«Έφυγε» στα 100 του ο πρώην ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Χένρι Κίσινγκερ

Έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 100 χρόνων ο Αμερικανός διπλωμάτης και νομπελίστας, Χένρι Κίσινγκερ.

Ο 56ος υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, πέθανε χθες το βράδυ, στο σπίτι του στο Κονέκτικατ, σύμφωνα με ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα το ίδρυμα που ίδρυσε ο νομπελίστας ειρήνης (1973) και φέρει το όνομά του.

“Ο δρ Χένρι Κίσινγκερ, ένας σεβαστός Αμερικανός επιστήμονας και πολιτικός άνδρας, πέθανε σήμερα στο σπίτι του στο Κονέκτικατ”, ανακοίνωσε η εταιρεία Kissinger Associates.

Ο Κίσινγκερ παρά τα εκατό του χρόνια ήταν δραστήριος, καθώς συμμετείχε σε συναντήσεις στον Λευκό Οίκο, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο, ενω τον Ιούλιο του 2023 επισκέφθηκε το Πεκίνο όπου συναντήθηκε με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.

Πιστώθηκε την προσέγγιση με τη Μόσχα και με το Πεκίνο, όμως η εικόνα του αμαυρώθηκε εξαιτίας της εμπλοκής του σε τραγικά γεγονότα, πάνω απ’ όλα στο πραξικόπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 1973 στη Χιλή.

Βασικές ημερομηνίες στη ζωή του Χένρι Κίσινγκερ, του βασικού αρχιτέκτονα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

• 1938: Μεταναστεύει σε ηλικία 15 ετών στις Ηνωμένες Πολιτείες με την οικογένειά του για να ξεφύγει από το ναζιστικό καθεστώς και εγκαθίσταται στη Νέα Υόρκη.
• 1943: Πολιτογραφείται Αμερικανός.
• 1943: Κατατάσσεται στο στρατό και εργάζεται σε μια μονάδα πληροφοριών που έχει ως αποστολή τον εντοπισμό ναζιστών στην κατεχόμενη Γερμανία.
• 1954: Αποφοιτά από το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ με διδακτορικό στις πολιτικές επιστήμες.
• 1957: Το πρώτο του βιβλίο, “Πυρηνικά όπλα και εξωτερική πολιτική”, γίνεται αμέσως μπεστ σέλερ.
• 1969-1975: Σύμβουλος εθνικής ασφάλειας των Ρεπουμπλικανών προέδρων Ρίτσαρντ Νίξον και Τζέραλντ Φορντ.
• 1971: Πετάει κρυφά στην Κίνα και συναντά τον πρωθυπουργό Zhou Enlai, ανοίγοντας το δρόμο για το επαναστατικό ταξίδι του Νίξον το 1972 στον κομμουνιστικό γίγαντα.

Για τους Έλληνες ο Κίσινγκερ θα είναι πάντα μία «μαύρη» σελίδα καθώς συνδέεται με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο τον Ιούλιο του 1974. Σαν υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ οι ευθύνες του είναι μεγάλες γιατί δεν έκανε τίποτα για να την αποτρέψει, ενώ σύμφωνα με έγκυρες απόψεις ο ρόλος του είναι ακόμα πιο σκοτεινός και η φιλοτουρκική του προσέγγιση συνέβαλε καθοριστικά στην τραγωδία της Κύπρου.

Η υπογραφή της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός ήταν αυτό που επικαλέστηκε η επιτροπή όταν το απένειμε το Νόμπελ ειρήνης το 1973 — όμως ο Βιετναμέζος ηγέτης Λε Ντικ Το αρνήθηκε να το παραλάβει. Η βράβευση πιθανόν θα παραμείνει η πιο αμφιλεγόμενη στην ιστορία.

Επικριτές του Χένρι Κίσινγκερ για χρόνια απαιτούσαν να δικαστεί για εγκλήματα πολέμου.

Κατήγγειλαν τον σκοτεινό, όχι σπάνια απροκάλυπτο ρόλο του σε αποφάσεις όπως οι μαζικοί βομβαρδισμοί των ΗΠΑ στην Καμπότζη, ή η αμερικανική υποστήριξη στον ινδονήσιο δικτάτορα Σουχάρτο, η εισβολή των δυνάμεων του οποίου στο Ανατολικό Τιμόρ στοίχισε τη ζωή σε τουλάχιστον 200.000 ανθρώπους το 1975.

Όμως ήταν πάνω απ’ όλα η δράση της CIA στη Λατινική Αμερική, συχνά με προσωπικές του εντολές, αυτή που αμαύρωσε περισσότερο από καθετί άλλο την εικόνα του: ειδικά το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1973 στη Χιλή, η κατάληψη της εξουσίας από τον Αουγούστο Πινοτσέτ και ο θάνατος του σοσιαλιστή προέδρου Σαλβαδόρ Αγιέντε.

Στην πορεία των ετών, ήρθαν στο φως απόρρητα έγγραφα που αποκάλυπταν το περίγραμμα και το εύρος αυτού που θα γινόταν γνωστό με την ονομασία «Σχέδιο Κόνδωρ»: σκοπός του ήταν η εξάλειψη των αντιπάλων των στρατιωτικών δικτατοριών στη Λατινική Αμερική τα χρόνια του 1970 και του 1980.

Μολαταύτα, ο συγγραφέας των βιβλίων Διπλωματία (1994) και Παγκόσμια Τάξη (2014), πατέρας δυο παιδιών, παντρεμένος από το 1974 με τη φιλάνθρωπο Νάνσι Μαγκίνες, διατηρούσε ως τον θάνατό του τεράστια επιρροή. Και —φυσικά— παρέμενε γεράκι: τον Ιανουάριο, τάχθηκε υπέρ της συνέχισης της υποστήριξης στην Ουκρανία, που έπρεπε, κατ’ αυτόν, να γίνει κράτος μέλος του NATO.

Τα παιδικά χρόνια

Ο ναζισμός σημάδεψε ανεξίτηλα τον νεαρό Γερμανοεβραίο Χάιντς Άλφρεντ Κίσιντζερ, που γεννήθηκε την 27η Μαΐου 1923 στη Φουρτ (Βαυαρία). Στα 15 του έγινε πρόσφυγας και κατέφυγε στις ΗΠΑ μαζί με την οικογένειά του. Αφού απέκτησε την αμερικανική υπηκοότητα στα 20 του χρόνια, θα κατατασσόταν στον στρατό και θα υπηρετούσε στην Ευρώπη, κυρίως στη στρατιωτική αντικατασκοπεία, λόγω των άπταιστων γερμανικών του. Παρασημοφορήθηκε για τη δράση του.

Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, επιθυμώντας διακαώς να συνεχίσει τις σπουδές του, μπήκε στο Χάρβαρντ, πήρε πτυχίο στις διεθνείς σχέσεις, προτού γίνει μέλος του διδακτικού προσωπικού και της διεύθυνσης του πασίγνωστου πανεπιστημίου.

Εκείνη την περίοδο, οι Δημοκρατικοί πρόεδροι Τζον Κένεντι και Λίντον Τζόνσον άρχιζαν να συμβουλεύονται ολοένα συχνότερα τον λαμπρό και ιδιαίτερα φιλόδοξο καθηγητή.

Ο πανεπιστημιακός δεν θα μετατρεπόταν σε παγκόσμια μορφή της διπλωματίας παρά την περίοδο του Ρίτσαρντ Νίξον, όταν αρχικά έγινε σύμβουλος εθνικής ασφαλείας του Λευκού Οίκου και κατόπιν υπουργός Εξωτερικών — κατείχε και τις δύο θέσεις από το 1973 ως το 1975, ενώ παρέμεινε ΥΠΕΞ υπό τον Τζέραλντ Φορντ, ως το 1977.

Ο Κίσινγκερ, πέρα από το πεδίο της διεθνούς διπλωματίας υπήρξε επί τρία συναπτά έτη πρώτος στη λίστα Gallup για τον «πιο θαυμαστό άνθρωπο». Παράλληλα η προσωπική του ζωή, οι δημόσιες εμφανίσεις και οι νύχτες του στο φημισμένο κλαμπ Studio 54 της Νέας Υόρκης υπήρξαν πολλές φορές στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.

«Το ωραίο με το να είσαι διάσημος είναι ότι αν βαριέσαι τους ανθρώπους, νομίζουν ότι φταίνε αυτοί», είχε πει κάποτε.

Ο Κίσινγκερ αφήνει πίσω του τη σύζυγό του, Νάνσι, δύο παιδιά από τον πρώτο του γάμο, την Ελίζαμπεθ και τον Ντέιβιντ, και πέντε εγγόνια.

Πηγές: Afp-Reuters