Πρόοδος αλλά χωρίς λύση στο εδαφικό στη συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι
Στο 90% η ειρηνευτική συμφωνία και στο 95% οι εγγυήσεις ασφαλείας για το Κίεβο - Παραμένει αγκάθι το Ντονμπάς
Σε θετικό κλίμα, αλλά χωρίς να κλείσει οριστικά το πιο δύσκολο κεφάλαιο, ολοκληρώθηκαν οι συνομιλίες του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Ουκρανό ομόλογό του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Μαρ-α-Λάγκο της Φλόριντα.
Οι δύο ηγέτες έκαναν λόγο για «μεγάλη» και «ουσιαστική» πρόοδο προς μια συμφωνία που θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο για τον τερματισμό του πολέμου, ωστόσο ο Τραμπ παραδέχθηκε ότι το ζήτημα της εδαφικής διευθέτησης παραμένει «άλυτο», περιγράφοντάς το ως ένα από τα «ένα ή δύο πολύ ακανθώδη ζητήματα» που εξακολουθούν να μπλοκάρουν την τελική κατάληξη.
Το «90%» του ειρηνευτικού σχεδίου και το «95%» των εγγυήσεων
Στις δηλώσεις τους μετά τη συνάντηση, ο Ζελένσκι υποστήριξε ότι έχει επιτευχθεί συμφωνία στο 90% ενός 20σέλιδου πλαισίου ειρήνης που συζητείται ανάμεσα στις αντιπροσωπείες. Από την πλευρά του, ο Τραμπ ανέφερε ότι οι εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία βρίσκονται «κοντά στο 95%», χωρίς ωστόσο να δεσμευτεί ρητά για το είδος της υποστήριξης που θα συνοδεύει τις εγγυήσεις αυτές, όπως για παράδειγμα λογιστική/υλικοτεχνική συνδρομή ή ανάπτυξη στρατευμάτων για την αποτροπή μελλοντικών επιθέσεων.
Ο Ζελένσκι, σε μεταγενέστερη ανάρτησή του στο Telegram, τόνισε ότι η συζήτηση ήταν «ουσιαστική σε όλα τα ζητήματα» και ότι το Κίεβο «εκτιμά ιδιαίτερα την πρόοδο» που σημείωσαν οι ουκρανικές και αμερικανικές ομάδες τις τελευταίες εβδομάδες, προαναγγέλλοντας ότι οι τεχνικές ομάδες των δύο χωρών θα συνεχίσουν εντατικά τη δουλειά.
Το εδαφικό αγκάθι: Ντονμπάς και αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη
Το κρισιμότερο σημείο τριβής παραμένει η τύχη των εδαφών στην ανατολική Ουκρανία και ειδικά το Ντονμπάς. Ο Τραμπ δήλωσε ότι η πρόταση να μετατραπεί η περιοχή σε αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη δεν έχει ακόμη συμφωνηθεί και χαρακτήρισε το θέμα «πολύ δύσκολο», υπογραμμίζοντας πάντως ότι «θα λυθεί».
Μετά τη συνάντηση, ο Αμερικανός πρόεδρος επέμεινε δημόσια ότι «κάποια από αυτή τη γη έχει καταληφθεί», ενώ πρόσθεσε πως «κάποια ίσως είναι προς διεκδίκηση», αφήνοντας να εννοηθεί ότι η εικόνα στο έδαφος μπορεί να επηρεαστεί και από την εξέλιξη των επιχειρήσεων τους επόμενους μήνες.
Στο υπόβαθρο των διαπραγματεύσεων βρίσκεται η πραγματικότητα ότι η Ρωσία ελέγχει σήμερα περίπου το 20% της ουκρανικής επικράτειας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα δεδομένα που τέθηκαν στο πλαίσιο του ρεπορτάζ, η Μόσχα ελέγχει περίπου το 75% της περιφέρειας Ντονέτσκ και σχεδόν το 99% της γειτονικής Λουχάνσκ – οι δύο περιοχές που συγκροτούν συλλογικά το Ντονμπάς.
Οι αντικρουόμενες θέσεις: ρωσική απαίτηση – ουκρανική «κόκκινη γραμμή»
Η ρωσική πλευρά, όπως αποτυπώνεται στο διαπραγματευτικό σκηνικό, επιδιώκει η Ουκρανία να αποσυρθεί και από το μικρό τμήμα του Ντονμπάς που εξακολουθεί να ελέγχει, προκειμένου να κλείσει το ζήτημα με όρους πλήρους ρωσικής κυριαρχίας στην περιοχή.
Το Κίεβο, αντιθέτως, προβάλλει μια διαφορετική προσέγγιση: έχει τεθεί ως ιδέα η περιοχή να μπορούσε να λειτουργήσει ως ελεύθερη οικονομική ζώνη, με ουκρανικές δυνάμεις να έχουν ρόλο επιτήρησης/αστυνόμευσης. Η ουκρανική θέση, όπως υπογραμμίζεται, δεν ευθυγραμμίζεται με την απαίτηση της Μόσχας και το ζήτημα παραμένει ο πυρήνας της διαφωνίας που ο Τραμπ χαρακτήρισε «πολύ ακανθώδη».
Στο ίδιο πλαίσιο, αναφέρεται ότι ο Τραμπ έχει κατά καιρούς μεταβάλει τη δημόσια στάση του για τα «χαμένα» εδάφη της Ουκρανίας, καθώς σε προηγούμενο χρόνο είχε αφήσει να εννοηθεί ότι το Κίεβο θα μπορούσε να τα ανακτήσει, πριν αναδιπλωθεί αργότερα σε πιο επιφυλακτική θέση.
Επόμενα βήματα: τεχνικές συναντήσεις, πιθανός Ιανουάριος στον Λευκό Οίκο και «τριμερής» ιδέα
Ο Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι την επόμενη εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί νέος γύρος συνομιλιών μεταξύ αμερικανικών και ουκρανικών ομάδων, με στόχο να «κλειδώσουν» τα ανοιχτά ζητήματα και να χαραχθεί διαδρομή προς μια συνολική συμφωνία. Παράλληλα, άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο οι επαφές να μεταφερθούν στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ενδεχομένως με συμμετοχή και Ευρωπαίων ηγετών, εφόσον οι αντιπροσωπείες πλησιάσουν στο τελικό κείμενο.
Από την πλευρά του, ο Τραμπ ανέφερε ότι θα μπορούσε να υπάρξει, «την κατάλληλη στιγμή», ακόμη και τριμερής διαδικασία ΗΠΑ–Ρωσίας–Ουκρανίας, ως πλαίσιο που θα διευκόλυνε τις τελικές αποφάσεις. Την ίδια ώρα, έστειλε και προειδοποιητικό μήνυμα: αν οι συνομιλίες «κολλήσουν» ή εξελιχθούν «πολύ άσχημα», τότε ο πόλεμος μπορεί να συνεχιστεί, χωρίς εγγύηση ότι η διπλωματία θα αποδώσει άμεσα.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ / protothema.gr
