ΕΕ και ΗΠΑ διαμόρφωσαν το πλαίσιο συμφωνίας για τους δασμούς – Αυτοί είναι οι όροι

Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση εξέδωσαν την Πέμπτη κοινή δήλωση που καθορίζει το πλαίσιο της συνεχιζόμενης συμφωνίας μεταξύ των εμπορικών εταίρων και εδραιώνει ορισμένες εμπορικές δεσμεύσεις.

«Αυτή η Συμφωνία Πλαισίου θα θέσει τη σχέση εμπορίου και επενδύσεων — μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο — σε στέρεη βάση και θα δώσει νέα ώθηση στην επανεκβιομηχάνιση των οικονομιών μας», αναφέρει το έγγραφο.

Μαζί, οι ΗΠΑ και η ΕΕ αντιπροσωπεύουν το 44% της παγκόσμιας οικονομίας.

Βασικά σημεία της επιστολής περιλαμβάνουν δασμό 15% των ΗΠΑ στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα, με λεπτομέρειες για τους δασμούς στα αυτοκίνητα να συνδέονται με νομοθετικές ενέργειες της ΕΕ.

Επιπλέον, η ΕΕ συμφωνεί να καταργήσει τους δασμούς στα βιομηχανικά αγαθά και σε πολλά αγροτικά προϊόντα, ενώ οι ΗΠΑ θα μειώσουν αναλόγως τους δασμούς. Η συμφωνία καλύπτει επίσης αγορές ενέργειας ύψους 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και επενδύσεις της ΕΕ ύψους 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2028. Η συμφωνία αφορά επίσης μη δασμολογικά εμπόδια, το ψηφιακό εμπόριο και τους περιβαλλοντικούς κανονισμούς.

Η εμπορική συμφωνία ΕΕ-ΗΠΑ δεν περιλαμβάνει ακόμη τον τομέα των κρασιών και των αλκοολούχων ποτών, δήλωσε την Πέμπτη ο Επίτροπος Εμπορίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Μάρος Σέφτσοβιτς, προσθέτοντας ότι η πόρτα δεν είναι κλειστή για περαιτέρω μείωση των δασμών για αυτόν τον τομέα και άλλους που δεν περιλαμβάνονται στην τρέχουσα συμφωνία.

«Αυτό δεν το καταφέραμε. Αλλά μπορώ να σας πω ότι υπάρχει σαφής δέσμευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να το θέσει στο τραπέζι», δήλωσε ο Σέφτσοβιτς.

Τον Ιούλιο, ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν συναντήθηκαν σύντομα στο γήπεδο γκολφ Turnberry του Τραμπ στη Σκωτία και ανακοίνωσαν μια ευρεία εμπορική συμφωνία που επιβάλλει δασμούς 15% στα περισσότερα ευρωπαϊκά προϊόντα, αποτρέποντας την απειλή του Τραμπ για επιβολή δασμού 30% εάν δεν είχε επιτευχθεί συμφωνία έως την 1η Αυγούστου.

Πριν επιστρέψει ο Ρεπουμπλικανός πρόεδρος των ΗΠΑ στην εξουσία για τη δεύτερη θητεία του, οι ΗΠΑ και η ΕΕ διατηρούσαν γενικά χαμηλά επίπεδα δασμών στη μεγαλύτερη διμερή εμπορική σχέση στον κόσμο, με ετήσιο εμπόριο περίπου 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, δηλαδή περίπου 1,7 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Οι βασικοί όροι περιλαμβάνουν:

• Η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίθεται να καταργήσει τους δασμούς σε όλα τα βιομηχανικά προϊόντα των ΗΠΑ και να παράσχει προτιμησιακή πρόσβαση στην αγορά για ευρύ φάσμα θαλασσινών και γεωργικών προϊόντων των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των καρπών με κέλυφος, των γαλακτοκομικών προϊόντων, των νωπών και επεξεργασμένων φρούτων και λαχανικών, των επεξεργασμένων τροφίμων, των σπόρων φύτευσης, του σογιέλαιου και του χοιρινού κρέατος και του κρέατος βίσονα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα λάβει αμέσως τα αναγκαία μέτρα για την επέκταση της κοινής δήλωσης των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με δασμολογική συμφωνία που ανακοινώθηκε στις 21 Αυγούστου 2020 όσον αφορά τον αστακό (η οποία έληξε στις 31 Ιουλίου 2025), σε συνδυασμό με ένα διευρυμένο πεδίο κάλυψης του προϊόντος ώστε να συμπεριλάβει τον μεταποιημένο αστακό.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να εφαρμόσουν είτε τον υψηλότερο δασμολογικό συντελεστή του μάλλον ευνοούμενου κράτους (ΜΕΚ) των ΗΠΑ είτε δασμολογικό συντελεστή 15 %, ο οποίος αποτελείται από τον δασμό ΜΕΚ και έναν αμοιβαίο δασμό, στα εμπορεύματα καταγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπλέον, με ισχύ από την 1η Σεπτεμβρίου 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να εφαρμόζουν μόνο τον δασμό ΜΕΚ στα ακόλουθα προϊόντα της Ευρωπαϊκής Ένωσης: μη διαθέσιμοι φυσικοί πόροι (συμπεριλαμβανομένου του φελλού), όλα τα εξαρτήματα αεροσκαφών και αεροσκαφών, τα γενόσημα φαρμακευτικά προϊόντα και τα συστατικά τους, καθώς και οι πρόδρομες χημικές ουσίες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφωνούν να συμπεριλάβουν άλλους τομείς και προϊόντα που είναι σημαντικά για τις οικονομίες και τις αξιακές αλυσίδες τους στον κατάλογο των προϊόντων για τα οποία θα ισχύουν μόνο οι δασμοί ΜΕΚ.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να διασφαλίσουν αμέσως ότι ο δασμολογικός συντελεστής, ο οποίος αποτελείται από τον δασμό ΜΕΚ και τον δασμό που επιβάλλεται σύμφωνα με το άρθρο 232 του νόμου για την επέκταση του εμπορίου του 1962, ο οποίος εφαρμόζεται στα εμπορεύματα καταγωγής της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπόκεινται στις δράσεις του άρθρου 232 για τα φαρμακευτικά προϊόντα, τους ημιαγωγούς και την ξυλεία δεν υπερβαίνει το 15 %. Όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση υποβάλει επίσημα την αναγκαία νομοθετική πρόταση για τη θέσπιση των δασμολογικών μειώσεων που ορίζονται στο τμήμα 1 της παρούσας συμφωνίας-πλαισίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μειώσουν τους δασμούς για τα αυτοκίνητα και τα εξαρτήματα αυτοκινήτων καταγωγής Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπόκεινται στους δασμούς του τμήματος 232 ως εξής: Κανένας δασμός του άρθρου 232 για αυτοκίνητα ή ανταλλακτικά αυτοκινήτων δεν θα εφαρμόζεται σε καλυπτόμενα εμπορεύματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης με δασμό ΜΕΚ 15 % ή υψηλότερο· και για τα καλυπτόμενα αγαθά με συντελεστή ΜΕΚ χαμηλότερο από 15 %, θα εφαρμόζεται συνδυασμένος συντελεστής 15 %, ο οποίος θα αποτελείται από τον δασμό ΜΕΚ και τους δασμούς αυτοκινήτων του άρθρου 232. Οι εν λόγω δασμολογικές μειώσεις αναμένεται να τεθούν σε ισχύ από την πρώτη ημέρα του ίδιου μήνα κατά τον οποίο υποβάλλεται η νομοθετική πρόταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν ότι οι νομοθετικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα συνάδουν με την εν λόγω συμφωνία-πλαίσιο και θα θεσπίζονται από τα αναγκαία νομοθετικά σώματα. Όλες οι τροποποιήσεις στους δασμούς του άρθρου 232 των ΗΠΑ θα εκτελεστούν με τρόπο που ενισχύει και συνάδει με τα συμφέροντα εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ. Όσον αφορά τον χάλυβα, το αλουμίνιο και τα παράγωγα προϊόντα τους, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες προτίθενται να εξετάσουν τη δυνατότητα συνεργασίας για την οριοθέτηση των αντίστοιχων εγχώριων αγορών τους από την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, διασφαλίζοντας παράλληλα ασφαλείς αλυσίδες εφοδιασμού μεταξύ τους, μεταξύ άλλων μέσω λύσεων δασμολογικών ποσοστώσεων.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διαπραγματευτούν κανόνες καταγωγής που θα διασφαλίζουν ότι τα οφέλη της συμφωνίας για το αμοιβαίο εμπόριο αποκομίζουν κατά κύριο λόγο οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύονται να συνεργαστούν για την εξασφάλιση ασφαλούς, αξιόπιστου και διαφοροποιημένου ενεργειακού εφοδιασμού, μεταξύ άλλων με την αντιμετώπιση των μη δασμολογικών φραγμών που ενδέχεται να περιορίσουν το διμερές εμπόριο ενέργειας.  Στο πλαίσιο αυτής της προσπάθειας, η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να προμηθευτεί αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, πετρέλαιο και προϊόντα πυρηνικής ενέργειας με αναμενόμενη απορρόφηση αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2028. Επιπλέον, η Ευρωπαϊκή Ένωση σκοπεύει να αγοράσει τσιπ τεχνητής νοημοσύνης αξίας τουλάχιστον 40 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ για τα υπολογιστικά της κέντρα. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει επίσης να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες για την υιοθέτηση και τη διατήρηση των απαιτήσεων τεχνολογικής ασφάλειας σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, σε μια συντονισμένη προσπάθεια να αποφευχθεί η διαρροή τεχνολογίας σε προορισμούς που προκαλούν ανησυχία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προσπαθήσουν να διευκολύνουν τις εξαγωγές αυτές μόλις τεθούν σε εφαρμογή οι εν λόγω απαιτήσεις.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιράζονται μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές σχέσεις στον κόσμο, υποστηριζόμενες από αμοιβαία επενδυτικά αποθέματα άνω των 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ, και προτίθενται να προωθήσουν και να διευκολύνουν τις αμοιβαίες επενδύσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Στο πλαίσιο αυτό, οι ευρωπαϊκές εταιρείες αναμένεται να επενδύσουν επιπλέον 600 δισ. δολάρια σε στρατηγικούς τομείς στις Ηνωμένες Πολιτείες έως το 2028. Η επένδυση αυτή αντικατοπτρίζει την ισχυρή προσήλωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διατλαντική εταιρική σχέση και την αναγνώριση των Ηνωμένων Πολιτειών ως του πλέον ασφαλούς και καινοτόμου προορισμού για ξένες επενδύσεις.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση σχεδιάζει να αυξήσει σημαντικά την προμήθεια στρατιωτικού και αμυντικού εξοπλισμού από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με την υποστήριξη και τη διευκόλυνση της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Η δέσμευση αυτή αντικατοπτρίζει μια κοινή στρατηγική προτεραιότητα για την εμβάθυνση της διατλαντικής βιομηχανικής συνεργασίας στον τομέα της άμυνας, την ενίσχυση της διαλειτουργικότητας του ΝΑΤΟ και τη διασφάλιση ότι οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι είναι εξοπλισμένοι με τις πλέον προηγμένες και αξιόπιστες αμυντικές τεχνολογίες που είναι διαθέσιμες.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύονται να συνεργαστούν για τη μείωση ή την εξάλειψη των μη δασμολογικών φραγμών. Όσον αφορά τα αυτοκίνητα, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίθενται να αποδεχθούν και να αναγνωρίσουν αμοιβαία τα πρότυπα του άλλου μέρους. Η συνεργασία στον τομέα των προτύπων διαδραματίζει καίριο ρόλο στην ενίσχυση της διατλαντικής αγοράς. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να ενισχύσουν τις ευκαιρίες τεχνικής συνεργασίας μεταξύ οργανισμών ανάπτυξης προτύπων με έδρα την ΕΕ και τις ΗΠΑ, με στόχο τον προσδιορισμό και την ανάπτυξη προτύπων για τη διατλαντική αγορά σε βασικούς τομείς αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύονται να διευκολύνουν τις αξιολογήσεις της συμμόρφωσης ώστε να καλύπτουν πρόσθετους βιομηχανικούς τομείς.
• Αναγνωρίζοντας τη σημασία της συνεχούς δέσμευσης για την επίλυση μακροχρόνιων ανησυχιών, η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να συνεργαστούν για την αντιμετώπιση των μη δασμολογικών φραγμών που επηρεάζουν το εμπόριο τροφίμων και γεωργικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένου του εξορθολογισμού των απαιτήσεων για τα υγειονομικά πιστοποιητικά για το χοιρινό κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
• Αναγνωρίζοντας ότι η παραγωγή των σχετικών βασικών προϊόντων εντός του εδάφους των Ηνωμένων Πολιτειών ενέχει αμελητέο κίνδυνο για την αποψίλωση των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να εργαστεί για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των παραγωγών και των εξαγωγέων των ΗΠΑ σχετικά με τον κανονισμό της ΕΕ για την αποψίλωση των δασών, με σκοπό την αποφυγή αδικαιολόγητων επιπτώσεων στο εμπόριο ΗΠΑ-ΕΕ.
• Λαμβάνοντας υπόψη τις ανησυχίες των ΗΠΑ σχετικά με τη μεταχείριση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων των ΗΠΑ στο πλαίσιο του μηχανισμού συνοριακής προσαρμογής άνθρακα (ΜΣΠΑ), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτός από την πρόσφατα συμφωνηθείσα αύξηση της εξαίρεσης de minimis, δεσμεύεται να εργαστεί για την παροχή πρόσθετων δυνατοτήτων ευελιξίας κατά την εφαρμογή του ΜΣΠΑ.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να καταβάλει προσπάθειες για να διασφαλίσει ότι η οδηγία για την εταιρική δέουσα επιμέλεια όσον αφορά τη βιωσιμότητα (CSDDD) και η οδηγία για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας από τις εταιρείες (CSRD) δεν θέτουν αδικαιολόγητους περιορισμούς στο διατλαντικό εμπόριο. Στο πλαίσιο της CSDDD, αυτό περιλαμβάνει την ανάληψη προσπαθειών για τη μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, και την πρόταση αλλαγών στην απαίτηση για εναρμονισμένο καθεστώς αστικής ευθύνης για αστοχίες δέουσας επιμέλειας και στις υποχρεώσεις που σχετίζονται με την κλιματική μετάβαση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύεται να εργαστεί για την αντιμετώπιση των ανησυχιών των ΗΠΑ σχετικά με την επιβολή απαιτήσεων CSDDD σε εταιρείες τρίτων χωρών με σχετικούς κανονισμούς υψηλής ποιότητας.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει ότι οι οργανισμοί διαπίστωσης της συμμόρφωσης των ΗΠΑ μπορούν να οριστούν ως κοινοποιημένοι οργανισμοί σύμφωνα με το τομεακό παράρτημα για τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό της συμφωνίας αμοιβαίας αναγνώρισης μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κοινότητας και των Ηνωμένων Πολιτειών (1998) για την εκτέλεση των καθηκόντων σε σχέση με όλες τις βασικές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένης της ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, της οδηγίας 2014/53/ΕΕ για τον ραδιοεξοπλισμό. Επιπλέον, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δεσμευτούν να διαπραγματευτούν συμφωνία αμοιβαίας αναγνώρισης για την κυβερνοασφάλεια.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να ενισχύσουν τη συνεργασία και τη δράση σχετικά με την επιβολή περιορισμών στις εξαγωγές κρίσιμων ορυκτών και άλλων παρόμοιων πόρων από τρίτες χώρες.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύονται να συζητήσουν δεσμεύσεις υψηλού επιπέδου σχετικά με την προστασία και την επιβολή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες δεσμεύονται να συνεργαστούν για να διασφαλίσουν την ισχυρή προστασία των διεθνώς αναγνωρισμένων εργασιακών δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων όσον αφορά την εξάλειψη της καταναγκαστικής εργασίας στις αλυσίδες εφοδιασμού.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύονται να αντιμετωπίσουν τους αδικαιολόγητους φραγμούς στο ψηφιακό εμπόριο. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Ένωση επιβεβαιώνει ότι δεν θα θεσπίσει ούτε θα διατηρήσει τέλη χρήσης του δικτύου. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα επιβάλλουν τελωνειακούς δασμούς στις ηλεκτρονικές μεταδόσεις. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίθενται να συνεχίσουν να υποστηρίζουν το πολυμερές μορατόριουμ για τους τελωνειακούς δασμούς στις ηλεκτρονικές διαβιβάσεις στο πλαίσιο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και να επιδιώξουν την υιοθέτηση μόνιμης πολυμερούς δέσμευσης.
• Η Ευρωπαϊκή Ένωση προτίθεται να διαβουλευθεί με τους εμπόρους των Ηνωμένων Πολιτειών και των ΗΠΑ σχετικά με την ψηφιοποίηση των εμπορικών διαδικασιών και την εφαρμογή της νομοθεσίας που προτείνεται επί του παρόντος για την τελωνειακή μεταρρύθμιση της ΕΕ.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφωνούν να ενισχύσουν την ευθυγράμμιση της οικονομικής ασφάλειας για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της καινοτομίας της αλυσίδας εφοδιασμού με τη λήψη συμπληρωματικών μέτρων για την αντιμετώπιση των πολιτικών τρίτων μερών που δεν σχετίζονται με την αγορά, καθώς και με τη συνεργασία για την επανεξέταση των εισερχόμενων και εξερχόμενων επενδύσεων και τους ελέγχους των εξαγωγών, καθώς και για τη φοροδιαφυγή. Αυτό περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των μη εμπορικών πρακτικών, του αθέμιτου ανταγωνισμού και της έλλειψης αμοιβαιότητας στις δημόσιες συμβάσεις σε σχέση με τρίτες χώρες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεργαστούν για περαιτέρω μέτρα εφαρμογής.
• Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις σχετικές εσωτερικές διαδικασίες τους, θα τεκμηριώσουν αμέσως τη συμφωνία για το αμοιβαίο, δίκαιο και ισορροπημένο εμπόριο για την εφαρμογή της παρούσας συμφωνίας-πλαισίου.

Πηγή: ΕΡΤ, iefimerida.gr