Χώροι λατρείας, οικογενειακές γιορτές, συνέδρια: Τι μας διδάσκουν οι εστίες υπερμετάδοσης

Όλο και περισσότεροι ειδικοί θεωρούν ότι η εξάπλωση αυτής της νέας νόσου τροφοδοτείται σε μεγάλο βαθμό από τις εκρήξεις που προέρχονται από λίγα μόνο μολυσμένα άτομα.

Όταν συμβαίνει αυτό, ο ιός μεταδίδεται «σε 10, 20, 50 άτομα ή και περισσότερα», την ώρα που στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η αλυσίδα της μετάδοσης έχει αντίθετα την τάση να διακόπτεται γρήγορα, εξηγεί ο Benjamin Althouse, ερευνητής του Clinical Simulation Center του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Είναι πιθανόν μάλιστα ότι το 90% των κρουσμάτων της Covid-19 προέρχονται μόνο από το 10% των μολυσμένων ατόμων, είναι η δική του εκτίμηση.

«Είναι σαν να πετάς σπίρτα σε προσάναμμα: με το πρώτο σπίρτο, και έπειτα στο δεύτερο, δεν γίνεται τίποτε, αλλά ξαφνικά, με το τρίτο σπίρτο ανάβει η φωτιά και πυρπολεί τα πάντα», περιγράφει.

«Η υπερμετάδοση είναι το σήμα κατατεθέν του κορωνοϊού», υπενθύμισε στο τέλος του Οκτωβρίου η Μαρία Βαν Κέρκοουβ, στέλεχος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Τους τελευταίους μήνες, πολλά περιστατικά υπερμετάδοσης έχουν σημαδέψει το χρονικό της επιδημίας του κορωνοϊού.

Ασθενής 31

Τον Φεβρουάριο, μία 61χρονη Νοτιοκορεάτισσα εντοπίσθηκε ως «ασθενής 31» και έμεινε στην ιστορία αυτής της επιδημίας: από αυτήν ξεκίνησε το κύμα μόλυνσης στην Εκκλησία Shincheonji του Ιησού.

Ο παραλληλισμός γίνεται με την «Typhoid Mary», την μαγείρισσα η οποία έμεινε στην ιστορία της Ιατρικής στις αρχές του 20ού αιώνα ως η πρώτη υγιής φορέας του τυφοειδούς πυρετού στις Ηνωμένες Πολιτείες, αφού μετέδωσε την νόσο σε δεκάδες άτομα.

Η νοτιοκορεατική Εκκλησία, θρησκευτικό κίνημα με τα χαρακτηριστικά της αίρεσης, έγινε τελικά ο βασικός πυρήνας της εξάπλωσης του κορωνοϊού στην Νότια Κορέα, με περισσότερα από 5.000 κρούσματα συνδεόμενα με αυτήν.

Αντιστοίχως, ετήσιο συνέδριο στο τέλος του Φεβρουαρίου που οργανώθηκε από την αμερικανική φαρμακευτική εταιρεία Biogen θεωρείται ύποπτο για την μετάδοση του ιού σε 20.000 άτομα στην περιοχή της Βοστώνης.

Πέραν αυτών των χτυπητών παραδειγμάτων, οι συντάκτες μελέτης που δημοσιεύθηκε στο τέλος του Σεπτεμβρίου στην επιθεώρηση Science έφθαναν στο συμπέρασμα ότι «η υπερμετάδοση κυριαρχεί» στην εξάπλωση της επιδημίας του SARS-CoV-2.

Αυτοί οι Αμερικανοί ερευνητές ανέλυσαν τα δεδομένα των τεσσάρων πρώτων μηνών της επιδημίας στα ινδικά κρατίδια του Ταμίλ Ναντού και του Αντρα Πραντές. Η ετυμηγορία: από το 8% των μολυσμένων ατόμων προήλθε το 60% των νέων κρουσμάτων ενώ το 71% των ατόμων που είχαν προσβληθεί δεν μετέδωσαν τον ιό σε καμία από τις επαφές τους.

O παράγοντας R0

Από την αρχή της πανδημίας, η προσοχή έχει στραφεί ειδικά προς έναν δείκτη, τον ρυθμό αναπαραγωγής, που ονομάζεται R0 και αντιπροσωπεύει τον μέσο αριθμό των ατόμων στα οποία κάθε φορέας μεταδίδει τον ιό, απουσία οποιουδήποτε μέτρου για την έλεγχο της επιδημίας.

Όμως, η απομόνωση αυτού του κριτηρίου «δεν αρκεί για να δώσει πλήρη εικόνα της μετάδοσης», προειδοποιεί ο Benjamin Althouse.

Η Covid-19, η γρίπη και ο Ebola έχουν και οι τρεις R0 ανάμεσα στο 2 και το 3. Όμως, η τάση είναι ότι οι άνθρωποι που έχουν προσβληθεί από γρίπη μολύνουν δύο ή τρία άτομα, την ώρα που στον Ebola και την Covid η μετάδοση είναι πολύ πιο διάσπαρτη: ορισμένοι δεν μολύνουν κανέναν ή σχεδόν, ενώ άλλοι αποτελούν πηγή για δεκάδες μολύνσεις, σύμφωνα με τον ερευνητή.

Μένει να διαπιστωθεί τι είναι αυτό που προκαλεί τις υπερμεταδόσεις.

Εσφαλμένη ονομασία

Δεν ξέρουμε ακόμη με βεβαιότητα ποιος είναι ο ρόλος των βιολογικών παραγόντων, για παράδειγμα η υπόθεση ότι οι υπερμεταδότες έχουν μεγαλύτερο ιικό φορτίο.

Αντίθετα, αυτό για το οποίο υπάρχει βεβαιότητα είναι ότι η μετάδοση της Covid συνδέεται στενά με τις συνθήκες: οι κλειστοί χώροι, που δεν αερίζονται καλά, όπου υπάρχει κοσμοσυρροή και όπου μιλάμε, φωνάζουμε ή τραγουδάμε ευνοούν ιδιαίτερα την μετάδοση.

Η μελέτη που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στην επιθεώρηση Nature έδειξε ότι τα εστιατόρια, οι χώροι άθλησης και τα μπαρ είναι οι χώροι όπου γίνεται η μεγαλύτερη μετάδοση στις ΗΠΑ.

Βασιζόμενοι στα στοιχεία των κινητών τηλεφώνων 98 εκατομμυρίων προσώπων, οι ερευνητές έφθασαν στο συμπέρασμα ότι το 80% των κρουσμάτων συνδέονταν με το 10% μόνο των χώρων.

Για τον λόγο αυτόν ο Benjamin Althouse θεωρεί εσφαλμένο τον όρο «υπερμεταδότες», αφού κατά την άποψή του αυτό που μετρά περισσότερο είναι οι συνθήκες και όχι οι βιολογικές διαφορές μεταξύ των ατόμων: μπορεί να έχω ένα εκατομμύριο φορές περισσότερο ιό στην μύτη μου, αλλά αν είμαι απομονωμένος δεν μπορώ να μολύνω κανέναν.

Εξ ου και η σημασία της μάσκας, της κοινωνικής αποστασιοποίησης και του περιορισμού των ανθρώπων με τους οποίους συναναστρεφόμαστε.

Αν κάθε άνθρωπος περιοριζόταν σε δέκα επαφές, «η μετάδοση του ιού θα έσβηνε σιγά σιγά», διαβεβαιώνει ο Felix Wong, ερευνητής στο MIT, βασιζόμενος σε προσομοιωτικά μοντέλα.

Πηγές: ΑΠΕ, CNN