Τουρκία-δημοτικές εκλογές: Πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε

Εξήντα ένα εκατομμύρια τούρκοι ψηφοφόροι καλούνται την Κυριακή στις κάλπες για να εκλέξουν τους δημάρχους τους, μια ψηφοφορία για την οποία ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ανακοίνωσε ότι θα είναι η τελευταία που οργανώνεται υπό την εξουσία του.

Ακολουθούν πέντε πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε για τις εκλογές αυτές.

– Πολλαπλή εκλογική αναμέτρηση –

Οι κάτοικοι των μεγάλων πόλεων της χώρας θα εκλέξουν τον δήμαρχό τους, αλλά επίσης τους δημοτικούς συμβούλους τους, τους δημάρχους των διαμερισμάτων τους και τον μουχτάρ τους, ένα είδος επικεφαλής συνοικίας.

Στην Κωνσταντινούπολη, όπου οι ψηφοφόροι θα έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε 49 υποψηφίους για τη θέση του δημάρχου, το ψηφοδέλτιο έχει πλάτος 97 εκατοστά, σύμφωνα με την εκλογική επιτροπή.

– Κωνσταντινούπολη, το περιζήτητο «τρόπαιο» –

Δεκάξι εκατομμύρια κάτοικοι, 30% του ΑΕΠ και εφαλτήριο προς την εξουσία: η Κωνσταντινούπολη, η οποία πέρασε το 2019 στα χέρια της αντιπολίτευσης με μια σκληρή εκλογική αναμέτρηση σε δύο πράξεις, είναι «το μεγαλύτερο τρόπαιο της τουρκικής πολιτικής», συνοψίζει ο Μπερκ Εσέν, πολιτειολόγος στο πανεπιστήμιο Σαμπαντζί της Κωνσταντινούπολης.

Η κύρια πόλη της Τουρκίας, η οποία έχασε το 1923 τη θέση της πρωτεύουσας προς όφελος της Άγκυρας, είναι μια τεράστια πολιτική βιτρίνα, της οποίας ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δήμαρχος Κωνσταντινούπολης στα χρόνια του 1990, επωφελήθηκε για να σφυρηλατήσει ένα εθνικό πολιτικό πεπρωμένο.

Απέναντι στον απερχόμενο δήμαρχο Εκρέμ Ιμάμογλου, το ισλαμοσυντηρητικό κυβερνών κόμμα AKP κατεβάζει έναν λίγο μόνο χαρισματικό πρώην υπουργό, τον Μουράτ Κουρούμ, ενδεχόμενη ήττα του οποίου δεν θα αμαύρωνε την εικόνα του αρχηγού του κράτους.

– Ψηφοφορία με κινδύνους για τον Ερντογάν; –

Σύμφωνα με τις έρευνες της κοινής γνώμης, η Κωνσταντινούπολη και η Άγκυρα αναμένεται να παραμείνουν στα χέρια του σοσιαλδημοκρατικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), του κύριου σχηματισμού της αντιπολίτευσης που είχε κερδίσει τις δύο πόλεις πριν από πέντε χρόνια.

Η Σμύρνη, τρίτη πόλη της χώρας και προπύργιο του CHP, φαίνεται να παραμένει εκτός της εμβέλειας του AKP.

Το κυβερνών κόμμα μπορεί εξάλλου να οπισθοχωρήσει σε μεγάλες πόλεις της Ανατολίας προς όφελος ενός υπερσυντηρητικού σχηματισμού (Γενιντέν Ρεφάχ), προβλέπουν αναλυτές, οι οποίοι επισήμαναν μικρότερη προσέλευση στις συγκεντρώσεις που πραγματοποιήθηκαν παρουσία του αρχηγού του κράτους – πιθανόν εξαιτίας της νηστείας του Ραμαζανιού.

Εντούτοις, αν και υπολειπόταν στις δημοσκοπήσεις πριν από τις προεδρικές εκλογές του Μαΐου 2023, ο Ερντογάν είχε επανεκλεγεί με 52,2% των ψήφων.

– Οι «τελευταίες εκλογές» για τον Ερντογάν; –

Στην εξουσία από το 2003, πρώτα ως πρωθυπουργός και μετά ως πρόεδρος από το 2014, ο Ερντογάν ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου ότι αυτές οι δημοτικές θα είναι οι «τελευταίες εκλογές» που οργανώνονται υπό την εξουσία του, καθώς το σημερινό σύνταγμα δεν του επιτρέπει να διεκδικήσει νέα θητεία, εκτός αν γίνουν πρόωρες εκλογές.

Παρατηρητές διατυπώνουν εικασίες σχετικά μ’ αυτές τις δηλώσεις του προέδρου, ο οποίος γιόρτασε τα 70 χρόνια του στα τέλη Φεβρουαρίου: ειλικρινής αποχαιρετισμός ή ελιγμός με στόχο να πεισθούν οι Τούρκοι να δώσουν για τελευταία φορά λευκή επιταγή στο κόμμα του;

– Η κουρδική ψήφος –

Οι ψήφοι των Κούρδων, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα πέμπτο των 85 εκατομμυρίων κατοίκων της Τουρκίας, σύμφωνα με εκτιμήσεις, είναι φέτος ακόμα πιο περιζήτητες.

Στη νοτιοανατολική Τουρκία όπου οι Κούρδοι είναι η πλειοψηφία, το φιλοκουρδικό Κόμμα της Ισότητας των Λαών και της Δημοκρατίας (DEM, πρώην HDP), τρίτη δύναμη στο κοινοβούλιο, αναμένεται να κερδίσει πολυάριθμες πόλεις, παρά την αναμενόμενη διείσδυση του Χουντά Παρ, ενός κουρδικού κόμματος της άκρας δεξιάς.

Αλλού στη χώρα, σημαντικό τμήμα των κούρδων ψηφοφόρων μπορεί να υπερψηφίσει το CHP για να δημιουργήσει ένα φράγμα στο AKP, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις.

Εξάλλου η ανάκληση πολυάριθμων φιλοκούρδων δημάρχων, οι οποίοι είχαν εκλεγεί το 2019 και αντικαταστάθηκαν από διορισμένους από την εξουσία διοικητές, υπάρχει κίνδυνος να αποτρέψει τους ψηφοφόρους να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία, επισημαίνουν παρατηρητές.