Η Γαλλία σε πολιτική κρίση και στο κατώφλι του ΔΝΤ

Η Γαλλία βρίσκεται ένα βήμα πριν από νέα πολιτική θύελλα, καθώς η κυβέρνηση μειοψηφίας του Φρανσουά Μπαϊρού φαίνεται σχεδόν καταδικασμένη να πέσει στην επικείμενη ψήφο εμπιστοσύνης του επόμενου μήνα, με φόντο τις έντονες αντιδράσεις για τον αντιδημοφιλή προϋπολογισμό λιτότητας και το σχέδιο μείωσης του χρέους.

«Θα παλέψω σαν σκύλος», δήλωσε ο κεντρώος πρωθυπουργός στο L’Express την Τρίτη (26/08), μετά την αιφνιδιαστική απόφασή του να καλέσει τη Βουλή σε ψήφο εμπιστοσύνης.

Στα 74 του χρόνια, ο Φρανσουά Μπαϊρού –στενός πολιτικός σύμμαχος του Εμανουέλ Μακρόν– οδεύει σε μια σχεδόν βέβαιη ήττα, καθώς η αντιπολίτευση, από την άκρα δεξιά έως την άκρα αριστερά, δηλώνει αποφασισμένη να τον απομακρύνει από το αξίωμα λιγότερο από εννέα μήνες μετά την ανάληψη της πρωθυπουργίας.

Ο Μπορίς Βαγιό, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας των Σοσιαλιστών, δήλωσε στο BFM TV: «Χρειάζεται να αλλάξουμε πολιτική και γι’ αυτό πρέπει να αλλάξουμε πρωθυπουργό».

Στο βάθος ΔΝΤ

Η Γαλλία κινδυνεύει να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), προειδοποίησε χθες ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Ερίκ Λομπάρ, καθώς η κυβέρνηση βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης.

Ο Λομπάρ σχολίασε ότι το ενδεχόμενο να ζητηθεί παρέμβαση του ΔΝΤ «είναι ένας κίνδυνος που βρίσκεται μπροστά μας».

Σημειώνεται ότι η Γαλλία δεν έχει προσφύγει ποτέ στο ΔΝΤ, αλλά η κατάρρευση της κυβέρνησης θα τη φέρει σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, καθώς το χρέος αναμένεται να φτάσει σε ιστορικό ρεκόρ, στα 3,3 τρισ. ευρώ (£2,85 τρισ.).

Ο Λομπάρ δήλωσε: «Είναι ένας κίνδυνος που θα θέλαμε να αποφύγουμε και που πρέπει να αποφύγουμε, αλλά δεν μπορώ να σας πω ότι αυτός ο κίνδυνος δεν υπάρχει».

Κοινωνική οργή και οικονομικές αναταράξεις

Το ρίσκο του Μπαϊρού – το οποίο συνεπάγεται ότι ο Μακρόν συγκαλεί ειδική συνεδρίαση του κοινοβουλίου στις 8 Σεπτεμβρίου για την ψήφο εμπιστοσύνης – έχει προκαλέσει φόβους για νέα πολιτική κρίση μέσα σε διάστημα μικρότερο από έναν χρόνο, μετά την πτώση της προηγούμενης κυβέρνησης του Μισέλ Μπαρνιέ, που είχε ανατραπεί λόγω διαφωνιών για τον προϋπολογισμό ύστερα από μόλις τρεις μήνες.

Το χρηματιστήριο του Παρισιού κατέρρευσε, οι μετοχές των γαλλικών τραπεζών βυθίστηκαν και το κόστος δανεισμού της χώρας αυξήθηκε την Τρίτη, εν μέσω ανησυχιών των επενδυτών.

Μάλιστα, έχει δημιουργηθεί κίνημα διαμαρτυρίας ενάντια στις προτεινόμενες περικοπές του Μπαϊρού, που έχει συγκεντρώσει ισχυρή υποστήριξη στα κοινωνικά δίκτυα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, την ώρα που τα συνδικάτα προετοιμάζουν πιθανές απεργίες και διαδηλώσεις και αναμένεται να ξεκινήσουν στις 10 Σεπτεμβρίου, ανεξάρτητα από το αν ο Μπαϊρού αναγκαστεί να παραιτηθεί.

Αδιέξοδο για τον Μακρόν και το μέλλον της κυβέρνησης

Ο Μπαϊρού παραβρέθηκε την Τρίτη σε συνάντηση του συνδικάτου CFDT, όπου κάλεσε τα γαλλικά πολιτικά κόμματα να σκεφτούν προσεκτικά πριν από την ψηφοφορία, σημειώνοντας πως έχουν 13 ημέρες για να «πουν αν είναι με το μέρος του χάους ή της υπευθυνότητας».

«Υπάρχει ή δεν υπάρχει εθνική ανάγκη να εξισορροπήσουμε τους λογαριασμούς, να ξεφύγουμε από την υπερβολική χρέωση, επιλέγοντας να μειώσουμε τα ελλείμματά μας και να παράγουμε περισσότερα; Αυτό είναι το κεντρικό ερώτημα» ανέφερε χαρακτηριστικά.

Σε αυτό που θεωρήθηκε ως ύστατη έκκληση προς την αριστερά, είπε ότι ήταν διατεθειμένος να απαιτήσει μια «ειδική προσπάθεια» από τα άτομα μεγάλης περιουσίας, μετά την ευρεία κριτική που δέχτηκαν οι προτάσεις του για τον προϋπολογισμό, επειδή έπλητταν τους φτωχούς και τους συνταξιούχους, ενώ είχαν μικρότερη επίπτωση στους πολύ πλούσιους.

Αν ο Μπαϊρού τελικά χάσει τη θέση του, ο Μακρόν θα βρεθεί στη δίνη μιας εσωτερικής κρίσης σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη διεθνή συγκυρία, την ώρα που επιχειρεί να αναλάβει ρόλο τόσο στο ουκρανικό ζήτημα όσο και στην αναγνώριση παλαιστινιακού κράτους.

Σύμφωνα με το γαλλικό πολιτικό σύστημα, ο πρόεδρος –αρχηγός του κράτους με αρμοδιότητα στην εξωτερική πολιτική και την εθνική ασφάλεια– διορίζει άμεσα τον πρωθυπουργό, ο οποίος αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση των εσωτερικών υποθέσεων.

Ο Μακρόν θα μπορούσε να ορίσει γρήγορα νέο πρωθυπουργό, αλλά κι εκείνος θα κινδύνευε να βρεθεί αντιμέτωπος με μια νέα πρόταση δυσπιστίας για τον προϋπολογισμό.

Πηγή κοντά στη Μαρίν Λεπέν ανέφερε στο Reuters ότι δύσκολα θα γλίτωνε οποιοσδήποτε νέος πρωθυπουργός από μια τέτοια μοίρα. Το κόμμα της, μάλιστα, ζητά από τον Μακρόν να διαλύσει το κοινοβούλιο και να προκηρύξει πρόωρες εκλογές. Ο ίδιος είχε δηλώσει το καλοκαίρι ότι δεν το επιθυμεί, ωστόσο ο υπουργός Δικαιοσύνης Ζεράλ Νταρμανέν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο.

Από τις πρόωρες εκλογές του Ιουνίου, που δεν έδωσαν καθαρή πλειοψηφία, το κοινοβούλιο παραμένει τριχοτομημένο. Η αριστερή συμμαχία βγήκε πρώτη αλλά χωρίς αυτοδυναμία, το κεντρώο μπλοκ του Μακρόν υπέστη σοβαρές απώλειες αλλά διατηρεί παρουσία, ενώ η ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση ενισχύθηκε αλλά εμποδίστηκε από την εξουσία χάρη σε τακτικές συμμαχίες κεντρώων και αριστερών. Η επικεφαλής των Πρασίνων, Μαρί Τοντελιέ, δήλωσε ότι ο Μακρόν πρέπει τώρα να στραφεί στην αριστερά για τον επόμενο πρωθυπουργό.

Ο υπουργός Εσωτερικών Μπρουνό Ρεταγιό, επικεφαλής των δεξιών Ρεπουμπλικανών που μέχρι τώρα στήριζαν τον Μπαϊρού, προειδοποίησε ότι θα ήταν ανεύθυνο και «ενάντια στα συμφέροντα της Γαλλίας» να καταψηφιστεί η κυβέρνηση.

Στο επίκεντρο της κρίσης βρίσκεται το εξαιρετικά αντιδημοφιλές και ασαφές σχέδιο του Μπαϊρού για περικοπές ύψους 44 δισ. ευρώ, με στόχο τη μείωση του δημόσιου χρέους. Το πακέτο περιλαμβάνει την κατάργηση δύο αργιών, το πάγωμα κοινωνικών δαπανών και φορολογικών κλιμακίων, ενώ το ιατρικό προσωπικό κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για βαθιές περικοπές στο δημόσιο σύστημα υγείας.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι πολίτες, ανεξαρτήτως πολιτικής τοποθέτησης, θεωρούν τον προϋπολογισμό άδικο, αφήνοντας στο απυρόβλητο τους πιο εύπορους. Το φετινό καλοκαίρι, ο Μπαϊρού κατέγραψε το χαμηλότερο ποσοστό δημοφιλίας που έχει ποτέ πρωθυπουργός στη Γαλλία από την αρχή της Πέμπτης Δημοκρατίας το 1958, με μια μέτρηση να δείχνει ότι το 80% των πολιτών δεν τον εμπιστεύεται.