδείχθηκαν αποτελεσματικές.
- Οι κάμερες κλείνονται συχνά από την αστυνομία και δεν οδηγούν σε λιγότερο βίαιες συμπεριφορές, σύμφωνα με έρευνες. Ενώ παράλληλα υπάρχει κίνδυνος να χρησιμοποιηθούν για την παρακολούθηση των διαδηλωτών.
- Η εκπαίδευση ώστε να αρθεί η προκατάληψη απέναντι σε ευάλωτες ομάδες δεν οδήγησε στα επιθυμητά αποτελέσματα. Στο Σικάγο για παράδειγμα, αστυνομικοί που κατηγορήθηκαν πρόσφατα για παραβάσεις καθήκοντος, ήταν και αυτοί που τις διεξήγαγαν.
- Η αστυνόμευση και με τη βοήθεια της γειτονιάς δεν δουλεύει επίσης. Η πρακτική αυτή δίνει άλλοθι στους λευκούς και πλούσιους μίας κοινότητας να παρακολουθούν τη δράση των γειτόνων τους, οδηγώντας σε ακόμα περισσότερα περιστατικά όπου οι δημόσιες δράσεις παρακινούνται τελικά από ρατσιστικές συμπεριφορές και απόψεις.
Εν τω μεταξύ οι αστυνομικοί φόνοι συνεχίζονται αμείωτοι και φέτος, φτάνοντας τους 1002.
- Οι πόροι για την αστυνόμευση τελικά δεν κατευθύνονται σε σχολεία, στο σύστημα υγείας, ή σε άλλα σημαντικά προγράμματα που θα ενίσχυαν τη συνοχή της κοινότητας.
Οι πόλεις των ΗΠΑ ξοδεύουν μαζί 100 δις δολάρια για την αστυνόμευση, την ίδια στιγμή που αναγκαία ποσά για προγράμματα στην παιδεία, τη δημόσια υγεία, τη στέγαση, δεν ολοκληρώνονται, ιδίως στις φτωχότερες γειτονιές. Η πόλη της Νέας Υόρκης ξοδεύει για παράδειγμα περισσότερα στην αστυνομία από τα τμήματα της δημόσιας υγείας, τις υπηρεσίες προς τους αστέγους, τη συντήρηση των παλιών κτιρίων και την ανάπτυξη τους, και τα προγράμματα Νεολαίας και ανάπτυξης της κοινότητας μαζί.
Τα χρήματα μας ως φορολογούμενων πρέπει να τοποθετηθούν διαφορετικά. Όχι σε ένα σύστημα που συστηματικά σκοτώνει μαύρους χωρίς καμία τιμωρία.
- Οι οργανώσεις των μαύρων σε ολόκληρη τη χώρα ήδη καλούν σε από-επενδύσεις στην αστυνόμευση και σε επενδύσεις στις ανθρώπινες ανάγκες
Ως μέρος της πλατφόρμας του, το κίνημα Black Lives έχει καλέσει σε «εκ νέου τοποθέτηση ομοσπονδιακών, κυβερνητικών και τοπικών κονδυλίων» από «την αστυνόμευση και τις πολιτικές των φυλακών σε μακροχρόνιες στρατηγικές για την εκπαίδευση, σε δομές ψυχολογικές υποστήριξης και δικαιοσύνης, και σε προγράμματα για την καταπολέμηση της ανεργίας».
Στο Σικάγο, η εκστρατεία #NoCopAcademy κατάφερε να συσπειρώσει χιλιάδες μέλη της κοινότητας και να συγκεντρώσει την υποστήριξη 100 οργανώσεων στο αίτημα της να αποσπαστούν τα χρήματα που προορίζονταν για την ίδρυση μίας νέας αστυνομικής σχολής, ύψους 95εκ., και να δοθούν σε προγράμματα που θα βοηθήσουν τους νέους και τις κοινότητες.
Τουλάχιστον 13 πόλεις έχουν αποφασίσει ήδη, αντιμέτωπες και με την υγειονομική κρίση, να μειώσουν τον προϋπολογισμό τους για την αστυνομία.
- Τα χρήματα μας πρέπει να επενδυθούν σε πιο ανθρώπινες και δίκαιες εναλλακτικές στην αστυνόμευση
Αυτό προϋποθέτει ενίσχυση των εργατών υγείας προκειμένου να ανταποκριθούν σε έκτακτα περιστατικά που έχουν σχέση με τη ψυχική υγεία – αντί για την αστυνομία. Επίσης σημαίνει τη μετατόπιση των πόρων μας σε δράσεις μεταβατικής δικαιοσύνης, που θα υποστηρίξουν θύματα και θα δουλεύουν απευθείας με τα άτομα που μπορεί να προκάλεσαν ζημιά, αλλά μέσα από την κοινότητα, και μέσα από πολιτικές ένταξης και συμμετοχής. Σε αυτά τα μοντέλα, τα μέλη μίας κοινότητας θα εργαστούν μαζί προκείμενου να κρατάν ο ένας τον άλλον ασφαλή.
Το ανθρώπινο κόστος να επενδύουμε στην αστυνόμευση – αντί για τις κοινότητες μας – είναι κοινωνικό αλλά και οικονομικό. Έχουμε δημιουργήσει μία κοινωνία που κοιτάει στην αστυνομία για την επίλυση όλων των προβλημάτων μας, τόσο εκείνων που είναι πραγματικών αλλά και αυτών που φανταζόμαστε… Καλούμαι την αστυνομία όχι μόνο σε έκτακτες ανάγκες, αλλά επίσης και για να κατευνάσουμε τους φόβους και τις ανησυχίες των λευκών. Σε πολλές περιπτώσεις αυτές σχετίζονται με το γεγονός ότι μαύροι και φτωχοί άνθρωποι απλώς προσπαθούν να επιβιώσουν στις ζωές τους.
Η αποδόμηση της αστυνομίας είναι μόνο ένα βήμα από αυτά που μπορούμε να κάνουμε για να απελευθερώσουμε πόρους και συλλογική φαντασία στην πορεία μας για μία πιο δίκαιη και ανθρώπινη προσέγγιση στην κοινοτική ασφάλεια και την κοινωνική ευημερία.
Είναι η ώρα να αποδομήσουμε την Αστυνομία. Πείτε το και στους κυβερνήτες σας!
