Έρχεται νέος φόρος στη ζάχαρη και τα τρόφιμα με λιπαρά – Ποια προϊόντα θα αφορά

Η συζήτηση περί «φόρου ζάχαρης» δεν είναι νέα. Πάντα «σκόνταφτε», όμως, είτε στις κυβερνήσεις που διέβλεπαν τον κίνδυνο ανατιμήσεων σε είδη ευρείας κατανάλωσης, είτε στις πιέσεις των πολυεθνικών των τροφίμων.

Κατά πώς φαίνεται, αυτήν τη φορά η ιδέα μοιάζει να έχει ωριμάσει και μάλιστα καλύπτοντας ευρύτερη γκάμα προϊόντων, αφού στο στόχαστρο μπαίνουν και τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε “κακά” λιπαρά.

Ο ίδιος ο Επίτροπος Βάρχελι, ερωτώμενος σχετικά την προηγούμενη εβδομάδα, κάθε άλλο παρά διέψευσε τις πληροφορίες, συνδέοντας ουσιαστικά έναν τέτοιο φόρο με τα καρδιοαγγειακά νοσήματα, τις αυξημένες σχετικές δαπάνες στα συστήματα Υγείας και την ανάγκη πρόληψης. «Δεν πρόκειται για τον περιορισμό της διαθεσιμότητας των προϊόντων που θέλουν να αγοράσουν οι άνθρωποι. Μπορούμε να επηρεάσουμε τις επιλογές και αυτό πιστεύω ότι πρέπει να κάνουμε», σημείωσε χαρακτηριστικά, την ώρα που κοινοτικές πηγές επιβεβαιώνουν στο iefimerida ότι στο work programme της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συμπεριλαμβάνεται η πολιτική πρόληψης των καρδιοαγγειακών νοσημάτων.

Το σχέδιο για τον φόρο υπέρ υγείας  

Η εμπειρία δείχνει ότι μέχρι να γίνουν επίσημες ανακοινώσεις, τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο. Ωστόσο, το προσχέδιο που είδε το Euractiv αποκαλύπτει τις διαθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: φόρος σε ολόκληρη την ΕΕ, σε τρόφιμα υψηλής επεξεργασίας, υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ζάχαρη και αλάτι, καθώς και σε αλκοολούχα ποτά (ποτά με αλκοόλ γύρω στο 4-5% , γεύση φρούτων και ζάχαρη), από το 2026.   Ο σχεδιασμός του νέου φόρου συνδέεται με τους εξής στόχους έως το 2035:

• Μείωση κατά 20% της καρδιαγγειακής θνησιμότητας
• 70% ποσοστά διάγνωσης και ελέγχου για την υπέρταση
• 80% ποσοστά διάγνωσης και ελέγχου για διαβήτη και παχυσαρκία

Ποια τρόφιμα χαρακτηρίζονται ως highly ή ultra processed και είναι… υποψήφια για τον φόρο υγείας; Ο όρος highly processed ή ultra-processed foods (UPFs) αναφέρεται κυρίως σε τρόφιμα που έχουν περάσει από εκτεταμένη βιομηχανική επεξεργασία και περιέχουν συστατικά που δεν χρησιμοποιούνται στη μαγειρική του σπιτιού. Τι χαρακτηρίζει τα ultra-processed foods;

Πολλά βήματα βιομηχανικής επεξεργασίας 

Συστατικά όπως: γαλακτωματοποιητές ενισχυτές γεύσης τεχνητά γλυκαντικά χρωστικές συντηρητικά τροποποιημένα άμυλα

Συχνά υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, αλάτι, κορεσμένα/υδρογονωμένα λίπη. Πολύ ελκυστική γεύση (hyper-palatable), χαμηλή θρεπτική αξία. Συσκευασμένα έτοιμα προϊόντα με μεγάλη διάρκεια ζωής.

Ποια είναι τα τρόφιμα, στα οποία μπορεί να επιβληθεί ένας τέτοιος φόρος;  

• Σνακ και γλυκά
• Πατατάκια, γαριδάκια, ποπ-κορν μικροκυμάτων
• Μπισκότα, σοκολάτες, σοκολατοειδή
• Ζαχαρούχα δημητριακά

Ροφήματα

• Αναψυκτικά τύπου cola
• Energy drinks
• Έτοιμοι καφέδες/ροφήματα με ζάχαρη

Έτοιμα φαγητά

• Κατεψυγμένες πίτσες, nuggets, fish sticks
• Σούπες στιγμής
• Έτοιμες σάλτσες και σνακ μικροκυμάτων
• Επεξεργασμένα κρέατα
• Λουκάνικα, hot dogs
• Μπέικον
• Ζαμπόν/αλλαντικά τύπου deli

Υποκατάστατα και «διαιτητικά» προϊόντα

• Μπάρες πρωτεΐνης
• Φυτικά ροφήματα με πρόσθετα (όχι όλα)
• Τρόφιμα «χαμηλών θερμίδων» με πολλά πρόσθετα

Η μελέτη για τον νέο φόρο   

Σε ανύποπτο χρόνο, την περασμένη Άνοιξη, η Κομισιόν δημοσίευσε σχετική μελέτη σχετικά με τους φόρους υγείας από την οπτική γωνία της ΕΕ. Οι μη μεταδοτικές ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, αποτελούν το 80% του νοσολογικού φορτίου στην ΕΕ, με σημαντικές επιπτώσεις στους εθνικούς προϋπολογισμούς υγείας. Η μελέτη διαπιστώνει ότι η φορολογία των ανθυγιεινών τροφίμων, όπως τα ζαχαρούχα ποτά, έχει τη δυνατότητα να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτής της πρόκλησης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν στοιχεία που δείχνουν ότι οι κατασκευαστές έχουν μειώσει την περιεκτικότητα σε ζάχαρη στα αναψυκτικά μετά την εισαγωγή φορολογικών συστημάτων. Οι σχετικές αυξήσεις τιμών οδήγησαν επίσης σε μείωση της κατανάλωσης και σε στροφή προς πιο υγιεινά προϊόντα, το μέγεθος της οποίας ποικίλλει μεταξύ των χωρών.

Ήδη, 12 χώρες της ΕΕ φορολογούν τα αναψυκτικά και άλλες σχεδιάζουν να το πράξουν, υποκινούμενες από ένα μείγμα ζητημάτων υγείας και εσόδων. Η μελέτη σημειώνει ότι ο σχεδιασμός και η εφαρμογή τέτοιων φόρων μπορεί να διαφέρει σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε διαφορές στην αποτελεσματικότητα και τον αντίκτυπό τους.

Πηγή: iefimerida.gr