Κακοποιήσεις ζώων: Τι ισχύει στην Ελλάδα – Πώς αντιμετωπίζονται στην Ευρώπη

4 Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ζώων. Η μέρα πρωτογιορτάστηκε το 1931 σ’ ένα συνέδριο περιβαλλοντιστών στη Φλωρεντία, ως ένας τρόπος για την ευαισθητοποίηση κοινού και ειδικών για τα υπό εξαφάνιση ζώα. Από τότε, η γιορτή επεκτάθηκε και περιλαμβάνει όλα τα είδη του ζωικού βασιλείου.

Με το πέρασμα των δεκαετιών και παρά την ύπαρξη τόσο της συγκεκριμένης ημέρας όσο και της δράσης των φιλοζωικών σωματείων, εμφανίζονται όλο και περισσότερα φαινόμενα κακοποίησης ζώων.

Τι συμβαίνει τελικά με αυτήν την κατάσταση;

Δεν έχουν περάσει πολλοί μήνες από τότε που η βία και η κακοποίηση κατά των ζώων στο ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο έχει αλλάξει μορφή βαρύτητας και από πλημμέλημα έχει μετατραπεί σε κακούργημα, με αποτέλεσμα φυσικά να υφίστανται υψηλότερες ποινές από ότι στο παρελθόν σε περίπτωση παράβασης.

Συγκεκριμένα η ανώτατη ποινή που μπορεί να δοθεί σε έναν κατηγορούμενο για θανάτωση ή βασανισμό ενός ζώου, επισύρει φυλάκιση έως και 10 έτη και χρηματικά πρόστιμα έως 50.000 ευρώ. Μια ποινή διόλου ευκαταφρόνητη όπως καταλαβαίνει κανείς, που θα μπορούσε να μειώσει δραματικά τα ακραία περιστατικά βίας κατά των ζώων στην Ελλάδα.

Κάτι τέτοιο δυστυχώς όμως δε συμβαίνει και ο λόγος είναι απλός. Οι αυστηρές ποινές δεν εφαρμόζονται παρόλο που υπάρχουν.

Ποινές σε χώρες της Ευρώπης 

Τι ισχύει όμως με τις ποινικές διατάξεις που υφίστανται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

Στην Ιρλανδία υπάρχει διαφορά μεταξύ απλής και διακεκριμένης κακοποίησης. Στην πρώτη περίπτωση τιμωρείται με φυλάκιση έως 6 μηνών και πρόστιμο 5.000 ευρώ, ενώ σε περίπτωση βάναυσης μεταχείρισης ή θανάτωσης το σχετικό πρόστιμο δύναται να φτάσει τα 250.000 ευρώ, και η φυλάκιση να διαρκέσει έως 5 χρόνια.

Στην Ιταλία, το χρονικό διάστημα της φυλάκισης είναι από 3 μήνες μέχρι 1 χρόνο, ενώ το πρόστιμο που θα πρέπει να πληρώσει ο δράστης μπορεί να αγγίξει ως τα 15.000 ευρώ.

Σε Γαλλία, Πορτογαλία, Πολωνία, Ισπανία, Φινλανδία, Δανία και Σουηδία ισχύουν παρόμοιες διατάξεις του νόμου με ανώτατη ποινή φυλάκισης τα 2 χρόνια.

Στην Πολωνία, σε περιπτώσεις σοβαρής κακοποίησης η ποινή δύναται να φτάσει τα 3 χρόνια και η απαγόρευση ιδιοκτησίας ζώου από το δράστη μπορεί να διαρκέσει για 10 χρόνια στην ανώτατη κλίμακά του.

Αξιοσημείωτη είναι και η Ελβετία, που οι νόμοι για την προστασία των ζώων είναι από τους αυστηρότερους του κόσμου δίνουν ιδιαίτερη έμφαση σε αυτό. Προβλέπεται ποινή φυλάκισης ως 3 χρόνια, ενώ τα δικαστήρια δεν είναι και ιδιαίτερα ελαστικά.

Στην Αγγλία, οι ποινές είναι χρηματικό πρόστιμο ή/και φυλάκιση μέχρι 6 μήνες.

Στη Γερμανία η διάρκεια της φυλάκισης δε θα υπερβεί τα 3 χρόνια και το πρόστιμο έχει ύψος μέχρι 25.000 ευρώ.

Σε Αυστρία και Νορβηγία επιβάλλεται πρόστιμο και μέχρι 1 χρόνο φυλάκιση και στην Ολλανδία που είναι αρκετά ελαστικοί, πρόστιμο και φυλάκιση μέχρι 6 μήνες.

Ελλάδα: Υπάρχει κινητοποίηση και διάθεση από την Πολιτεία για τη φροντίδα και προστασία των αδέσποτων; 

Το υπουργείο Εσωτερικών διαρρέει πως στο επόμενο νομοσχέδιο που θα καταθέσει στη Βουλή η κυβέρνηση προς ψήφιση, θα περιλαμβάνει και τη δημιουργία του Μητρώου Φιλοζωϊκών Οργανώσεων.

Στην πράξη αυτό το εγχείρημα θα δίνει τη δυνατότητα στα καταφύγια ζώων να εντάσσουν σε λίστα, αυτά τα οποία θα μπορούν να δοθούν προς υιοθεσία. Θα υπάρχει ένα φωτοάλμπουμ με το κάθε υποψήφιο ζωάκι αλλά και όλες τις ιατρικές εξετάσεις που θα έχει υποβληθεί ενώ θα προστίθενται ακόμα και πιθανοί δότες αίματος!

Φιλόδοξα ακούγονται όλα αυτά, αλλά θα πρέπει να δούμε όχι μόνο να θεσπιστούν αλλά και να εφαρμοστούνε στην πράξη. Διότι όπως είδαμε στα πλαίσια των ποινών της κακοποίησης ζώων, αυτές βρίσκονται ακόμα στη “κορνίζα” παρά στην πράξη.

Χαρακτηριστικά περιστατικά που σημειώθηκαν το 2023. 

Τον Αύγουστο είχαμε το γνωστό γεγονός κακοποίησης σε γαϊδούρια στην Ύδρα, τα οποία εν μέσω καύσωνα, άνθρωποι τα έβαζαν να κάνουν μεταφορές βαριών αντικειμένων και ουσιαστικά τα υπέβαλαν σε μορφή βασανιστηρίου με τις θερμοκρασίες που επικρατούσαν.

Τον ίδιο μήνα παρόμοια τύχη με τα γαϊδούρια είχε και ένα άλογο στην Κέρκυρα. Υπό αφόρητη ζέστη ένα 73χρονος το υπέβαλε το καταμεσήμερο σε μεταφορές με την άμαξα παρά το υψηλότατο θερμικό φορτίο. Στον 73χρονο ασκήθηκε δίωξη.

Τέλη Ιουλίου στη Θεσσαλονίκη σκυλί βρέθηκε δεμένο σε αγροτικό όχημα. Στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελίας αστυνομικοί του Αστυνομικού Τμήματος Θέρμης έπιασαν 64χρονο εντός αγροτικού αυτοκινήτου, σε προσωρινή στάση λόγω ερυθρού σηματοδότη, να έχει δεμένο με ιμάντα, εξωτερικά του οχήματος, τετράποδο ζώο (σκύλο), προκειμένου να το οδηγήσει σε κτηνοτροφική μονάδα. Προχώρησαν άμεσα στη σύλληψή του και σε βάρος του σχημάτισαν σχετική δικογραφία. Παράλληλα, επιβλήθηκε το προβλεπόμενο διοικητικό πρόστιμο ύψους 30.000 ευρώ.

Τον Μάιο στη Ζαχάρω Ηλείας είχε βρεθεί σκυλί σε άθλια κατάσταση αποστεωμένο, από δύο τουρίστριες από την Αυστρία. Ακόμα και η αλυσίδα που ήταν δεμένη, ήταν πιο βαριά από το άτυχο πλάσμα.

Λίγες μέρες αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή, χωρίς μάλιστα να διωχθεί κάποιος ποινικά για την τραγική κατάσταση και κατάληξη που βρέθηκε το σκυλί.

Στην Κρήτη επίσης σημειώθηκαν πολλά κρούσματα βίας κατά αδέσποτων ζώων. Ιδιαίτερη αίσθηση είχε προκαλέσει όταν ένας 50χρονος ιδιοκτήτης μαγαζιού εστίασης κλώσησε δυνατά μια έγκυο γάτα, με αποτέλεσμα να αποβάλει τα “μικρά” τα οποία κυοφορούσε.

Τα πολλά περιστατικά βίας που σημειώθηκαν το καλοκαίρι, εξώθησαν την Ελληνική Αστυνομία να προβεί σε ανακοίνωση στοιχείων όσον αφορά Ιούλιο και τα δύο τρίτα του Αυγούστου.

«Σε 1.241 καταγγελίες για κακοποίηση ζώων έχει ανταποκριθεί η Ελληνική Αστυνομία από τις αρχές Ιουλίου 2023 έως και το Σάββατο 19 Αυγούστου 2023 , ενώ έχουν σχηματισθεί 245 ποινικές δικογραφίες και έχουν συλληφθεί 53 άτομα. Παράλληλα, το ίδιο διάστημα, από αρμόδιες υπηρεσίες της Ελληνικής Αστυνομίας, σε συνεργασία με δήμους, την Εθνική Αρχή Διαφάνειας και το Υπουργείο Εσωτερικών, έχουν επιβληθεί διοικητικά πρόστιμα σε 282 περιπτώσεις, με το ύψος των προστίμων να ανέρχεται στο ποσό των 964.400 ευρώ».

Ποιος είναι ο κοινός παρανομαστής σε όλες αυτές τις περιπτώσεις; Η απουσία ποινής φυλάκισης. Έτσι δημιουργείται το αίσθημα σε υποψήφιους κακοποίητες ζωών, ότι και να διαπράξουν κάποια πράξη βίας σε ένα ζωάκι, στη χειρότερη περίπτωση θα τιμωρηθούν με χρηματικό πρόστιμο. Μάλιστα όπως είχε πει σε συνέντευξή του ο πρόεδρος της ομοσπονδίας Ζωοφιλικών Σωματείων Ελλάδος, Βαγγέλης Παλαιοδήμος στο Έθνος, δεν εφαρμόζεται πάντα στο ακέραιο η απόφαση αλλά μέσω δικαστικών προσφυγών μειώνεται στο χρηματικό ύψος και αυτό έχει ως φυσικό επόμενο οι δράστες να κυκλοφορούν ελεύθεροι και να νιώθουν ατιμώρητοι.

Σε μια Παγκόσμια Ημέρα για τα ζώα, εκτός από το πόσο σπουδαία είναι για τις ζωές μας θα πρέπει δυστυχώς να θυμόμαστε τη δική μας συμπεριφορά απέναντι τους και πιο συχνά, να τη διορθώνουμε. Να τα προστατεύουμε και να καταγγέλλουμε περιστατικά βίας. Η Ελληνική Αστυνομία έθεσε από το 2022 σε πλήρη λειτουργία τον πενταψήφιο τηλεφωνικό αριθμό 10410 στο πλαίσιο εφαρμογής του νόμου 4830/2021 για την προστασία των ζώων. Εκεί θα μπορούν οι πολίτες, καθημερινά από 07:00 έως 23:00, να καταγγέλλουν τυχόν κακοποιήσεις ζώων και γενικότερα θέματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια και την προστασία τους.