Η κλιματική κρίση απειλεί την ελιά Χαλκιδικής – Οι προκλήσεις στο νομό

Δυσοίωνο διαγράφεται το μέλλον για την ποικιλία της πράσινης επιτραπέζιας ελιάς Χαλκιδικής, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής, όπως προκύπτει από έρευνα που διενήργησε, με χρηματοδότηση του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής, η καθηγήτρια της Σχολής Θετικών Επιστημών/ Τμήμα Μετεωρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Χριστίνα Αναγνωστοπούλου.

«Η αύξηση της θερμοκρασίας, η μείωση των βροχοπτώσεων, καθώς και οι ανάγκες σε νερό, ιδιαίτερα σημαντικές για την ελαιοκαλλιέργεια, προμηνύουν ένα μέλλον ζοφερό για την ελαιοκαλλιέργεια Χαλκιδικής, με αρνητικές συνέπειες στην ποιότητα του καρπού, τη μείωσή τους στο δέντρο και την ποιότητα του ελαιολάδου, με ταυτόχρονη αύξηση των εχθρών της ελιάς», σημειώνει η κ. Αναγνωστοπούλου.

Η αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην περιοχή, λόγω της έντασης του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, υπολογίζεται σε 1,5-2 βαθμούς Κελσίου. Παρατηρείται μεταβολή του βροχομετρικού καθεστώτος, με τις πιο ηπειρωτικές περιοχές να υφίστανται τις μεγαλύτερες μεταβολές, τη στιγμή που οι ανάγκες σε νερό για την ελαιοκαλλιέργεια είναι σημαντικές.

Οι κύριες περιοχές ελαιοκαλλιέργειας στη Χαλκιδική βρίσκονται στις πιο ξηροθερμικές περιοχές του νομού, με τις απαιτήσεις έτσι να είναι μεγάλες, όπως εξηγεί η κ. Αναγνωστοπούλου, σημειώνοντας ότι «οι μη αρδευόμενες καλλιέργειες ελιάς δεν θα μπορούν να διατηρηθούν στην περιοχή της Χαλκιδικής».

Στο πλαίσιο αυτό, όπως τονίζει, η μείωση της βροχόπτωσης σε πιο βόρειες και ηπειρωτικές περιοχές θα έχει ως πιθανό αποτέλεσμα να μειωθούν τα αποθέματα νερού και άρα και η αρδευτική ικανότητα της κάθε περιοχής. Μάλιστα, σύμφωνα με την ίδια, όλο και πιο συχνά, οι ελαιοκαλλιέργειες θα βρίσκονται σε συνθήκες θερμικού στρες, γεγονός που κατά την ίδια θα έχει αρνητική συνέπεια στην ποιότητα του καρπού.

Η αύξηση της θερμοκρασίας, συνεπεία της έντασης του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής, ειδικότερα τη χειμερινή περίοδο, φαίνεται, όπως υπογραμμίζει, να επηρεάζει την έκπτυξη των ανθοφόρων οφθαλμών, γεγονός που θα οδηγήσει στη δημιουργία ή και αύξηση των προβλημάτων συλλογής των απαραίτητων βαθμομονάδων ψύχους για τη διακοπή του λήθαργου και την ανθοφορία του δέντρου της ελιάς. «Η μειωμένη ανθοφορία θα έχει ως αποτέλεσμα την μείωση του αριθμού των ελιών ανά δέντρο, αλλά και την υποβάθμιση της ποιότητας του λαδιού», επισημαίνει η κ. Αναγνωστοπούλου.

Επιπλέον, κατά την καθηγήτρια του ΑΠΘ, οι αθροιστικές βαθμομονάδες που επιδρούν στην εμφάνιση των εχθρών της ελιάς και ειδικότερα του πυρηνοτρύτη, φαίνεται ότι μελλοντικά θα αυξηθούν και η ποιότητα της φυτικής παραγωγής θα αλλάξει σημαντικά, κυρίως του εαρινούς και καλοκαιρινούς μήνες. Στο πλαίσιο αυτό, η ίδια διερωτάται «πόσο έτοιμη είναι η Χαλκιδική για την κλιματική αλλαγή;».

Σημειώνεται ότι η παρουσίαση της παραπάνω έρευνας έγινε από την ίδια την καθηγήτρια του ΑΠΘ σε εκδήλωση που διοργάνωσε στο πλαίσιο του 31ου Money Show το Επιμελητήριο Χαλκιδικής.

Οι προκλήσεις

Στην ίδια εκδήλωση, ο καθηγητής της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ Χρίστος Βλαχοκώστας παρουσίασε τα πρώτα ευρήματα από την έρευνα που διεξάγει με χρηματοδότηση του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής και αφορά στη διερεύνηση της κλαδικής επιχειρηματικότητας στο νομό Χαλκιδικής και την αειφορική επιχειρηματικότητα. Κατά τον ίδιο, η «έξυπνη» νομοθεσία, κατανάλωση και εξειδίκευση στην κυκλική οικονομία, είναι μερικά μόνο από τα στοιχεία, που συνιστούν την αειφορική ανταγωνιστικότητα.

Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Βλαχοκώστας, σε έναν νομό όπως η Χαλκιδική, με υψηλότερο ΑΕΠ από το μέσο όρο της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και βασικότερο κλάδο απασχόλησης τις υπηρεσίες εστίασης και φιλοξενίας, «μελλοντική πρόκληση συνιστούν η ορθολογική διατήρηση των υδάτινων πόρων, η διαχείριση των αποβλήτων, η “έξυπνη γεωργία”, καθώς και οι “έξυπνοι” και εξοικειωμένοι με την τεχνολογία γεωργοί».

Στην εκδήλωση, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Χαλκιδικής Γιάννης Κουφίδης αναφέρθηκε στις δράσεις του φορέα και ιδιαίτερη μνεία έκανε στη δημιουργία του «Taste Halkdiki», του προγράμματος που στοχεύει στην προώθηση της τοπικής γαστρονομίας ως μορφής εναλλακτικού τουρισμού, με χρηματοδότηση από την ΑΝ.ΕΤ.ΧΑ και το πρόγραμμα LEADER.

Στον χαιρετισμό του, ο αντιπεριφερειάρχης Χαλκιδικής Γιάννης Γιώργος αναφέρθηκε στην πορεία και την εξέλιξη της Χαλκιδικής, που την κατέστησε σημαντικό τουριστικό προορισμό με διεθνή προβολή, καθώς και στα πολλά και σημαντικά έργα που έχουν ήδη γίνει αλλά και όσα προγραμματίζονται.

Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν, επίσης, οι δήμαρχοι Νέας Προποντίδας, Μανώλης Καρράς, Κασσάνδρας, Αναστασία Χαλκιά, Αριστοτέλη, Στέλιος Βαλιάνος, ο αντιδήμαρχος Πολυγύρου Γιάννης Σιμώνης και η εκπρόσωπος του δημάρχου Σιθωνίας, Αντωνία Δαλαβίτσιου.

Πηγή: ΑΠΕ