Ένα ταξίδι στο πέρασμα της Ράφα

Το πρώτο του ταξίδι σε αυτόν τον πόλεμο έκανε ο Μαντμού Χαλίλ Αμπού Τζαζάρ περνώντας από τα σύνορα πριν από δύο εβδομάδες. Μια χειροβομβίδα εξερράγη κοντά στο σχολείο όπου ο ίδιος και η οικογένειά του είχαν αναζητήσει καταφύγιο. Tραυματίστηκε σοβαρά στο κεφάλι κι έπρεπε επειγόντως να νοσηλευτεί. Το νοσοκομείο στο Αλ-Αρίς της Αιγύπτου είναι καλύτερα εξοπλισμένο από εκείνα στη Λωρίδα της Γάζας, όπου τα κρεβάτια γίνονται όλο και λιγότερα και ο αριθμός των ασθενών όλο και μεγαλύτερος. Είχε τύχη γιατί ήταν ένας, από τις λίγες εκατοντάδες τραυματιών που του επετράπη να βγει εκτός Γάζας.

Τη δεύτερη έξοδο εκτός συνόρων την έκανε τη Δευτέρα. Αυτή τη φορά επιστρέφοντας υπό διαφορετικές συνθήκες. Είχε υποκύψει στα τραύματά του στο αιγυπτιακό νοσοκομείο. Ο γιός του Χαμάντα στέκεται κάτω από την πύλη της μεθοριακής διάβασης, δίπλα του το κίτρινο ασθενοφόρο με τη σορό του πατέρα του. «Το θέλημά του ήταν να ταφεί στη Γάζα» λέει. «Επειδή εκεί γεννήθηκε, η οικογένειά του είναι εκεί και επειδή αγαπά τη χώρα του», συμπληρώνει. Μετά μπαίνει στο αυτοκίνητο και περνά στη Γάζα.

Η προεκλογική Αίγυπτος του Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι

Η Ράφα συμβολίζει τόσα πολλά αυτές τις εβδομάδες του πολέμου μεταξύ του Ισραήλκαι της ισλαμιστικής Χαμάς.Επικρατεί το αδιαχώρητο για τα φορτηγά με τις προμήθειες βοήθειας.Είναι τόπος ελπίδας για τους ταξιδιώτες και τους ομήρους. Μια είσοδος στην εμπόλεμη ζώνη ή έξοδος, ανάλογα σε ποια πλευρά βρίσκεται κανείς. Στις διάφορες φάσεις της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, η Ράφα αντανακλούσε την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε. Σε καλύτερες εποχές ήταν πέρασμα ανθρώπων και αγαθών από και προς τη Γάζα ενώ στις χειρότερες ήταν «σφραγισμένη». Από τότε που η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία το 2007 και το Ισραήλ σκλήρυνε τις συνθήκες αποκλεισμού της περιοχής, τα σύνορα είναι ανοιχτά τόσες φορές όσες και κλειστά. Μετά την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου τίποτα δεν κινούνταν επί εβδομάδες. Τώρα, κατά τη διάρκεια της κατάπαυσης του πυρός, 200 φορτηγά μπήκαν στη Γάζα μέσα σε μία ημέρα. Παράλληλα, η Διάσκεψη του ΟΗΕ για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD) κατέληξε στο συμπέρασμα ήδη πριν από την έναρξη του πολέμου, ότι ο αποκλεισμός έχει υπονομεύσει την οικονομία της Γάζας και είχε οδηγήσει το 80% του πληθυσμού να εξαρτάται από την ανθρωπιστική βοήθεια. Αυτός είναι ο λόγος που τα φορτηγά συνεχίζουν να μπαίνουν. Πριν από τις 7 Οκτωβρίου την ίδια διαδρομή έκαναν 500 φορτηγά την ημέρα.

Για την Αίγυπτοτα φορτηγά αποτελούν ένα είδος αδιάσειστης απόδειξης ότι στέκεται στο πλευρό των «αδελφών» Παλαιστινίων. Εκατοντάδες φορτηγά έχουν παραταχθεί κατά μήκος του αυτοκινητόδρομου προς τη Ράφα. “Κι αυτό δεν είναι τίποτα ακόμα”, λέει ο Αϊμάν Γουάλας, επικεφαλής του γραφείου Τύπου, το οποίο έχει προσκαλέσει δημοσιογράφους στα σύνορα. Όχι πολύ μακριά, φορτηγά αεροπλάνα από το Κατάρ και το Ιράκ προσγειώνονται στο Αλ-Αρίς. Οχήματα με ανυψωτικό μηχάνημα κατεβάζουν τις παλέτες με φάρμακα, ρύζι, στρώματα, είδη για τον χειμώνα.

“Αυτοί στη Γάζα περνάνε ό,τι περάσαμε κι εμείς, πόλεμο, φόβο”, λέει ένας ένστολος της ιρακινής πολεμικής αεροπορίας του οποίου το αεροπλάνο μόλις ξεφορτώνει βοήθεια. Μεγάλη βοήθεια προς τα μέσα, λίγοι Παλαιστίνιοι προς τα έξω… Αυτό που ο Γουάλας δεν λέει, είναι ότι η Αίγυπτος στέλνει μεγάλη ανθρωπιστική βοήθεια, αλλά δεν θέλει να επιτρέψει σε μεγάλο αριθμός Παλαιστινίων να βγει έξω μόνιμα. Σε αντίθεση με την Ιορδανία, τη Συρία και το Λίβανο δεν έχει δημιουργήσει καταυλισμούς για Παλαιστίνιους. Αυτό που έχει είναι μια τεράστια οικονομική κρίση, εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από τη Συρία και το Σουδάν και μια εκλογική αναμέτρηση σε λίγες ημέρες, αυτή του προέδρου της χώρας. Ο πρόεδρος Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι συνδέει την ανησυχία για ένα μεγάλο κύμα προσφύγων από τα 2,2 εκ. κατοίκους της Γάζας με μια προειδοποίηση ότι η χώρα του μπορεί να συρθεί στον πόλεμο και να μετατραπεί σε νέο μέτωπο. Ότι οι μάχες εναντίον του Ισραήλ θα μεταφερθούν στο Σινά, ότι η Αίγυπτος θα γίνει ορμητήριο για νέες επιθέσεις κατά του Ισραήλ και στη συνέχεια και η ίδια στόχος.

Φρέσκο ψάρι και ανταλλακτικά αυτοκινήτων

Όποιος Παλαιστίνιος θέλει παρόλα αυτά να βγει μέσω της Ράφα θα πρέπει να περιμένει πολύ ή να πληρώσει πολλά. Πριν από χρόνια υπήρχαν πληροφορίες από τη Γάζα για εκπροσώπους «ταξιδιωτικών γραφείων» και «μεσίτες» που φέρονται να συνεργάζονται με αιγυπτιακές αρχές και να βάζουν ταξιδιώτες σε λίστες VIP έναντι πολλών χρημάτων. Οι τιμές λέγεται ότι έχουν αυξηθεί ακόμη περισσότερο και φτάνουν ακόμη και τα 4.500 δολάρια ανά άτομο με ασφαλή έξοδο από τη Ράφα. Οκταμελής οικογένεια λέγεται ότι έπρεπε να πληρώσει 21.000 δολάρια, περίπου 15 φορές το μέσο ετήσιο εισόδημα ενός νοικοκυριού. Στη Ράφα ή μάλλον κάτω από τη Ράφα, οι άνθρωποι μετακινούνται μέσω ανεπίσημων διαύλων. Μετά το 2007, η Χαμάς άρχισε να σκάβει εκατοντάδες σήραγγες από τη Γάζα προς την Αίγυπτο για να παρακάμψει τον αποκλεισμό του Ισραήλ. Απορρυπαντικά, κινητά τηλέφωνα, φρέσκα ψάρια, ανταλλακτικά αυτοκινήτων, ένα λιοντάρι για τον ζωολογικό κήπο, σχεδόν τα πάντα μεταφέρθηκαν λαθραία κάτω από τη Ράφα, μια και δεν μπορούσαν να φτάσουν στη Γάζα μέσω της Ράφα.

Στο αποκορύφωμά της η επιχείρηση διάνοιξης σηράγγων λέγεται ότι δημιούργησε 15.000 άμεσες θέσεις εργασίας και παρείχε στη Χαμάς ετήσια έσοδα εκατομμυρίων. Ο Αλ Σίσιέβαλε τέλος σε αυτό επειδή τα όπλα από τη Γάζα λέγεται ότι έφταναν επίσης στους εξτρεμιστές στο βόρειο Σινά μέσω των σηράγγων, η Ράφα μετατράπηκε σε πρόβλημα ασφαλείας, καταστράφηκε και οι σήραγγες πλημμύρισαν με νερό.

2.000 οικογένειες αναγκάστηκαν να φύγουν και δημιουργήθηκαν στρατιωτικές ζώνες ασφαλείας. Σήμερα το ταξίδι προς τα σύνορα οδηγεί σε συνεχώς νέα σημεία ελέγχου. Μερικά χιλιόμετρα από τη Ράφα υπάρχουν στρατιώτες σε 50 τανκς. Τρώνε το δεκατιανό τους και περιμένουν γιατί τώρα υπάρχει κατάπαυση πυρός. Για τον Αμρ Μόχσεν, η καθημερινή ρουτίνα αρχίζει στις 5:00 π.μ. Αυτός και οι συνάδελφοί του στέκονται εδώ με τα κίτρινα ασθενοφόρα τους και περιμένουν να δουν αν μπορούν να παραλάβουν ξανά μερικούς τραυματίες. Ακριβώς όπως ένα κορίτσι που βρίσκεται τώρα στο νοσοκομείο του Αλ-Αρίς της Αιγύπτου. Λευκοί επίδεσμοι καλύπτουν το κεφάλι και το πάνω μέρος του σώματός της. Το βαριά τραυματισμένο πρόσωπό της κρέμεται χαλαρά. Μπροστά στο αναπηρικό καροτσάκι μια νοσοκόμα κουνάει ένα μπαλόνι για να της δώσει ζωή. Αλλά δεν υπάρχει κανένα σημάδι ζωής.

Πηγή: DW / Ειρήνη Αναστασοπούλου