Γερμανία: Τη Δευτέρα η έξοδος Σολτς – Πρόωρες εκλογές και …Μερτς στις 26 Φεβρουαρίου

Λίγες άλλες χώρες μπορούν να χορογραφήσουν μια κυβερνητική κατάρρευση τόσο επίπονα αργή και προμελετημένη όσο η Γερμανία αυτή τη στιγμή.

Η ψήφος εμπιστοσύνης του καγκελάριου Όλαφ Σολτς στο γερμανικό κοινοβούλιο τη Δευτέρα, την οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα χάσει, είναι απλώς το τελευταίο βήμα σε μια διαδικασία που ξεκίνησε στις αρχές Νοεμβρίου και κορυφώνεται με πρόωρες εκλογές στις 23 Φεβρουαρίου.

Και παρόλο που η ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) είναι βέβαιο ότι θα προσπαθήσει να βάλει νερό στο κρασί της την ερχόμενη εβδομάδα, αυτό που θα συμβεί στη συνέχεια είναι σε μεγάλο βαθμό προβλέψιμο. Το Σύνταγμα, που σχεδιάστηκε για να αποτρέψει το είδος της αναταραχής που σημειώθηκε κατά τη διάρκεια της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης – η οποία συνέβαλε στην άνοδο των Ναζί – περιέχει μια σειρά διατάξεων που αποσκοπούν στο να καταστήσουν την αποσύνθεση μιας κυβέρνησης όσο το δυνατόν πιο σταθερή και ομαλή.

Ακολουθεί ο οδηγός του Politico για το τι πρέπει να περιμένετε.

Ποιο είναι το επόμενο βήμα; Όταν ο Σολτς βρεθεί ενώπιον της Bundestag τη Δευτέρα, η πλειοψηφία των 733 βουλευτών της χώρας αναμένεται να αποσύρει την εμπιστοσύνη της στον κεντροαριστερό πολιτικό.

Η απώλεια της ψήφου είναι ένα διαδικαστικό και απαραίτητο βήμα για να ανοίξει ο δρόμος για πρόωρες εκλογές, αφού ο πολυδιασπασμένος τρικομματικός συνασπισμός του Σολτς κατέρρευσε τον περασμένο μήνα.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης της Δευτέρας, ο Σολτς θα κάνει πρώτα μια 25λεπτη δήλωση, στην οποία αναμένεται να περιγράψει τους λόγους για τους οποίους ζήτησε ψήφο εμπιστοσύνης. Την ομιλία του θα ακολουθήσει κοινοβουλευτική συζήτηση διάρκειας περίπου δύο ωρών, μετά την οποία οι νομοθέτες θα προσέλθουν στις κάλπες για να αποσύρουν ή να επιβεβαιώσουν την εμπιστοσύνη τους στον καγκελάριο.

Είναι το αποτέλεσμα προκαθορισμένο; Αν και τίποτα δεν είναι αδύνατο, ο Σολτς είναι πολύ πιθανό να χάσει στην ψηφοφορία – κάτι στο οποίο ελπίζει και ο ίδιος.

Το μόνο κόμμα που μπορεί να κάνει κάτι απρόβλεπτο είναι το AfD, το οποίο είναι γνωστό για τις απροσδόκητες, τακτικές κινήσεις του σε προηγούμενες ψηφοφορίες. Ορισμένοι από τους νομοθέτες του έχουν ήδη δηλώσει ότι σχεδιάζουν να υποστηρίξουν τον Σολτς, επειδή φοβούνται ότι ο πιθανός επόμενος καγκελάριος, ο Φρίντριχ Μερτς από την κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU), θα μπορούσε να βυθίσει τη Γερμανία σε πόλεμο, υποστηρίζοντας περισσότερο την Ουκρανία έναντι της Ρωσίας από ό,τι ο Σολτς.

«Δεν θέλω σε καμία περίπτωση να δω τον κ. Μερτς σε θέση ευθύνης», δήλωσε ο Jürgen Pohl, ο πρώτος βουλευτής του AfD που ανακοίνωσε ότι θα ψηφίσει τον Σολτς, στο Berlin Playbook του POLITICO. Ωστόσο, μόνο μια μειοψηφία από τους 76 νομοθέτες του AfD αναμένεται να ακολουθήσει το παράδειγμά του.

Το AfD βρίσκεται επί του παρόντος στη δεύτερη θέση των δημοσκοπήσεων, γεγονός που πιθανότατα θα το καθιστούσε τη μεγαλύτερη δύναμη της αντιπολίτευσης μετά τις εκλογές – οπότε έχει συμφέρον να διαλύσει το κοινοβούλιο.

Σε κάθε περίπτωση, οι επικεφαλής των κοινοβουλευτικών ομάδων των Πρασίνων φαίνεται ότι θα εξουδετερώσουν πιθανές ακροδεξιές εκπλήξεις καλώντας τους βουλευτές τους να απέχουν από την ψηφοφορία. Αυτό σημαίνει ότι ακόμη και αν όλοι οι βουλευτές του AfD και η κοινοβουλευτική ομάδα του ίδιου του Σολτς υποστηρίξουν την καγκελάριο, η πλειοψηφία θα είναι ακόμη πολύ μακριά.

Τι θα συμβεί στη συνέχεια; Εάν ο Σολτς χάσει την ψηφοφορία, θα προτείνει το απόγευμα της Δευτέρας στον πρόεδρο της Γερμανίας Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ τη διάλυση της Μπούντεσταγκ, δήλωσε ο καγκελάριος στους δημοσιογράφους την Τετάρτη. «Εάν ο πρόεδρος ακολουθήσει την πρότασή μου, οι ψηφοφόροι θα μπορέσουν να εκλέξουν νέα Μπούντεσταγκ στις 23 Φεβρουαρίου. Αυτός είναι ο στόχος μου», δήλωσε.

Ο Σολτς και η κυβέρνηση μειοψηφίας του, στην οποία συμμετέχουν το δικό του κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και οι Πράσινοι, θα παραμείνουν εν τω μεταξύ στην εξουσία με πλήρη εξουσία. Καθώς όμως ο Σολτς δεν διαθέτει πλειοψηφία στο κοινοβούλιο -η οποία είναι απαραίτητη για την ψήφιση νόμων- και αναμένεται να καταψηφιστεί σύντομα, θεωρείται «κουτσή πάπια», στο εσωτερικό και στο εξωτερικό.

Πώς φτάσαμε ως εδώ; Στις αρχές Νοεμβρίου, λίγες ώρες αφότου έγινε σαφές ότι ο Ντόναλντ Τραμπ είχε κερδίσει τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Σολτς εμφανίστηκε μπροστά στις κάμερες για να ανακοινώσει ότι η ταλαιπωρημένη τριμερής συμμαχία του κατέρρεε με μάλλον δραματικό τρόπο για θέματα δαπανών.

Ο συνασπισμός του Σολτς – αποτελούμενος από το SPD και τους Πράσινους στην αριστερή πλευρά του πολιτικού φάσματος και το δημοσιονομικά συντηρητικό Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα στην κεντροδεξιά – δεν ήταν ποτέ ένα ταίρι φτιαγμένο στον παράδεισο. Τόσο το SPD όσο και οι Πράσινοι τάσσονται υπέρ ενός ισχυρού δικτύου κοινωνικής ασφάλειας και μεγάλων επενδύσεων για την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης και της μετάβασης στην πράσινη ενέργεια. Το FDP, από την άλλη πλευρά, πιστεύει σε περιορισμένες δαπάνες.

Πώς θα είναι η επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας; Το CDU του Μερτς και το αδελφό κόμμα της Βαυαρίας, η Χριστιανοκοινωνική Ένωση, προηγούνται στις δημοσκοπήσεις με μεγάλη διαφορά, με ποσοστό 32%. Το ποσοστό αυτό είναι διπλάσιο από αυτό που αναμένεται να λάβει το SPD του Σολτς, το οποίο βρίσκεται ακριβώς πίσω από το AfD στην τρίτη θέση.

Με τους συντηρητικούς να είναι έτοιμοι να κερδίσουν τις εκλογές του Φεβρουαρίου, το μεγάλο ερώτημα είναι ποιος θα γίνει ο μικρότερος εταίρος τους στον συνασπισμό και αν αυτό το κόμμα (πιθανότατα το SPD ή οι Πράσινοι) θα είναι αρκετά ισχυρό ώστε να καταστεί δυνατός ένας δικομματικός συνασπισμός. Λόγω της ανόδου του AfD και της δημιουργίας της νέας λαϊκιστικής-αριστερής Συμμαχίας Sahra Wagenknecht (BSW), οι τρικομματικοί συνασπισμοί -οι οποίοι είναι ασυνήθιστοι στη μεταπολεμική Γερμανία και τείνουν να είναι πιο ασταθείς- μπορεί να γίνουν η νέα κανονικότητα.

Οι Πράσινοι έχουν προσφιλή σχέση με το CDU του Μερτς τονίζοντας τις παρόμοιες θέσεις τους στην εξωτερική πολιτική. Και τα δύο κόμματα τείνουν να είναι πιο ευνοϊκά στην υποστήριξη της Ουκρανίας στον πόλεμό της με τη Ρωσία από ό,τι ο Σολτς, ο οποίος κάνει εκστρατεία με αυτό που αποκαλεί «συνετή» προσέγγιση.

Όμως, ενώ ο Μερτς δεν αποκλείει έναν συνασπισμό με τους Πράσινους, ο ηγέτης του βαυαρικού CSU Μάρκους Σέντερ – ο οποίος έχει κάνει το χτύπημα των Πρασίνων ένα από τα προσωπικά του σήματα κατατεθέντα – δήλωσε σε ένα podcast αυτή την εβδομάδα ότι θα έθετε βέτο σε μια τέτοια συμμαχία.

Εν τω μεταξύ, το FDP αγωνίζεται να μπει ακόμη και στην επόμενη Bundestag. Το κόμμα, το οποίο έχει περιέλθει σε κρίση μετά τις αποκαλύψεις ότι σχεδίαζε μεθοδικά να ανατινάξει τον συνασπισμό του Σολτς, συγκεντρώνει ποσοστό κάτω από το όριο του 5% που είναι απαραίτητο για να κερδίσει έδρες στο κοινοβούλιο.