Έρχεται ένας δύσκολος Σεπτέμβρης για τις τσέπες μας

Διανύουμε την τελευταία εβδομάδα του καλοκαιριού τη στιγμή που η έξαρση των κρουσμάτων πανελλαδικά κάνει τους ειδικούς να  μιλούν για ένα  δεύτερο κύμα της covid-19 που είναι ήδη εδώ και η επιβολή νέων αυστηρότερων μέτρων είναι πλέον ορατή.

Όλα πλέον συνηγορούν στο ότι ένας δύσκολος Σεπτέμβριος είναι προ το πυλών και σε επίπεδο οικονομίας αρκετοί κάνουν λόγο για έναν χειμώνα ενδεχομένως χειρότερο και από την περίοδο του lockdown.

Απώλεια εσόδων 14 δισ. ευρώ από τον τουρισμό

Οι οικονομικές συνέπειες της πανδημίας θα γίνουν περισσότερο ορατές το επόμενο διάστημα καθώς τα έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού  μειώθηκαν τουλάχιστον κατά 14 δισ. ευρώ, μόνο από τον τουρισμό, τη στιγμή που 700.000 εργαζόμενοι που απασχολούνται άμεσα και έμμεσα στον τομέα αυτό βρίσκονται στην «γκρίζα ζώνη». Τα τουριστικά έσοδα που αποτελούν αναγκαίο καύσιμο για τη λειτουργία της ελληνικής οικονομίας έχουν φέτος περιορισθεί στο ελάχιστο και επιστροφή σε μια νέα κανονικότητα δεν αναμένεται πριν την άνοιξη  του 2021. Θα κινηθούν  στα επίπεδα των 3-3,5 δισ. ευρώ ενώ η αρχική εκτίμηση έκανε λόγο για έσοδα από το εξωτερικό 4-5 δισ. ευρώ. Δηλαδή απώλεια εσόδων  μεγαλύτερη των 14 δισ. ευρώ σε σχέση με τα έσοδα που έφερε ο τουρισμός στην ελληνική οικονομία την περσινή χρονιά και σε αυτό το ποσό δεν προσμετράται η συμβολή της κρουαζιέρας.

Κίνδυνος μαζικών λουκέτων στα καταστήματα εστίασης 

Ο φόβος για το νέο κύμα έξαρσης των κρουσμάτων και επιβολής ακόμη πιο αυστηρών μέτρων, για τον περιορισμό της μετάδοσης της νόσου, είναι υπαρκτός. Όπως υπαρκτός είναι, για τους εκπροσώπους του κλάδου της μαζικής εστίασης, ο κίνδυνος κάποια καταστήματα να μην καταφέρουν να αντέξουν και να κατεβάσουν ρολά.

Σύμφωνα με εκπροσώπους από την Ελληνική Ένωση Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ), 1 στα 4 καταστήματα εστίασης δεν λειτούργησαν εφέτος, ενώ η κατακόρυφη πτώση της ζήτησης έχει δημιουργήσει ήδη ζητήματα επιβίωσης για αρκετά καταστήματα. Και δεν είναι μόνο αυτό. Την ίδια στιγμή, από την 1η Σεπτεμβρίου, αν δεν αλλάξει κάτι, οι μισθώσεις επιστρέφουν στην προ covid εποχή. Στις 31 Αυγούστου εκπνέει η δυνατότητα που δόθηκε, μέσω υπουργικής απόφασης, στις πληττόμενες επιχειρήσεις να πετύχουν μείωση του ενοικίου τους κατά 40%.

Απώλειες και στο κλάδο των σούπερ μάρκετ 

Ακόμη και ο κλάδος των σούπερ μάρκετ, από τους μεγάλους κερδισμένους της φετινής χρονιάς, που “μάζεψε” ό,τι “ορφανό” τζίρο υπήρχε στην αγορά λόγω του lockdown έχει αρχίσει να εμφανίζει σημάδια κόπωσης, ήδη από τις αρχές του καλοκαιριού. Αν και στο σύνολο της χρονιάς ο τζίρος των αλυσίδων σούπερ μάρκετ αναμένεται να καταγράψει, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει lockdown, ανάπτυξη 8% σε σχέση με το 2019, όπως εκτιμούν εταιρείες μέτρησης της κατανάλωσης, αυτό επιβεβαιώνει ότι από τον Σεπτέμβριο και μετά η αγορά θα εμφανίσει ισχυρές απώλειες εξανεμίζοντας σημαντικό μέρος των κερδών των πρώτων πέντε μηνών του έτους.

Τι προβλέπουν για τους τελευταίες μήνες του έτους; Πολλές και διαφορετικές ταχύτητες, ανάλογα με τη γεωγραφική περιοχή, τις γειτονιές, τη δύναμη της αλυσίδας, το επίπεδο των προσφορών και φυσικά την αγοραστική δύναμη. Σε αυτή την εξίσωση πρέπει να προσμετρηθεί το λειτουργικό κόστος, το οποίο έχει αυξηθεί σημαντικά από τον Φεβρουάριο και μετά αλλά και το “βάρος” των ηλεκτρονικών καταστημάτων που φέρνουν μεν τζίρο και πελάτες, αλλά δεν αφήνουν κέρδος. Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο στην Ελλάδα, όπου η συγκεκριμένη αγορά βρίσκεται σε νηπιακή φάση. Η Βρετανική Ocado, ένα από τα μεγαλύτερα online σούπερ μάρκετ της Γηραιάς Αλβιώνος, που τζιράρει 1,756 δισ. λίρες, εμφάνισε πέρυσι ζημιές προ φόρων 214,5 εκατ. λιρών.

Σε μνημονιακούς ρυθμούς κινείται η εκπτωτική αγορά

Για τις φετινές θερινές εκπτώσεις, που ολοκληρώνονται στις 31 Αυγούστου, τα μηνύματα είναι δυσοίωνα. Το 65% των εμπορικών καταστημάτων στην Αττική δηλώνει πως έχει πληγεί από τη κρίση της πανδημίας και εκτιμά τις απώλειες τζίρου στο -54%. Ο τζίρος των φετινών θερινών εκπτώσεων θα διαμορφωθεί σε επίπεδα μνημονιακής περιόδου και πολύ χαμηλότερα από τα 6 δισ. ευρώ.

Η εκτίμηση αυτή βασίζεται στην πορεία που καταγράφει ο κύκλος εργασιών στο εμπόριο σε ετήσια βάση με μείωση τζίρου από τα 40,1 δισ. ευρώ πέρυσι στα 31,3 δισ. ευρώ φέτος. Σε γενικές γραμμές το κλίμα στον εμπορικό κόσμο είναι απαισιόδοξο με αμυδρές ελπίδες και με έντονο προβληματισμό. Ο στόχος για φέτος επαναπροσδιορίζεται στο να περιοριστεί το σοκ της μείωσης του τζίρου στο -12% και των απωλειών κερδών στο -39%.

Συντριβή στο λιανικό εμπόριο 

Με βάση έρευνα της ΕΣΕΕ, μέχρι το τέλος Ιουλίου, σχεδόν επτά στις δέκα επιχειρήσεις (68%) κατέγραψαν πτώση των πωλήσεων και μόλις το 8% αύξηση. Οι μικρότερες επιχειρήσεις φαίνεται να επλήγησαν σε ισχυρότερο βαθμό. Σχεδόν οκτώ στις δέκα επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών κάτω των 45.000 ευρώ εμφάνισαν πτώση πωλήσεων σε σχέση με το αντίστοιχο δεκαπενθήμερο του 2019, έναντι σχεδόν έξι στις δέκα με τζίρο άνω των 45.000 ευρώ.

Τα σενάρια του ΙΟΒΕ για το επίπεδο της ύφεσης

Για το σύνολο του έτους, με βάση το “αισιόδοξο” σενάριο του ΙΟΒΕ, που “βλέπει” ύφεση 7,5% τη φετινή χρονιά ο αρνητικός πληθωρισμός θα κινηθεί στο 1,5%-2%, η κατανάλωση θα υποχωρήσει κατά 7%, και η ανεργία θα κινηθεί στο 19,3%.

Σύμφωνα με το δυσμενές σενάριο, το οποίο συμπεριλαμβάνει και το ενδεχόμενο να υπάρξει δεύτερο κύμα της υγειονομικής κρίσης, η ύφεση θα αγγίξει το 10,5% με την ονομαστική να κινείται στα επίπεδα του 13%-14%. Η ιδιωτική κατανάλωση θα υποχωρήσει κατά 11% και η ανεργία θα ανέλθει στο 20,5%.

Δυσοίωνες οι προβλέψεις για τη βιομηχανία

Δυσοίωνες όμως είναι οι προβλέψεις και για τη βιομηχανία, ως επακόλουθο της πτώσης της εσωτερικής κατανάλωσης αλλά και για τις εξαγωγικές επιχειρήσεις που έχουν προχωρήσει σε αναθεώρηση επί τα χείρω των εκτιμήσεών τους για τη φετινή χρονιά. Από έρευνα της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, προκύπτει πως οι Έλληνες εξαγωγείς αναμένουν οριακή αύξηση 2% της αξίας των ελληνικών εξαγωγών τη φετινή χρονιά σε σχέση με το 2019, από 9% που ήταν η αρχική εκτίμηση τους.

Ζημιά 50 εκατ. από την ακύρωση της ΔΕΘ

Την ίδια στιγμή σημαντική αναμένεται ότι θα είναι η ζημιά για τη Θεσσαλονίκη από την ακύρωση διεξαγωγής της ΔΕΘ που επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στο διάστημα 5-13 Σεπτεμβρίου, με τιμώμενη χώρα τη Γερμανία. To ΒΕΘ κάνει λόγο για ισχυρό πλήγμα στην οικονομία της Θεσσαλονίκης αλλά και της Βόρειας Ελλάδας ενώ ο Δήμαρχος της πόλης,  Κωνσταντίνος Ζέρβας, αποτιμά τη ζημιά στα 50 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα περυσινά στατιστικά στοιχεία, το 38% των εμπορικών επιχειρήσεων της πόλης κατέγραψαν αύξηση τζίρου κατά τη διάρκεια διεξαγωγής της έκθεσης, τα πολύτιμα αυτά έσοδα θα λείψουν φέτος από τις επιχειρήσεις που δίνουν αγώνα επιβίωσης.

Λόγω του σοβαρούς πλήγματος που δέχεται η Θεσσαλονίκη, ο πρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Θεσσαλονίκης, Αναστάσιος Καπνοπώλης, ζητά “να σχεδιαστούν άμεσα από την κυβέρνηση ενεργές πολιτικές στήριξης του επιχειρείν της Θεσσαλονίκης και της Κεντρικής Μακεδονίας.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο της HELEXPO-ΔΕΘ Α.Ε., Τάσο Τζήκα,  ο εκθεσιακός φορέας αναζητά πλέον εναλλακτικούς τρόπους για να καλυφθεί έστω ένα μέρος των απωλειών τόσο για την πόλη όσο και για την ίδια την εταιρεία, για την οποία η γενική έκθεση του Σεπτεμβρίου αντιπροσωπεύει περίπου το 1/3 του τζίρου της, ήτοι 3,5-4 εκατ. ευρώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι σε παγκόσμιο επίπεδο φέτος έχουν ακυρωθεί περισσότερες από 10.000 διοργανώσεις με εκτιμώμενες απώλειες για τις σχετιζόμενες με τον εκθεσιακό κλάδο επιχειρήσεις της τάξης των 80 δισ. ευρώ. Μόνον στην Ευρώπη εκτιμάται ότι έχουν χαθεί 29 δισ. ευρώ και 250.000 θέσεις εργασίας

Οι ανελαστικές υποχρεώσεις των νοικοκυριών

Το τέλος των διακοπών, για όσους κατάφεραν να φύγουν φέτος έστω και για λίγες μέρες, και η επιστροφή στην καθημερινότητα φέρνει στο προσκήνιο τις  ανελαστικές υποχρεώσεις των νοικοκυριών, όπως τις φορολογικές, που γίνονται “απαιτητές” από το φθινόπωρο. Προβληματισμό και ανησυχία προκαλεί και η επιδείνωση των εκτιμήσεων των καταναλωτών για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών τους.

Σχετικά με τις εκτιμήσεις για την τρέχουσα οικονομική κατάσταση του νοικοκυριού, το ποσοστό των καταναλωτών που δηλώνει ότι “μόλις τα βγάζει πέρα” παρέμεινε αμετάβλητο, στο 66%, ενώ αυξήθηκε στο 10% (από 8%) το ποσοστό όσων αναφέρουν ότι αντλούν από τις αποταμιεύσεις τους. Οι καταναλωτές που δηλώνουν ότι αποταμιεύουν λίγο ή πολύ, αποτελούν και πάλι το 18%-19% του συνόλου, ενώ όσοι δηλώνουν ότι “έχουν χρεωθεί” παραμένουν στο 6%.

Πηγή: capital.gr, topontiki,gr