Επιχείρηση «Ασπίδες»: Εγγυημένο κέρδος ή παράτολμη η συμμετοχή της Ελλάδας εναντίον των Χούθι;

Οι συνεχιζόμενες επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα έχουν “θορυβήσει” την Ευρώπη για τα καλά. Πολυάριθμες πυραυλικές επιθέσεις, χτυπήματα με μη επανδρωμένα μαχητικά αεροσκάφη (drones) και καθεστώς ομηριών σε εμπορικά πλοία δημιούργησαν ένα σκηνικό τρομοκρατίας που επηρέασε τη διεθνή αγορά.

Η Δύση δε θέλει να αφήσει αναπάντητο το ζήτημα. Ήδη οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και το Ηνωμένο Βασίλειο ξεκίνησαν με τις πρώτες στρατιωτικές επιχειρήσεις και έπεται συνέχεια.

Συνέχεια στο θέμα θέλει να δώσει και η Ευρωπαϊκή Ένωση με την επιχείρηση “Ασπίδες”. Το ποιες χώρες θα συμμετάσχουν αναμένεται να ανακοινωθεί στα μέσα Φεβρουαρίου (πιθανή ημερομηνία η 19η του μήνα) κατά τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε, όπου θα ξεκινήσουν και οι αποστολές προς την Ερυθρά Θάλασσα. Μέχρι στιγμής Γαλλία, Γερμανία, Δανία, Ιταλία, Ολλανδία, Ελλάδα και Κύπρος δηλώνουν πως θα συμμετάσχουν και περιμένουν τις απαντήσεις των υπολοίπων Ευρωπαίων εταίρων τους.

Σε πρωταγωνιστικό ρόλο η Ελλάδα

“Στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Άμυνας της ΕΕ, σήμερα στις Βρυξέλλες, κατά τη συζήτηση για την Ευρωπαϊκή Επιχείρηση “Ασπίδες” στην Ερυθρά Θάλασσα, ενημέρωσα τους ομολόγους μου ότι η Ελλάδα προσφέρει το Στρατηγείο της Λάρισας, ως Στρατηγείο για την Επιχείρηση, καθώς επίσης ότι έχει την ετοιμότητα να αναλάβει τη Διοίκηση της Επιχείρησης. Η προσφορά μας έγινε θετικά δεκτή”, ανακοίνωσε ο υπουργός Άμυνας, Νίκος Δένδιας.

Στο Άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Άμυνας της ΕΕ, σήμερα στις Βρυξέλλες, κατά τη συζήτηση για την Ευρωπαϊκή Επιχείρηση «ΑΣΠΙΔΕΣ» στην Ερυθρά Θάλασσα, ενημέρωσα τους ομολόγους μου ότι η Ελλάδα προσφέρει το Στρατηγείο της Λάρισας, ως Στρατηγείο για την Επιχείρηση, καθώς επίσης ότι έχει… pic.twitter.com/4dkFNupOtf

— Nikos Dendias (@NikosDendias) January 31, 2024

Όπως ανέφερε ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, η στρατιωτική επιχείρηση στην Ερυθρά Θάλασσα θα ονομάζεται “Ασπίδες”: “Έχουμε ένα όνομα, Ασπίδες, που σημαίνει προστάτης. Και αυτός είναι ο σκοπός, να προστατεύσουμε τα πλοία, να αναχαιτίσουμε επιθέσεις και εχθρικά πλοία, όχι να εμπλακούμε σε κάποιου είδους δράση κατά των Χούθι, αλλά μόνο να εμποδίσουμε τις επιθέσεις στα πλοία”, τόνισε και πρόσθεσε:

“Είναι σίγουρα μια σημαντική αποστολή. Ανησυχούμε όλοι για την κυκλοφορία στη Διώρυγα του Σουέζ και πολλές ευρωπαϊκές εταιρείες μας ζητούν να προχωρήσουμε επειδή το επιχειρηματικό τους μοντέλο υποφέρει πολύ λόγω της υψηλής αύξησης του κόστους που συνεπάγεται η ανάγκη να περάσουν από τη Νότια Αφρική για να φτάσουν στην Ευρώπη. Αυτό επηρεάζει κόστος και συνεπώς τις τιμές. Επηρεάζει τον πληθωρισμό. Για αυτό είναι φυσικό να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε αυτόν τον κίνδυνο”, κατέληξε ο Μπορέλ.

The European Red Sea mission will be called ASPIDES (Greek word for shields), possible launch on 17th February: EU foreign policy chief Josep Borrellhttps://t.co/ZGFoto9lRE

— e-Αmyna (@e_amyna) January 31, 2024

Η Ελλάδα έχει προτείνει το Στρατηγείο της Λάρισας (Στρατηγείο 1ης Στρατιάς/ EU-OHQ) ως το κέντρο της επιχείρησης, ενώ ταυτόχρονα αναμένεται επίσης να μεταφερθεί ελληνική φρεγάτα στην Ερυθρά Θάλασσα (η “Ύδρα” φαίνεται ως η επικρατέστερη), η οποία θα εκτελεί καθήκοντα και για την ευρωπαϊκή αποστολή και για την επιχείρηση «Prosperity Guardian», εκτελώντας έναν διττό ρόλο.

Η ευρωπαϊκή αυτή επιχείρηση θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη εκστρατεία που έχει οργανώσει ποτέ η Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεδομένου ότι πρόκειται για μια πολεμική αποστολή καθώς τα συμμαχικά πλοία θα κληθούν να αντιμετωπίσουν πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς και οπλισμένα drones ιρανικής κατασκευής, κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στο παρελθόν. Παρόλο που ο αμυντικός χαρακτήρας είναι αυτός ο οποίος θα χαρακτηρίζει την αποστολή και θα επικεντρώνεται στη συνοδεία των εμπορικών πλοίων, στην περίπτωση που ένας βαλλιστικός πύραυλος κατευθυνθεί προς ένα εμπορικό πλοίο ή προς κάποιο από τα πλοία της ναυτικής δύναμης της επιχείρησης, τότε αυτά θα μπορούν να αντεπιτεθούν ανά πάσα στιγμή.

Ακόμα δεν έχουν καθοριστεί οι αρμοδιότητες και τα άτομα τα οποία θα σχεδιάσουν και θα συντονίσουν το πλάνο της επιχείρησης αλλά είναι σίγουρο πως Έλληνες, Γάλλοι, Ιταλοί και ίσως Αμερικανοί υψηλόβαθμοι αξιωματικοί θα αποτελέσουν τον κύριο κορμό της ομάδας κρούσης.

Είναι λελογισμένο το ρίσκο που παίρνει η ελληνική πλευρά;

Πολλοί είναι ήδη αυτοί που διαφωνούν με την κίνηση της ελληνικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας της χώρας. Το ρίσκο φαίνεται πως ίσως είναι μεγαλύτερο από τα πιθανά οφέλη που θα μπορούσε να αποκτήσει η χώρα στην Ανατολική Μεσόγειο.

“Πολύ φοβάμαι ότι μπορεί να γίνουμε «μαγνήτης» αντιποίνων από τρομοκράτες αλλά και ταυτόχρονα η Ελλάδα να μπει σε ένα μπλοκ κρατών που όταν συμμετέχεις σε πολεμικές συρράξεις, μπορεί να μπεις στο «στόχαστρο» σε πολιτικό, οικονομικό, εμπορικό επίπεδο. Είναι ένα ρίσκο που παίρνει η χώρα“, αναφέρει αρχικά στην parallaxi ο Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης, καθηγητής στο Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών & Ανατολικών Σπουδών του ΠΑΜΑΚ.

“Το ερώτημα είναι: αφού οι Χούθι πολεμάνε στόχους που έχουν σχέση με ισραηλινά συμφέροντα, γιατί η Ελλάδα και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα προστατεύσουν τα συμφέροντα αυτά παραβιάζοντας έτσι Διεθνές Δίκαιο; Αυτό είναι ένα σημείο του παραλόγου. Γιατί τούτη τη στιγμή το Διεθνές Δίκαιο δεν είναι μαζί μας“.

Ποιοι νομιμοποιούνται να δράσουν αυτήν την στιγμή; Ο κ. Τσιτσελίκης απαντά: “Αρμοδιότητα για να ασκήσουν βία συλλογικά έχουν μόνο τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο Ασφαλείας. Δεν υπάρχει καμία νομιμοποίηση των ενεργειών που πάνε να γίνουν αυτήν την στιγμή από τις ευρωπαϊκές χώρες. Οι χώρες αυτές τώρα στην πραγματικότητα δεν προασπίζονται άμυνα για τα δικά τους συμφέροντα. Το ότι κάποια πλοία που δέχτηκαν επίθεση για παράδειγμα ήταν ελληνόκτητα δεν σημαίνει ότι είναι ελληνικών συμφερόντων από την στιγμή που μεταφέρουν κάτι που εμπλέκει το Ισραήλ. Πως γίνεται διάφορες χώρες να λένε ότι θα υπερασπιστούν στρατιωτικά κάτι το οποίο δεν είναι δικό τους;”

Μπορεί να αποκομίσει η χώρα και κάτι θετικό από αυτήν την επιχείρηση; “Προσπαθεί η Ελλάδα να πλασαριστεί μεν σε πιο δυνατή θέση στο ευρωπαϊκό και παγκόσμιο στερέωμα, αλλά τι νόημα έχει αυτό αν βγει σε λίγους μήνες ο Τραμπ και να υποχωρήσει η σημασία του ΝΑΤΟ. Αυτήν την στιγμή χώρα παρασύρεται σε κάτι το οποίο είναι και παράνομο και πολιτικά αμφίβολο“.

Πολύ λεπτές οι ισορροπίες και η ανησυχία των ειδικών για τη μελλοντική ασφάλεια της χώρας έκδηλη.