Μια εβδομάδα που η Ευρώπη βγήκε στους δρόμους

Διαδηλώσεις και πορείες από άκρη σε άκρη της Ευρώπης σημειώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, με τους πολίτες να αντιδρούν με βασικό τους αίτημα, δικαιοσύνη, ελευθερία, δημοκρατία.

Δεν είναι η πρώτη φορά που τυχαίνουν πορείες σε διάφορα κράτη την ίδια χρονική περίοδο. Με τη σημερινή όμως δυναμική, που όλος ο κόσμος κινείται σχεδόν σε ρυθμούς αναθεωρητισμού, αμφισβητώντας την ισχύουσα κατάσταση και τις σχέσεις και την ευρεία δυσαρέσκεια των πολιτών προς τις κυβερνήσεις, η μαζικότητα των πορειών είναι τέτοια που είναι πραγματικά αξιοσημείωτη.

Πορείες στη Σερβία, στην Γερμανία, στην Βόρεια Μακεδονία, στην Σλοβακία και φυσικά στην Ελλάδα απασχόλησαν διεθνή και τα εκάστοτε εγχώρια ΜΜΕ (όχι πάντα με τη μεγαλύτερη δυνατή κάλυψη), με τον κόσμο να φωνάζει για δικαιοσύνη και για δημοκρατία.

Η μαζική δυσαρέσκεια των πολιτών σε διάφορα κράτη του Ευρωπαϊκού χώρου αποτυπώθηκε στους δρόμους. Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες έγιναν διαδηλώσεις για το έγκλημα των Τεμπών, αυξάνοντας έτσι την κινητοποίηση των πολιτών έναντι στον τρόπο που λειτουργεί η δικαιοσύνη στη χώρα τους.

«Δεν έχω οξυγόνο» φώναξαν οι Έλληνες

Την Κυριακή, 26/01, όλη η Ελλάδα βγήκε στους δρόμους. Ζητώντας δικαιοσύνη, ζητώντας οξυγόνο, ζητώντας απαντήσεις στην μεγαλύτερη εθνική τραγωδία των τελευταίων ετών. 57 άνθρωποι, κυρίως νέοι άνθρωποι, έχασαν τη ζωή τους σε ένα τρένο, με τους μισούς και παραπάνω να έχουν χάσει τη ζωή τους όχι από τη σύγκρουση αλλά από μια ανεξήγητη έκρηξη, σύμφωνα με έρευνες πραγματογνωμόνων. Σε όλες σχεδόν τις πόλεις της Ελλάδας, ο κόσμος βγήκε και διαμαρτυρήθηκε, άνθρωποι κάθε τάξης, ιδεολογίας, θέσης (με εξαιρέσεις, πάντα) έγιναν ένα και φώναξαν ένα ηχηρό μήνυμα: οι Έλληνες ζητούν απόδοση δικαιοσύνης και εξηγήσεις για τις τραγικές εικόνες της 28ης Φεβρουαρίου του 2023.

Οι διαδηλώσεις δεν περιορίστηκαν στον Ελλαδικό χώρο. Το «Δεν έχω οξυγόνο» είχε ηχηρή παρουσία σε Νυρεμβέργη, Βερολίνο, Μόναχο,  Άμστερνταμ, Λονδίνο, Τσάταμ, Κείμπριτζ, Βαλέτα, Βρυξέλλες, Βαρκελώνη, Ελσίνκι, Μάντσεστερ, Λευκωσία, Εδιμβούργο, Τορόντο, Αστόρια, Ρέτζιο Καλάμπρια, Μιλάνο, Μασσαλία, Παρίσι, Στρασβούργο,  Ζυρίχη, Λουξεμβούργο, Κοπεγχάγη, Όσλο, Γκέτεμποργκ και Δουβλίνο.

Τα «Τέμπη» της Σερβίας

«Ζητάμε δικαιοσύνη και ελευθερία σκέψης» φώναξαν οι Σέρβοι ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη διαφθορά που οδήγησε στο δυστύχημα στον σιδηροδρομικό σταθμό του Νόβι Σάντ την 1η Νοεμβρίου του 2024 αλλά και για τη συγκάλυψη που ακολούθησε.

Έπειτα από μήνες διαδηλώσεων και παρά την παραίτηση του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς, εκατοντάδες φοιτητές βγήκαν χθες και πάλι στους δρόμους ξεκινώντας μία -πρωτόγνωρη- μεγαλειώδη πορεία από το Βελιγράδι προς την πόλη Νόβι Σαντ, η οποία απέχει περίπου 80 χιλιόμετρα.

Κρατώντας πλακάτ και πανό και υπό το σύνθημα «Ένα βήμα πιο κοντά στη δικαιοσύνη», οι φοιτητές τιμούν με τον τρόπο τους τη μνήμη των 15 θυμάτων του δυστυχήματος, ενώ παράλληλα απαιτούν απονομή δικαιοσύνης και εξάλειψη της διαφθοράς.

Το «όχι» των Γερμανών στην AfD

Τρίτο συνεχόμενο Σαββατοκύριακο που οι Γερμανοί βγαίνουν στους δρόμους για να εναντιωθούν στο ακροδεξιό AfD ενόψει των εκλογών στη Γερμανία και με αφορμή τη δημοσκοπική άνοδο. Στόχος των διαδηλωτών είναι να περιορίσουν την υποστήριξη προς το AfD, το οποίο βρίσκεται στη δεύτερη θέση σε εθνικό επίπεδο και στην πρώτη θέση στα τρία ανατολικά γερμανικά κρατίδια που οδεύουν μετά το καλοκαίρι σε τοπικές εκλογές.

Γενικότερα, οι διαδηλωτές θέλουν να αφυπνίσουν την κοινωνία, ώστε να αναγνωρίσει τον κίνδυνο που αντιπροσωπεύει το AfD. Η μεγαλύτερη διαδήλωση έγινε στο Ντίσελντορφ, πρωτεύουσα της Βόρειας-Ρηνανίας Βεστφαλίας, πρώτο σε αριθμό κατοίκων γερμανικό κρατίδιο και η ανταπόκριση ξεπέρασε τις προσδοκίες.

Διαδηλώσεις έγιναν και σε πολλές άλλες πόλεις της Γερμανίας με τη συμμετοχή υψηλόβαθμων πολιτικών.

«Φτάνει πια με τον Φίτσο, είμαστε Ευρώπη» φωνάζει η Σλοβακία

Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα στην κεντρική πλατεία της Μπρατισλάβα, κρατώντας πλακάτ με συνθήματα κατά του Σλοβάκου πρωθυπουργού Ρόμπερτ Φίτσο και της στροφής του προς τη Ρωσία, καθώς η ένταση μεταξύ της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης διογκώνεται.

Οι οργανωτές υπολογίζουν ότι 60.000 άνθρωποι μετείχαν στη διαδήλωση στην Πλατεία Ελευθερίας, σχεδόν τετραπλάσιοι σε σύγκριση με τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που έγινε πριν από δύο εβδομάδες. Οι συγκεντρωμένοι φώναζαν «Φτάνει πια με τον Φίτσο» και «Είμαστε Ευρώπη». Κάποια στιγμή φώτισαν την πλατεία με τα κινητά τηλέφωνά τους, όταν σημειώθηκε ολιγόλεπτη διακοπή ρεύματος. Διαδηλώσεις οργανώθηκαν και σε άλλες 20 πόλεις της χώρας.

Το πολιτικό κλίμα οξύνθηκε την περασμένη εβδομάδα, αφού η κυβέρνηση του Φίτσο επιτέθηκε στην αντιπολίτευση, κατηγορώντας την ότι επιδιώκει να προκαλέσει χάος. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών απορρίπτουν τις κατηγορίες αυτές, λέγοντας ότι διατυπώνονται με στόχευση αποπροσανατολιστική.

«Τα χέρια σας είναι βαμμένα με αίμα» είπαν στην κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας

Χιλιάδες πολίτες διαδήλωσαν στο κέντρο των Σκοπίων μέρα – μεσημέρι, για το περιστατικό με μία νεαρή κοπέλα η οποία έχασε τη ζωή της, όταν την ώρα που περνούσε διάβαση πεζών παρασύρθηκε από αυτοκίνητο που οδηγούσε 20χρονος. Το δυστύχημα συνέβη αργά το βράδυ της περασμένης Τετάρτης σε κεντρική λεωφόρο των Σκοπίων.

Η 22χρονη Φροσίνα Κουλάκοβα που έχασε τη ζωή της ήταν φοιτήτρια στα Σκόπια. Ο λόγος που έβγαλε τον κόσμο στους δρόμους ήταν το γεγονός πως, σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Εισαγγελία των Σκοπίων, ο οδηγός που προκάλεσε το δυστύχημα δεν είχε δίπλωμα οδήγησης, βρισκόταν υπό την επίδραση αλκοόλ και είχε παραβιάσει ερυθρό σηματοδότη και μάλιστα ήταν γνωστός στις Αρχές, καθώς πέρυσι είχε συλληφθεί για κατοχή και διακίνηση ναρκωτικών, όμως μετά από προφυλάκιση τριών μηνών αφέθηκε προσωρινά ελεύθερος.

Οι διαδηλωτές, κυρίως φοιτητές, συγκεντρώθηκαν αρχικά στο σημείο του δυστυχήματος, όπου άναψαν κεριά και άφησαν λουλούδια και στη συνέχεια κινήθηκαν προς τη Βουλή και προς το Δικαστικό Μέγαρο των Σκοπίων και εξέφρασαν την αγανάκτησή τους για το γεγονός ότι επικίνδυνα άτομα εις βάρος των οποίων έχουν κινηθεί ποινικές διώξεις, όπως στην περίπτωση του 20χρονου οδηγού, παραμένουν ατιμώρητα και κυκλοφορούν ελεύθερα. Υποστήριξαν δε, ότι κάτι τέτοιο είναι αποτέλεσμα του διεφθαρμένου συστήματος και της διεφθαρμένης δικαιοσύνης της χώρας.

«Θέλουμε δικαιοσύνη, «δεν είναι δυστύχημα, είναι δολοφονία», «τα χέρια σας είναι βαμένα με αίμα» ήταν το κύριο σύνθημα που χαρακτήρισε τις διαδηλώσεις ενώ διαδηλώσεις έγιναν και στην πόλη Νεγκότινο.

Ευρήματα για το κράτος δικαίου στην ΕΕ

Όπως διαβάζουμε στην Έκθεση του 2024 για το κράτος δικαίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, περισσότεροι από 7 στους 10 πολίτες της ΕΕ συμφωνούν ότι η ΕΕ διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην προάσπιση του κράτους δικαίου στη χώρα τους, σύμφωνα με έρευνα του ειδικού Ευρωβαρόμετρου.  Ωστόσο, η διαφθορά φαίνεται πως εξακολουθεί να ανησυχεί σοβαρά τους πολίτες και τις επιχειρήσεις στην ΕΕ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ειδικού και Έκτακτου Ευρωβαρόμετρου του 2024 σχετικά με τη στάση των πολιτών και των επιχειρήσεων απέναντι στη διαφθορά στην ΕΕ.

Τα αποτελέσματα του Ειδικού Ευρωβαρόμετρου δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι εξακολουθούν να ανησυχούν για τις προσπάθειες των εθνικών κυβερνήσεων για την πάταξη της διαφθοράς:

• το 65 % όσων απάντησαν πιστεύει ότι οι περιπτώσεις διαφθοράς σε υψηλό επίπεδο δεν διώκονται επαρκώς και
• μόνο το 30 % πιστεύει ότι οι προσπάθειες της κυβέρνησης για την καταπολέμηση της διαφθοράς είναι αποτελεσματικές.
• Ομοίως, το 51 % των εταιρειών που έχουν την έδρα τους στην ΕΕ πιστεύουν ότι συλλαμβάνονται ή καταγγέλλονται στις αρχές τα άτομα ή οι επιχειρήσεις που εμπλέκονται σε πρακτικές διαφθοράς.
• Από τις εταιρείες αυτές, περίπου τα τρία τέταρτα (79 %) πιστεύουν ότι οι πολύ στενοί δεσμοί μεταξύ επιχειρήσεων και πολιτικής οδηγούν σε διαφθορά και ότι η ευνοιοκρατία και η διαφθορά υπονομεύουν τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό (74 %).
• Σε επίπεδο ΕΕ, κατά μέσο όρο το 68 % των πολιτών και το 64 % των εταιρειών με έδρα στην ΕΕ θεωρούν ότι η διαφθορά είναι ευρέως διαδεδομένη στα κράτη μέλη τους.