Χίος: Η μαστίχα μετρά τις πληγές της – Κάηκαν ολοσχερώς 12.000 μαστιχόδεντρα

Δεν έχουν περάσει παρά λίγες ημέρες από το πέρασμα της πύρινης λαίλαπας στη Χίο, που έκανε στάχτη σχεδόν 50.000 στρέμματα δασικών και αγροτικών εκτάσεων και οι μαστιχοπαραγωγοί συνεχίζουν να μετρούν τις πληγές τους. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ο αριθμός των καμένων μαστιχόδεντρων υπολογίζεται σε περίπου 20.000. Η αποκατάστασή των δέντρων, είναι μια μακρά διαδικασία, η οποία μπορεί να διαρκέσει από πέντε έως και δέκα χρόνια, γεγονός που μπορεί να θέσει ακόμη και εκτός επαγγέλματος ορισμένους μαστιχοπαραγωγούς μεγάλης ηλικίας.

«12.000 δέντρα είναι ολοσχερώς καμένα»

Σύμφωνα με όσα σχολίασε στο iEidiseis ο Γιώργος Τούμπος, πρόεδρος της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου, «υπάρχει μια πρώτη εκτίμηση για περίπου 20.000 μαστιχόδεντρα που κάηκαν». Βάσει όσων ανέφερε, οι περιοχές της Χίου που κυρίως επλήγησαν είναι «ο Χαλκειός, ο Ζυφιάς, το Βερβεράτο και ο Άγιος Γεώργιος, όπου εντοπίζονται και οι περισσότερες ζημιές σε μαστιχόδεντρα».

Παράλληλα, ο ίδιος επεσήμανε πως «θεωρούμε ότι περίπου 12.000 μαστιχόδεντρα είναι ολοσχερώς καμένα, ενώ περίπου 8.000 δέντρα έχουν υποστεί μερική ζημιά».

Σχετικά με το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί προκειμένου να υπάρξει αποκατάσταση των καμένων δέντρων, ο κ. Τούμπος σχολίασε ότι «συνήθως, τα δέντρα μεγάλης ηλικίας, έχουν τη δύναμη να “ξανασκάσουν” βλαστούς, εφόσον κοπούν οι κορμοί. Σε αυτή την περίπτωση, τα μαστιχόδεντρα χρειάζονται περίπου μια πενταετία, προκειμένου να επανέλθουν σε μερική παραγωγή».

Αντίστοιχα, «στα δέντρα πιο νεαρής ηλικίας, απαιτείται εκρίζωση και εκ νέου φύτευση, με αποτέλεσμα να χρειαστεί να παρέλθει περίπου μια δεκαετία μέχρι το δέντρο να δώσει μαστίχι».

«300.000 καμένα μαστιχόδεντρα από τις προηγούμενες φωτιές»

Ο ίδιος εκτιμά, πως η ζημιά στην φετινή παραγωγή μαστίχας «υπολογίζεται σε περίπου δύο τόνους. Ευτυχώς, η φωτιά δεν προχώρησε και σε άλλες περιοχές, καθώς τότε, η ζημιά θα ήταν πολύ μεγαλύτερη».

Παρόλα αυτά, δεν ήταν η πρώτη φορά τα τελευταία χρόνια, που μια φωτιά στο νησί της Χίου, οδηγεί σε μεγάλη απώλεια μαστιχόδεντρων. Όπως σημείωσε ο κ. Τούμπος, το ίδιο είχε συμβεί και στη φωτιά του 2012 και του 2016 που έπληξε το νησί, κάνοντας στάχτη συνολικά περίπου 300.000 μαστιχόδεντρα.

Πρόκειται για μαστιχόδεντρα τα οποία σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, «καταφέραμε να αντικαταστήσουμε. Έχουμε φυτευθεί πάρα πολλά δέντρα τα τελευταία χρόνια στο νησί, γεγονός που μας δίνει την ασφάλεια ότι η παραγωγή θα μπορέσει να αυξηθεί, χωρίς να έχουμε πρόβλημα».

«Κάποιες περιοχές έχουν καεί τρεις φορές»

Είναι αξιοσημείωτο πάντως, ότι όπως υπογράμμισε ο κ. Τούμπος, «υπάρχουν περιοχές με μαστιχόδεντρα, οι οποίες κάηκαν φέτος, όμως είχαν καεί και στις προηγούμενες πυρκαγιές. Στην περιοχή του Αγίου Γεωργίου η φωτιά έχει περάσει 3 φορές. Έπειτα από τις δύο προηγούμενες φωτιές, οι άνθρωποι κατάφεραν να επαναφέρουν τα δέντρα από τις στάχτες. Ελπίζουμε αυτό να γίνει και τώρα».

Σημειώνεται πως βάσει ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε από το WWF, σε συνεργασία με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, από τα συνολικά 47.000 στρέμματα που κάηκαν στη φετινή φωτιά, περίπου τα 20.000 εξ αυτών βρίσκονται σε εκτάσεις που έχουν καεί ξανά το 2012 και το 2016.

Αναφορικά με τους μαστιχοπαραγωγούς που επλήγησαν από τις φετινές φωτιές, ο κ. Τούμπος ανέφερε πως «δεν γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό, όμως πρέπει να ανέρχονται σε περίπου 150-200».

Τα έργα που δεν υλοποιήθηκαν

Παράλληλα, ο κ. Τούμπος, στάθηκε στο ότι «η φωτιά ξεκίνησε από το Βροντάδο, βόρεια από την πόλη της Χίου και διήνυσε πάλι το μισό νησί. Στην περιοχή μεσολαβούσαν κι αυλές σπιτιών. Σίγουρα υπήρχαν και κάποια ακαθάριστα οικόπεδα, όμως η φωτιά έφυγε από το περιαστικό δάσος».

Άλλωστε, σύμφωνα με τον ίδιο, δεν υπάρχει καμία αντιπυρική θωράκιση στο νησί, παρότι είχαμε ήδη ζήσει δύο μεγάλης έκτασης φωτιές. Είχαν υπάρξει σχετικές εξαγγελίες και μελέτες, όμως δεν υπήρξε ουσιαστική υποδομή πυροπροστασίας στο νησί. Η υλοποίηση του προγράμματος ΑΝΤΙΝΕΡΟ, δεν είχε ξεκινήσει, παρότι βρισκόμασταν ήδη στις αρχές Ιουλίου. Από όπου και να ξεκινήσει η φωτιά, καταλήγει στη θάλασσα. Αυτό θα γινόταν και φέτος αν δεν είχαμε τόσους πολλούς πυροσβέστες και πτητικά μέσα».

Σημειώνεται πως τα περιαστικά δάση της Χίου είχαν ενταχθεί στο πρόγραμμα δασοπροστασίας ANTINERO 4, με προβλεπόμενα έργα ύψους 2.000.000 ευρώ, τα οποία όμως δεν ολοκληρώθηκαν εγκαίρως.

«Οι ανάγκες είναι μεγάλες»

Σε συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε μετά την καταστροφική πυρκαγιά, η Θώμη Κοιλούκου, διευθύντρια της Δασικής Υπηρεσίας Χίου, ανέφερε πως η επίμαχη σύμβαση για τον καθαρισμό του συνόλου των περιαστικών δασών της Χίου, είχε υπογραφεί, όμως τα χρήματα δεν δόθηκαν εγκαίρως. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «έχει υπογραφεί η σύμβαση με το υπουργείο, αλλά τον χρόνο που θα υλοποιηθεί δεν τον καθορίζουμε εμείς. Και εμείς θέλουμε να γίνεται πριν την αντιπυρική περίοδο».

Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Χίου, Γιάννης Μαλάφης, ανέφερε πως «κάναμε μια μελέτη 1.250.000 ευρώ για δημιουργία αντιπυρικών ζωνών και εγκρίθηκαν 170.000 ευρώ και 10.000 για τη μελέτη. Οι ανάγκες είναι μεγάλες».

Αποζημιώσεις

Αναφορικά με τις αποζημιώσεις των πληγέντων παραγωγών, ο κ. Τούμπος ανέφερε πως «η διορία για την υποβολή των δηλώσεων ολοκληρώνεται στις 15 Ιουλίου. Θα δοθούν οι προκαταβολές κι έπειτα θα προκύψει μια ΚΥΑ, όπου θα μπαίνουν οι όροι και οι προϋποθέσεις για να πάμε στο τελικό στάδιο και να αποζημιωθεί ο κόσμος. Βάσει της εμπειρίας μας όμως, η έκδοση μιας τέτοιας ΚΥΑ αργεί και μπορεί να χρειαστούν έως και δύο χρόνια».

Σημειώνεται πως ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, Κώστας Κατσαφάδος, έχει δηλώσει πως «δεσμευθήκαμε η αποζημίωση να μην είναι μέσα από τη διαδικασία των ΚΟΕ του ΕΛΓΑ, όπου είναι χαμηλότερη, αλλά να περάσει μέσω της διαδικασίας φυσικών καταστροφών, ώστε να είναι σχεδόν διπλάσια».

«Δύσκολο να συνεχίσουν»

Κι ενώ οι μαστιχοπαραγωγοί συνεχίζουν να μετρούν τις πληγές τους από το πέρασμα της πύρινης λαίλαπας, ο κ. Τούμπος υπενθύμισε ότι «τον περασμένο Σεπτέμβριο, είχαμε μια ισχυρή νεροποντή, με αποτέλεσμα να χάσουμε περίπου 45 τόνους μαστίχας. Το νερό όμως, προκαλεί ζημιά για ένα χρόνο. Η ζημιά από τη φωτιά , δεν αποκαθίσταται εύκολα».

Αυτός είναι ο λόγος που ο ίδιος θεωρεί πως «ένα από τα βασικά μας προβλήματα, είναι η έλλειψη ασφάλειας ως προς την πυροπροστασία των καλλιεργειών. Είναι δύσκολο να επενδύσει κάποιος να φτιάξει ένα κτήμα, όταν γνωρίζει πως μπορεί να καεί το επόμενο καλοκαίρι».

«Το αύριο είναι αβέβαιο»

Μετά και την τελευταία πυρκαγιά, κάποιοι μαστιχοπαραγωγοί, ενδεχομένως αναγκαστούν να εγκαταλείψουν το επάγγελμα, καθώς σύμφωνα με τον κ. Τούμπο, «οι παραγωγοί πιο μεγάλης ηλικίας, είναι δύσκολο να συνεχίσουν, εφόσον απαιτούνται δέκα χρόνια για να αποκατασταθούν τα δέντρα και να γίνουν ξανά εκμεταλλεύσιμα. Μπορεί να συνεχίσουν τα παιδιά τους, αλλά οι ίδιοι δύσκολα θα τα καταφέρουν. Αυτό που μας κάνει αισιόδοξους, είναι ότι τα τελευταία χρόνια ασχολούνται πολλοί νέοι με τη μαστίχα».

Παρά τη φωτιά ο κ. Τούμπος εμφανίζεται αισιόδοξος για τη φετινή συγκομιδή, όμως «υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες, που σχετίζονται με τις αλλαγές του κλίματος και οι οποίες μπορεί να αλλάξουν την κατάσταση έως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Για παράδειγμα, είναι σίγουρο ότι θα έχουμε πλημμυρικά φαινόμενα, ενώ οι καύσωνες οδηγούν στο να μην μπορούν τα δέντρα να “στάξουν” μαστίχα. Το αύριο είναι αβέβαιο».

Πηγή: ieidiseis.gr/ Βασίλης Ανδριανόπουλος