Μελέτη: Οι μεγάλες κρίσεις έχουν χωρίσει τους Ευρωπαίους ψηφοφόρους σε πέντε «φυλές»

Οι Ευρωπαίοι ψηφοφόροι δεν χωρίζονται πλέον σε αριστερά ή δεξιά, σε στρατόπεδα υπέρ ή κατά της ΕΕ, αλλά σε πέντε διαφορετικές «φυλές», των οποίων οι αντικρουόμενες ανησυχίες είναι πιθανό να κυριαρχήσουν στις είκοσι εκλογικές αναμετρήσεις που θα πραγματοποιηθούν σε όλη την ήπειρο φέτος.

Η έρευνα υποστηρίζει ότι οι ζωές των Ευρωπαίων έχουν επηρεαστεί από πέντε μεγάλες κρίσεις τα τελευταία χρόνια – την κλιματική, το μεταναστευτικό, την παγκόσμια οικονομική αναταραχή, τον πόλεμο στην Ουκρανία και την πανδημία του Covid-19. Οι συντάκτες της έκθεσης υποστηρίζουν ότι και οι πέντε αυτές κρίσεις «έγιναν αισθητές σε όλη την Ευρώπη, αν και με διαφορετική ένταση σε διαφορετικές γωνιές της ηπείρου- βιώθηκαν ως υπαρξιακή απειλή από πολλούς Ευρωπαίους- επηρέασαν δραματικά τις κυβερνητικές πολιτικές – και δεν έχουν σε καμία περίπτωση τελειώσει».

«Το 2019, η κύρια διαμάχη ήταν μεταξύ των λαϊκιστών που ήθελαν να γυρίσουν την πλάτη στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και των κυρίαρχων κομμάτων που ήθελαν να σώσουν το ευρωπαϊκό εγχείρημα από το Brexit και τον Τραμπ», δήλωσε ο Μαρκ Λέοναρντ, συν-συγγραφέας της μελέτης.

«Αυτή τη φορά, θα επικρατήσουν οι φόβοι για την άνοδο της θερμοκρασίας, τη μετανάστευση, τον πληθωρισμό και τις στρατιωτικές συγκρούσεις», δήλωσε ο Λέοναρντ, ο οποίος είναι διευθυντής της δεξαμενής μελετών του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR) με έδρα το Βερολίνο.

Ο Ιβάν Κράστεφ του Κέντρου Φιλελεύθερων Στρατηγικών στη Σόφια της Βουλγαρίας, δήλωσε ότι η μελέτη έδειξε ότι οι πολίτες «απομακρύνονται από τους ιδεολογικούς δεσμούς της δεξιάς και της αριστεράς» και επηρεάζονται περισσότερο από τις απόψεις τους για τις κρίσεις αυτές.

Τι δείχνει η έκθεση

Η έκθεση με τίτλο «Μια δική μας κρίση: Η πολιτική του τραύματος στην εκλογική χρονιά της Ευρώπης», υποδεικνύει ότι τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα ενδέχεται να δυσκολευτούν να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους σε θέματα όπως το μέλλον του ευρωπαϊκού εγχειρήματος και προτείνει να «εξετάσουν και να προτείνουν λύσεις» για τις πιο επείγουσες ανησυχίες των ψηφοφόρων. Συνολικά, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης, η κλιματική κρίση και η μετανάστευση θα επικρατήσουν στις προεκλογικές εκστρατείες που πρόκειται να διεξαχθούν σε όλη την Ευρώπη το 2024.

Οι ψηφοφόροι που θεωρούν το μεταναστευτικό ως τη μεγαλύτερη κρίση υποστηρίζουν ως επί το πλείστον δεξιά κόμματα, όπως τον Εθνικό Συναγερμό της Μαρί Λεπέν στη Γαλλία ή την «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Όσοι δίνουν προτεραιότητα στο κλίμα τείνουν να υποστηρίζουν πράσινα ή αριστερά κόμματα, όπως τους Σοσιαλιστές της Ισπανίας ή την Αριστερά της Πολωνίας.

Εκτός από τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο που θα διεξαχθούν τον Ιούνιο, οι ψηφοφόροι σε 15 ευρωπαϊκές χώρες -συμπεριλαμβανομένων της Πορτογαλίας, του Βελγίου, της Αυστρίας, της Κροατίας, της Λιθουανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου- θα κληθούν να ψηφίσουν στις εθνικές βουλευτικές και προεδρικές εκλογές.

Η έρευνα, η οποία πραγματοποιήθηκε σε εννέα κράτη-μέλη της Ε.Ε. που αντιπροσωπεύουν το 75% του πληθυσμού του μπλοκ, καθώς και στη Μεγάλη Βρετανία και την Ελβετία – έδειξε ότι 73,4 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ψηφοφόροι πιστεύουν ότι η κλιματική έκτακτη ανάγκη είναι η σημαντικότερη κρίση που επηρεάζει το μέλλον τους. Σχεδόν άλλοι τόσοι (72,8 εκατομμύρια) θεώρησαν ότι η πανδημία του Covid-19 – η οποία εξέθεσε την ευπάθεια των εθνικών συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης, με σημαντικές οικονομικές συνέπειες – ήταν η πιο σημαντική κρίση, 69,3 εκατομμύρια δήλωσαν ότι η παγκόσμια οικονομική αναταραχή ήταν η κύρια ανησυχία τους, 58,2 εκατομμύρια επέλεξαν το μεταναστευτικό, 49 εκατομμύρια την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και 46,4 εκατομμύρια δεν επέλεξαν καμία από τις πέντε.

Η μελέτη διαπίστωσε, ωστόσο, ότι αυτές οι «φυλές» των ψηφοφόρων δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένες ούτε γεωγραφικά, ούτε κατά ηλικία, ούτε με βάση το κριτήριο της εκπαίδευσης. Οι ψηφοφόροι στη Γερμανία, για παράδειγμα, θεώρησαν ότι το μεταναστευτικό ήταν η πιο μετασχηματιστική κρίση (31%), ενώ στη Γαλλία ήταν η κλιματική αλλαγή (27%). Στην Ιταλία και την Πορτογαλία, οι οποίες επλήγησαν σοβαρά από την χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και την επακόλουθη κρίση της ευρωζώνης, το 34% των ερωτηθέντων δήλωσαν ότι η παγκόσμια οικονομική αναταραχή και η αύξηση του κόστους ζωής ήταν οι πρωταρχικές ανησυχίες τους.

Οι φόβοι για τον πόλεμο στην Ουκρανία, εν τω μεταξύ, ήταν μεγαλύτεροι στις χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στη σύγκρουση: οι ερωτηθέντες στην Εσθονία (40%), την Πολωνία (31%) και τη Δανία (29%) δήλωσαν ότι ήταν η πιο σημαντική κρίση, έναντι 7% στη Γαλλία και την Ιταλία και 6% στην Ισπανία και τη Μεγάλη Βρετανία.

Όσον αφορά τις γενιές, η κλιματική κρίση βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας μεταξύ των νέων, με το 24% των 18 έως 29 ετών να τη θεωρεί το πιο σημαντικό ζήτημα για το μέλλον τους. Η εν λόγω ηλικιακή ομάδα θεώρησε το μεταναστευτικό ως τον λιγότερο ανησυχητικό παράγοντα (9%).

Από όλες τις ηλικιακές ομάδες, οι μεγαλύτεροι σε ηλικία ανησυχούσαν περισσότερο για το μεταναστευτικό, με το 13% των 50 έως 69 ετών και το 16% των ερωτηθέντων ηλικίας 70 ετών και άνω να την κατατάσσουν ως τη μεγαλύτερη ανησυχία τους. Μεταξύ των ψηφοφόρων με υψηλό μορφωτικό επίπεδο, η κλιματική κρίση ήταν η κύρια ανησυχία (22%).

Για τους υποστηρικτές των ακροδεξιών κομμάτων σε χώρες όπου δεν συμμετέχουν στην κυβέρνηση, το μεταναστευτικό ήταν το ζήτημα που άλλαξε περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο βλέπουν το μέλλον τους, όπως για παράδειγμα η Reconquête (76%) στη Γαλλία, το AfD στη Γερμανία (66%) και η Reform στη Μεγάλη Βρετανία (63%).

Ωστόσο, σε χώρες όπου η ακροδεξιά βρίσκεται στην κυβέρνηση, όπως στην Ιταλία, μόλις το 10% των ερωτηθέντων στην έρευνα ανέφερε το μεταναστευτικό ως τη μεγαλύτερη ανησυχία τους, συμπεριλαμβανομένου του 17% των ψηφοφόρων που συντάσσονται με το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας της πρωθυπουργού της Ιταλίας, Τζόρτζια Μελόνι.

Οι εκλογές του 2024 για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αφορούν περισσότερο «προβλέψεις και όχι σχέδια», δήλωσαν οι συντάκτες της μελέτης. «Κάθε μία από τις πέντε κρίσεις της Ευρώπης θα έχει πολλές ζωές, αλλά θα ζήσουν, θα πεθάνουν ή θα αναστηθούν στην κάλπη. Οι ευρωεκλογές δεν θα είναι μόνο ένας ανταγωνισμός μεταξύ αριστεράς και δεξιάς, ευρωσκεπτικιστών και φιλοευρωπαίων, αλλά και μια μάχη για την κυριαρχία μεταξύ των διαφορετικών φυλών της Ευρώπης των κρίσεων», καταλήγουν οι συντάκτες της έκθεσης.

ΠΗΓΗ: Guardian