Πώς η ανισότητα των φύλων ξεκινά από την οικονομία – Συγκλονιστικά στοιχεία για τη βία κατά γυναικών σε Ελλάδα και Ευρώπη

Για χρόνια, η Ευρώπη αντιμετώπιζε την ανισότητα των φύλων και τη βία λόγω φύλου ως ηθικά προβλήματα που δεν άπτονται των βασικών προτεραιοτήτων της ΕΕ, όπως σημειώνει το Euractiv.

Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση γίνεται όλο και πιο δύσκολο να διατηρηθεί, καθώς η ευρωπαϊκή κοινωνία απαιτεί αλλαγή.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις ενέκρινε την ψήφο μέσω πληρεξουσίου για τις γυναίκες ευρωβουλευτές που βρίσκονται σε περίοδο τοκετού – μια απόφαση που ελήφθη μετά τη μείωση της εκπροσώπησης των γυναικών στο σώμα αυτό στο 38,5% των νεοεκλεγμένων ευρωβουλευτών, από 39,8%.

Πολλοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η ισότητα των φύλων δεν είναι πλέον απλώς θέμα αξιών, τονίζεται στην ανάλυση του Euractiv.

Η ανισότητα κοστίζει στην Ευρώπη εκατοντάδες δισεκατομμύρια ευρώ, λόγω της απώλειας παραγωγικότητας, φορολογικών εσόδων και μακροπρόθεσμης αναπτυξιακής δυναμικής, καθώς οι γυναίκες δεν είναι ασφαλείς, δεν εκπροσωπούνται επαρκώς και δεν αντιμετωπίζονται ως ισότιμοι οικονομικοί παράγοντες.

Η βία κατά των γυναικών στην Ευρώπη – Το «σκανδιναβικό παράδοξο»

Η έρευνα της ΕΕ για την έμφυλη βία το 2024, η πρώτη του είδους της μελέτη από την Eurostat, τον Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), δείχνει ότι μία στις τρεις γυναίκες έχει υποστεί σωματική βία, απειλές ή σεξουαλική βία από την ηλικία των 15 ετών.

Περίπου το 17% των γυναικών που συμμετείχαν στην έρευνα καταγγέλλουν σεξουαλική βία, το 32% έχουν υποστεί ψυχολογική βία από σύντροφο και το 13,6 % αναφέρουν ότι έχουν υποστεί παρενόχληση.

Οι χώροι εργασίας δεν είναι πιο ασφαλείς. Σύμφωνα με την έρευνα, το 30,8% των γυναικών δηλώνουν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας – ένα ποσοστό που φτάνει το συγκλονιστικό 41,6% μεταξύ των γυναικών ηλικίας 18-29 ετών.

Οι σκανδιναβικές χώρες καταγράφουν συστηματικά τα υψηλότερα ποσοστά έμφυλης βίας στην ΕΕ – πάνω από 55% στη Σουηδία και τη Φινλανδία – παρά τις πολιτικές που προωθούν την ισότητα των φύλων.

Ωστόσο, η διευθύντρια του EIGE, Καρλιέν Σέελε, υποστηρίζει ότι το λεγόμενο «σκανδιναβικό παράδοξο» είναι απλό: οι ισχυρότεροι θεσμοί και η μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σημαίνουν ότι περισσότερες γυναίκες καταγγέλλουν περιστατικά βίας, όχι ότι περισσότερες γυναίκες την υφίστανται.

Αυτό που πραγματικά αντιμετωπίζει η Ευρώπη, προειδοποιεί, είναι η «τύφλωση» ως προς τα δεδομένα.

Οι πρωτεύουσες της ΕΕ δεν παρακολουθούν με τον ίδιο τρόπο τις γυναικοκτονίες, την ηλεκτρονική κακοποίηση και τη βία μεταξύ συντρόφων. Χωρίς εναρμονισμένα δεδομένα, υποστηρίζει το EIGE, η Ένωση προσπαθεί να διαμορφώσει πολιτική χωρίς να έχει την πλήρη εικόνα.

• Δείτε σύγκριση των επιπέδων ισότητας των φύλων στην ΕΕ με το ποσοστό των γυναικών που αναφέρουν σωματική ή σεξουαλική βία, απειλές, κακοποίηση από σύντροφο, βία από μη σύντροφο και σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, ανά χώρα, ανάμεσά τους και την Ελλάδα:

Η ανισότητα των φύλων ξεκινά από την οικονομία

Ο οικονομικός αντίκτυπος αρχίζει νωρίς και επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Οι γυναίκες στην ΕΕ κερδίζουν 12% λιγότερα ανά ώρα από τους άνδρες. Ωστόσο, το μισθολογικό χάσμα μεταξύ των φύλων – το οποίο εξηγείται από τα ποσοστά απασχόλησης και την επικράτηση της μερικής απασχόλησης – αυξάνει το ποσοστό αυτό στο 36,7%.

Αυτές οι ανισότητες μεταφράζονται σε λιγότερες ώρες εργασίας, χαμηλότερα εισοδήματα κατά τη διάρκεια της ζωής, χαμηλότερες φορολογικές εισφορές και μειωμένες καταναλωτικές δαπάνες.

Κατά την ηλικία συνταξιοδότησης, οι συντάξεις των γυναικών είναι κατά 28,3% χαμηλότερες από αυτές των ανδρών.

Η βία επιδεινώνει την οικονομική κρίση. Το EIGE εκτιμά ότι η έμφυλη βία κοστίζει στην ΕΕ 366 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, με τη βία κατά των γυναικών να αντιπροσωπεύει μόνη της 289 δισεκατομμύρια ευρώ ή το 79 % του συνολικού ποσού.

• Εκτίμηση του κόστους της έμφυλης βίας για τα κράτη μέλη της ΕΕ το 2019, υπολογισμένη σε ευρώ χωρίς προσαρμογές της αγοραστικής δύναμης. Στην Ελλάδα φτάνει τα 8,8 δισεκατομμύρια.

Ο κρυφός λογαριασμός της Ευρώπης

Οι περισσότερες απώλειες προέρχονται από τη μείωση της παραγωγικότητας: χαμένες εργάσιμες ημέρες, μειωμένο ωράριο, μακροχρόνιο τραύμα και πρόωρη αποχώρηση των γυναικών από την αγορά εργασίας.

Για πολλές γυναίκες, η σχέση μεταξύ βίας και φτώχειας είναι άμεση. Όσες διαθέτουν λιγότερους πόρους έχουν λιγότερες δυνατότητες να εγκαταλείψουν τους βίαιους συντρόφους τους, ενώ όσες το κάνουν συχνά καταλήγουν σε επισφαλείς εργασίες ή σε μακροχρόνια οικονομική αστάθεια.

Σε αυτό προστίθεται το χρόνιο έλλειμμα φροντίδας στην Ευρώπη. Οι γυναίκες εκτελούν περισσότερες από 20 ώρες μη αμειβόμενης εργασίας φροντίδας την εβδομάδα σε σχέση με τους άνδρες και είναι τρεις φορές πιο πιθανό να εργάζονται με μερική απασχόληση (29% έναντι 8%), γεγονός που αποτελεί ένα ακόμη πλήγμα για την παραγωγικότητα της Ευρώπης.

Το EIGE εκτιμά ότι η βελτίωση της ισότητας των φύλων θα μπορούσε να αυξήσει το κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της ΕΕ κατά 6,1 έως 9,6 % έως το 2050, ή κατά 1,95 έως 3,15 τρισεκατομμύρια ευρώ, προσθέτοντας ουσιαστικά μια οικονομία μεγαλύτερη από την Ισπανία στην Ένωση.

Για την οδηγία της ΕΕ

Το Euractiv σημειώνει ότι, παρά τις αντιξοότητες, το 2024 οι Βρυξέλλες εξέδωσαν την πρώτη τους οδηγία για τη βία κατά των γυναικών, η οποία ποινικοποιεί τους αναγκαστικούς γάμους, τον ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων (FGM) και ορισμένες μορφές βίας στον κυβερνοχώρο.

Η οδηγία, η οποία δίνει μεγαλύτερη έμφαση στην εναρμόνιση με τις κατευθυντήριες γραμμές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), δεν αναφέρεται σε θέματα όπως η άμβλωση, η πορνεία ή ο βιασμός, λόγω διαφωνιών μεταξύ των κρατών μελών.

Παρά τις αδυναμίες της, η Σέελε χαρακτήρισε την οδηγία «αριστούργημα», δεδομένων των πολιτικών περιορισμών.

Σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, το συμπέρασμα είναι σαφές: η βία, η οικονομική ανισότητα και η έλλειψη γυναικών σε θέσεις εξουσίας δεν είναι ξεχωριστά προβλήματα.

Αποτελούν έναν φαύλο κύκλο. Μέχρι οι Βρυξέλλες να αντιμετωπίσουν την ισότητα των φύλων ως σοβαρό ζήτημα οικονομικής πολιτικής – και όχι με ήπια πολιτική ρητορική – η ΕΕ θα συνεχίσει να χάνει δισεκατομμύρια και οι γυναίκες θα συνεχίσουν να πληρώνουν το τελικό τίμημα, καταλήγει το Euractiv.

Πηγη – in.gr / Επιμέλεια: Νεκτάριος Δαργάκης