Ο Μακρόν στα όρια μετά την πτώση της κυβέρνησης Μπαϊρού

Έπειτα από τη χθεσινή πτώση και του τέταρτου Γάλλου πρωθυπουργού μέσα σε μόλις δύο χρόνια, η χώρα φαίνεται να βυθίζεται σε μια ολοένα και μεγαλύτερη οικονομική και πολιτική κρίση η οποία δε φαίνεται να τελειώνει σύντομα.

Χθες, ο Φρανσουά Μπαϊρού, ανατράπηκε με 364 βουλευτές να ψηφίζουν υπέρ της απομάκρυνσής του και μόνο 194 να τάσσονται υπέρ μετά από μόλις εννέα μήνες ως πρωθυπουργός, με αποτέλεσμα να καταρρεύσει η κυβέρνηση μειοψηφίας. Αν και το γραφείο του Μακρόν δήλωσε αμέσως ότι θα προβεί «τις επόμενες ημέρες» στον διορισμό του επόμενου πρωθυπουργού υπάρχουν σοβαρές αμφιβολίες ότι όποιος κι αν αναλάβει το τιμόνι της χώρας θα αποδειχθεί πιο επιτυχημένος από τον Μπαϊρού στην επιβολή περικοπών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ στον προϋπολογισμό που απαιτούνται για να σωθεί η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της ΕΕ από μια διογκούμενη κρίση χρέους.

Ο Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται τώρα ακριβώς στη γραμμή των πυρών της κοινής γνώμης, ενόψει των απειλών για εθνικό lockdown στις 10 Σεπτεμβρίου και των μεγάλων διαμαρτυριών που έχουν προγραμματιστεί από τα συνδικάτα στις 18 Σεπτεμβρίου. Η δημοτικότητά του έχει πέσει σε ιστορικό χαμηλό, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν ότι είναι πιο αντιδημοφιλής σήμερα από ό,τι στην κορύφωση των διαμαρτυριών των Κίτρινων Γιλέκων το 2018 και το 2019, μια από τις σοβαρότερες κρίσεις της θητείας του. Το μέγεθος της ήττας του Μπαϊρού στο κοινοβούλιο τη Δευτέρα και τα σημάδια που προκύπτουν από τους νομοθέτες υποδηλώνουν ήδη ότι οι προσπάθειές του είναι καταδικασμένες εξαρχής.

Ωστόσο, ο ίδιος ο Μακρόν παραμένει σίγουρος για την ικανότητά του να ξεφύγει και να βγει από το αδιέξοδο και εξακολουθεί να επιδιώκει μια συμφωνία με τη μετριοπαθή αριστερά, τους κεντρώους και το συντηρητικό κόμμα «οι Ρεπουμπλικανοί» για τον σχηματισμό μιας κυβέρνησης μειοψηφίας που θα μπορέσει επιτέλους να καταλήξει σε συμφωνία για τον προϋπολογισμό.

Ο Μακρόν προσπαθεί να κρατήσει το κέντρο

Κατά τη διάρκεια μιας ημέρας έντονου δράματος στο γαλλικό κοινοβούλιο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης στράφηκαν στον Μακρόν ως τον πρωταγωνιστή που ευθύνεται για το αδιέξοδο που έχει πλήξει τη Γαλλία.

«Υπάρχει μόνο ένα άτομο υπεύθυνο για την κρίση, για το φιάσκο και την αστάθεια, είναι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας», δήλωσε ο Μπορίς Βαλό, κοινοβουλευτικός ηγέτης του Σοσιαλιστικού Κόμματος.

Ο κομμουνιστής κοινοβουλευτικός ηγέτης Στεφάν Πε παρομοίασε την κρίση με τη «Διάσωση του Στρατιώτη Ράιαν», με τον Μπαϊρού να είναι «ο τέταρτος πρωθυπουργός που έπεσε για να σώσει τον Πρόεδρο Μακρόν».

Μετά την ψηφοφορία, πολλοί ζήτησαν την παραίτηση του Μακρόν. «Ο πρόεδρος δεν θέλει να αλλάξει τις πολιτικές του; Λοιπόν, θα πρέπει να αλλάξουμε πρόεδρο», δήλωσε η Ματίλντ Πανό, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του ακροαριστερού κόμματος «Ανυπότακτη Γαλλία».

Ο ίδιος ο Μακρόν αντιμετωπίζει μια έντονη πρόκληση στο να διατηρήσει την ενότητα του κέντρου, ενώ το ακροδεξιό κόμμα της Μαρίν Λεπέν Εθνική Συσπείρωση – το κόμμα που βρίσκεται στην κορυφή των δημοσκοπήσεων – και η άκρα αριστερά βρίσκονται σε μια αντι-κατεστημένη επιχείρηση, απειλώντας να ρίξουν οποιεσδήποτε μελλοντικές κυβερνήσεις που θα μειώσουν τις δημόσιες δαπάνες.

Όμως η εδραίωση της μεσαίας εστίας είναι δύσκολη, επειδή οι κεντροαριστεροί Σοσιαλιστές και οι κεντροδεξιοί  «Ρεπουμπλικανοί» διαφωνούν ριζικά ως προς τους στόχους της οικονομικής πολιτικής, παρά τους αυξανόμενους φόβους ότι η αδυναμία της Γαλλίας να τακτοποιήσει τα λογιστικά της βιβλία θα μπορούσε τελικά να ασκήσει πίεση στα οικονομικά της ΕΕ.

Όλα τα βλέμματα στραμμένα στους Σοσιαλιστές

Στην αποχαιρετιστήρια ομιλία του ενώπιον της Εθνοσυνέλευσης, ο Μπαϊρού προειδοποίησε κατά του εφησυχασμού σχετικά με το βάθος του οικονομικού χάους της Γαλλίας, λέγοντας ότι το έθνος υποφέρει από ένα «απειλητικό για τη ζωή» επίπεδο χρέους.

«Έχετε τη δύναμη να ανατρέψετε την κυβέρνηση» αλλά όχι «να σβήσετε την πραγματικότητα», είπε στους νομοθέτες.

Αλλά πολύ γρήγορα, οι ηγέτες της αντιπολίτευσης άρχισαν ήδη να εξετάζουν τα σενάρια μετά τον Μπαϊρού.

Διαισθανόμενος μια ευκαιρία για την αριστερά, ο σοσιαλιστής Βαλό κάλεσε τον φιλελεύθερο Μακρόν να «κάνει το καθήκον του» και να διορίσει έναν πρωθυπουργό από τις τάξεις τους. «Είμαστε έτοιμοι, ελάτε να μας πάρετε», είπε.

Προώθησε μια «άλλη πορεία» για τη Γαλλία που θα περιλαμβάνει αυτό που περιέγραψε ως μια πιο δίκαιη φορολογική πολιτική. Μέχρι το βράδυ της Δευτέρας, είχαν διατυπωθεί διάφορες υποθέσεις σχετικά με το Σοσιαλιστικό Κόμμα.

Το τεντωμένο σχοινί αριστερά-δεξιά

Θεωρητικά, μια κυβέρνηση που θα υποστηρίζεται τόσο από τους Σοσιαλιστές όσο και από τους Ρεπουμπλικάνους θα έχει ευρύτερη υποστήριξη στο κοινοβούλιο από την απερχόμενη κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μπαϊρού. Αλλά το ερώτημα είναι γιατί να συνεργαστούν οι Σοσιαλιστές και οι Ρεπουμπλικάνοι; Υπάρχει μια αχτίδα αισιοδοξίας να καταλάβουν ότι έχει νόημα να συμβιβαστούν τώρα για να διατηρήσουν τις κοινοβουλευτικές τους έδρες αντί να ωθήσουν τη Γαλλία σε περισσότερο χάος και να διακινδυνεύσουν να τις χάσουν σε πρόωρες εκλογές. Στην πραγματικότητα, όμως, ο κίνδυνος αποτυχίας είναι υψηλός.

Ο Λοράν Βοκιέ, κοινοβουλευτικός ηγέτης των Ρεπουμπλικανών, προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι το κόμμα του δεν θα υποστηρίξει μια σοσιαλιστική κυβέρνηση που είναι πολύ βαθιά εμπνευσμένη από άλλα πιο ριζοσπαστικά αριστερά κόμματα με τα οποία συμμετείχε στις περσινές εκλογές, ως μέρος μιας παναριστερής ομάδας που ονομάζεται Νέο Λαϊκό Μέτωπο.

«Δεν θα δεχόμασταν ποτέ την άδικη πολιτική πλατφόρμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου», είπε ο Βοκιέ. «Και αυτό προφανώς ισχύει για οποιαδήποτε σοσιαλιστική κυβέρνηση που φέρει τις ιδέες του Νέου Λαϊκού Μετώπου».

Η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν αμφισβήτησε επίσης την ικανότητα του Μακρόν να διατηρήσει την κεντρική εξουσία και να πείσει οποιαδήποτε συμμαχία αριστεράς-δεξιάς να συμφωνήσει σε έναν προϋπολογισμό. Η μόνη επιλογή, όπως την έβλεπε, ήταν να προκηρυχθούν εκλογές.

«Η διάλυση του κοινοβουλίου δεν θα είναι επιλογή, αλλά υποχρέωση», είπε.

Αλλά αυτές οι εκλογές πιθανότατα δεν θα έκαναν πολλά για να θεραπεύσουν τις διαιρέσεις που βρίσκονται στην καρδιά του εθνικού αδιεξόδου.