Έρευνα Ινστιτούτου ΕΝΑ: Πολιτική εμπιστοσύνη και δημοκρατία – Τα συμπεράσματα

Το ΕΝΑ διεξήγαγε, σε συνεργασία με την εταιρεία ερευνών Prorata, πολιτική έρευνα, η οποία παρουσιάστηκε στο θεματικό τραπέζι που διοργάνωσε το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών με θέμα «Δημοκρατία, θεσμοί & πολιτική εμπιστοσύνη: Διαγενεακές τάσεις στην Ελλάδα», στις 26 Απριλίου 2023.

Η συλλογή των δεδομένων έλαβε χώρα κατά το διάστημα 12-18 Απριλίου 2023.

Βασικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι παρά τα προβλήματα στη λειτουργία της δημοκρατίας στην Ελλάδα, αλλά και την ταύτιση της πολιτικής με τη διαφθορά, οι πολίτες δηλώνουν ενδιαφέρον για την πολιτική, δείχνοντας πρόθυμοι να συμμετάσχουν στα κοινά ή σε δραστηριότητες που αφορούν την πολιτική με διάφορες μορφές.

Αυξημένο ενδιαφέρον για την πολιτική εκφράζει το 88% («πολύ» και «αρκετά») έναντι 11% του οποίο το ενδιαφέρον κυμαίνεται από «λίγο» έως «καθόλου».

Ωστόσο το 66% των ερωτηθέντων δηλώνει «καθόλου» ή «λίγο» ικανοποιημένο από τον τρόπο λειτουργίας της δημοκρατίας στην Ελλάδα, έναντι 33% που τοποθετείται στο «αρκετά» και «πολύ». Για την ΕΕ, τα αντίστοιχα ποσοστά διαμορφώνονται σε 60% («λίγο» και «καθόλου») και 38% («πολύ» και «αρκετά»).

Στο ερώτημα για το «πού πιστεύετε ότι λειτουργεί καλύτερα η δημοκρατία», το 43% των ερωτηθέντων επιλέγει την Ευρωπαϊκή Ένωση, έναντι του 19% που επιλέγει «σε εθνικό επίπεδο», ενώ το 35% εκτιμά ότι δεν λειτουργεί σε κανένα από τα δύο.

Ακόμη, θα πρέπει να σημειωθεί, ότι σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 68% των ερωτηθέντων δηλώνει «καθόλου» ή «λίγο» ικανοποιημένο από την οικονομική του κατάσταση έναντι του 28% που δηλώνει «αρκετά» και μόλις του 3% που δηλώνει «πολύ», ποσοστά που πιθανώς επηρεάζουν σε σημαντικό βαθμό τις θέσεις και στάσεις των πολιτών απέναντι στο πολιτικό σύστημα και στους θεσμούς.

Ως προς τις έννοιες με τις οποίες οι ερωτηθέντες ταυτίζουν την πολιτική, η «διαφθορά» κυριαρχεί με 36%, με τη «διαχείριση» να ακολουθεί με 14% και το «κατεστημένο» με 11%. Η «δημοκρατία» έπεται με 10%, ενώ έννοιες όπως «αλλαγή» και «ελπίδα» συγκεντρώνουν 2% και 1% αντίστοιχα.

Στο πλαίσιο αυτό, στο ερώτημα «αν ήταν στο χέρι σας να αλλάξει μόνο ένα στην πολιτική», το 59% επιθυμεί «περισσότερη διαφάνεια στους πολιτικούς θεσμούς», ενώ το 36% «δημιουργία νέων αμεσοδημοκρατικών θεσμών».

Ως προς τη συμμετοχή σε δράσεις και μορφές κινητοποιήσεων, οι ερωτηθέντες εμφανίζονται πιο πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε μία δράση που σχετίζεται με τη γειτονιά/την περιοχή στην οποία ζουν (71%) ή με τη συμμετοχή σε ψηφιακή διαμαρτυρία μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα (54%)σε σχέση με ενδεχόμενη συμμετοχή σε κάποια διαδήλωση (40%).

Στην ερώτηση «είστε μέλος πολιτικού κόμματος» το 15% απαντά καταφατικά και το 30% δηλώνει πρόθεση να γίνει κάποια στιγμή, έναντι του 53% που αποκλείει σχετικό ενδεχόμενο.

Η πλειοψηφία (68%) των ερωτηθέντων, πάντως, δεν θεωρεί σύνθετη και μπερδεμένη διαδικασία την πολιτική, με συντριπτική πλειοψηφία να εκτιμά ότι μπορεί με την κοινωνική της δράση «να αλλάξει έστω και λίγο τα πράγματα στη χώρα» (77%) όπως και ότι «η πολιτική μπορεί να βελτιώσει τις ζωές των ανθρώπων» (76%).

Ως προς την εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς, προηγούνται Στρατός (6/10), Πανεπιστήμιο (5,8/10) και ΕΣΥ (5,7/10) και ακολουθούν Ανεξάρτητες Αρχές (4,3%), Αστυνομία (4,2%), ΕΕ (4,2%) και Επιχειρήσεις (4,1%) ενώ Δικαιοσύνη και Κυβέρνηση βρίσκονται ακόμη πιο χαμηλά, με 3,7/10 και 3,4/10 αντίστοιχα.

Ως προς τις έννοιες που θεωρούν οι ερωτηθέντες πιο σημαντικές στην πολιτική, προηγούνται με διαφορά Κοινωνικό Κράτος και Κράτος Δικαίου, με την Εθνική Ανεξαρτησία και την Ασφάλεια να ακολουθούν.

* Όλη η έρευνα σε διαφάνειες:

https://www.enainstitute.org/wp-content/uploads/2023/05/ENA_ereuna.pdf

* Το βίντεο του θεματικού τραπεζιού του ΕΝΑ: