Η συζήτηση γύρω από τη συμμετοχή της Ελλάδας στο ταμείο PURL επανέρχεται δυναμικά τις τελευταίες ημέρες, με τις ΗΠΑ να εντείνουν τις παρεμβάσεις τους προς την Αθήνα ώστε να υπάρξει έμπρακτη συνεισφορά στο πρόγραμμα ενίσχυσης της Ουκρανίας μέσω αγοράς αμερικανικών οπλικών συστημάτων.
Λίγο πριν από τη χθεσινή σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, όπου μετείχε και ο Γιώργος Γεραπετρίτης, στελέχη της αμερικανικής πρεσβείας στην Αθήνα μετέφεραν νέο αίτημα από την Ουάσιγκτον, αναγνωρίζοντας παράλληλα τη στήριξη που έχει προσφέρει μέχρι τώρα η Ελλάδα, αλλά και τους δημοσιονομικούς περιορισμούς ενόψει της λήξης του οικονομικού έτους.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι Αμερικανοί ζήτησαν η Αθήνα να ανακοινώσει άμεσα τη συμμετοχή της στο PURL, ακόμη και από τον ίδιο τον υπουργό Εξωτερικών κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ, καθώς και να υπογράψει τη Γενική Συμφωνία Πλαισίου (GFA) που θα επιβεβαιώσει τη δέσμευση της χώρας.
Οι τελικές λεπτομέρειες, σύμφωνα με την «Καθημερινή», όπως το ακριβές ποσό της ελληνικής συμβολής, θα συζητηθούν σε επόμενο στάδιο. Η Ουάσιγκτον έχει επίσης επισημάνει ότι θα ήταν προτιμότερο η Ελλάδα να μην βρεθεί στη μειοψηφία των χωρών που δεν συνεισφέρουν στο ταμείο.
Στο περιθώριο της συνόδου, ο κ. Γεραπετρίτης είχε συνάντηση με τον υφυπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Κρίστοφερ Λαντάου, χωρίς ωστόσο να υπάρξει επίσημη ανακοίνωση παρά μόνο η επιβεβαίωση της πρόθεσης να προγραμματιστεί ο επόμενος Στρατηγικός Διάλογος Ελλάδας – ΗΠΑ. Ο διάλογος είχε ήδη μετατεθεί δύο φορές, από τον Οκτώβριο αρχικά για τον Δεκέμβριο, με τις νεότερες εκτιμήσεις να συγκλίνουν ότι θα πραγματοποιηθεί πλέον εντός του 2026.
Η χρηματοδότηση του PURL αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την αμερικανική διπλωματία, με την Ελλάδα να βρίσκεται στο πεδίο των συζητήσεων από τον περασμένο Αύγουστο, όταν ο επιτετραμμένος της αμερικανικής πρεσβείας, Τζος Χακ, επανέφερε το θέμα.
Ακολούθησε η νέα πρέσβειρα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, η οποία έθεσε το ζήτημα τόσο στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όσο και στους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας. Η πιο πρόσφατη παρέμβαση έγινε από κατώτερα στελέχη, γεγονός που επιβεβαιώνει την επίμονη διπλωματική πίεση.
Δεδομένης της σοβαρότητας του ζητήματος για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, τη διαχείριση έχει αναλάβει κεντρικά το Μέγαρο Μαξίμου. Η Αθήνα έχει ξεκαθαρίσει ότι οι δημοσιονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν ανατροπές στις ευαίσθητες ισορροπίες που έχουν διαμορφωθεί.
Οι πιέσεις πάντως αναμένεται να ενταθούν, καθώς η στρατιωτική υποστήριξη προς την Ουκρανία εμφανίζει σημάδια κόπωσης. Σύμφωνα με συμμάχους σε ΕΕ και ΗΠΑ, η παροχή οπλικών συστημάτων πρέπει να συνεχιστεί ανεξάρτητα από την πορεία των συνομιλιών για μια πιθανή ειρηνευτική διαδικασία.
Χθες, ο γγ. του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε ανακοίνωσε ότι το PURL έχει τη στήριξη των δύο τρίτων των κρατών-μελών και δεσμεύσεις ύψους 4 δισ. ευρώ – ποσό που θεωρείται εξαιρετικά χαμηλό σε σύγκριση με τα περίπου 300 δισ. δολάρια οπλικών συστημάτων που έχουν δοθεί στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου.
Τι έχει παραχωρήσει μέχρι σήμερα η Ελλάδα
Η Ελλάδα έχει συνεισφέρει στον ουκρανικό στρατό με σημαντικό υλικό από τα αποθέματα των Ενόπλων Δυνάμεων: εκατοντάδες χιλιάδες βλήματα πυροβολικού, αντιαεροπορικούς πυραύλους κοντά στο όριο λήξης (Crotale, Sea Sparrow), παλαιότερα κανόνια, ορισμένα αυτοκινούμενα πυροβόλα, κατασχεμένα καλάσνικοφ, αντιαρματικούς εκτοξευτές και πυρομαχικά.
Με την έναρξη των διαδικασιών για νέες διακρατικές συμφωνίες με το Ισραήλ και την προμήθεια νέων αντιαεροπορικών συστημάτων, ανοίγει ο δρόμος για πώληση – όπως έχει συμβεί και στο παρελθόν, κυρίως μέσω Τσεχίας – των συστημάτων μικρού βεληνεκούς OSA-AK, τα οποία είχαν αποκτηθεί από την Ανατολική Γερμανία και παραμένουν στο ελληνικό οπλοστάσιο.
