H Eυρώπη της κρίσης καρποφόρο έδαφος για την γέννηση της ακροδεξιάς
Αν και διχασμένα, τα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης άρχισαν ανεπίσημα την προεκλογική τους εκστρατεία
«Στο Παλάθιο Βισταλέγρε, στη Μαδρίτη, οι κερκίδες ξεχείλισαν την Κυριακή από κόσμο», περιγράφει η Σαντρίν Μορέλ, ανταποκρίτρια της γαλλικής εφημερίδας Le Monde στην Ισπανία.
Σε αυτή την πρώην αρένα ταυρομαχίας, το πλήθος «ανέμιζε σημαίες και υποδεχόταν με χειροκροτήματα ηγέτες της ακροδεξιάς από την Ευρώπη και όχι μόνο, που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση του ισπανικού κόμματος Vox».
Αποδοκίμασαν εν χορώ την παγκοσμιοποίηση, τον «γουοκισμό», τον σοσιαλισμό, τον φεμινισμό, τη μετανάστευση, την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, την Ατζέντα 2030 του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη.
Ήταν σε αυτό το φόντο που η ακροδεξιά της Ευρώπης ξεκίνησε ανεπίσημα την προεκλογική της εκστρατεία, προσβλέποντας σε σαρωτική νίκη στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Εξ ου και στο συνέδριο Europa Viva 24, που οργάνωσε το Vox τρεις εβδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές, ήταν ευπρόσδεκτοι πάσης φύσεως και προέλευσης ακροδεξιοί και υπερεθνικιστές.
«Είμαστε το μέλλον της Ευρώπης», διακήρυξε μέσω βιντεοκλήσης η μεταφασίστρια πρωθυπουργός της Ιταλίας, Τζόρτιζα Μελόνι.
Σε μαγνητοσκοπημένες παρεμβάσεις, ο φιλορώσος πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, και ο αντι-ρώσος πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ματέους Μοραβιέτσκι, βρήκαν κοινή συνισταμένη στον ευρωσκεπτικισμό και στις αντιμεταναστευτικές κορώνες τους, καθώς εξυμνούσαν τις «χριστιανικές αξίες της Ευρώπης».
Σε «αναπροσανατολισμό της ΕΕ» κάλεσε η Μαρίν Λεπέν, επίδοξη επόμενη πρόεδρος της Γαλλίας.
Όμως το φανατισμένο πλήθος στις κερκίδες ανέδειξε ως «σούπερ σταρ» της απανταχού ακροδεξιάς τον πιο ακραίο εκφραστή της: τον πρόεδρο της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι.
Ο σοσιαλισμός «είναι μια ιδεολογία που είναι ενάντια στην ανθρώπινη φύση και οδηγεί αναγκαστικά στη σκλαβιά ή τον θάνατο», είπε καταχειροκροτούμενος.
Δεν ήταν ο μόνος εκτός Ευρώπης προσκεκλημένος.
Παρόντες ήταν επίσης ο Ισραηλινός υπουργός Υποθέσεων Διασποράς, Αμιχάι Σικλί, από το κόμμα Λικούντ του Μπενιαμίν Νετανιάχου, καθώς και εκπρόσωποι του Αμερικανού πρώην προέδρου και εκ νέου υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών, Ντόναλντ Τραμπ.
Του συνεδρίου είχε προηγηθεί ένα διήμερο συζητήσεων στρογγυλής τραπέζης στην ισπανική πρωτεύουσα για την ευρωσκεπτικιστική ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR): τρίτη μεγαλύτερη ευρωομάδα στο απερχόμενο ευρωκοινοβούλιο, στην οποία ανήκει το Vox.
Τα θέματα στην ατζέντα κυμάνθηκαν από τη «συντηρητική εναλλακτική στην παράνομη μετανάστευση» και «την εγκληματική αριστερά», μέχρι τον «ιουδαιο-χριστιανικό τουρισμό».
Δεδηλωμένος στόχος του «οικοδεσπότη» και αρχηγού της ισπανικής ακροδεξιάς του Vox, Σαντιάγο Αμπασκάλ, ήταν η προετοιμασία «μιας παγκόσμιας συμμαχίας πατριωτών», ενόψει των ευρωεκλογών.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι τα ακροδεξιά και υπερεθνικιστικά κόμματα θα μπορούσαν να καταλάβουν έως και το ένα τέταρτο των εδρών στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ωστόσο οι δύο ευρωομάδες τους είναι διχασμένες. Τόσο, ώστε «είναι δύσκολο να τις δούμε να συνεργάζονται», σχολιάζει ο ανταποκριτής του Guardian για θέματα Ευρώπης, Τζον Χένλι.
Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι θέσεις τους απέναντι στον πόλεμο στην Ουκρανία.
Η ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών, της οποίας προεδρεύει η Τζόρτζια Μελόνι, κλίνει προς το Κίεβο.
Η ομάδα Ταυτότητα και Δημοκρατία αντίθετα, στην οποία συμμετέχει το γερμανικό AfD και η Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν, έχει πιο φιλική στάση προς τη Ρωσία.
Στο συνέδριο στη Μαδρίτη ούτε η Μελόνι, ούτε η Λεπέν τάχθηκαν με σαφήνεια υπέρ της ενότητας της ακροδεξιάς στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Εάν συνέβαινε κάτι τέτοιο, πιθανόν θα γίνονταν η δεύτερη μεγαλύτερη ευρωομάδα στο νέο Ευρωκοινοβούλιο, μετά το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ).
Αλλά ο εφιάλτης της συστημικής «κανονικοποίησής» της παραμένει.
Δεν αφορά μόνο στις αυξανόμενες ανά την Ευρώπη συνεργασίες κομμάτων της κεντροδεξιάς και του ακροδεξιού-εθνικιστικού χώρου για τη συγκρότηση κυβερνήσεων συνασπισμού.
Προκειμένου να παραμείνει στο πόστο της, η εκ νέου υποψήφια πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δηλώνει πλέον ανοιχτή σε συνεργασία του ΕΛΚ με τους Συντηρητικούς και Μεταρρυθμιστές.
Σε αυτό το θολό πολιτικό φόντο της ΕΕ, ειδικά οι νέοι ψηφοφόροι δείχνουν μπερδεμένοι.
«Υπήρχε η ελπίδα ότι αυτοί θα έβαζαν φρένο στο λαϊκιστικό κύμα που κατακλύζει την Ευρώπη», γράφει το Foreign Policy.
Όμως πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις, αλλά και έρευνες καταδεικύνουν ότι όλο και περισσότεροι στρέφονται σε εθνικιστικά και ευρωσκεπτικιστικά κόμματα.
«Δεν είναι ναζιστές ή ξενοφοβικοί ρατσιστές», παρατηρεί το αμερικανικό περιοδικό.
«Μπορεί όμως να βάλουν το χεράκι τους σε ένα αποτέλεσμα που, το λιγότερο θα μετατοπίσει τις προτεραιότητες και τους τόνους της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς τα δεξιά».
Η πολιτική επιστήμονας Κάτριν ντε Φρις από την Ολλανδία -που μόλις απέκτησε την πιο ακροδεξιά κυβέρνηση στα χρονικά της- αποδίδει το φαινόμενο στο γεγονός ότι οι νέοι δεν βλέπουν πλέον τα ακροδεξιά κόμματα ως τόσο ακραία.
Αφενός επειδή αυτά «υπάρχουν εδώ και καιρό» στο πολιτικό προσκήνιο, εξηγεί.
Αφετέρου επειδή δείχνει να επικρατεί η άποψη «ότι τα κόμματα εξουσίας είχαν την ευκαιρία τους», σε μια Ευρώπη της κρίσης.
Στη Μαδρίτη, πάντως, ήταν εκατοντάδες αυτοί που διαδήλωσαν κατά του φασισμού και της ακροδεξιάς συμμάζωξης που οργάνωσε το Vox, το οποίο βρίσκεται σε αγαστή συνεργασία με το δεξιό Λαϊκό Κόμμα.
Λίγο έλειψε μάλιστα να φτάσει, πρώτη φορά από την εποχή της δικτατορίας Φράνκο, στην εξουσία.
«Εδώ (ο φασισμός) μεγαλώνει», είπε ένας διαδηλωτής.
«Είμαι εδώ γιατί έχουμε μια σύνοδο μίσους και πρέπει να πολεμήσουμε ενάντια στους φασίστες», δήλωσε ένας άλλος, που έφτασε στην ισπανική πρωτεύουσα από την Πολωνία.
«Ανησυχώ», ανέφερε, «γιατί ο Χίτλερ κέρδισε λόγω της δημοκρατίας».
«Νομίζω ότι ίσως βρεθούμε στην ίδια κατάσταση».
